عده
عِدّه مدت زمان معینی است که زن پس از جدایی از شوهر و یا کسی که به اشتباه با وی آمیزش کرده، باید صبر کرده و تا پایان آن مدت ازدواج نکند.
آیا می توان از سرویس بهداشتی که وقف عده خاصی می باشد دیگران نیز استفاده کنند؟
تخلی کردن در جایی که برای عدّه خاصی وقف شده، مانند مدرسه هایی که مخصوص طلّاب است یا مساجدی که آبریز آن فقط برای نمازگزاران می‌باشد حرام است.
تخلی کردن در جایی که برای عدّه خاصی وقف شده، مانند مدرسه هایی که مخصوص طلّاب است یا مساجدی که آبریز آن فقط برای نمازگزاران می‌باشد حرام است.
پاسخ:
تخلی کردن در جایی که برای عدّه خاصی وقف شده، مانند مدرسه هایی که مخصوص طلّاب است یا مساجدی که آبریز آن فقط برای نمازگزاران می‌باشد حرام است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- خیّری قطعه زمینی به نام مسجد اهداء نموده است؛ ولی نظر خویش را در مورد احداث سرویس بهداشتی، ایوان، چایخانه، حیاط و آشپزخانه بیان نکرده است، آیا می شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟
- مسجدی در محل ما قرار دارد که فعلا در زیر زمین آن به مدت13 سال است نماز جماعت برگزار می شود و در آینده که مسجد ساخته شد زیر زمین آن به عنوان سرویس بهداشتی مسجد استفاده خواهد شد، یکی از روحانیون گفته که چون قرار است در آینده این محل سرویس بهداشتی شود فعلا حکم نماز خانه را دارد و ورود زنانی که دوره عادت ماهانه را دارند اشکال ندارد. می خواستیم ببینیم نظر حضرت عالی در این مورد چیست؟ با توجه به اینکه از این مکان به نام مسجد حضرت سجاد نام برده میشود وتابلوی مسجد نیز دارد.
- آیا بدون گفتن لفظی که دلالت بر وقف کند می توان وقف کرد؟
- در وقف خاصی که اجاره داده شده است اگر متولی یا موقوف علیهم فوت کنند تکلیف ادامه اجاره چیست؟
- آیا می توان چیزی را برای خود وقف کند؟
- آیا می توان با پول فروش زمین وقف اولاد که در طرح عمرانی واقع شده، زمین خرید و خانه ساخت و وقف اولاد ذکور کرد؟
- آیا می توان املالی که وقف شده را به هر نحوی تغییر دارد؟
- آیا می توان برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کرد؟
- آیا در زمینی که وقف عزاداری سیّدالشّهدا(علیه السلام) شده است می توان مسجدی احداث کرد؟
- آیا می توان از مالی که برای جایی وقف شده در محل دیگر استفاده کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان از درآمدی که از مسجد به دست می آید، در ساختن وقف عام مثل وضوخانه و سرویس بهداشتی مصرف نمود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر سرویس بهداشتی مسجدیکافی نباشد، آیا میشود خارج مسجد سرویس بهداشتی موقتی تعبیه کرد؟ و در این صورت خروج معتکفین از مسجد به این جهت اشکال ندارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر مکانی را برای وضوخانه و سرویس بهداشتی عمومی در کنار مسجدی بسازند و وقف کنند، آیا هیأت امنا می توانند زیر زمین این مکان را سرویس بهداشتی ساخته و طبقه ی فوقانی آن را به چند مغازه تبدیل نموده و برخی را فروخته و برخی را اجاره بدهند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان از درآمد مکانی که قبلاً سرویس بهداشتی کنار مسجد بوده و سپس تبدیل به مغازه شده است، مایحتاج مسجد را تأمین کرد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر از ابتداء زیرزمین مسجد، وضوخانه و سرویس بهداشتی باشد آیا استفاده از آن جایز است؟
- [سایر] حکم استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی چیست؟ و در صورت اضطرار شیوه ی پاک شدن چگونه است؟
- [سایر] 1. لطفا بفرمایید حکم هم راستا شدن با قبله در زمان تخلی چیست؟ 2. در صورتی که دستگاه سرویس بهداشتی دورانی اختراع شده باشد که در وسایل متحرک چون رستوران گردان، قطار، هواپیما و امثال آن سیستم بهداشتی را در خلاف راستای با قبله قرار می دهد در این صورت نصب و به کارگیری این سیستم در وسایل متحرک چه حکمی دارد؟ 3. همچنین استفاده از سرویس های بهداشتی ثابت که جهت با قبله می شوند، چه حکمی پیا می کند؟ مانند فروع این مسئله در مورد نمازخانه دوار که نمازگزار را در جهت قبله قرار می دهد، به چه صورت است؟
- [آیت الله بهجت] در منطقه ی بلوچستان در اثر فقر مادّی و فرهنگی، مردم آن حتی از داشتن سرویس بهداشتی محرومند. در این صورت، آیا می توان برای آن ها از زکات دستشویی ساخت؟ (لازم به توضیح است که اکثر آن ها از برادران اهل سنت هستند).
