ابلاغ
ابلاغ به معنی رساندن می باشد. احکام آن در بابهای طهارت، جهاد و وصیت آمده است.
مسجدی است در کنار خیابان و تصمیم به تعریض خیابان است حال ابلاغ عقب‌نشینی آمده است، تکلیف چیست؟
تخریب مسجد و امثال آن جایز نیست و در صورتی که مزاحم با امر اهمّی گردد، باید حاکم شرع اجازه بفرماید.
تخریب مسجد و امثال آن جایز نیست و در صورتی که مزاحم با امر اهمّی گردد، باید حاکم شرع اجازه بفرماید.
عنوان سوال:
مسجدی است در کنار خیابان و تصمیم به تعریض خیابان است حال ابلاغ عقب‌نشینی آمده است، تکلیف چیست؟
پاسخ:
تخریب مسجد و امثال آن جایز نیست و در صورتی که مزاحم با امر اهمّی گردد، باید حاکم شرع اجازه بفرماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پدری ملکی را وقف اولاد نموده شهرداری برای تعریض خیابان آن را تصرّف کرده و پول را هم داده آیا موقوف علیهم میتوانند پول را بین خود تقسیم کنند؟
- دکّه تلفن که کنار خیابان نصب شده و برای استفاده عموم است اگر شخصی پول را داخل قلّک انداخت و بعد از صحبت دوباره پول برگشت و آن پول را برداشت تکلیف چیست؟
- آیا میتوان در مسجدی وضو گرفت و با آن وضو در مسجد دیگر نماز خواند؟
- به علّت خرابی آسفالت خیابان و کوتاهی شهرداری تصادف رخ میدهد و موجب خسارت جانی یا مالی میشود، چه کسی ضامن است؟
- اگر ضرورت اقتضا کند که مسجد توسعه پیدا کند و جهت توسعه مسجد نیاز به استفاده از زمین خیابان عمومی است، آیا جایز است؟
- آیا کشتن حیوان مثل ملخ و مورچه در هنگام راه رفتن در خیابان و در راه با قصد کشتن آنها اشکال شرعی دارد؟
- دولت بعضی از زمینهای مردم یا خانههای آنان را مثلابرای خیابان کشی میگیرد، گرچه دولت پول آن را میدهد لکن چون مورد علاقه صاحبش هست باطناً راضی نیستند، آیا صدق غصب میکند؟
- استفاده از آئینه ماشینی که در کنار خیابان پارک شده و یا ساعتی که به دیوار مغازه نصب شده، در حالی که نمیدانیم صاحبش راضی است یا خیر چه صورت دارد؟
- بعضی میگویند دختر حقّ دخالت در اموال موروثی پدر را ندارد و تصمیم گرفتن با پسر است، وظیفه چیست؟
- اگر ماترک میّت کفایت از دین او نکند، تکلیف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا تخریب قسمتی از مسجد یا تمام آن، جهت تعریض خیابان جایز است؟
- [آیت الله بهجت] مسجدی که در اثر تعریض خیابان در وسط خیابان قرار گرفته است و فعلاً تبدیل به محل رفت و آمد شده، آیا هنوز احکام مسجد در آن جاری است و نجس کردن یا توقف جنب و حایض در آن قسمت از زمین حرام است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر به جهت تعریض راه، قسمتی از مسجد در خیابان واقع شود و شهرداری اجازه دهد که قسمتی از کوچه پشت مسجد به مسجد ملحق شود ولی ساکنین آن کوچه مخالفت می کنند آیا ساکنین آن کوچه حق مخالفت دارند؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مسجدی در طرح توسعه ی خیابان قرار گیرد و احداث خیابان و عمران شهر و کاهش تصادفات و ترافیک، منوط به تخریب مسجد باشد، حکم شرعی آن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در زمینی که موقوفه است مسجدی ساخته باشند تکلیف چیست؟
- [سایر] مهلت اعتراض به رای هیأت تشخیص 15 روز پس از ابلاغ خواهد بود حال اگر آخرین روز این فرجه قانونی با روز تعطیل برخورد کند تکلیف چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] زمینی وقفی در طرح تعریض خیابان قرار گرفته و شهرداری زمینی به عنوان معوض تعیین و تحویل داده است. آیا زمین معوض خودبخود وقف است یا نیاز به صیغه وقفیت دارد؟ اگر متولی زمین معوض را به دیگری بفروشد، معامله چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مظاهری] مسجدی هنگام تجدید بنا، طبق قوانین شهرداری مجبور به عقب نشینی است. آیا عقب نشینی از ساختمان مسجد به نحوی که چند متر از مسجد داخل خیابان واقع شود، جایز است؟
- [آیت الله بهجت] درب ورودی مسجدی بین دو مغازه ی متعلّق به مسجد قرار گرفته است، به طوری که از طرف خیابان، ظاهر مسجد را به شکل تجارت خانه درآورده است، برداشتن آن دو مغازه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] مسجدی که خراب شده و از بین رفته و حالا تبدیل به زمین و بیابان شده و یا جزء خیابان و پارک و امثال آن گشته، آیا باز هم حکم مسجد را دارد یا نه؟ اگر این گونه مسجدی در بلاد کفر واقع شده باشد، حکمش با بلاد اسلامی متفاوت است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد وانتظار هم نمیرود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، نمیتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند بلکه باید ذخیره کنند مگر آن که احتمال تلف داده شود که در اینصورت جائز است به مصرف تعمیر مسجد دیگری برسانند.
