انعقاد
بسته شدن، مقابل انحلال را انعقاد می‌گویند که مراد از انعقاد به لحاظ متعلّق آن (عقد، عبادت و نطفه) مختلف است و در بیشتر بابها، اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام به کار رفته است.
جلوگیری از انعقاد نطفه، شرعاً چگونه است؟
برای جلوگیری از انعقاد نطفه هر وسیله ای که بی ضرر باشد و باعث نقص مرد یا زن (مثل این که مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل بیفتد) نشود مجاز است، ولی اگر مستلزم نظر یا لمس حرام باشد جایز نیست مگر در موقع ضرورت.
برای جلوگیری از انعقاد نطفه هر وسیله ای که بی ضرر باشد و باعث نقص مرد یا زن (مثل این که مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل بیفتد) نشود مجاز است، ولی اگر مستلزم نظر یا لمس حرام باشد جایز نیست مگر در موقع ضرورت.
پاسخ:
برای جلوگیری از انعقاد نطفه هر وسیله ای که بی ضرر باشد و باعث نقص مرد یا زن (مثل این که مرد یا زن برای همیشه از قابلیّت تولید مثل بیفتد) نشود مجاز است، ولی اگر مستلزم نظر یا لمس حرام باشد جایز نیست مگر در موقع ضرورت.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- جلوگیری از انعقاد نطفه، شرعاً چگونه است؟
- آیا بعد از انعقاد نطفه از بین بردن آن جایز است؟
- آیا بعد از انعقاد نطفه از بین بردن آن جایز است؟
- اگر زوجین که مشکل باروری دارند نطفه خود را در رحم زن دیگر مثلا خاله زوج پرورش دهند آیا شرعا جائز است؟
- تعریف جنین از نظر فقه اسلامی در خصوص اینکه از چه زمانی به نطفه جنین اطلاق می شود چیست؟ از زمان انعقاد نطقه یا مراحل دیگر؟ آیا بین جنین ناشی از لقاح طبیعی با جنین ناشی از تلقیح مصنوعی و جنین اهدایی از نظر فقهی در تعاریفی که ارائه می شود، تفاوتی وجود دارد؟
- تعریف جنین از نظر فقه اسلامی در خصوص اینکه از چه زمانی به نطفه جنین اطلاق می شود چیست؟ از زمان انعقاد نطقه یا مراحل دیگر؟ آیا بین جنین ناشی از لقاح طبیعی با جنین ناشی از تلقیح مصنوعی و جنین اهدایی از نظر فقهی در تعاریفی که ارائه می شود ، تفاوتی وجود دارد؟
- شوهر نطفه ندارد و همسرش سالم و نطفه دار است. آیا می شود نطفه مرد اجنبی را با نطفه این زن شوهردار مخلوط کرد و به رحم این زن تزریق نمود؟
- آیا جایز است نطفه مرد بیگانه ای را به زن شوهرداری تلقیح کرد؟ نطفه شوهرش چطور؟
- حکم جلوگیری از انعقاد نطقه را بیان کنید؟
- کسی که توانایی بر حرف زدن ندارد برای انعقاد اجاره چه باید بکند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] آیا جایز است استعمال کاپوت برای جلوگیری از انعقاد نطفه؟
- [آیت الله سیستانی] اگر انعقاد نطفه ناخواسته صورت گرفته باشد سقط جنین تا چند ماهگی اشکال ندارد ؟
- [آیت الله بهجت] آیا بعد از انعقاد نطفه، از بین بردن آن جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بعد از انعقاد نطفه از بین بردن آن اشکال دارد ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در میان پزشکان متخصص دو نظریه در رابطه با دستگاه درونی رحم (I.U.D) وجود دارد: الف ممانعت از انعقاد نطفه می کند. ب بعد از انعقاد نطفه موجب دفع نطفه می گردد. در فرض سؤال، تکلیف در دو مورد زیر چیست؟ الف استفاده از آن در صورت شک بین دو نظریه. ب استفاده از آن در صورت تبعیت نظریه (ب).
- [آیت الله اردبیلی] والدینی بعد از پنج هفته از انعقاد نطفه اقدام به سقط جنین نموده اند. مقدار دیه آن چه مقدار است؟
- [سایر] آیا اگر زن پس از آمیزش جنسی، یقین به انعقاد نطفه و استقرار آن در رحم نداشته باشد، میتواند با موافقت شوهر از داروهای ضد بارداری استفاده کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا جلوگیری زن از باردار شدن قبل از انعقاد نطفه، به صورتی که پزشکان امروز روشهای مختلفی را پیشنهاد می نمایند، جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در صورتی که بچه دار شدن موجب بروز خطراتی برای مادر باشد، زن می تواند با اذن شوهر از انعقاد نطفه جلوگیری کند؟ بدون اذن شوهر چطور؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مادری نسبت به فرزند خود در زمان انعقاد نطفه و یا در دوران بارداری سهل انگاری کند مثلاً از مشروبات الکلی مصرف کند و فرزند معلول به دنیا بیاید آیا وی مسئول خواهد بود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- (حیض) که گاهی از آن تعبیر به (عادت ماهانه) می کنند خونی است که غالباً در هر ماه چند روزی از رحم خارج می شود و به هنگام انعقاد نطفه، غذای فرزند است. زن را در موقع دیدن خون حیض (حائض) می گویند و در شرع مقدس اسلام احکامی دارد که در مسائل آینده خواهد آمد.
- د: نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و حداقل جمعیت برای انعقاد جمعه، پنج نفر است (امام جمعه و چهار نفر دیگر).
- تشریح بدن انسان در آنجا که شرعاً جایز است دیه ای ندارد.
- جایز است در موارد ضرورت نطفه¬ی مرد را با وسایلی گرفته و در رحم همسرش وارد کنند، لکن باید مقدّمات آن مشروع و حلال باشد و از مقدّمات حرام پرهیز شود.
- کاری را که انسان نذر می کند باید شرعاً مطلوب باشد، بنابراین نذر کار حرام، یا مکروه، یا ترک واجب و مستحب، صحیح نیست.
- جایز نیست نطفه مرد بیگانه را در رحم زنی وارد کنند، خواه با اجازه آن زن باشد یا نه و خواه شوهر داشته باشد یا نه و خواه شوهرش اجازه بدهد یا نه. و هرگاه چنین کنند و بچّه ای از آن متولد شود اگر این عمل بطور شبهه انجام شده مثل این که گمان می کرد زن خود اوست و زن نیز گمان می کرد نطفه شوهر اوست و بعد از آن معلوم شد چنین نبوده است، در این صورت بچّه متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احکام فرزند را دارد، ولی اگر این کار از روی علم و عمد انجام گیرد بچّه ای که از آن متولّد می شود فرزند آنها حساب نمی شود و احکام ارث و مانند آن را ندارد؛ ولی احکام محرمیّت نسبت به صاحب نطفه، زن و بستگانشان جاری می شود. در ضمن پیوند تخمدان زن اجنبیّه به همسر در صورت ضرورت مانعی ندارد و استفاده از مادر جانشین در جایی که بخاطر ضرورت نطفه¬ی زن و شوهر در بیرون رحم با هم ترکیب شده، آن هم مانعی ندارد؛ ولی با توجّه به این که این کار معمولاً مستلزم نظر و لمس نا مشروع است تنها در حال ضرورت انجام گیرد.
- هرگاه نطفه مرد را در رحم همسرش وارد کنند (خواه با استفاده از مقدمات حلال یا حرام) فرزندی که از او متولد می شود حلال زاده است و متعلق به آن مرد و زن می باشد و تمام احکام فرزند را دارد (مانند ارث و نفقه و غیر آن).
- هرگاه کسی با زنی که شوهر ندارد و در عده کسی نیست زنا کند جایز است او را بعداً به عقد خود درآورد و اگر بچه ای از آنان متولد شود و ندانند از نطفه حلال است یا حرام آن بچه حلال زاده است.
- جاعل باید بالغ و عاقل باشد و از روی اراده و اختیار قرارداد ببندد و شرعاً بتواند در مال خود تصرف کند، بنابراین جعاله آدم سفیهی که مال خود را بیهوده مصرف می کند صحیح نیست.
- لازم نیست جزئیات و خصوصیات عملی که نذر کرده مطلوب باشد، همین اندازه که اصل آن شرعاً مطلوب باشد کافی است، مثلاً اگر نذر کند شب اول هر ماه نماز شب بخواند صحیح است و باید به آن عمل کند، یا اگر نذر کند در محل خاصی فقرا را اطعام نماید باید مطابق آن عمل نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] بیرون ریختن منی در حال آمیزش توسّط شوهر در مورد زن دائم بدون رضایت او احتیاطا جایز نیست ولی اگر با رضایت طرفین باشد مانعی ندارد و در مورد متعه، مرد میتواند منی خود را بیرون بریزد؛ ولی زن دائمی باشد یا متعه حق ندارد بدون رضایت شوهر، کاری کند که نطفه او بیرون بریزد، مگر در مواردی که بیرون نریختن نطفه موجب بچّهدار شدن شود و زن نسبت به آن شرعا معذور باشد.
- [آیت الله اردبیلی] مرتد بر دو قسم است: اوّل: مرتدّ فطری، و او شخصی است که پدر و مادرش و یا یکی از آنها هنگام انعقاد نطفه او و هنگام تولدش مسلمان بودهاند و وی تا هنگام بلوغ، تحت سرپرستی و تربیت دینی آنها و یا کسی بوده که اجمالاً مقیّد به شرع اسلام و احکام آن بوده است و پس از بلوغ، اظهار اسلام نموده و سپس از دین اسلام خارج شده و آن را اظهار نموده است و اگر یکی از این قیود نیز موجود نباشد، احکام مرتدّ فطری بر وی جاری نمیشود. دوم: مرتدّ ملّی، و او شخصی است که هنگام انعقاد نطفه یا هنگام تولّدش هیچ کدام از پدر و یا مادرش مسلمان نبودهاند و پس از بلوغ، اظهار اسلام نموده و سپس از دین اسلام خارج شده است.
- [آیت الله سبحانی] کمترین عدد برای انعقاد نمازجمعه پنج نفر است که یکی از آنها امام می باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر نطفه مرد و نطفه زن او را در رحم مصنوعی پرورش دادند و بچّهای تولید شد این بچّه حلالزاده و ملحق به پدر و مادر است و نیز اگر نطفه مردی را با نطفه زن اجنبیه پرورش دادند و بچّه تولید شد این بچّه ولد شبهه است و ملحق به پدر و مادر است و صورت اوّل و دوّم در احکام با هم فرقی ندارند.
- [آیت الله علوی گرگانی] جائز است گرفتن نطفه مرد به تنهائی در صورتی که مقدّمات حرام نداشته باشد وگذاشتن آن نطفه در رحم مصنوعی وتربیت کردن آن بمنظور تولید بچه و چنانچه امکان داشته باشد از این راه بچهای تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است واحکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تلقیح نطفه مرد به عیال خودش مانعی ندارد و اولاد ملحق به طرفین هستند و از پدر و مادر ارث می برند و تلقیح نطفه اجنبی به اجنبیه حرام است.
- [آیت الله مظاهری] قرار دادن نطفه منعقد شده زن و شوهر در رحمِ زنِ بیگانه (رحم اجارهای)، در صورت ضرورت جایز است و بهتر است صاحب رحم اجارهای بدون شوهر باشد و به عقدِ صاحبِ نطفه درآید.
- [آیت الله خوئی] جایز است گرفتن نطفة مردی درصورتی که مقدمات حرام نداشته باشد و گذاشتن آن در رحم مصنوعی و تربیت کردن آن به منظور تولید بچه و چنانچه بچهای از این راه تولید گردد، آن بچه مال صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزندی بین آنها برقرار میشود ولکن این بچه مادر ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه دو پسر با یکدیگر دوقلو باشند، آن کسی که زودتر متولد شده است بزرگتر است ولو اینکه نطفه دیگری زودتر منعقد شده باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر قسم می خورد کاری را انجام دهد یا ترک کند: 1 باید شرعاً بد نباشد. 2 باید شرعاً خوب باشد. 3 اگر قسم بخورد کار مباحی که شرعاً نه خوب است نه بد انجام دهد یا ترک کند باید طبق قسم خود عمل کند و اگر قسم بخورد که کاری را که فعلاً خوب است انجام دهد ولی هنگام انجام آن کار شرعاً از جهاتی بد شود قسم او به هم می خورد و لازم نیست آن را انجام دهد.