چه کنم فرزندم تحت تأثیر فرهنگ منفی دانشگاهی که در آن تحصیل می کند قرار نگیرد؟
با وضعیت کنونی حاکم بر فضای برخی از دانشگاه‌ها و دست‌های پنهان و آشکار دشمنان دین، در غیرت‌زدایی جوانان متدین این مملکت و سوق دادن آنها به بی‌تقوایی و احساس پوچی از درون، نگرانی شما، جا دارد. در پاسخ به این سؤال باید عرض کنم که تغییر نگرش و بینش در افراد در یک لحظه و در آن واحد پیدا نمی‌شود و از مسائلی است که مقدمات و پیش زمینه‌هایی از قبل لازم دارد. بنابراین اگر جوانی در یک خانوادة متدین و متشرع تحت نظارت پدر و مادری آگاه، تربیت یافته و اگر از لحاظ اعتقادی با مسائل مختلف دینی سؤال یا مشکلی داشته، از طریق پرسش و پاسخ به صورت منطقی و نه با خشم و غضب و بی‌حوصله‌گی، پاسخ خود را گرفته باشد، جای نگرانی نیست چرا که در هر محیطی قرار بگیرد خودش را حفظ خواهد کرد. تجربة قبل از انقلاب در دانشگاه‌ها، حاکی از همین ماجراست و در واقع زمان فعلی ما تکرار همین تجربه به شکل دیگری است. قبل از انقلاب جوانانی که وارد دانشگاه می‌شدند مورد تهاجم فرهنگی گروه‌های مختلف قرار می‌گرفتند، عده‌ای مارکسیست می‌شدند، عده‌ای عقاید التقاطی پیدا می‌کردند و عده‌ای نیز خودشان را حفظ می‌کردند و بر عقاید خود استوار می‌ماندند، و این گرایش‌ها ناشی از زمینه‌های قبلی و تربیتی خانوادگی آنها بود. اگر عقاید خود را صرفاً به صورت تقلیدی و نه تحقیقی از پدر و مادر گرفته بودند و هنوز مسائل برای‌شان حل نشده بود، به مشکل بر می‌خوردند و در مقابل شبهات طرح شدة در آن زمان، نمی‌توانستند ایستادگی کنند و در نتیجه منحرف می‌شدند. البته در میان همین عده از جوانان برخی نیز بودند که روحیة‌ جستجوگری خوبی داشتند و اگر سؤالی را وارد نبودند. به متخصصین مسائل دینی و اعتقادی نظیر شهید مطهری و شهید مفتح مراجعه می‌کردند و پاسخ خود را می‌گرفتند. بنابراین اگر از همان زمانی که فرزندتان خوب و بد را تشخیص داده، نسبت به او احساس مسئولیت کرده و در تربیت او به ویژه تربیت دینی او کوشا بوده‌اید، انشاء الله نگران نباشید چون شخص معتقد هر جا که باشد و در هر جوی قرار بگیرد، خودش را حفظ خواهد کرد. البته وسوسة شیاطین انسان نما در تخریب عقاید جوانان و غیرت زدایی از آنها را نباید دست کم گرفت. با توجه به مطالبی که مطرح شد اگر باز هم احساس نگرانی می‌کنید: 1. سعی کنید بیش از پیش با فرزندتان رفیق شوید، با احترام و رفتاری عاطفی و از روی صداقت با او صحبت کنید. 2. خانه و خانواده را برای او محیطی گرم و صمیمی بگردانید. این امر باعث می شود که جوان در محیط های دیگر هم که قرار بگیرد، باز بیشتر تحت تأثیر محیط خانواده باشد. 3. زمینة بر آورده شدن نیاز های اساسی او را فراهم نمائید. مثلا یکی از نیازهای اساسی ازدواج می باشد. گرچه در جامعه ما موانعی بر سر راه ازدواج قرار دارد؛ اما اگر احساس نمودید جوان نیاز به ازدواج دارد و یا خواهان ازدواج می باشد، زمینة ازدواج او را فراهم سازید. توجه داشته باشد که ازدواج به صورت دانشجویی و با حذف تشریفات زائد نیز می تواند انجام گیرد. 4. همیشه کرامت او را در نظر بگیرد. شیوه تکریم شخصیت شیوه ای بسیار قومی و موثر در جلوگیری از انحرافات می باشد. جوانی که برای خویش کرامت و ارزش قائل باشد، هرگز خویشتن را آلوده به پستی ها و گناه نمی کند. 5. او را به جلسات مذهبی،‌ جمکران، هیئت‌های عزاداری اهل بیت علیهم السّلام ، دعوت کنید. 6. در تذکر دادن به او، موقعیت‌ها را تشخیص دهید، اگر خسته است، اگر از یک مسئله‌ای ناراحت است، یا... بگذارید در زمان مناسب، ‌تذکر خودتان را بدهید. 7. توجه داشته باشید روح جوان بسیار تأثیرپذیر است و هنوز خیلی آلوده نشده و اگر گناه کند زود برمی‌گردد بنابراین با حالت تغافل از برخی خطاهای او بگذرید و به او فرصت جبران بدهید. 8. خوشبختانه در دانشگاه‌های ما برخی از نهادهای فرهنگی هستند که در خصوص مسائل اعتقادی و تربیت جوانان دانشجو، فعالیت های خوبی دارند. از جملة این نهادها، سازمان بسیج دانشجویی است که همه ساله در تابستان اردویی را به نام طرح ولایت اجرا می‌نماید که در این اردو از دانشجویان داوطلب ثبت نام به عمل آمده و واحدهای درسی اعتقادی (خداشناسی، معارف قرآن و...) را می‌گذرانند. تجربة‌ چند سالة‌ این اردو نشان داده است که بحمدلله جوانانی که در این اردوها شرکت کرده‌اند به لحاظ استواری در مسائل اعتقادی پیشرفت کرده و حتی در بسیاری از دانشگاه‌ها، خودشان در مقابل شبهات پاسخگو هستند. در این رابطه می‌توانید فرزند خود را تشویق نمایید تا در این اردوها شرکت کند. لازم به ذکر است، این دوره با رعایت موازین شرعی و جدا بودن فضاهای آموزشی دختران از پسران، اجرا می‌شود. 9.علاوه بر این اقدامات از دعای در حق فرزند غفلت نکنید و از خداوند خالصانه بخواهید که فرزندتان را در صراط مستقیم استوار نگه داشته و موجب فخر و مباهات دنیا و ‌آخرت شما باشد. 10. در صورت برخورد با رفتاری نامناسب عمده جهت گیری شما بیان نگرانی باشد تا تحکم. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. شیوه های صحیحی امر به معروف و نهی از منکر، نبی صادقی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی. 2. روان شناسی رابطه ها، دکتر غلامعلی افروز، انتشارات نوادر. 3. جوانان و تهاجم فرهنگی، محمد کاویانی، مرکز مطالعات و پژوهش های حوزة علمیه قم. منبع: اندیشه قم
عنوان سوال:

