حبیب بن مظاهر یکی از افتخار آفرینان بزرگ حادثه ی خونین کربلاست که در رکاب مولایش حسین بن علی علیه السلام مردانه جنگید و شربت شهادت نوشید و یاد و نام نیک از خود به یادگار گذاشت. حبیب و یاران دیگر امام حسین علیه السلام در روز عاشورا از چنان عظمتی برخوردار بودند که امام صادق علیه السلام تعبیرات بسیار با ارزشی درباره ی آنان بکار برده است. القابی همچون (اولیا و دوستان خدا)، (برگزیدگان پروردگار)، (یاران وفادار دین خدا)، (انصار پیامبر و علی و فاطمه و حسن و حسین)، (پاکان رستگار و سعادتمند) و ... از زبان امام صادق علیه السلام درباره ی آنان صادر شده است.[1]
اینک به شرح حال مختصر آن بزرگوار می پردازیم:
در دوران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :
ایشان یک سال پیش از بعثت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم به دنیا آمد. کودکیش هم زمان با سالهایی بود که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مدینه بود. حبیب از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بود و از آن حضرت، حدیثهای زیادی شنیده بود، صحابی بودن این چهره ی عظیم الشأن تاریخ اسلام، مقام و موقعیت او را والاتر ساخته بود.[2]
در دوران امیر المومنین علیه السلام :
پس از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، حبیب بن مظاهر، در خط ولایت علی علیه السلام قرار گرفت و محضر آن امام را مغتنم شمرد و در شمار شاگردان ویژه ی آن بزرگوار قرار گرفت و دانشهای گرانبهایی را از علی علیه السلام آموخت.[3]
وقتی که علی علیه السلام به حکومت رسید و مقر حکومت خود را از مدینه به کوفه منتقل کرد، حبیب نیز به کوفه آمد و در این شهر ساکن شد تا همیشه بتواند در حضور و در رکاب مولایش علی علیه السلام باشد.
حبیب بن مظاهر در تمام جنگهای آن حضرت شرکت کرد. در آن زمان، حبیب بن مظاهر، یکی از شجاعان بزرگ کوفه به حساب می آمد که در زمره ی یاران علی علیه السلام بود.[4]
آن بزرگوار علاوه بر شجاعت و دلاوری، در اخلاق و رفتار کریمانه، در آشنایی و بصیرت به مسائل دین و احکام خدا، در پاکی و تقوا و زهد، در عبادت و سخاوت و وفا و آزادی و در اخلاص نسبت به امام علی علیه السلام و اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نمونه بود او در جمیع علوم و فنون همچون فقه، تفسیر، قرائت، حدیث، ادبیات، جدل و مناظره و اخبار غیبی، تبحری داشت که چه در زمان حکومت علی علیه السلام و چه پس از آن مایه ی اعجاب و شگفتی دیگران بود.[5] حبیب، چهره ای زیبا داشت، جمال معنویش هم به حد کمال بود. او حافظ قرآن بود و شب ها پس از نماز عشا تا سپیده ی فجر، ختم قرآن می کرد و به نیایش و عبادت خدا می پرداخت.[6]
وقتی که علی علیه السلام به شهادت رسید و معاویه حاکمیت جهان اسلام را به دست گرفت و جو خفقان باری علیه خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و شیعیان و محبان علی علیه السلام به وجود آمد، حبیب بن مظاهر هم مانند بسیاری از آگاهان روشندل و مخلص، خون دل می خورد و کاری از دستش بر نمی آمد. او پیرو امام حسن علیه السلام بود و در موضع گیری های اجتماعی سیاسی تابع آن حضرت بود.
بعد از شهادت امام حسن علیه السلام حبیب بن مظاهر، مانند سایر بزرگان شیعه، اطاعت بی چون و چرا از امام حسین علیه السلام را برای خود واجب شمرد و جزء برجسته ترین شیعیان آن حضرت بود. حبیب از جمله ی کسانی بود که برای امام حسین علیه السلام نامه نوشتند و او را به کوفه دعوت کردند تا آن حضرت هدایت و رهبری آنان را در امر مبارزه با یزید و یزیدیان بر عهده گیرد.[7]
وقتی که امام حسین علیه السلام حضرت مسلم را به نمایندگی از خود به کوفه فرستاد، حبیب بن مظاهر از اولین کسانی بود که با مسلم علیه السلام بیعت کرد و حمایت بی چون و چرای خود را از وی اعلام نمود.[8] با شکست نهضت مسلم علیه السلام در کوفه، حبیب به کاروان حسین علیه السلام درکربلا پیوست و در سن 75 سالگی در رکاب آن حضرت شهید شد.
برای اطلاع بیشتر از رشادتهای یاران امام حسین علیه السلام در کربلا از جمله حبیب بن مظاهر به کتاب سوگنامه ی آل محمد تألیف محمدی اشتهاردی مراجعه شود.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1- حماسه سازان عاشورا، ترجمه بخشایشی.
2- درکربلا چه گذشت،محدث قمی.
پی نوشتها:
[1]. علامه ی مجلسی، بحارالانوار، ج98، ص 201.
[2]. محمد بن طاهر سماوی، ابصار العین فی انصار الحسین، ص 56.
[3]. محدث قمی، سفینه البحار، ج1، ص 405.
[4]. ابصار العین فی انصار الحسین، ترجمه عقیقی بخشایشی، انتشارات نوید قم، ص 56.
[5]. امالی منتجبه، ص 49، به نقل از حبیب بن مظاهر، ص 54 و 55.
[6]. سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج4، ص 554.
[7]. شیخ مفید، ارشاد، ص 203.
[8]. تاریخ طبری، ج7، ص 237.
منبع:اندیشه قم
