با سلام وخسته نباشید-لطفا بگویید ترتیب سوره های قران (اول حمد بهد بقره ..) را چه کسی انتخاب کرده و منبع جواب را ذکر کنید

با تشکر

با عرض سلامدرباره جمع آوری و تدوین قرآن به صورت فعلی میان محققان علوم قرآنی سه دیدگاه به چشم ‌می‌خورد‌: ‌یک. تدوین قرآن بعد از رحلت رسول الله (ص) بر می‌گردد‌. ‌دلایل پیروان این دیدگاه چنین است‌: ‌الف. امکان تدوین قرآن به لحاظ پراکندگی نزول وحی وجود نداشت‌. ‌ب. روایاتی هم این نظر را تأیید می‌کند مثل: (رسول الله (ص) در حالی رحلت نمود که قرآن در ‌چیزی نگاشته نشده بود).(3‌‌(دو. تدوین قرآن به همین صورت فعلی (ترتیب آیه‌ها و سوره‌ها) در عهد رسول‌الله (ص) انجام گرفته ‌است. این گروه نیز برای مدعای خود ادلّه ذیل را اقامه می‌کنند‌: ‌الف. مصونیت قرآن از خطر تحریف بدون تدوین در زمان آن حضرت امکان‌پذیر نیست. چون غیر از ‌حضرت کسی به طور کامل به خصوصیات قرآن آگاه نیست‌. ‌ب. تحدی از جانب قرآن، اقتضا می‌کند آیه‌ها و سوره‌ها تنظیم و به شکل خاصّی در بیاید‌. ‌ج. روایاتی که دلالت دارد، عده‌ای در زمان رسول الله مشغول این کار بوده‌اند‌. ‌از شعبی نقل شده است: (شش نفر از انصار، قرآن را در عهد رسول الله جمع کردند: ابی بن کعب، ‌زید بن ثابت، معاذ بن جبل، ابو درداء، سعید بن عبید، و ابو زید‌سه. برای قرآن سه مرحله جمع‌آوری شکل گرفته است‌: ‌مرحله یکم: عبارت است از نظم و چینش آیه‌ها در کنار یکدیگر که شکل‌گیری سوره‌ها را در پی ‌دارد. این کار در زمان پیامبر (ص) صورت گرفت‌. ‌مرحله دوم: عبارت از جمع نمودن مصحف‌های پراکنده در یک‌جا و تهیه جلد برای آنها، که در زمان ‌ابوبکر انجام شد‌. ‌مرحله سوم: عبارت از جمع‌آوری تمام قرآن‌های نویسندگان وحی برای نگارش یک قرآن به عنوان ‌الگو و ایجادوحدت قرائت در آن. این مرحله هم در زمان عثمان صورت گرفته است. طرفداران ‌دیدگاه سوم برای مدعای خود، ادله‌ای را ذکر نموده‌اند که در کتاب‌های مربوط به علوم قرانی به ‌تفصیل آمده است‌. ‌به هر حال از آنچه گذشت می‌توان به این نقطه رسید که نزد علمای اسلام، امر به این منوال ‌نیست که همه آنها تدوین در غیر زمان رسول الله (ص) را پذیرفته باشند بلکه عده‌ای از آنان به ‌تدوین و جمع‌آوری در زمان آن حضرت معتقداند و سه مرحله‌ای بودن و یا تدوین در زمان خلفا را ‌هم به طور کلی رد می‌کنند از جمله آیه‌الله خویی (در ترجمه البیان، ج 1، ص 346 (و آیه‌الله حسن ‌زاده آملی (در فصل‌الخطاب، ص 46 (و دکتر صبحی صالح (در مباحث فی علوم القرآن، ص 73)مرحوم آیت‌اللّه‌خویی در ترجیح دیدگاه خود، امور ذیل را مطرح فرموده است‌: ‌‌1. ‌احادیث دلالت‌کننده بر جمع قرآن در غیر زمان پیامبر (ص) با هم متناقض است. در بعضی نام ‌ابوبکر و در برخی دیگر عمر و در بعضی هم عثمان ذکر شده است‌. ‌‌2. ‌این احادیث با احادیث دلالت کننده بر جمع قرآن در زمان پیامبر (ص) تعارض‌ ‌دارد‌. ‌‌3. ‌احادیث یادشده با حکم عقل به وجوب اهتمام پیامبر در امر جمع و ضبط قرآن مخالف است‌. ‌‌4. ‌روایات فوق با اجماع مسلمانان مبنی بر ثبوت قرآن با تواتر هم مخالفت دارد‌. ‌‌5. ‌جمع متأخر، طبعا نمی‌تواند شبهه تحریف قرآن را به طور کامل از بین ببرد‌. ‌در مقابل کسانی که تدوین را به عهد رسول خدا منسوب نمی‌دانند، به سؤالات مرحوم آیت‌اللّه‌خوئی ‌پاسخ گفته و براین باورند که قضیه جمع‌آوری قرآن یک حادثه تاریخی است و مسأله عقلانی نیست. ‌لذا می‌بایست در این باره به نصوص تاریخی مستند مراجعه نمود. این گروه در مقابل این سؤال ‌که چرا تدوین در زمان رسول الله (ص) صورت نگرفت، می‌گویند: اهتمامی که پیامبر (ص) داشت به ‌ترتیب و جمع آیه‌ها مربوط می‌شد. و امّا جمع و ترتیب سوره‌ها، همانند مصحف واحد، کاری است که ‌بعد از رحلت صورت گرفت. علتش هم این بود که هم‌چنان در زمان پیامبر (ص) نزول قرآن انتظار ‌می‌رفت. و با عدم انقطاع وحی، چگونه جمع‌آوری قرآن بین دو جلد همانند کتاب امکان‌پذیر بود. از ‌این رو هنگامی که پیامبر آثار وفات را مشاهده فرمود، به انقطاع وحی هم یقین پیدا کرد، ‌حضرت علی (ع) را به جمع‌آوری قرآن وصیت فرمود. بنابراین دیدگاه پس از‌ ‌درگذشت پیامبر، ‌بزرگان صحابه بر حسب دانش و کفایت خود، به جمع آوری آیات و مرتب کردن سوره‌های قرآن دست ‌زدند و هر یک آن را در مصحف خاص خود گرد آوردند. به این ترتیب و با گسترش قلمرو حکومت ‌اسلام، تعداد مصحف ها رو به فزونی گذاشت‌. ‌بعضی از این مصحف‌ها به تبع موقعیت و پایگاه جمع کننده آن در جهان اسلام آن روز، مقام والایی ‌کسب کرد مثلًا مصحف عبدالله بن مسعود، مرجع اهل کوفه به شمار می‌آمد و مصحف ابوموسی اشعری در ‌بصره و مصحف مقداد بن اسود در دمشق مورد توجه مردم بود. جمع کنندگان مصحف ها متعدد بودند ‌و ارتباطی با یکدیگر نداشتند و از نظر کفایت و استعداد و توانایی انجام کار یکسان نبودند ‌بنابراین، نسخه هر کدام از نظر روش، ترتیب، قرائت و با دیگری یکسان نبود‌. ‌این تفاوت ها، اختلاف بین مردم را ایجاد می‌کرد. دامنه اختلاف به آنجا رسیده بود که حتی در ‌مرکز خلافت (مدینه)، معلمان قرآن شاگردان خود را به صورت های مختلف تعلیم می‌دادند‌. ‌گردآوری مصحف‌ها‌ ‌این اختلافات، زمینه‌های اقدام عثمان را برای یکی کردن مصحف‌ها به وجود آورد. وی گروهی ‌متشکل از چهار نفر (زید بن ثابت، سعید بن عاص، عبدالله بن زبیر و عبدالرحمان بن حارث بن ‌هشام) را مأمور این کار کرد. آنان نیز با همکاری هشت نفر دیگر ابتدا مصحف‌ها را از اطراف ‌و اکناف کشور پهناور اسلامی جمع آور کردند و قرآنی را که به نام مصحف امام یا عثمانی مشهور ‌شد، از بین آنها یا یکی از آنها فراهم آوردند. همه مصحف‌های دیگر به دستور عثمان، خلیفه سوم، ‌سوزانده یا در آب جوش انداخته شد‌. ‌مصاحف عثمانی به قولی به تعداد چهار عدد استنساخ شد و هر کدام از آنها به همراه فردی آگاه ‌به مراکز مهم اسلامی در آن زمان ارسال شد تا همگان طبق آن نسخه‌ها به تکثیر و تعلیم قرآن ‌اقدام کنند.(4‌‌(اما در هر صورت امامان (ع) قرآن موجود را تأیید و تلاوت بر اساس قرآن موجود را سفارش ‌کرده‌اند‌. ‌علامه طباطبایی در این باره می‌نویسد: (حضرت علی (ع) با اینکه خودش بیش از آن به قرآن مجید ‌را به ترتیب نزول جمع آوری کرده و به جماعت نشان داده و مورد پذیرش واقع نشده بود و بر ‌هیچ یک از جمع اول و دوم او را شرکت نداده بودند، با این حال هیچ گونه مخالفتی و مقاومتی از ‌خود نشان نداد و مصحف دایر را پذیرفت و تا زنده بود حتی در زمان خلافت خود از خلاف دم نزد. ‌هم چنین ائمه و اهل‌بیت (ع) که جانشینان و فرزندان آن حضرت‌اند، هرگز در اعتبار قرآن مجید، ‌حتی به خواص خود حرفی نزده‌اند بلکه پیوسته در بیانات خود، استناد به آن جسته و شیعیان خود ‌را امر کرده‌اند که از قراآت مردم پیروی کنند)(5‌‌(پی‌نوشت‌‌ (3)) ‌مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج 92، ص 97‌‌.‌ (4)) ‌رامیار، محمد، تاریخ قرآن، ص 407‌‌.‌ (5)) ‌حجتی، سید محمدباقر، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، ص 235‌‌.موفق باشید‌