چه کنم فرزندم تحت تأثیر فرهنگ منفی دانشگاهی که در آن تحصیل می کند قرار نگیرد؟


پاسخ:

با وضعیت کنونی حاکم بر فضای برخی از دانشگاه‌ها و دست‌های پنهان و آشکار دشمنان دین، در غیرت‌زدایی جوانان متدین این مملکت و سوق دادن آنها به بی‌تقوایی و احساس پوچی از درون، نگرانی شما، جا دارد. در پاسخ به این سؤال باید عرض کنم که تغییر نگرش و بینش در افراد در یک لحظه و در آن واحد پیدا نمی‌شود و از مسائلی است که مقدمات و پیش زمینه‌هایی از قبل لازم دارد. بنابراین اگر جوانی در یک خانوادة متدین و متشرع تحت نظارت پدر و مادری آگاه، تربیت یافته و اگر از لحاظ اعتقادی با مسائل مختلف دینی سؤال یا مشکلی داشته، از طریق پرسش و پاسخ به صورت منطقی و نه با خشم و غضب و بی‌حوصله‌گی، پاسخ خود را گرفته باشد، جای نگرانی نیست چرا که در هر محیطی قرار بگیرد خودش را حفظ خواهد کرد.
تجربة قبل از انقلاب در دانشگاه‌ها، حاکی از همین ماجراست و در واقع زمان فعلی ما تکرار همین تجربه به شکل دیگری است. قبل از انقلاب جوانانی که وارد دانشگاه می‌شدند مورد تهاجم فرهنگی گروه‌های مختلف قرار می‌گرفتند، عده‌ای مارکسیست می‌شدند، عده‌ای عقاید التقاطی پیدا می‌کردند و عده‌ای نیز خودشان را حفظ می‌کردند و بر عقاید خود استوار می‌ماندند، و این گرایش‌ها ناشی از زمینه‌های قبلی و تربیتی خانوادگی آنها بود. اگر عقاید خود را صرفاً به صورت تقلیدی و نه تحقیقی از پدر و مادر گرفته بودند و هنوز مسائل برای‌شان حل نشده بود، به مشکل بر می‌خوردند و در مقابل شبهات طرح شدة در آن زمان، نمی‌توانستند ایستادگی کنند و در نتیجه منحرف می‌شدند. البته در میان همین عده از جوانان برخی نیز بودند که روحیة‌ جستجوگری خوبی داشتند و اگر سؤالی را وارد نبودند. به متخصصین مسائل دینی و اعتقادی نظیر شهید مطهری و شهید مفتح مراجعه می‌کردند و پاسخ خود را می‌گرفتند.
بنابراین اگر از همان زمانی که فرزندتان خوب و بد را تشخیص داده، نسبت به او احساس مسئولیت کرده و در تربیت او به ویژه تربیت دینی او کوشا بوده‌اید، انشاء الله نگران نباشید چون شخص معتقد هر جا که باشد و در هر جوی قرار بگیرد، خودش را حفظ خواهد کرد. البته وسوسة شیاطین انسان نما در تخریب عقاید جوانان و غیرت زدایی از آنها را نباید دست کم گرفت. با توجه به مطالبی که مطرح شد اگر باز هم احساس نگرانی می‌کنید:
1. سعی کنید بیش از پیش با فرزندتان رفیق شوید، با احترام و رفتاری عاطفی و از روی صداقت با او صحبت کنید.
2. خانه و خانواده را برای او محیطی گرم و صمیمی بگردانید. این امر باعث می شود که جوان در محیط های دیگر هم که قرار بگیرد، باز بیشتر تحت تأثیر محیط خانواده باشد.
