دعوت سری (پنهانی) پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله - در صدر اسلام چگونه بوده است؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، سه سال تمام به دعوت سرّی (مخفیانه) پرداخت و در این مدّت، به جای توجه به عموم مردم، به فرد سازی عنایت فرمود. مصالح وقت ایجاب می کرد که آن حضرت، آشکارا بت ها را نفی نکند و با تماس های سرّی، گروهی را به آیین توحید دعوت کند. حضرت به واسطه همین دعوت سرّی توانست، جمعی را به دین اسلام جلب نماید. برخی از این افراد عبارتند از: 1. علی بن ابی طالب علیه السلام ؛ 2. خدیجه سلام الله علیها ؛ 3. زید بن حارثه؛ 4. زبیر بن عوام؛ 5. عبدالرحمان بن عوف؛ 6. سعد بن ابی وقّاص؛ 7. طلحة بن عبیدالله؛ 8. ابوعبیده جرّاح؛ 9. ابو سلمه؛ 10. ارقم بن ابی الارقم؛ 11. قدامة بن مظعون؛ 12. عبدالله بن مظعون؛ 13. عبیدة بن حارث؛ 14. سعید بن زید؛ 15. خباب بن ارت و... .[1] سران قریش در این سه سال، مشغول خوشگذرانی و سرمست عیش و نوش بودند؛ در حالی که کم و بیش از دعوت سرّی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آگاهی یافته بودند، ولی واکنش جدّی نشان نمی دادند. در این سه سال که دوران فرد سازی بود؛ رسول اکرم صلی الله علیه و آله با برخی از یاران خود به درّه های اطراف مکّه می رفتند و نماز خود را دور از چشم قریش در آن جا می گزاردند. روزی در حالی که در یکی از درّه های اطراف مکّه نماز می گزاردند، برخی از مشرکان به عمل آنان، اعتراض کرده و کار آنان را نکوهش کردند. این کار سبب شد که درگیری مختصری، میان یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله و برخی از مشرکان پدید آید، که یکی از مشرکان به وسیله سعد بن ابی وقّاص، زخمی شد.[2] از این رو، رسول اکرم صلی الله علیه و آله خانه (ارقم) را محل عبادت قرار داد.[3] و در آن جا به تبلیغ و پرستش خدا پرداخت؛ تا از این طریق، کار او از چشم انداز مشرکان دور باشد. عمّار بن یاسر و صهیب بن سنان از جمله کسانی هستند که در آن خانه به دین اسلام مشرّف شدند. پس از سه سال دعوت سرّی، آیه {Qوَأَنذِرْ عَشِیرَتَک الْأَقْرَبِینَ[4]Q}؛ خویشاوندان نزدیک خود را از عذاب الهی بترسان. نازل شد و بدین ترتیب دعوت علنی و عمومی آغاز شد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز خویشاوندانش را به اسلام دعوت فرمود. معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 فروغ ابدیت، آیه الله جعفر سبحانی، . 2 فروغ ولایت، آیه الله جعفر سبحانی. 3 منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، جلد1. پی نوشتها: [1]. ابن هشام،عبدالملک، السیرة النبویة، ترجمه رسولی محلاتی، سید هاشم، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ چهارم، 1368ش، ج1، ص157 164. [2].ابن هشام، همان، ص165؛ طبری، محمد بن جریر تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، دارالمعارف، چاپ پنجم، 1387ش، ج2، ص318. [3]. این خانه در پای کوه صفا بود و تا چندی پیش به نام (دارخیزران) معروف بود. حلبی،علیّ بن برهان ، السیرة الحلبیة، بیروت، دارالمعرفة، بی تا، ج1، ص456. [4]. سوره شعراء ، آیه 214. منبع: اندیشه قم
عنوان سوال:

دعوت سری (پنهانی) پیامبر اکرم- صلی الله علیه و آله - در صدر اسلام چگونه بوده است؟


پاسخ:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، سه سال تمام به دعوت سرّی (مخفیانه) پرداخت و در این مدّت، به جای توجه به عموم مردم، به فرد سازی عنایت فرمود. مصالح وقت ایجاب می کرد که آن حضرت، آشکارا بت ها را نفی نکند و با تماس های سرّی، گروهی را به آیین توحید دعوت کند. حضرت به واسطه همین دعوت سرّی توانست، جمعی را به دین اسلام جلب نماید. برخی از این افراد عبارتند از:
1. علی بن ابی طالب علیه السلام ؛ 2. خدیجه سلام الله علیها ؛ 3. زید بن حارثه؛ 4. زبیر بن عوام؛ 5. عبدالرحمان بن عوف؛ 6. سعد بن ابی وقّاص؛ 7. طلحة بن عبیدالله؛ 8. ابوعبیده جرّاح؛ 9. ابو سلمه؛ 10. ارقم بن ابی الارقم؛ 11. قدامة بن مظعون؛ 12. عبدالله بن مظعون؛ 13. عبیدة بن حارث؛ 14. سعید بن زید؛ 15. خباب بن ارت و... .[1]
سران قریش در این سه سال، مشغول خوشگذرانی و سرمست عیش و نوش بودند؛ در حالی که کم و بیش از دعوت سرّی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم آگاهی یافته بودند، ولی واکنش جدّی نشان نمی دادند.
در این سه سال که دوران فرد سازی بود؛ رسول اکرم صلی الله علیه و آله با برخی از یاران خود به درّه های اطراف مکّه می رفتند و نماز خود را دور از چشم قریش در آن جا می گزاردند. روزی در حالی که در یکی از درّه های اطراف مکّه نماز می گزاردند، برخی از مشرکان به عمل آنان، اعتراض کرده و کار آنان را نکوهش کردند. این کار سبب شد که درگیری مختصری، میان یاران رسول خدا صلی الله علیه و آله و برخی از مشرکان پدید آید، که یکی از مشرکان به وسیله سعد بن ابی وقّاص، زخمی شد.[2] از این رو، رسول اکرم صلی الله علیه و آله خانه (ارقم) را محل عبادت قرار داد.[3] و در آن جا به تبلیغ و پرستش خدا پرداخت؛ تا از این طریق، کار او از چشم انداز مشرکان دور باشد. عمّار بن یاسر و صهیب بن سنان از جمله کسانی هستند که در آن خانه به دین اسلام مشرّف شدند.
پس از سه سال دعوت سرّی، آیه {Qوَأَنذِرْ عَشِیرَتَک الْأَقْرَبِینَ[4]Q}؛ خویشاوندان نزدیک خود را از عذاب الهی بترسان. نازل شد و بدین ترتیب دعوت علنی و عمومی آغاز شد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز خویشاوندانش را به اسلام دعوت فرمود.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 فروغ ابدیت، آیه الله جعفر سبحانی، .
2 فروغ ولایت، آیه الله جعفر سبحانی.
3 منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، جلد1.

پی نوشتها:
[1]. ابن هشام،عبدالملک، السیرة النبویة، ترجمه رسولی محلاتی، سید هاشم، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ چهارم، 1368ش، ج1، ص157 164.
[2].ابن هشام، همان، ص165؛ طبری، محمد بن جریر تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، دارالمعارف، چاپ پنجم، 1387ش، ج2، ص318.
[3]. این خانه در پای کوه صفا بود و تا چندی پیش به نام (دارخیزران) معروف بود. حلبی،علیّ بن برهان ، السیرة الحلبیة، بیروت، دارالمعرفة، بی تا، ج1، ص456.
[4]. سوره شعراء ، آیه 214.
منبع: اندیشه قم





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین