معاملات
معاملات اصطلاحی است در علم فقه که به آن دسته از احکام شرعی اشاره دارد که مربوط به امور دنیایی هستند؛ مانند بیع، اجاره، نکاح. [۱]
آیا با کفار حربی می توان مضاربه و دیگر معاملات را انجام داد؟
در صورتیکه باعث تقویت آنها نشود و شرایط معامله کاملا حاصل باشد مانعی ندارد.
در صورتیکه باعث تقویت آنها نشود و شرایط معامله کاملا حاصل باشد مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا با کفار حربی می توان شرکت و دیگر معاملات را انجام داد؟
- ملاک برای بگوییم شرکتی جزو کفار حربی است یا خبر چه چیز می باشد؟ آیا می توان گفت که شرکت های امریکایی جزو کفار حربی هستند یا خیر؟
- ملاک برای اینکه بگوییم شرکتی جزو کفار حربی است یا خیر چه چیز می باشد؟ آیا می توان گفت که شرکت های آمریکایی جزو کفار حربی هستند یا خیر؟
- حضرت عالی تکثیر سیدیهای ساخت کشورهای کفّار حربی را حرام نمیدانید. لطفاً بفرمایید کفّار حربی در شرایط فعلی دقیقاً چه کشورهایی هستند؟
- در عصر حاضر، ارتباط ما با کشورهای غیر مسلمان بر اساس کدام یک از عقود می باشد؟ آیا کشورهایی مثل ژاپن، کره و چین جزو کفار حربی هستند؟
- در عصر حاضر، ارتباط ما با کشورهای غیر مسلمان بر اساس کدام یک از عقود می باشد؟ آیا کشورهایی مثل ژاپن، کره و چین جزو کفار حربی هستند؟
- آیا از هر کافری که در ذمه اسلام نیست اگرچه حربی هم نباشد می توان ربا گرفت؟
- آیا در تقسیم متعارف کافر به ذمّی و حربی که غیر ذمّی را حربی می دانند، می توان به همه احکام آن ملتزم شد که کفّاری که در حکومت جمهوری اسلامی هستند، ذمّی و بقیّه در هر کجای دنیا که باشند حربی باشند و همه اقدامات درباره کافر حربی درباره آنان جایز باشد، یا حربی اختصاص دارد به حالت محاربه و در غیر حالت جنگ، قسم سوّمی داریم که نه ذمّی و نه حربی است و جان و مال و عرض آنان که در جنگ نیستند محترم است؟
- آیا در تقسیم متعارف کافر به ذمّی و حربی که غیرذمی را حربی می دانند، می توان به همه احکام آن ملتزم شد که کفاری که در حکومت جمهوری اسلامی هستند، ذمی و بقیه در هر کجای دنیا که باشند حربی باشند و همه اقدامات درباره کافر حربی درباره آنان جایز باشد یا حربی اختصاص دارد به حالت محاربه و در غیر حالت جنگ، قسم سومی داریم که نه ذمی و نه حربی است و جان و مال و عرض آنان که در جنگ نیستند محترم است؟
- آیا می توان برنامه های کامپیوتری، که توسّط مسلمانان یا کفّار غیر ذمّی تولید شده، را بدون جلب رضایت صاحبان اصلی آن تکثیر کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر شخصی شک دارد که معاملات بانک به شکل مضاربه است یا نه، آیا سودی که به عنوان مضاربه دریافت می کند حلال است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا مجازاتهایی که برای مرتد و کفّار حربی وضع شده، از امور سیاسی و مسئولیت های رهبری است یا این که مجازاتهای ثابتی تا روز قیامت هستند؟
- [آیت الله بهجت] آیا در مضاربه می توان قبل از به دست آوردن سود، سود احتمالی را مصالحه کرد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا مجروح کافر حربی را که قادر بر ادامه ی جنگ نمی باشد، در حین درگیری یا پس از جنگ، می توان کشت؟
- [سایر] کافر حربی یعنی چه ؟نام کشورهای که کافر حربی هیاب می شوند، را نام ببرید؟
- [آیت الله سبحانی] حکم شرعی افشاء سرّ مؤمن یا کافر حربی و غیر حربی را بیان فرمائید؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان عقد مضاربه را منعقد کرد در صورتیکه سود معین و ضرر بر عامل باشد یا خیر ؟
- [آیت الله خامنه ای] باتوجه به اینکه معاملات بانکها واقعاً مضاربه نیستند، زیرا بانک هیچ خسارتی را بر عهده نمی گیرد، آیامبلغی که سپرده گذاران هر ماه به عنوان سود پولشان از بانک می گیرند، حلال است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر صاحب سرمایه پول خود را جهت انجام معاملات (مضاربه) در اختیار عامل قرار دهد، امّا عامل آن را مثلاً به عنوان پیش پرداخت اجاره منزل بپردازد و از جانب خود ماهیانه سودی به صاحب پول بدهد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در نجات جان شخص خودکشی کننده، فرقی بین مسلمان یا کافر حربی یا کافر غیر حربی، وجود دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- علاوه بر وصیت، تمام معاملات را می توان به وسیله نوشتن و امضا کردن مطابق آنچه امروز معمول است که اسناد را با امضاء تکمیل می کنند انجام داد، ولی در ازدواج و طلاق اکتفا به نوشتن اشکال دارد.
- در مضاربه لازم نیست سهم دو طرف حتما به صورت درصدی از منافع (مانند نصف و ثلث و مانند آن) باشد، بلکه می توان سهم یکی از دو طرف را در مقدار معینی قرار داد، مثلاً گفت در برابر فلان مقدار سرمایه، ده هزار تومان از منافع سهم او می شود، به شرط این که مضاربه مزبور سودی بیش از این مقدار داشته باشد وگرنه صحیح نیست.
- فرزندان نابالغ کفار بعد از ایمان آوردن پدران آنها پاک می شوند.
- گوشتهایی که از بازار مسلمانان یا از دست شخص مسلمان گرفته شود خرید و فروشش اشکال ندارد، ولی اگر بداند مسلمانی که آن را از دست کافر گرفته یا از بلاد کفّار آورده تحقیق نکرده که حیوانش مطابق دستور شرع ذبح شده یا نه، خرید و فروش آن باطل و حرام است؛ ولی اگر از مسلمانی گرفته که ظاهراً پایبند شرع است و احتمال می دهد تحقیق کرده باشد معامله اش صحیح است؛ و خریدن چرمهایی که از بلاد کفّار می آورند اشکالی ندارد و پاک است، هر چند با آن نمی توان نماز خواند.
- لازم نیست مضاربه حتماً با سکه های طلا و نقره باشد بلکه با هر گونه مالی مضاربه صحیح است، همچنین شرط نیست سرمایه گذاری حتماً برای امور تجاری باشد، بلکه سرمایه گذاری در امور تولید (صنعتی، کشاورزی و دامداری و مانند اینها) را شامل می شود، بنابراین خرید سهام کارخانه ها و استفاده از منافع آنها نیز صحیح است.
- گوشت هایی که در بازار مسلمانان فروخته می شود، یا مسلمانی برای انسان هدیه می آورد پاک و حلال است، و تحقیق و تفحّص درباره آن لازم نیست؛ ولی اگر بدانند آن مسلمان گوشتها را از کافر گرفته و رسیدگی لازم را نکرده، لازم است از آن اجتناب شود. اما چرم¬هایی که از بلاد کفّار می آورند پاک است، هر چند نمی توان با آن نماز خواند.
- بچّه های کفّار به حکم آنها هستند و بچّه های مسلمانان حتّی بچّه ای که فقط پدر یا مادرش مسلمان باشد پاک است.
- (مضاربه) آن است که فرد یا افرادی سرمایه گذاری کنند و فرد یا افراد دیگری با آن سرمایه کار کنند و درآمد آن را مطابق قراردادی میان خود تقسیم کنند، و هر کدام سهمی از آن را ببرند.
- مضاربه ای که بانکها با پول افراد انجام می دهند چنانچه شرایط شرعیه بالا در آن رعایت شود و تنها صورت کاغذ بازی نداشته باشد صحیح است و سود حاصل از آن مشروع می باشد.
- غنائم جنگی که خمس آن را باید داد منحصر به غنائم منقول است که با دادن خمس ملک جنگجویان است، اما زمینهایی که از کفار با جنگ به دست می آید خمس ندارد و ملک همه مسلمین است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .در این زمان که نظام جمهوری اسلامی ایران با کشورهای شرق و غرب و دولت های کفّار حربی , معاهده و پیمان عدم تعرّض و تجاوز بسته است، سرقت و نیرنگ و عدم وفا به تعهّد نسبت به حقوق و اموال کفّار حربی, جایز نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اموالی که مسلمانان از راه شبیخون که نوعی جنگیدن است از کفّار حربی به دست می آورند و این شبیخون هم در ادامه جنگ با کفّار, با اذن امام(ع) انجام می‌شود، از باب غنائم جنگی خمس دارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .قماربازی حرام است، اگرچه طرف مقابل قمارباز، کافر حربی باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در جنگ از کافر حربی مالی به دست آید که مال خود آن کافر باشد , یا از کافر حربی دیگری غصب کرده , یا به عنوان امانت و غیر آن از کافر حربی دیگر گرفته باشد، حکم غنائم جنگی را دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صحت مضاربه، صیغه عقد، لازم نیست، بلکه مضاربه معاطاتی نیز صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] عقد مضاربه بدون تعیین مدت صحیح نیست وباید برای آن در عقد مضاربه اجل معین شود.
- [آیت الله مظاهری] تعیین دیه کافری که حربی نیست، ذمّی باشد یا غیر ذمّی، با حاکم شرع است.
- [آیت الله اردبیلی] لازم نیست سرمایه مضاربه طلا و نقره سکّهدار باشد، بلکه مضاربه با اسکناس یا اوراق دیگر با ارزش نیز صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اموالی که از را ه خدعه و نیرنگ، ادعای باطل یا ربا , از کفّار حربی به دست آمده باشد، اگر اکتساب و حرفه، شرط وجوب خمس باشد، این اموال جزء درآمد سالانه محسوب نمی شود و خمس ندارد و اگر کسب و حرفه, شرط آن نباشد، پس از گذشت سال و کسر هزینه آن , خمس دارد که مشهور میان فقیهان شیعه این است گرفتن ربا از کافر و بانک های کشورهای غیراسلامی جایز بوده و در حکم کسب حلال است.
- [آیت الله بهجت] مضاربه محل اجتماع یا تبادل احکام متعدد است؛ زیرا عامل در صورت صحت عقد مضاربه و نداشتن سود امانتدار است، و در صورت وجود سود شریک در سود است، و در تصرفات وکیل است، و با تجاوز از مورد تعیین شده در مضاربه، غاصب است، و با فساد در عقد مضاربه، اجیرِ صاحب مال است.