3. زمینة بر آورده شدن نیاز های اساسی او را فراهم نمائید. مثلا یکی از نیازهای اساسی ازدواج می باشد. گرچه در جامعه ما موانعی بر سر راه ازدواج قرار دارد؛ اما اگر احساس نمودید جوان نیاز به ازدواج دارد و یا خواهان ازدواج می باشد، زمینة ازدواج او را فراهم سازید. توجه داشته باشد که ازدواج به صورت دانشجویی و با حذف تشریفات زائد نیز می تواند انجام گیرد.
4. همیشه کرامت او را در نظر بگیرد. شیوه تکریم شخصیت شیوه ای بسیار قومی و موثر در جلوگیری از انحرافات می باشد. جوانی که برای خویش کرامت و ارزش قائل باشد، هرگز خویشتن را آلوده به پستی ها و گناه نمی کند.
5. او را به جلسات مذهبی،‌ جمکران، هیئت‌های عزاداری اهل بیت علیهم السّلام ، دعوت کنید.
6. در تذکر دادن به او، موقعیت‌ها را تشخیص دهید، اگر خسته است، اگر از یک مسئله‌ای ناراحت است، یا... بگذارید در زمان مناسب، ‌تذکر خودتان را بدهید.
7. توجه داشته باشید روح جوان بسیار تأثیرپذیر است و هنوز خیلی آلوده نشده و اگر گناه کند زود برمی‌گردد بنابراین با حالت تغافل از برخی خطاهای او بگذرید و به او فرصت جبران بدهید.
8. خوشبختانه در دانشگاه‌های ما برخی از نهادهای فرهنگی هستند که در خصوص مسائل اعتقادی و تربیت جوانان دانشجو، فعالیت های خوبی دارند. از جملة این نهادها، سازمان بسیج دانشجویی است که همه ساله در تابستان اردویی را به نام طرح ولایت اجرا می‌نماید که در این اردو از دانشجویان داوطلب ثبت نام به عمل آمده و واحدهای درسی اعتقادی (خداشناسی، معارف قرآن و...) را می‌گذرانند. تجربة‌ چند سالة‌ این اردو نشان داده است که بحمدلله جوانانی که در این اردوها شرکت کرده‌اند به لحاظ استواری در مسائل اعتقادی پیشرفت کرده و حتی در بسیاری از دانشگاه‌ها، خودشان در مقابل شبهات پاسخگو هستند. در این رابطه می‌توانید فرزند خود را تشویق نمایید تا در این اردوها شرکت کند. لازم به ذکر است، این دوره با رعایت موازین شرعی و جدا بودن فضاهای آموزشی دختران از پسران، اجرا می‌شود.
9.علاوه بر این اقدامات از دعای در حق فرزند غفلت نکنید و از خداوند خالصانه بخواهید که فرزندتان را در صراط مستقیم استوار نگه داشته و موجب فخر و مباهات دنیا و ‌آخرت شما باشد.

10. در صورت برخورد با رفتاری نامناسب عمده جهت گیری شما بیان نگرانی باشد تا تحکم.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. شیوه های صحیحی امر به معروف و نهی از منکر، نبی صادقی، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
2. روان شناسی رابطه ها، دکتر غلامعلی افروز، انتشارات نوادر.
3. جوانان و تهاجم فرهنگی، محمد کاویانی، مرکز مطالعات و پژوهش های حوزة علمیه قم.
منبع: اندیشه قم





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین