امام زمان
امام مهدی به دوازدهمین امام معصوم شیعیان اطلاق میشود. از آن بزرگوار به مناسبت در بابهای خمس و حج یاد شده است.
با سلام
امام زمان (عج) به شهادت خواهد رسید ؟
بعد از پایان غیبت کدام یک از ائمه امامت خواهند کرد ؟
چه کسی امام زمان را دفن خواهد کرد
با سلام و احترام دوست گرامی دربارةنحوة مردن یا شهادت حضرت مهدی (عج) اختلاف هایی در روایات به چشم می خورد. برخی از روایات می گویند که حضرت مدتی حکومت می کند، سپس وفات می نماید و از برخی استفاده میشود که مرگ حضرت طبیعی نخواهد بود و به دست جنایتکاران به شهادت خواهد رسید. بررسی و قضاوت در این امر مبتنی بر دو مسئله است:1 آیا همة امامان معصوم(ع) شهید می شوند یا امکان دارد که به مرگ طبیعی از دنیا بروند؟2 آیا دربارة امام زمان (ع) مدرکی بر شهادت او داریم؟شیخ صدوق بر این باور است که همة معصومان(ع) به اجل غیر طبیعی از دنیا رفته اند.شیخ مفید فرمود:شهادت امام علی (ع) و امام حسن و امام حسین (ع) به قتل حتمی و قطعی است. پس از ایشان مسمومیت امام موسی بن جعفر (ع) نیز قطعی است. دربارة امام رضا(ع) نیز قول قوی به مسمومیّت و شهادت ایشان است، گرچه جای تردید هست. امّا در دیگر ائمه راهی برای اثبات این که آنان به وسیلة سمّ یا قتل به شهادت رسیده اند، در دست نیست.[5]از امام رضا(ع) نقل شده است که :" ما منّا الاّ مقتول؛ هیچیک از امامان نیست مگر این که کشته می شود".یا از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده است:"ما منّا إلاّ مسموم او مقتول؛ هر کدام از ما امامان مسموم یا کشته می شویم".اگر به این روایات تکیه کنیم باید بگوییم:حضرت مهدی(ع) نیز به دست جنایتکاران به شهادت خواهد رسید. در برخی منابع نقل شده که حضرت به وسیلة یک زن که سنگی از پشت بام براو می زند، شهید می شود. اگر نظر شیخ مفید را بپذیریم، باید بگوییم چگونگی مرگ آن عزیز روشن نیست.[6]اما این نکته قابل توجه است که رسیدن به مقام شهادت اختصاص به کشته شدن با شمشیر یا سمّ ندارد. پیامبر یا امام حتی اگر کشته یا مسموم نشود، شهید است، چون رسیدن به مقام شهادت به وسیلة تهذیب نفس و دوری از گناهان و پاکی و صداقت انسان حاصل می شود.1[5] مجلة حوزه ، شمارة 70 71، ص 60.1[6] همان، با تخلیص و اضافات.و در پاسخ سوال دوم و سوم شما باید گفت که :قرآن می فرماید: "هر نفسی مرگ را می چشد". [1]طبق این آیه که بیان کننده سنت الاهی در باره همه مخلوقات است، امام زمان (ع) نیز پس از برقراری عدالت جهانی و ایجاد حکومت جهانی از این دنیا می روند. اما آیا به مرگ طبیعی یا به شهادت؟ از دسته‌ای روایات استفاده میشود که آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا می‌رود. روایات زیر از آن جمله‌اند:1. ام سلمه از پیامبر خدا (ص) چنین نقل می‌کند:مهدی از خاندان من و از فرزندان فاطمه است.... او در میان مردم به سنت پیامبرشان عمل می‌کند، پس هفت سال درنگ می‌کند و آن گاه از دنیا می‌رود و مسلمانان بر او نماز می‌گزارند.