لطففا در مورد وقایع اخرالزمان توضیح دهید.

شکی نیست هر آغازی را انجام و هر شروعی را پایانی است جز ذات بی‌پایان خداوندی که هم آغاز است و هم انجام. زمان نیز مانند تمام مخلوقات الاهی از این قاعده مستثنا نیست. روزگاری بر دنیا سپری شده که دیباچه زندگی دنیایی به شمار می‌آید و زمانی نیز خواهد گذشت که پایان این کتاب خواهد بود. برگه‌های پایانی کتاب زندگی انسان در زمین (آخرالزمان) خوانده می‌شود. (آخرالزمان) اصطلاحی است که در فرهنگ اغلب ادیان بزرگ دنیا به چشم می‌خورد و به ویژه در ادیان ابراهیمی از برجستگی و اهمیت خاص برخوردار است. این اصطلاح معمولاً به روزگار پایانی دنیا و رویدادهایی که ممکن است در این بخش از زندگی دنیوی به وقوع پیوندد گفته می‌شود و ادیان بزرگ درباره آن پیشگویی‌هایی کرده‌اند؛ برای مثال در (انجیل) چنین آمده ست:(... و این را بدان که اوقاتِ صعب در زمان آخر خواهد رسید* زیرا که خواهند بود مردمِ خود دوست و زر پرست و مغرور و متکبر و کفر گو و نافرمان والدین و حق ناشناس و بی‌دین* و بی‌الفت و بی‌وفا و خبث کننده و بی‌پرهیز و بی‌حلم و با خوبان بی‌اعتنا* و خائن و کم حوصله و عبوس کننده و عیش را بر خدا ترجیح می‌دهند.)1 قرآن مجید نیز در آیات فراوان به دوران آخرالزمان اشاره کرده است. در معارف ارزشمند اسلامی این اصطلاح در دومعنای کلی به کار رفته است: 1. مدت زمانی طولانی که با ولادت پیامبر اسلام(ص) آغاز و با شروع رستاخیز بزرگ پایان می‌یابد. از این رو آن پیامبر الاهی را پیامبر آخرالزمان نیز نامیده‌اند. 2. مدت زمانی که باولادت واپسین جانشین پیامبر اسلام(ص) حضرت مهدی(ع) آغاز می‌شود، زمان غیبت و ظهور را در برگرفته، با شروع قیامت به انجام می‌رسد. روایات اهل بیت(ع) نشان می‌دهد: الف) با سپری شدن این دوران بساط زندگی دنیوی برچیده می‌شود و مرحله‌ای جدید در نظام آفرینش آغاز می‌گردد. ب) آخرالزمان خود به دو مرحله کاملاً متفاوت تقسیم می‌شود: دوران نخست که انسان به مراحل پایانی انحطاط اخلاقی رسیده، فساد اخلاقی و ستم همه جوامع بشری را فرا می‌گیرد و واپسین امیدهای بشری به ناامیدی می‌گراید؛ و دوران دوم که عصر تحقق وعده‌های الاهی به پیامبران و اولیای خدا است و با قیام مصلح جهانی آغاز می‌شود. کلیات عقاید مربوط به آخرالزمان تقریباً از سوی همه فرقه‌های بزرگ اسلام پذیرفته شده است؛ ولی در خصوص وابستگی این تحولات به ظهور مهدی موعود و نیز هویت مهدی موعود اختلاف نظر وجود دارد. شیعیان دوازده امامی حضرت مهدی(ع) و حکومت جهانی او را حسن ختام حیات بشر در کره زمین و او را همان موعود امت‌ها می‌دانند. در نظر آنان، با ظهور حضرت مهدی(ع) برخی از ائمه و نیکان و صالحان و نیز بدان و تبهکاران تحت عنوان (رجعت) به دنیا باز می‌گردند و زندگی دنیایی پایان می‌یابد. با گلگشتی در کلمات نورانی معصومان(ع) می‌توان واژه‌هایی را که بیانگر پیوند مهدویت و آخرالزمان است، یافت. این واژه‌ها عبارت است از: 1. آخرالزمان (پایان زمان) امام صادق(ع)، پیشوای ششم راستگویان، فرمود: (رسول گرامی اسلام(ص) به علی(ع) فرمود: آیا تو را بشارت ندهم؟ آیا تو را خبر ندهم؟ عرض کرد: بله، یا رسول الله. آن حضرت فرمود: هم اینک جبرئیل نزد من بود و مرا خبر داد قائمی که در آخرالزمان ظهور می‌کند و زمین را پر از عدل و داد می‌سازد - همان گونه که از ظلم و جور آکنده شده - از نسل تو و از فرزندان حسین(ع) است.)2 2. (لا تذهب الدنیا) (دنیا به پایان نرسد) این تعبیر بیانگر حتمی بودن تحقق حوادثی است که پس از آن ذکر می‌شود. عبدالله بن مسعود می‌گوید: رسول گرامی اسلام(ص) فرمود: (دنیا به پایان نرسد مگر این که امت مرا مردی رهبری کند که از اهل بیت من است و به او مهدی گفته می‌شود.) و روشن است دنیا به پایان نمی‌رسد مگر این که بخش پایانی‌اش (آخرالزمان) را پشت سرگذارد. 3. (لا تقوم الساعة)(قیامت برپا نمی‌شود) پیامبر گرامی اسلام(ص)فرمود: (قیامت برپا نمی‌شود تا این که قیام کننده‌ای به حق از خاندان ما قیام کند؛ و این هنگامی است که خداوند به او اجازه فرماید؛ و هر کس از او پیروی کند، نجات یابد و هر کس از او سرپیچد، هلاک خواهد شد... .)4 4. (لا تنقضی الایام) (روزها منقضی نگردد) رسول خدا(ص) فرمود: (روزها منقضی نگردد تا این که مردی از اهل بیت من بر زمین حکومت کند که همنام من است.)5 5. (لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد)(اگر از دنیا بیش از یک روز باقی نماند) امیرمؤمنان(ع) برفراز منبر در شهر کوفه چنین فرمود: (اگر از دنیا بیش از یک روز باقی نماند، خداوند آن روز را چنان طولانی خواهد کرد که مردی از خاندانم برانگیخته شود.)6 6. (عند انقطاع من الزمان)(در بخش پایانی زمان) پیامبر اکرم(ص) فرمود: هنگام پایان زمان و آشکار شدن فتنه‌ها، مردی هست که به او مهدی گفته می‌شود و بخشش بسیار دارد.)7 نشانه‌های آخرالزمان‌ این محدوده زمانی نشانه‌هایی دارد که اصطلاحاً (علائم آخرالزمان) خوانده می‌شود. علاوه بر اصطلاح رایج (علائم آخرالزمان) در فرهنگ مسلمانان اصطلاح مشابه دیگری به نام (اشراط الساعه) وجود دارد. این اصطلاح که بیش‌تر نزد اهل سنت رایج است، به نشانه‌های وقوع قیامت اختصاص دارد؛ ولی روایاتی که ذیل این عنوان ذکر شده نشان می‌دهد بسیاری از نشانه‌های آن چون نشانه‌های آخرالزمان است و می‌توان بسیاری از نشانه‌های آخرالزمان را نشانه‌های قیامت دانست. همان گونه که اشاره شد آخرالزمان به دو بخش متفاوت تقسیم می‌شود. بر اساس روایات، بخش اول بسیار دشوار خواهد بود. بخشی از مشخصه‌های این عصر عبارت است از: 1. گریز از دین پیامبر گرامی اسلام(ص) ویژگی‌های انسان‌های این دوران را این گونه برشمرده است: (زمانی بر مردم خواهد آمد که درهم‌های آن‌ها دینشان خواهد بود و همتشان شکم‌شان و قبله‌هاشان زنانشان. برای طلا و نقره رکوع و سجود به جای می‌آورند. آن‌ها همواره در حیرت و مستی خواهند بود؛ نه بر مذهب مسلمانی‌اند و نه بر مسلک نصرانی.)8 2. دنیا پرستی‌ رسول خدا فرمود:(زمانی بر امت من می‌آید که در آن زمان درون‌های مردم پلید می‌شود ولی ظواهرشان به طمع مال دنیا آراسته می‌گردد؛ به آنچه در پیشگاه خداوند است دل نمی‌بندند؛ کارشان ریا و تظاهر است؛ خوف از خدا به دلشان راه نیابد و خداوند آن‌ها را به عذابی فراگیر دچار سازد. آن‌ها چون غریق خداوند را می‌خوانند؛ ولی خداوند دعایشان را مستجاب نمی‌کند.)9 3. آزمایش‌های بزرگ‌ یکی دیگر از ویژگی‌های دوران آخرالزمان امتحاناتی است که انسان‌ها در این دوران پشت سر می‌گذارند. با این آزمون‌ها، مردم به دو گروه تقسیم می‌شوند: موفق‌ها و ناموفق‌ها. پیامبر اکرم(ص)، وقتی از چهره‌های موفق این دوران یاد می‌کند، با شگفتی به علی(ع) چنین می‌فرماید: (ای علی، بدان شگفت آورترین مردم درایمان و بزرگ‌ترین آنان در یقین مردمی هستند که درآخرالزمان که پیامبر خود را ندیدند و از امام خود محجوبند، به نوشته که خطی سیاه بر صفحه‌ای سپید است، ایمان می‌آورند.)10 امیرمؤمنان علی(ع) نیز درباره نجات یافتگان این دوران می‌فرماید:(و آن زمانی است که از فتنه‌ها نجات نمی‌یابد مگر مؤمنانی که بی‌نام و نشانند. اگر در حضور باشند، شناخته نشوند؛ و اگر غایب گردند، کسی سراغ آن‌ها را نمی‌گیرد. آن‌ها برای سیرکنندگان در شب ظلمانی جامعه‌ها چراغ‌های هدایت و نشانه‌های روشنند. نه مفسده جو هستند و نه فتنه‌انگیز. نه در پی اشاعه و نه مردمی سفیه و لغو گو! اینانند که خداوند درهای رحمتش را به سوی‌شان باز می‌کند و سختی‌ها و مشکلاتی را از آن‌ها برطرف می‌سازد.)11 پی‌نوشت: 1. کتاب مقدس، ترجمه فاضل خان همدانی، نامه دوم پولس حواری به تیموثیوس، باب سوم. 2. غیبت نعمانی، ابن ابی زینب، ص‌357. 3.کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ص‌182، ح‌141. 4. عیون اخبار الرضا(ع)، شیخ صدوق، ج‌2، ص 59. 5. بشارة المصطفی لشیعه المرتضی، طبری آملی، ص‌258. 6. کتاب الغیبة، ص‌46. 7. کشف الغمة، اربلی، ج‌3، ص‌260. 8. مستدرک الوسائل، محدث نوری، ج‌11، ص‌379. 9. کافی، شیخ کلینی، ج‌8، ص‌306. 10. من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج‌4، ص‌366. 11. نهج البلاغه، خطبه 103.