موقوفه
به مال مورد وقف موقوفه گفته می‌شود.
اگر در زمینی که موقوفه است مسجدی ساخته باشند تکلیف چیست؟
نمی توان مسجد را خراب کرد بلکه باید اجاره کرد و اجاره بها داد.
نمی توان مسجد را خراب کرد بلکه باید اجاره کرد و اجاره بها داد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا در زمینی که وقف عزاداری سیّد الشّهداء (علیه السلام) شده است میتوان مسجدی احداث کرد؟
- آیا در زمینی که وقف عزاداری سیّد الشّهداء (علیه السلام) شده است میتوان مسجدی احداث کرد؟
- آیا در زمینی که وقف عزاداری سیّدالشّهدا(علیه السلام) شده است می توان مسجدی احداث کرد؟
- باغی در روستا داریم می گویند این باغ وقف اولاد ذکور خانواده است اگر اولاد ذکور نباشد تکلیف نسبت به موقوفه چیست؟
- محلّی، طبق اسناد معتبر و مسلّم، وقف مسجدی شده است. از طرفی قسمت اعظم آثار مسجد در اثر مرور زمان از بین رفته ولی قسمتی از آثار از جمله محراب آن هنوز باقی است. با توجّه به وقف بودن محلّ برای مسجد، متولّی موقوفه قصد احداث مسجد در محلّ مسجد مخروبه سابق را دارد؛ ولی احداث مسجد و عمل به نیّت واقف با بعضی از مقرّرات میراث فرهنگی تعارض دارد؛ در صورتِ تعارضِ نیّتِ واقف با مقرّرات میراث فرهنگی، عمل به کدام یک مقدّم است؟ تکلیف شرعی متولّی موقوفه چیست؟
- محلّی، طبق اسناد معتبر و مسلّم، وقف مسجدی شده است. از طرفی قسمت اعظم آثار مسجد در اثر مرور زمان از بین رفته ولی قسمتی از آثار از جمله محراب آن هنوز باقی است. با توجّه به وقف بودن محلّ برای مسجد، متولّی موقوفه قصد احداث مسجد در محلّ مسجد مخروبه سابق را دارد; ولی احداث مسجد و عمل به نیّت واقف با بعضی از مقرّرات میراث فرهنگی تعارض دارد; در صورتِ تعارضِ نیّتِ واقف با مقرّرات میراث فرهنگی، عمل به کدام یک مقدّم است؟ تکلیف شرعی متولّی موقوفه چیست؟
- خیّری قطعه زمینی به نام مسجد اهداء نموده است؛ ولی نظر خویش را در مورد احداث سرویس بهداشتی، ایوان، چایخانه، حیاط و آشپزخانه بیان نکرده است، آیا می شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟
- وظایف کسی که موجب ایجاد ضرر و یا اتلاف موقوفه شده چیست؟ آیا کسب رضایت متولی موقوفه کافی است؟
- موقوفه به چه چیزی گفته می شود؟
- زمینی وقف بر اولاد ذکور است، آیا موقوفٌ علیهم می توانند آن زمین موقوفه را با زمین دیگری که ملکی است معاوضه نمایند چون که این زمین نافع تر و امکان استفاده و بهره برداری از آن برای موقوفٌ علیهم بیشتر است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر زمینی موقوفه برای روضه خوانی هیچ درآمدی نداشته باشد، چه کنند؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شاخه اشجار درخت موقوفه بخشکد تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] مسجدی دارای موقوفه است آیا میتوان وقفیات آن مسجد را در اموری غیر از مورد وقف در همان مسجد خرج نمود؟
- [آیت الله بروجردی] موقوفهایست وقف بر مسجدی و فعلاً آن مسجد احتیاج به تعمیرندارد، آیا میتوان آن موقوفه را به مصرف تعمیر مسجد دیگر که خراب است رسانید؟
- [آیت الله بهجت] مسجدی در زمینی بنا شده که قبلاً حمام مخروبه بوده است، آیا نماز در آن صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] زمینی که وقف قرآن خواندن بوده است، فعلاً چون آب ندارد بدون استفاده مانده و متروک شده است. حکم شرعی را درباره این موقوفه بیان نمایید.
- [آیت الله علوی گرگانی] مسجدی است در کنار خیابان و تصمیم به تعریض خیابان است حال ابلاغ عقبنشینی آمده است، تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] مسجدی قدیمی، قابل استفاده و دارای سابقه 400 ساله در روستایی وجود دارد. ولی گروهی قصد دارند مسجد دیگری، آن هم در زمین موقوفه بسازند. آیا نماز خواندن در مسجد جدید جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا هیأت امناء قبرستان می توانند قطعاتی از قبرستان موقوفه را جهت احداث قبر به بعضی افراد واگذار کرده و پول آن را در مسجدی که در محوّطه قبرستان است و نیاز به تعمیر دارد صرف کنند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مستأجرین موقوفه، زمین وقفی را بفروشند و خریداران آن را تبدیل به کارخانه و کارگاه نمایند اکنون پس از اطلاع از وقفی بودن زمین، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسجدی که خراب نشده و قابل استفاده است اگر نیاز به توسعه دارد می توان آن را خراب کرد و بهتر و بزرگتر ساخت.
- وقف مشاع جایز است، یعنی می توان مثلاً، دو دانگ از خانه یا مزرعه ای را وقف کرد و در صورت لزوم حاکم شرع یا متولی می تواند مال موقوفه را با نظر اهل خبره جدا کند.
- وقف معاطاتی نیز صحیح است یعنی همین که مثلاً مسجدی را به قصد وقف بر مسلمین بسازد و در اختیار آنها بگذارد کافی است هر چند صیغه لفظی نخواند.
- هرگاه مسجدی را غصب کنند و آن را از صورت مسجد بکلی در آورند، بطوری که دیگر به آن مسجد نگویند، باز هم نجس کردن آن بنا بر احتیاط حرام است و تطهیر آن لازم است.
- هرگاه روی زمینی که با چوب فرش شده راه برود پاک شدن کف پا و ته کفش نجس مشکل است، ولی با راه رفتن روی آسفالت پاک می شود.
- هرگاه مسلمان زمینی را بدون خرید و فروش ملک کافر کند و عوض آن را بگیرد، مثلاً به او صلح نماید، بنابر احتیاط واجب باید کافر ذمی خمس آن را بدهد. خ
- هرگاه روی زمینی که با چوب فرش شده راه برود پاک شدن کف پا و ته کفش نجس مشکل است، ولی با راه رفتن روی آسفالت پاک می شود.
- فرشی را که برای حسینیه وقف کرده اند نمی توان برای نماز به مسجد ببرند و اگر ندانند آن فرش مخصوص حسینیه است یا نه، باز بردن آن به جای دیگر صحیح نیست، همچنین سایر اموال وقف، حتی مهر نماز مسجدی را به مسجد دیگری نمی توان برد.
- هرگاه ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف کنند چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند در آمد آن ملک را می توان به مصرف تعمیر مسجد دیگری رساند.
- کسی که مالی را وقف می کند بنابر احتیاط مستحب باید از همان موقع خواندن صیغه وقف کند، ولی باید برای همیشه مال را وقف کند و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از وفات من وقف باشد اشکال دارد، یا بگوید از حالا تا ده سال وقف باشد آن نیز اشکال دارد، ولی می توان مالی را برای همیشه وقت کرد مشروط بر اینکه مثلاً چند سال اوّل منافعش در اختیار واقف یا شخص دیگری باشد و در موقوفه مصرف نشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] زمینی که اب در ان فرو می رود مثل زمینی که روی ان شن یا ریگ باشد اگر نجس شود با اب قلیل پاک می شود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زمینی که آب در او فرو می رود مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد؛ اگر نجس شود با آب قلیل نیز پاک می شود.
- [آیت الله سیستانی] زمینی که آب در آن فرو میرود مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد ، اگر نجس شود با آب قلیل نیز پاک می‌شود .
- [آیت الله خوئی] زمینی که آب در او فرو میرود مثل زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد، اگر نجس شود با آب قلیل پاک می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسجدی را وقف کنند، بعد از آن که یک نفر در آن مسجد نماز خواند، وقف درست می شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر مسجدی را وقف کنند، بعد از آن که یک نفر در آن مسجد نماز خواند، وقف درست می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . تصرف و دخالت در امور اوقاف مجهول التولیه و " غُیَّب و قُصَّر "و مساجد و مدارس دینی و موقوفه و کتابخانه های موقوفه که متولی منصوص ندارد برای غیر مجتهد جامع الشرایط یا مأذون از طرف او حرام و خلاف شرع است و تصرف در وجوهی که آنها می دهند جایز نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] ساختن مسجد وتعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می‌باشد، مستحبّ است و اگر مسجد به قدری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، میتوانند آن را خراب کنند ودوباره بسازند بلکه میتوانند مسجدی را که خراب نشده، برای احتیاج مردم خراب کنند وبزرگتر بسازند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد وانتظار هم نمیرود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، نمیتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند بلکه باید ذخیره کنند مگر آن که احتمال تلف داده شود که در اینصورت جائز است به مصرف تعمیر مسجد دیگری برسانند.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می باشد مستحب است و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد ، می توانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند ، بلکه می تواننند مسجدی ر ا که خراب نشده ، برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند .