فایده غیبت طولانی امام زمان (عج) چیست؟

در پاسخ این سؤال عالم بزرگوار تشیع سید مرتضی رحمت اللّه علیه می‌گوید: (وقتی که از راه عقل و نقل، صحت امامت امام قائم عجّل الله تعالی فرجه الشریف ثابت شد، اگر فلسفه غیبت را ندانیم چه مانعی دارد، چنان که فلسفه بسیاری از احکام ما پوشیده است.)(1)
امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به خاطر عدم پذیرش جامعه، از نظرها پنهان است، او همچون امامان معصوم (علیهم السلام) دیگر اگر آشکار بود، مردم همان که با آن امامان کردند با او می کردند، اما او غایب است تا مردم آمادگی پذیرش او را در طول زمان و با برنامه ریزی‌های دراز مدت و تکامل معنوی و مادی پیدا کنند.
غیبت او چنان که در روایات آمده همچون پنهان شدن خورشید پشت ابرها است ، گر چه ابرها از تابش مستقیم خورشید ممانعت می‌ کنند، ولی هرگز نمی توانند تابش خورشید را به طور کلی محو سازند.
غیبت امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ده ها فایده دارد که در اینجا به طور اختصار به چند فایده آن اشاره می کنیم:
1- غیبت او به پیروانش امید می بخشد و آنها را دلگرم می کند که دارای چنین رهبری هستند، با توجه به این که امید، آن هم امیدی این چنین ، سازنده است.
2- غیبت آن حضرت پیروانش را قدم به قدم آماده می سازد تا آن حضرت را از عزلت بیرون آورند.
3- آن حضرت در عین این که غایب است گاه در مسائل مهم با فقها و بزرگان اسلام تماس می گیرد و آنها را راهنمایی می کند. (چنان که شواهد آن بسیار است و بعضی از آنها در این کتاب آمده است.)
4- گفتگو درباره قیام امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و تشکیل کنگره ها و کنفرانس ها و تنظیم نوشته ها و مقالات در طول زمان با فرصت کافی موجب پرورش نفوس و آمادگی، در اندیشه انقلاب جهانی بودن و هدف داری و... می شود، در نتیجه آمادگی های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، صنعتی، اقتصادی و بالاخره نظامی در همه جا پیدا می شود و به این ترتیب زمینه سازی ظهور آن حضرت مهیا می گردد.
5- شناخت موانع یک انقلاب جهانی در تمام ابعاد و براندازی آن موانع نیاز به طول زمان و کمک فکری بسیار در سطح جهان دارد، این نیز یکی از فوائد غیبت امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) می باشد.
6- از طرفی طول غیبت و دوری مردم از رهبر مصلح و عادل موجب فساد در تمام زمینه ها شده، و همین فساد موجب خستگی و ناراحتی و نارضایتی مردم می شود و در دل این فساد، جرقه های انقلاب بروز می کند و مردم، تشنه مصلح واقعی و عدالت می شوند، چرا که تا همه، رنج ظلم و فساد را نبرند آماده درک لذت عدالت و اصلاح نخواهند شد، چنان که در روایات مربوط به حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بسیار آمده که:
(یملاء الارض عدلا و قسطا و نورا کما ملئت ظلما و جورا و شرا؛ آن حضرت زمین را پر از قسط و عدل و نور خواهد کرد همان گونه که پر از ظلم و جور و بدی شده باشد.)(2)
و انقلاب واقعی، انقلابی است که طبیعی و خودجوش و از متن توده ها برخیزد، و همگان به خوبی آن را درک کنند.
البته این سخن به این معنی نیست که ما تن به ظلم و فساد دهیم، و مبارزه با ظلم و فساد نکنیم که شرع و عقل چنین اجازه ای به ما داده، بلکه این سخن خبر از آینده می دهد، و حاکی است که مردم بر اثر دوری از یک مصلح عادل و آگاه چگونه در لجن فساد فرو می روند، در این صورت باید برای یافتن آن مصلح به‌پاخاست و خود گرفتاری مردم، آنها را برای یافتن راه حل برمی انگیزاند.
آری باید مدت ها بگذرد، تا مردم تکامل یابند و حقائق برایشان کشف گردد، و با تجربیات تلخ خود روی حکومت های باطل از آنها روگردان گردند و تشنه وجود امام قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شوند.
در قرآن کریم می خوانیم:
(سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق؛ به زودی آیات خود را از هر سوی جهان و در وجود خود مردم نشان می دهیم تا برای آنها آشکار گردد که او حق است.)(3)
در مورد این که منظور از ضمیر (او) به کجا بازگشت می کند امام صادق علیه السلام در ضمن روایتی فرمود:
(منظور خروج حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که او حق است (و حقانیتش آشکار می گردد).)(4)

پی نوشت ها:
1- تلخیص از کشف الغمه ، ج 3، ص 462.
2- بحارالانوار، ج ،52 ص 351.
3- سوره فصلت ، آیه 53.
4- بحارالانوار، ج ،51 ص 62 (منظور از این تفسیر این است که یکی از مصادیق روشن حق که پس از طول زمان آشکار خواهد شد وجود قائم است.)

منبع: کتاب حضرت مهدی علیه السلام فروغ تابان ولایت، آیت الله محمد محمدی اشتهاردی