[2]2. در روایتی که در تفسیر آیه شریفه: "ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیهِم"[3]؛ پس از [چندی] دوباره شما را بر آنان چیره می‌کنیم، از امام صادق (ع) نقل شده چنین آمده است:[منظور] خروج [امام] حسین(ع) با هفتاد تن از یارانش [در زمان رجعت است] در حالی که کلاه‌خودهای زرینی که دو رو دارد بر سر دارند و اعلام کنندگانی به مردم برسانند: این حسین است که خارج شده است، تا آن جا که مؤمنان هیچ شک و تردید درباره او نکنند و بدانند که او دجّال و شیطان نیست، و او است حجّت قائم [به حق] در میان شما و چون معرفت به این که آن حضرت همان حسین (ع) است در دل‌های شیعیان استقرار یافت، حضرت حجّت را مرگ فرا می‌رسد و کسی که آن جناب را غسل می‌دهد و کفن و حنوط می‌کند و به خاک می‌سپارد همان حسین [بن علی](ع) خواهد بود. جز وصی و امام هیچ کس متصدّی [کار کفن و دفن] وصی نشود.[43. در روایت دیگری نیز امام صادق (ع) در پاسخ به این پرسش که اولین کسی که به دنیا رجعت خواهد کرد چه کسی است می‌فرماید: [امام] حسین (ع) در پی قائم (ع) خروج می‌کند... حسین (ع) به همراه آن گروه از یارانش که با او به شهادت رسیدند، به پیش می‌آید در حالی که هفتاد پیامبر او را همراهی می‌کنند، آن گونه که به همراهی موسی بن عمران فرستاده شدند. قائم (ع) انگشتر خود را به او واگذار می‌کند. پس حسین (ع) نخستین کسی است که عهده‌دار غسل و کفن و حنوط آن حضرت میشود و ایشان را در قبر خود قرار می‌دهد.[5]از دسته ای دیگری از روایات استفاده میشود که آن حضرت به شهادت خواهند رسید:1. از امام حسن مجتبی (ع) روایت شده است: "به خدا سوگند، پیامبر خدا با ما پیمان بسته است که این امر [امامت] را دوازده تن امام از فرزندان علی و فاطمه به دست خواهند گرفت و هیچ کدام از ما نیست، مگر این که مسموم یا کشته میشود".[6]2. امام صادق (ع) نیز در این باره می‌فرماید: "به خدا قسم هیچیک از ما نیست، مگر این که کشته شده و به شهادت می‌رسد.[7]3. از امام رضا (ع) نیز مشابه همین تعبیر، روایت شده است.[8]با توجه به این دو دسته روایات اظهار نظر صریح و قطعی در مورد چگونگی وفات امام‌مهدی (ع) مشکل به نظر می‌رسد.اما به فرض این که آن حضرت به شهادت برسند قاتل ایشان کیست؟ در کتاب إلزام الناصب به نقل از برخی از علما عبارتی نقل شده است که قاتل آن حضرت این گونه معرفی شده است: "هنگامی که هفتاد سال [حکومت حضرت] حجّت به پایان رسید، مرگ به سراغ او می‌آید. زنی از (بنی تمیم) به نام (سعیده) که ریشی چون مردان دارد، از بالای پشت بام هاونی سنگی به سوی آن حضرت که در حال گذشتن از آن مسیر است پرتاب می‌کند و او را می‌کشد. پس از درگذشت آن حضرت. [امام] حسین (ع) عهده‌دار به خاک سپاری او میشود. [9]شهید سید محمد، محمد صادق، صدر نقدها و اشکالات متعددی بر این عبارت وارد دانسته[10] ازجمله می‌نویسد: این متن اساساً قابلیت اثبات موضوع [شهادت حضرت] را ندارد؛ زیرا روایت نقل شده از یکی معصومین نیست، بلکه از بعضی از علما که ما نمی‌دانیم کیست، نقل شده است. حتی اگر این متن چنان که از ظاهر آن برمی‌آید اشاره به مضامین برخی روایات داشته باشد، تبدیل به روایت مرسلی میشود که نه سند آن مشخص است و نه امامی که از او روایت شده است. افزون بر این که سند روایات یاد شده معمولاً ضعیف است و مضامین آنها دور از ذهن است به گونه‌ای که نمی‌توان با آنها چیزی را ثابت کرد.[11]پس از امام زمان (ع) و برقراری حکومت واحد جهانی به وسیله ایشان رجعت اتفاق خواهد افتاد. رجعت به این معنا است که پس از ظهور امام زمان (ع) برخی از جمله برخی از ائمه زنده می شوند. در روایات ما به رجعت برخی از پیامبران؛ مانند حضرت عیسی و برخی از ائمه؛ مانند امام حسین (ع) و برخی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) ؛ مانند سلمان فارسی، مقداد، جابر بن عبد الله انصاری، مالک اشتر و مفضل تصریح شده است. اصل رجعت از عقاید شیعیان است که روایات زیادی درباره آن وارد شده است تا آن جا که برخی مانند علامه مجلسی قائل به تواتر[12] این روایات شده اند.[13]------------ --------- --------- --------- -[1] . آل عمران، 185.[2] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 51، ص 104، ح 39.[3] اسراء، 6.[4] کلینی، الکافی، ج 8، ص 250، همچنین ر. ک: بحارالانوار، ج 53، ص 94، ح 103.[5] بحارالانوار، ج 53، ص 103، ح 130.[6] بحارالانوار، ج 27، ص 217، ح 19.[7] همان، ص 209، ح 7.[8] همان، ص 214، ح 16.[9] یزدی حائری علی ، الزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، ج 2، ص 167.[10] سید محمد محمد صادق، صدر، تاریخ ما بعد از ظهور، ص 881.- 883.[11] برگرفته ازماهنامه موعود شماره 83.[12] . در علم حدیث روایات به سه قسم تقسیم می شود: الف. حدیث متواتر: روایتی که عده زیادی آن را روایت کرده اند به گونه ای که از گفتار آنها برای ما یقین حاصل می شود که این روایت از معصوم (ع) صادر شده است. ب. روایت مستفیض: از لحاظ اعتبار و ارزش به اندازه خبر متواتر نیست، ولی اعتبارش از خبر واحد بیشتر است. ج. خبر واحد: افراد کمی آن را روایت کرده اند و از لحاظ ارزش روایی پایین تر از دو قسم پیشین است.[13] . بحارالانوار، ج23، ص 359.و من الله توفیق
با سلام و احترام دوست گرامی دربارةنحوة مردن یا شهادت حضرت مهدی (عج) اختلاف هایی در روایات به چشم می خورد. برخی از روایات می گویند که حضرت مدتی حکومت می کند، سپس وفات می نماید و از برخی استفاده میشود که مرگ حضرت طبیعی نخواهد بود و به دست جنایتکاران به شهادت خواهد رسید. بررسی و قضاوت در این امر مبتنی بر دو مسئله است:1 آیا همة امامان معصوم(ع) شهید می شوند یا امکان دارد که به مرگ طبیعی از دنیا بروند؟2 آیا دربارة امام زمان (ع) مدرکی بر شهادت او داریم؟شیخ صدوق بر این باور است که همة معصومان(ع) به اجل غیر طبیعی از دنیا رفته اند.شیخ مفید فرمود:شهادت امام علی (ع) و امام حسن و امام حسین (ع) به قتل حتمی و قطعی است. پس از ایشان مسمومیت امام موسی بن جعفر (ع) نیز قطعی است. دربارة امام رضا(ع) نیز قول قوی به مسمومیّت و شهادت ایشان است، گرچه جای تردید هست. امّا در دیگر ائمه راهی برای اثبات این که آنان به وسیلة سمّ یا قتل به شهادت رسیده اند، در دست نیست.[5]از امام رضا(ع) نقل شده است که :" ما منّا الاّ مقتول؛ هیچیک از امامان نیست مگر این که کشته می شود".یا از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده است:"ما منّا إلاّ مسموم او مقتول؛ هر کدام از ما امامان مسموم یا کشته می شویم".اگر به این روایات تکیه کنیم باید بگوییم:حضرت مهدی(ع) نیز به دست جنایتکاران به شهادت خواهد رسید. در برخی منابع نقل شده که حضرت به وسیلة یک زن که سنگی از پشت بام براو می زند، شهید می شود. اگر نظر شیخ مفید را بپذیریم، باید بگوییم چگونگی مرگ آن عزیز روشن نیست.[6]اما این نکته قابل توجه است که رسیدن به مقام شهادت اختصاص به کشته شدن با شمشیر یا سمّ ندارد. پیامبر یا امام حتی اگر کشته یا مسموم نشود، شهید است، چون رسیدن به مقام شهادت به وسیلة تهذیب نفس و دوری از گناهان و پاکی و صداقت انسان حاصل می شود.1[5] مجلة حوزه ، شمارة 70 71، ص 60.1[6] همان، با تخلیص و اضافات.و در پاسخ سوال دوم و سوم شما باید گفت که :قرآن می فرماید: "هر نفسی مرگ را می چشد". [1]طبق این آیه که بیان کننده سنت الاهی در باره همه مخلوقات است، امام زمان (ع) نیز پس از برقراری عدالت جهانی و ایجاد حکومت جهانی از این دنیا می روند. اما آیا به مرگ طبیعی یا به شهادت؟ از دسته‌ای روایات استفاده میشود که آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا می‌رود. روایات زیر از آن جمله‌اند:1. ام سلمه از پیامبر خدا (ص) چنین نقل می‌کند:مهدی از خاندان من و از فرزندان فاطمه است.... او در میان مردم به سنت پیامبرشان عمل می‌کند، پس هفت سال درنگ می‌کند و آن گاه از دنیا می‌رود و مسلمانان بر او نماز می‌گزارند.[2]2. در روایتی که در تفسیر آیه شریفه: "ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیهِم"[3]؛ پس از [چندی] دوباره شما را بر آنان چیره می‌کنیم، از امام صادق (ع) نقل شده چنین آمده است:[منظور] خروج [امام] حسین(ع) با هفتاد تن از یارانش [در زمان رجعت است] در حالی که کلاه‌خودهای زرینی که دو رو دارد بر سر دارند و اعلام کنندگانی به مردم برسانند: این حسین است که خارج شده است، تا آن جا که مؤمنان هیچ شک و تردید درباره او نکنند و بدانند که او دجّال و شیطان نیست، و او است حجّت قائم [به حق] در میان شما و چون معرفت به این که آن حضرت همان حسین (ع) است در دل‌های شیعیان استقرار یافت، حضرت حجّت را مرگ فرا می‌رسد و کسی که آن جناب را غسل می‌دهد و کفن و حنوط می‌کند و به خاک می‌سپارد همان حسین [بن علی](ع) خواهد بود. جز وصی و امام هیچ کس متصدّی [کار کفن و دفن] وصی نشود.[43. در روایت دیگری نیز امام صادق (ع) در پاسخ به این پرسش که اولین کسی که به دنیا رجعت خواهد کرد چه کسی است می‌فرماید: [امام] حسین (ع) در پی قائم (ع) خروج می‌کند... حسین (ع) به همراه آن گروه از یارانش که با او به شهادت رسیدند، به پیش می‌آید در حالی که هفتاد پیامبر او را همراهی می‌کنند، آن گونه که به همراهی موسی بن عمران فرستاده شدند. قائم (ع) انگشتر خود را به او واگذار می‌کند. پس حسین (ع) نخستین کسی است که عهده‌دار غسل و کفن و حنوط آن حضرت میشود و ایشان را در قبر خود قرار می‌دهد.[5]از دسته ای دیگری از روایات استفاده میشود که آن حضرت به شهادت خواهند رسید:1. از امام حسن مجتبی (ع) روایت شده است: "به خدا سوگند، پیامبر خدا با ما پیمان بسته است که این امر [امامت] را دوازده تن امام از فرزندان علی و فاطمه به دست خواهند گرفت و هیچ کدام از ما نیست، مگر این که مسموم یا کشته میشود".[6]2. امام صادق (ع) نیز در این باره می‌فرماید: "به خدا قسم هیچیک از ما نیست، مگر این که کشته شده و به شهادت می‌رسد.[7]3. از امام رضا (ع) نیز مشابه همین تعبیر، روایت شده است.[8]با توجه به این دو دسته روایات اظهار نظر صریح و قطعی در مورد چگونگی وفات امام‌مهدی (ع) مشکل به نظر می‌رسد.اما به فرض این که آن حضرت به شهادت برسند قاتل ایشان کیست؟ در کتاب إلزام الناصب به نقل از برخی از علما عبارتی نقل شده است که قاتل آن حضرت این گونه معرفی شده است: "هنگامی که هفتاد سال [حکومت حضرت] حجّت به پایان رسید، مرگ به سراغ او می‌آید. زنی از (بنی تمیم) به نام (سعیده) که ریشی چون مردان دارد، از بالای پشت بام هاونی سنگی به سوی آن حضرت که در حال گذشتن از آن مسیر است پرتاب می‌کند و او را می‌کشد. پس از درگذشت آن حضرت. [امام] حسین (ع) عهده‌دار به خاک سپاری او میشود. [9]شهید سید محمد، محمد صادق، صدر نقدها و اشکالات متعددی بر این عبارت وارد دانسته[10] ازجمله می‌نویسد: این متن اساساً قابلیت اثبات موضوع [شهادت حضرت] را ندارد؛ زیرا روایت نقل شده از یکی معصومین نیست، بلکه از بعضی از علما که ما نمی‌دانیم کیست، نقل شده است. حتی اگر این متن چنان که از ظاهر آن برمی‌آید اشاره به مضامین برخی روایات داشته باشد، تبدیل به روایت مرسلی میشود که نه سند آن مشخص است و نه امامی که از او روایت شده است. افزون بر این که سند روایات یاد شده معمولاً ضعیف است و مضامین آنها دور از ذهن است به گونه‌ای که نمی‌توان با آنها چیزی را ثابت کرد.[11]پس از امام زمان (ع) و برقراری حکومت واحد جهانی به وسیله ایشان رجعت اتفاق خواهد افتاد. رجعت به این معنا است که پس از ظهور امام زمان (ع) برخی از جمله برخی از ائمه زنده می شوند. در روایات ما به رجعت برخی از پیامبران؛ مانند حضرت عیسی و برخی از ائمه؛ مانند امام حسین (ع) و برخی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) ؛ مانند سلمان فارسی، مقداد، جابر بن عبد الله انصاری، مالک اشتر و مفضل تصریح شده است. اصل رجعت از عقاید شیعیان است که روایات زیادی درباره آن وارد شده است تا آن جا که برخی مانند علامه مجلسی قائل به تواتر[12] این روایات شده اند.[13]------------ --------- --------- --------- -[1] . آل عمران، 185.[2] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 51، ص 104، ح 39.[3] اسراء، 6.[4] کلینی، الکافی، ج 8، ص 250، همچنین ر. ک: بحارالانوار، ج 53، ص 94، ح 103.[5] بحارالانوار، ج 53، ص 103، ح 130.[6] بحارالانوار، ج 27، ص 217، ح 19.[7] همان، ص 209، ح 7.[8] همان، ص 214، ح 16.[9] یزدی حائری علی ، الزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، ج 2، ص 167.[10] سید محمد محمد صادق، صدر، تاریخ ما بعد از ظهور، ص 881.- 883.[11] برگرفته ازماهنامه موعود شماره 83.[12] . در علم حدیث روایات به سه قسم تقسیم می شود: الف. حدیث متواتر: روایتی که عده زیادی آن را روایت کرده اند به گونه ای که از گفتار آنها برای ما یقین حاصل می شود که این روایت از معصوم (ع) صادر شده است. ب. روایت مستفیض: از لحاظ اعتبار و ارزش به اندازه خبر متواتر نیست، ولی اعتبارش از خبر واحد بیشتر است. ج. خبر واحد: افراد کمی آن را روایت کرده اند و از لحاظ ارزش روایی پایین تر از دو قسم پیشین است.[13] . بحارالانوار، ج23، ص 359.و من الله توفیق
عنوان سوال:
با سلام
با سلام
امام زمان (عج) به شهادت خواهد رسید ؟
بعد از پایان غیبت کدام یک از ائمه امامت خواهند کرد ؟
چه کسی امام زمان را دفن خواهد کرد
پاسخ:
با سلام و احترام دوست گرامی دربارةنحوة مردن یا شهادت حضرت مهدی (عج) اختلاف هایی در روایات به چشم می خورد. برخی از روایات می گویند که حضرت مدتی حکومت می کند، سپس وفات می نماید و از برخی استفاده میشود که مرگ حضرت طبیعی نخواهد بود و به دست جنایتکاران به شهادت خواهد رسید. بررسی و قضاوت در این امر مبتنی بر دو مسئله است:1 آیا همة امامان معصوم(ع) شهید می شوند یا امکان دارد که به مرگ طبیعی از دنیا بروند؟2 آیا دربارة امام زمان (ع) مدرکی بر شهادت او داریم؟شیخ صدوق بر این باور است که همة معصومان(ع) به اجل غیر طبیعی از دنیا رفته اند.شیخ مفید فرمود:شهادت امام علی (ع) و امام حسن و امام حسین (ع) به قتل حتمی و قطعی است. پس از ایشان مسمومیت امام موسی بن جعفر (ع) نیز قطعی است. دربارة امام رضا(ع) نیز قول قوی به مسمومیّت و شهادت ایشان است، گرچه جای تردید هست. امّا در دیگر ائمه راهی برای اثبات این که آنان به وسیلة سمّ یا قتل به شهادت رسیده اند، در دست نیست.[5]از امام رضا(ع) نقل شده است که :" ما منّا الاّ مقتول؛ هیچیک از امامان نیست مگر این که کشته می شود".یا از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده است:"ما منّا إلاّ مسموم او مقتول؛ هر کدام از ما امامان مسموم یا کشته می شویم".اگر به این روایات تکیه کنیم باید بگوییم:حضرت مهدی(ع) نیز به دست جنایتکاران به شهادت خواهد رسید. در برخی منابع نقل شده که حضرت به وسیلة یک زن که سنگی از پشت بام براو می زند، شهید می شود. اگر نظر شیخ مفید را بپذیریم، باید بگوییم چگونگی مرگ آن عزیز روشن نیست.[6]اما این نکته قابل توجه است که رسیدن به مقام شهادت اختصاص به کشته شدن با شمشیر یا سمّ ندارد. پیامبر یا امام حتی اگر کشته یا مسموم نشود، شهید است، چون رسیدن به مقام شهادت به وسیلة تهذیب نفس و دوری از گناهان و پاکی و صداقت انسان حاصل می شود.1[5] مجلة حوزه ، شمارة 70 71، ص 60.1[6] همان، با تخلیص و اضافات.و در پاسخ سوال دوم و سوم شما باید گفت که :قرآن می فرماید: "هر نفسی مرگ را می چشد". [1]طبق این آیه که بیان کننده سنت الاهی در باره همه مخلوقات است، امام زمان (ع) نیز پس از برقراری عدالت جهانی و ایجاد حکومت جهانی از این دنیا می روند. اما آیا به مرگ طبیعی یا به شهادت؟ از دسته‌ای روایات استفاده میشود که آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا می‌رود. روایات زیر از آن جمله‌اند:1. ام سلمه از پیامبر خدا (ص) چنین نقل می‌کند:مهدی از خاندان من و از فرزندان فاطمه است.... او در میان مردم به سنت پیامبرشان عمل می‌کند، پس هفت سال درنگ می‌کند و آن گاه از دنیا می‌رود و مسلمانان بر او نماز می‌گزارند.[2]2. در روایتی که در تفسیر آیه شریفه: "ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیهِم"[3]؛ پس از [چندی] دوباره شما را بر آنان چیره می‌کنیم، از امام صادق (ع) نقل شده چنین آمده است:[منظور] خروج [امام] حسین(ع) با هفتاد تن از یارانش [در زمان رجعت است] در حالی که کلاه‌خودهای زرینی که دو رو دارد بر سر دارند و اعلام کنندگانی به مردم برسانند: این حسین است که خارج شده است، تا آن جا که مؤمنان هیچ شک و تردید درباره او نکنند و بدانند که او دجّال و شیطان نیست، و او است حجّت قائم [به حق] در میان شما و چون معرفت به این که آن حضرت همان حسین (ع) است در دل‌های شیعیان استقرار یافت، حضرت حجّت را مرگ فرا می‌رسد و کسی که آن جناب را غسل می‌دهد و کفن و حنوط می‌کند و به خاک می‌سپارد همان حسین [بن علی](ع) خواهد بود. جز وصی و امام هیچ کس متصدّی [کار کفن و دفن] وصی نشود.[43. در روایت دیگری نیز امام صادق (ع) در پاسخ به این پرسش که اولین کسی که به دنیا رجعت خواهد کرد چه کسی است می‌فرماید: [امام] حسین (ع) در پی قائم (ع) خروج می‌کند... حسین (ع) به همراه آن گروه از یارانش که با او به شهادت رسیدند، به پیش می‌آید در حالی که هفتاد پیامبر او را همراهی می‌کنند، آن گونه که به همراهی موسی بن عمران فرستاده شدند. قائم (ع) انگشتر خود را به او واگذار می‌کند. پس حسین (ع) نخستین کسی است که عهده‌دار غسل و کفن و حنوط آن حضرت میشود و ایشان را در قبر خود قرار می‌دهد.[5]از دسته ای دیگری از روایات استفاده میشود که آن حضرت به شهادت خواهند رسید:1. از امام حسن مجتبی (ع) روایت شده است: "به خدا سوگند، پیامبر خدا با ما پیمان بسته است که این امر [امامت] را دوازده تن امام از فرزندان علی و فاطمه به دست خواهند گرفت و هیچ کدام از ما نیست، مگر این که مسموم یا کشته میشود".[6]2. امام صادق (ع) نیز در این باره می‌فرماید: "به خدا قسم هیچیک از ما نیست، مگر این که کشته شده و به شهادت می‌رسد.[7]3. از امام رضا (ع) نیز مشابه همین تعبیر، روایت شده است.[8]با توجه به این دو دسته روایات اظهار نظر صریح و قطعی در مورد چگونگی وفات امام‌مهدی (ع) مشکل به نظر می‌رسد.اما به فرض این که آن حضرت به شهادت برسند قاتل ایشان کیست؟ در کتاب إلزام الناصب به نقل از برخی از علما عبارتی نقل شده است که قاتل آن حضرت این گونه معرفی شده است: "هنگامی که هفتاد سال [حکومت حضرت] حجّت به پایان رسید، مرگ به سراغ او می‌آید. زنی از (بنی تمیم) به نام (سعیده) که ریشی چون مردان دارد، از بالای پشت بام هاونی سنگی به سوی آن حضرت که در حال گذشتن از آن مسیر است پرتاب می‌کند و او را می‌کشد. پس از درگذشت آن حضرت. [امام] حسین (ع) عهده‌دار به خاک سپاری او میشود. [9]شهید سید محمد، محمد صادق، صدر نقدها و اشکالات متعددی بر این عبارت وارد دانسته[10] ازجمله می‌نویسد: این متن اساساً قابلیت اثبات موضوع [شهادت حضرت] را ندارد؛ زیرا روایت نقل شده از یکی معصومین نیست، بلکه از بعضی از علما که ما نمی‌دانیم کیست، نقل شده است. حتی اگر این متن چنان که از ظاهر آن برمی‌آید اشاره به مضامین برخی روایات داشته باشد، تبدیل به روایت مرسلی میشود که نه سند آن مشخص است و نه امامی که از او روایت شده است. افزون بر این که سند روایات یاد شده معمولاً ضعیف است و مضامین آنها دور از ذهن است به گونه‌ای که نمی‌توان با آنها چیزی را ثابت کرد.[11]پس از امام زمان (ع) و برقراری حکومت واحد جهانی به وسیله ایشان رجعت اتفاق خواهد افتاد. رجعت به این معنا است که پس از ظهور امام زمان (ع) برخی از جمله برخی از ائمه زنده می شوند. در روایات ما به رجعت برخی از پیامبران؛ مانند حضرت عیسی و برخی از ائمه؛ مانند امام حسین (ع) و برخی از اصحاب پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) ؛ مانند سلمان فارسی، مقداد، جابر بن عبد الله انصاری، مالک اشتر و مفضل تصریح شده است. اصل رجعت از عقاید شیعیان است که روایات زیادی درباره آن وارد شده است تا آن جا که برخی مانند علامه مجلسی قائل به تواتر[12] این روایات شده اند.[13]------------ --------- --------- --------- -[1] . آل عمران، 185.[2] علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 51، ص 104، ح 39.[3] اسراء، 6.[4] کلینی، الکافی، ج 8، ص 250، همچنین ر. ک: بحارالانوار، ج 53، ص 94، ح 103.[5] بحارالانوار، ج 53، ص 103، ح 130.[6] بحارالانوار، ج 27، ص 217، ح 19.[7] همان، ص 209، ح 7.[8] همان، ص 214، ح 16.[9] یزدی حائری علی ، الزام الناصب فی إثبات الحجة الغائب، ج 2، ص 167.[10] سید محمد محمد صادق، صدر، تاریخ ما بعد از ظهور، ص 881.- 883.[11] برگرفته ازماهنامه موعود شماره 83.[12] . در علم حدیث روایات به سه قسم تقسیم می شود: الف. حدیث متواتر: روایتی که عده زیادی آن را روایت کرده اند به گونه ای که از گفتار آنها برای ما یقین حاصل می شود که این روایت از معصوم (ع) صادر شده است. ب. روایت مستفیض: از لحاظ اعتبار و ارزش به اندازه خبر متواتر نیست، ولی اعتبارش از خبر واحد بیشتر است. ج. خبر واحد: افراد کمی آن را روایت کرده اند و از لحاظ ارزش روایی پایین تر از دو قسم پیشین است.[13] . بحارالانوار، ج23، ص 359.و من الله توفیق
- [سایر] حضرت مهدی (عج) عاقبت کار انکار کننده امامت ائمه (ع) را چه دانسته‌اند؟
- [سایر] فلسفه وجودی امام زمان(عج) در عصر غیبت چیست؟
- [سایر] چرا امام زمان (عج) در عصر غیبت پنهان زندگی می‌کنند؟
- [سایر] محل غیبت امام مهدی(عج) کجاست؟
- [سایر] فلسفه وجودی امام زمان (عج) در عصر غیبت چیست؟
- [سایر] با سلام، امام زمان (عج) در زمان حکومت کدام "خلیفه" غایب شدند( غیبت صغری).
- [سایر] بهرهمندی از امام عصر (عج) در عصر غیبت چگونه است؟
- [سایر] فایده غیبت طولانی امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] پایان زندگی امام مهدی (عج) چگونه خواهد بود؟
- [سایر] حضرت مهدی (عج) چه خصوصیاتی برای امام بیان نمودهاند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلِیُّ اللَّه) جزء اذان و اقامه نیست؛ البته ولایت امیر المؤمنین و ائمه معصومین علیهم‌السلام از ارکان ایمان است و اسلام بدون آن ظاهری بیش نیست و قالبی از معنی تهیست و خوب است که پس از (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلافصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهم‌السلام به گونه‌ای که عرفاً از اجزاء اذان و اقامه به حساب نیاید؛ ذکر گردد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] - ترجمه تشهد و سلام (الحمد لله اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له )، یعنی ستایش،مخصوص پروردگار است و شهادت می دهم که خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد. (و اشهد ان محمدا عبده و رسوله )، یعنی شهادت می دهم که محمد صلی الله علیه و آله بنده خدا و فرستاده اوست. (اللهم صل علی محمد و آل محمد)، یعنی خدایا رحمت بفرست بر محمد و آل محمد. (و تقبل شفاعته و ارفع درجته ) یعنی قبول کن شفاعت پیغمبر را و درجه آن حضرت را نزد خود بلند کن. (السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته )، یعنی سلام بر تو ای پیغمبر و رحمت و برکات خدا بر تو باد. (السلام علینا و علی عباد الله الصالحین )، یعنی سلام از خداوند عالم بر نمازگزاران و تمام بندگان خوب او. (السلام علیکم و رحمة الله و برکاته ) یعنی سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما مؤمنین باد.
- [آیت الله مظاهری] کسانی که به دستور پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم یا امام معصومعلیه السلام یا نایب خاص یا عام او در میدانهای جهاد شرکت نموده و به شهادت میرسند، غسل و کفن و حنوط آنها واجب نیست بلکه باید با همان لباسهایشان بعد از خواندن نماز، دفن شوند.