سیرة پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای مسلمانان بعنوان بهترین الگوی زندگی است که در صورت شناخت صحیح این رفتارها و عمل به آنها میتوان به رشد و تعالی رسید. بزرگان قوم در هر عرف و اجتماعی دارای احترام ویژهای هستند، این امر در جامعه عرب آنروز که زندگی اجتماعی بر اساس نظام قبیلهای استوار بود نمود بیشتری داشت. در نزد عرب رییس قبیله و بزرگ قوم مورد احترام فراوان بود وتحقیر و خوار شمردن این بزرگان به منزله تحقیر تمام افراد یک قوم است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با آشنایی کامل از فرهنگ حاکم، تلاش داشت تا در تبلیغ اسلام در شبه جزیره از این اصول بهره گیرد و در نامه ها و دعوتهای خصوصی و عمومی و در استقبال از بزرگان قبایل تمام آداب و سنتهای رایج و مشروع و به اصطلاح امروز آداب دیپلماسی را رعایت می نمود. تمام انسان ها در نگرش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و جهان بینی آن حضرت دارای احترام بودند و این بینش پیامبر اکرم بر گرفته از وحی بود که به کرامت بنی آدم و حرمت او تمام آفرینش را در تسخیر او قرار داده است.[1] پیامبر اکرم و تمام انبیای الهی برای شرافت و کمال انسان و به خاطر هدایت انسان مبعوث شده اند و غایت بعثت آنها همین هدف بوده است که در راستای این هدف حرمت و کرامت انسان حفظ شود.[2] بنابراین برخورد پیامبر اکرم بطور عمومی با مردم احترام آمیز بود و این احترام پیامبر بر بزرگان قوم نیز در راستای احترام پیامبر به مردم بوده است که به خوبی در سیرة نبوی هویدا است. در سریّة امیر مومنان به سوی قبیله طیّ خاندان حاتم طائی توسط آن حضرت با احترام به مدینه به حضور پیامبر آورده شدندو این در حالی بود که عدی بن حاتم به شام گریخته بود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دختر حاتم را مورد عفو و بخشش قرار داد و او را آزاد کرد و همراه هدایایی نزد برادرش به شام فرستاد و او برادرش را به بازگشت به سرزمین خود و قبول دین جدید تشویق کرد.[3] عدی بن حاتم با آگاهی از رفتار بزرگوارانه رسول خدا صلی الله علیه و آله در مسجد به حضور پیامبر(ص) شرفیاب شد، پیامبر(ص) عدی را به خانه خود دعوت کرد و عبای خود و به نقلی زیراندازی عالی انداخت و عدی را با اصول و معارف اسلام آشنا نمود و پس از اسلام آوردنش، او را مأمور جمعآوری صدقات (خمس و زکات) در بین قوم خودش نمود.[4] هرگاه افراد و بزرگان قبایل برای تشرف به اسلام به حضورش می رسیدند با احترام از آنان استقبال میکرد و با اهداء هدایایی آنان رابدرقه میکرد.[5] معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر: 1. تاریخ اسلام، جعفر شهیدی. 2. سیره پیامبر اکرم(ص) نویسنده: رسول جعفریان. 3. فروغ ابدیت، نویسنده: جعفر سبحانی. 4. سیره پیامبر اکرم، نویسنده: جعفر مرتضی عاملی. پی نوشتها: [1] . ولقد کرّمنا بنی آدم... اسراء/70. [2] . هو الذی بعث فی الامیین... جمعه/2. [3] . ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، 1376ق، ج2، ص 164. [4] . همان، ج1، ص 322؛ ابن هشام، سیره النبی، بیروت، ح4، ص 225 227؛ ابن اثیر، البدایه و النهایه، دارالکتب الاسلامیه، بیروت، ج5، ص 63. [5] . ابن هشام، پیشین، ج4، ص 224؛ ر.ک: آیتی تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، چاپ ششم، 78، ص 537. منبع: اندیشه قم
سیرة پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای مسلمانان بعنوان بهترین الگوی زندگی است که در صورت شناخت صحیح این رفتارها و عمل به آنها میتوان به رشد و تعالی رسید.
بزرگان قوم در هر عرف و اجتماعی دارای احترام ویژهای هستند، این امر در جامعه عرب آنروز که زندگی اجتماعی بر اساس نظام قبیلهای استوار بود نمود بیشتری داشت. در نزد عرب رییس قبیله و بزرگ قوم مورد احترام فراوان بود وتحقیر و خوار شمردن این بزرگان به منزله تحقیر تمام افراد یک قوم است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با آشنایی کامل از فرهنگ حاکم، تلاش داشت تا در تبلیغ اسلام در شبه جزیره از این اصول بهره گیرد و در نامه ها و دعوتهای خصوصی و عمومی و در استقبال از بزرگان قبایل تمام آداب و سنتهای رایج و مشروع و به اصطلاح امروز آداب دیپلماسی را رعایت می نمود. تمام انسان ها در نگرش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و جهان بینی آن حضرت دارای احترام بودند و این بینش پیامبر اکرم بر گرفته از وحی بود که به کرامت بنی آدم و حرمت او تمام آفرینش را در تسخیر او قرار داده است.[1]
پیامبر اکرم و تمام انبیای الهی برای شرافت و کمال انسان و به خاطر هدایت انسان مبعوث شده اند و غایت بعثت آنها همین هدف بوده است که در راستای این هدف حرمت و کرامت انسان حفظ شود.[2]
بنابراین برخورد پیامبر اکرم بطور عمومی با مردم احترام آمیز بود و این احترام پیامبر بر بزرگان قوم نیز در راستای احترام پیامبر به مردم بوده است که به خوبی در سیرة نبوی هویدا است.
در سریّة امیر مومنان به سوی قبیله طیّ خاندان حاتم طائی توسط آن حضرت با احترام به مدینه به حضور پیامبر آورده شدندو این در حالی بود که عدی بن حاتم به شام گریخته بود. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دختر حاتم را مورد عفو و بخشش قرار داد و او را آزاد کرد و همراه هدایایی نزد برادرش به شام فرستاد و او برادرش را به بازگشت به سرزمین خود و قبول دین جدید تشویق کرد.[3]
عدی بن حاتم با آگاهی از رفتار بزرگوارانه رسول خدا صلی الله علیه و آله در مسجد به حضور پیامبر(ص) شرفیاب شد، پیامبر(ص) عدی را به خانه خود دعوت کرد و عبای خود و به نقلی زیراندازی عالی انداخت و عدی را با اصول و معارف اسلام آشنا نمود و پس از اسلام آوردنش، او را مأمور جمعآوری صدقات (خمس و زکات) در بین قوم خودش نمود.[4]
هرگاه افراد و بزرگان قبایل برای تشرف به اسلام به حضورش می رسیدند با احترام از آنان استقبال میکرد و با اهداء هدایایی آنان رابدرقه میکرد.[5]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تاریخ اسلام، جعفر شهیدی.
2. سیره پیامبر اکرم(ص) نویسنده: رسول جعفریان.
3. فروغ ابدیت، نویسنده: جعفر سبحانی.
4. سیره پیامبر اکرم، نویسنده: جعفر مرتضی عاملی.
پی نوشتها:
[1] . ولقد کرّمنا بنی آدم... اسراء/70.
[2] . هو الذی بعث فی الامیین... جمعه/2.
[3] . ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، 1376ق، ج2، ص 164.
[4] . همان، ج1، ص 322؛ ابن هشام، سیره النبی، بیروت، ح4، ص 225 227؛ ابن اثیر، البدایه و النهایه، دارالکتب الاسلامیه، بیروت، ج5، ص 63.
[5] . ابن هشام، پیشین، ج4، ص 224؛ ر.ک: آیتی تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، چاپ ششم، 78، ص 537.
منبع: اندیشه قم
- [سایر] آیا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با بزرگان قوم برخورد احترام آمیزی داشت؟
- [سایر] بزرگان امت رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) چه کسانی هستند؟
- [سایر] حضرت محمد-صلی الله علیه و آله - چه مذهبی داشتند؟
- [سایر] چرا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای حضرت خدیجه نماز میت نخواندند؟
- [سایر] بعد از رحلت رسول خدا چه اتفاقاتی رقم خورد؟
- [سایر] حضرت پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم در چه تاریخی فوت کردند؟
- [سایر] قبل از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله چه کسانی به نام «محمد» نام گذاری شده بودند؟ آیا در تاریخ نامشان ذکر شده است؟
- [سایر] هدف از بعثت حضرت خاتم الانبیاء (صلی الله علیه و آله و سلم ) چیست ؟
- [سایر] چرا حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مهدی موعود نباشد؟
- [سایر] معرفی اجمالی از سوره محمد صلی الله علیه و آله ارایه نمایید.
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد صلی الله علیه و آله یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابو القاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از تکبیرْ الاحرام بگوید: )یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ المُسِئُ وَقَدْ أمَرْتَ المُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِئ أنْتَ المُحْسِنُ وَأنَا المُسِئُ بِحَقِّ مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَتَجاوَز عَنْ قَبیحِ ماتَعْلَمُ مِنّی(، یعنیای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار بدر خانه تو آمده وتو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، بحقّ محمّد وآل محمّد رحمت خود را بر محمّد وآل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.