- اگر مسجدی را وقف کنند، اگر اجازه نماز خواندن را در او بدهد ویک نفر نماز در آن بخواند، وقف درست میشود.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و میداند یا اطمینان دارد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، چنانچه تصمیم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند و با این تصمیم بخوابد وتا اذان خواب بماند، روزهاش صحیح است.
- اگر مسجدی را غصب کنند و به جای آن خانه ومانند آن بسازند، یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، باز هم نجس کردن آن حرام ولی تطهیر آن لازم نیست.
- آنچه از زمین مساجدی که بعد از خیابان کشیدن باقی مانده است اگر به اندازهای باشد که میشود از آنها برای نماز وسایر عبادات استفاده کرد، تمام احکام مساجد بر آن باقیمانده مترتب است و اگر شخص متجاوزی آنجا را دکان و محل کار و یا خانه قرار دهد، آیا جائز است استفاده از آن به همان نحوی که قرار داده شده است؟ در این مورد باید تفصیل قائل شد. اگر استفاده از آن با مسجد بودن منافات ندارد مانند خوردن وخوابیدن در آن محل، در این صورت این نوع استفادهها بیشبهه جائز است، چون مانع از استفاده در جهت مسجدیت مانند اقامه نماز جماعت ومجالس وعظ وتبلیغ از طرف غاصب میباشد و با بودن این مانع وعدم امکان استفاده در آن جهات مسجدیت استفاده در جهات دیگر مانع ندارد مانند این است مسجدی که در یک محل متروک قرار گرفته و از آن استفاده مسجدی نمیشود، مانعی ندارد که زمین آن مسجد محل زراعت قرار داده شود، در صورتی که با این عمل از مسجد بودن عرفاً ساقط نگردد ولی جائز نیست در آن محل کارهای منافیبا مسجدیت انجام داد، مانند این که محل بازی و یا محل لهو ولعب ومانند اینها قرار گیرد، اگر متجاوزی آن مسجد را محل برای کاری که منافات با مسجدیت دارد قرار داده باشد استفاده از آنجا برای آن نوع کارها جائز نیست.
- کسی که تصمیم دارد، ده روز در جایی بماند، اگر چه احتمال بدهد که برای ماندن او مانعی برسد، باید نماز را تمام بخواند در صورتی که احتمالش مورد اعتنأ مردم نباشد.
- مرد برای زن و زن برای مرد میتواند اجیر شود و در بلند خواندن وآهسته خواندن نماز باید به تکلیف خود عمل نماید.
- مساجدی که در مسیر خیابانها قرار میگیرد و جزو خیابان میشود، ظاهر این است که بعد از خیابان شدن از عنوان مسجد بودن خارج میشود بنابراین باید در اینگونه موارد ما بین احکام مربوط به عنوان مسجدیّت واحکامی که تابع صدق عنوان مسجد بودن وصدق نکردن آن است وبین احکام وقف تفصیل قائل شد از جمله احکام مسجد این است که حرام است نجس کردن مسجد وواجب است برطرف کردن نجس از مسجد و جائز نیست شخص جنب و یا زن حائض مکث در مسجد کند و دیگر احکامی که تابع عنوان مسجد بودن است، این قبیل احکام با برطرف شدن عنوان مسجدیّت برداشته میشود، گرچه احتیاط مستحبّ آن است که با رفتن عنوان مسجدی، آن احکام باز رعایت شود. و از احکام وقف بودن این است که جائز نیست تصرّف کردن در مواد موجود در محل وقف از سنگ وچوب وخود زمین وغیره وجائز نیست خرید وفروش آنها مگر این که با اجازه حاکم شرع یا وکیل او که آنچه پس از خراب شدن قابل فروش بوده باشد، بفروشند ومبلغ آن را در نزدیکترین مسجد دیگری مصرف نمایند و یا خود مواد باقیمانده بنا را در مسجد دیگر نزدیک آن مصرف نمایند و از این بیان حکم مدارس وحسینیههایی که در مسیر خیابانها قرار میگیرند وخراب میشوند، معلوم گردید در صورتی که وقف بوده باشند با خراب کردن آنها زمین ومواد بنا از وقفیّت خارج نمیشود وتصرّف در آنها وخرید وفروش آنها جائز نیست مگر با اجازه حاکم شرع یا وکیل اوکه پس از فروش پول آنها را در نزدیکترین مدرسه یا حسینیّه دیگریمصرف کنند و یا خود مواد باقیمانده را در اینگونه محلها با رعایت نزدیکترین آنها بکار ببرند.
- اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر ومادر را بخواند، باید به تکلیف خود عمل کند، مثلاً قضای نماز صبح ومغرب وعشأ مادرش را باید بلند بخواند و همچنین است در سایر اجزأ و شرائط باید در قضا رعایت تکلیف خود را بنماید مگر این که زن نیابت از مرد داشته باشد، که بنابر احتیاط واجب در قرائت رعایت حال مرد را نماید مگر این که مستلزم عمل حرام باشد.
- معامله چیزی که وقف شده باشد باطل است ولی اگر به طوری خراب شود که نتوانند استفادهای را که مال برای آن وقف شده از آن ببرند، مثلاً حصیر مسجدی به طوری پاره شود که نتوانند روی آن نماز بخوانند، فروش آن اشکال ندارد و بنابر احوط وجوبی مراجعه به حاکم شرع در فروش آن بنمایند در صورتی که ممکن باشد، و احوط هم آن است که پول آن را در همان مسجد به مصرفی برسانند که به مقصود وقف کننده نزدیکتر باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مسجدی با عامل طبیعی , مانند سیل، زلزله و رانش زمین , یا عامل انسانی , نظیر توسعه معبر و تعریض بسترِ حرکت عمومی , به گونه ای ویران شده که بازسازی آن آسان نباشد، نجس کردن ابزار ساختمان ویران شده آن حرام نیست و احتیاط واجب , پرهیز از نجس کردن مکان آن است , مگر آنکه بازسازی آن ممکن نباشد.
- [آیت الله خوئی] جایز است عبور و مرور از زمین مساجدی که در خیابان واقع شده و همچنین جایز است عبور از زمینهای مدارس دینی و حسینیههائی که در خیابان واقع شدهاند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مساجدی که در مسیر خیابان ها قرار می گیرد و جزء خیابان می شود احتیاط واجب ان است که احکام مسجد نسبت به انها رعایت شود ولی اگر نجس شد تطهیر ان واجب نیست و اوقافی که در مسیر خیابان ها قرار می گیرد از وقفیت خارج نمی شود و تصرف در انها بدون اذن متولی خاص یا حاکم شرع و وکیل او جایز نیست
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسجدی را وقف کنند، بعد از آن که یک نفر در آن مسجد نماز خواند، وقف درست می شود.
- [آیت الله بروجردی] اگر مسجدی را وقف کنند، بعد از آن که یک نفر در آن مسجد نماز خواند، وقف درست میشود.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می باشد مستحب است و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد ، می توانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند ، بلکه می تواننند مسجدی ر ا که خراب نشده ، برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند ، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی رود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند . می توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنان چه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد، و انتظار هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، می توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیرات دارد برسانند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می باشد مستحب است و اگر مسجد به صورتی در آید که تعمیر آن ممکن نباشد می توانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه می توانند مسجدی را که خراب نشده، برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می باشد مستحب است و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد می توانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه می توانند مسجدی را که خراب نشده برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند.