آیا می توان گفت مقام پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله از علی علیه السلام و باقی چهارده معصوم علیهم السلام بالاتر است؟

طبق بیان آیات و روایات مقام پیامبر صلی الله علیه وآله بالاتر از سایر انبیاء و ائمه هدی علیهم السلام است. برای نمونه به چند مورد از آیات و روایات اشاره می کنیم:

الف) آیات:
1 خداوند در توصیف مقام پیامبر اکرم (ص) می فرماید: وَ اِنَکَ لَعَلی خُلُق عَظیم[1] (تو صاحب اخلاق عظیم و برجسته ای هستی).
2 در آیه دیگر می فرماید: لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسولِ اللّهِ اُسْوَةٌ حَسَنةُ (برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکوئی بود)[2] یعنی مقام و منزلت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در نزد پروردگار آنقدر بالاست که خداوند او را بهترین الگو برای همه مسلمانان معرفی می کند.
روحیات عالی، استقامت و شکیبائی، هوشیاری و درایت، اخلاص و توجه به خدا، تسلط او بر حوادث و زانو نزدن در برابر سختیها و مشکلات هر کدام می تواند الگو و سرمشقی برای همه مسلمانان باشد.[3]
3 اولویت مطلق پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نسبت به افراد با ایمان نشانگر مقام و عظمت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله می باشد که در قرآن کریم بطور صریح به آن اشاره شده است، آنجا که می فرماید: النبی اَوْلی بِالمُؤمنینَ من انْفُسِهِمْ پیامبر نسبت به مؤمنان از خود آنها اولی است.[4]
قرآن کریم در این آیه شریفه اولویت پیامبر صلی الله علیه وآله را نسبت به مسلمانان به طور مطلق ذکر کرده است و مفهومش این است که در کلیه اختیاراتی که انسان نسبت به خویش دارد پیامبر صلی الله علیه وآله از خود او نیز اولی است. در مسائل اجتماعی، فردی، خصوصی، مسائل مربوط به حکومت، قضاوت و دعوت از هر انسانی اولی است و اراده و خواست پیامبر (ص) مقدم بر اراده و خواست دیگران می باشد. چرا که پیامبر صلی الله علیه وآله معصوم است و نماینده خدا جز خیر و صلاح جامعه و فرد را در نظر نمی گیرد و هرگز تابع هوی و هوس نیست و هیچگاه، منافع خود را بر دیگران مقدم نمی شمرد. این اولویت در حقیقت شاخه ای از اولویت و مشیت الهی است زیرا، ما هر چه داریم از خداست.[5]

ب) روایات:
1 رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: جبرئیل گفت خداوند می فرماید: ای بندگان من بدانید. محبوب ترین خلق در نزد من کسانی هستند که به امر من قیام کنند و با فضیلت ترین و گرامی ترین اینها نزد من محمّد صلی الله علیه وآله سید مردم و گرامی ترین و افضل مردم بعد از محمد، علی مرتضی برادر مصطفی می باشد و بعد از علی هم گرامی ترین مردم در نزد آن امامان حقّی هستند که قیام برای اجرای عدالت می نمایند.[6]
از این حدیث قدسی به وضوح عظمت مقام پیامبر صلی الله علیه وآله نسبت به علی علیه السلام و بقیه ائمه علیهم السلام استفاده می شود.
2 در حدیثی از امام علی بن موسی الرضا علیه السلام چنین آمده است که پیغمبر اسلام صلی الله علیه وآله فرمود: خداوند 124 هزار پیامبر آفرید که من از همه آنها نزد خداوند گرامی تر هستم در عین حال فخر و مباهاتی نمی کنم و خداوند 124 هزار وصی آفرید علی علیه السلام از همه آنها نزد خداوند گرامی تر و برتر است[7]
3 خداوند در حدیث قدسی درباره فضیلت پیامبر اسلام نسبت به سایر انبیاء چنین می فرماید: ای احمد می دانی به خاطر چه تو را به سایر پیامبرانم برتری دادم؟ محمد (ص) عرض کرد نه خداوندا نمی دانم، خداوند می فرماید: من تو را به خاطر داشتن حسن خلق و سخاوت نفس و رحیم بودن نسبت به خلق به دیگر پیامبران برتری دادم و مردان خدا باید این صفات را داشته باشند.[8]
4 پیامبر صلی الله علیه وآله در حدیث دیگر می فرماید: (ما مِنْ مُؤمِن الاّ اَنَا اَوْلی النّاس به فی الدنیا و الآخرة) هیچ مؤمنی نیست مگر اینکه من در دنیا و آخرت نسبت به او از خودش اولی هستم.[9]
نتیجه اینکه از آیات و روایات و مطالب یاد شده به خوبی استفاده می شود که مقام پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله نسبت به انبیاء الهی و نسبت به علی علیه السلام و ائمه معصومین علیهم السلام همچنین نسبت به همه مسلمین و مؤمنین بالاتر است. و بعد از مقام پیامبر اسلام (ص) مقام علی (ع) و سایر ائمه معصومین قرار گرفته است.

پی نوشتها:
[1]. قلم/ 4.
[2]. احزاب/ 6.
[3]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، ج 17، ص 242.
[4]. احزاب/ 6.
[5]. تفسیر نمونه، همان، ج 17، ص 202.
[6]. حرّ عاملی، کلیات حدیث قدسی، ترجمه زین العابدین کاظمی خلخالی، انتشارات دهقان، چاپ چهاردهم، باب دوازدهم، در شأن علی علیه السلام و ائمه اطهار علیهم السلام ، ص 498، ح138.
[7]. (خَلَقَ اللّهُ عَزّوجلّ مأة الف نبی و اربعة و عشرین الف نبی انااکرمهم علی اللّه و لا فخر و خلق اللّه عزّوجلّ مأة الف وصی و اربعة و عشرین الف وصی فعلی اکرمهم علی اللّه و اَفْضَلَهُمْ، مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج11، ص30، ح21، نقل از: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، ج20، ص183.
[8]. (یا اَحْمَدُ تَدْری لاَِی شیء و فَضَّلْتُکَ عَلی سائر الانبیاء: قال: اللّهمَّ لا، قال بالْخُلْقِ و حسن الخُلْقِ وَ سَخاوَةِ النَّفْسِ وَ رَحْمَةِ الْخَلْقِ وَ کذلِکَ اَوْتادُ الارضِ لَمْ یکونوا اَوْتاداً الاّ بهذا. حرّ عاملی، کلیات حدیث قدسی، باب یازدهم، در شأن محمد صلی الله علیه وآله ، ص 342، ح139.
[9]. صحیح بخاری، ج 6، ص 145، تفسیر سوره احزاب، و مسند احمد حنبل، ج 2، ص 334، نقل از تفسیر نمونه، ج 17، ص 203.
منبع: اندیشه قم