- [سایر] ادامس سقز بهداشتی را از کجا می توان تهیه کرد ایا کتری برنجی ومسی استفاده کنیم ضرری ندارد برای همیشه
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان زکات فطره را در بهسازی مساجد و مسائل بهداشتی شهر و روستا مصرف نمود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- وقف مشاع جایز است، یعنی می توان مثلاً، دو دانگ از خانه یا مزرعه ای را وقف کرد و در صورت لزوم حاکم شرع یا متولی می تواند مال موقوفه را با نظر اهل خبره جدا کند.
- فرشی را که برای حسینیه وقف کرده اند نمی توان برای نماز به مسجد ببرند و اگر ندانند آن فرش مخصوص حسینیه است یا نه، باز بردن آن به جای دیگر صحیح نیست، همچنین سایر اموال وقف، حتی مهر نماز مسجدی را به مسجد دیگری نمی توان برد.
- در چند محل تخلی کردن حرام است (خواه بول یا غائط): اول در کوچه ها و جاده هایی که مسیر مردم است. دوم در جایی که برای عده خاصی وقف شده، مانند مدرسه هایی که مخصوص طلاب است یا مساجدی که آبریز آن فقط برای نمازگزاران می باشد. سوم روی قبر مؤمن یا هر محل دیگری که موجب بی احترامی نسبت به مؤمن یا یکی از مقدسات شود.
- کسی که مالی را وقف می کند بنابر احتیاط مستحب باید از همان موقع خواندن صیغه وقف کند، ولی باید برای همیشه مال را وقف کند و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از وفات من وقف باشد اشکال دارد، یا بگوید از حالا تا ده سال وقف باشد آن نیز اشکال دارد، ولی می توان مالی را برای همیشه وقت کرد مشروط بر اینکه مثلاً چند سال اوّل منافعش در اختیار واقف یا شخص دیگری باشد و در موقوفه مصرف نشود.
- در نمازهای مستحبی می توان سوره را ترک کرد حتی آن نماز مستحبی که به واسطه نذر کردن واجب شده باشد، ولی نمازهای مستحبی مخصوصی که سوره های خاصی دارد باید به دستور آن عمل کرد.
- هرگاه ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه یا تحویل به کسانی که برای آنها وقف شده پشیمان شود یا بمیرد وقف درست نیست.
- اگر ملک وقف خراب شود از وقف بودن بیرون نمی رود.
- انسان می تواند از زکات، کتابهای دینی و علمی و قرآن و دعا و سایر کتبی که در پیشرفت هدفهای اسلامی مؤثر است بخرد و وقف نماید، خواه وقف عموم کند، یا وقف اشخاص خاص، حتی می تواند بر اولاد خود و کسانی که واجب النفقه او هستند وقف کند، ولی نمی تواند از زکات املاکی بخرد و بر اولاد خود وقف نماید.
- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را به تصرف کسانی که برای آنها وقف شده یا وکیل یا ولی آنها بدهد، ولی در اوقاف عامه مانند مساجد و مدارس و امثال آنها تحویل دادن شرط نیست، هرچند احتیاط مستحب آن است که پس از خواندن صیغه آن را در اختیار کسانی که وقف برای آنها شده قراردهند تا وقف کامل گردد.
- وقف برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده اند صحیح نمی باشد، ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده اند و بعضی هنوز به دنیا نیامده اند صحیح است (مانند وقف بر فرزندان موجود و نسلهای آینده) و آنها که بعداً به دنیا می آیند در آن وقف شریک خواهند شد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر عین موقوفه خراب شود، از وقف بودن بیرون نمیرود مگر آنکه وقف مقید به عنوان خاصی باشد و آن عنوان از بین برود، مثل اینکه باغ را به قید باغ بودن وقف کرده باشد که اگر آن باغ خراب شود وقف باطل میشود، و به ورثه واقف برمیگردد.
- [آیت الله اردبیلی] فرشی را که برای حسینیه وقف کردهاند، نمیشود برای نماز به مسجد ببرند، اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد و به طور کلی هر چه را که برای مکان یا جهت خاصی وقف شده باشد، نباید به محلّ دیگری انتقال دهند یا استفاده دیگری از آن بنمایند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مثلاً خانهای را برای اشخاص خاصّی وقف نماید و از ظاهر وقف یا نشانههای دیگر معلوم شود که منظور واقف، حفظ عنوان خانه بوده است، تغییر آن به چیز دیگری مانند مغازه، جایز نیست، بلکه اگر احتمال هم داده شود، بنابر احتیاط واجب نباید آن را تغییر دهند.
- [آیت الله بهجت] اگر مالی را برای عدّه معینی مثلاً برای طلاب مدرسه خاصی وصیت کرد، باید بهطور مساوی بین آنها تقسیم شود، امّا اگر آن عدّه غیر معین بودند، مثلاً برای عنوان کلی طلاب وصیت کرد، صرف کردن در بعضی از آنها کافی است، ولو به سه نفر هم نرسد.
- [آیت الله علوی گرگانی] تخلی در ملک کسی که اجازه تخلّی نداده و در جایی که برای عدّه مخصوصی وقف شده مثل بعضی از مدرسه ها، وروی قبر مؤمنین در صورتی که بیاحترامی به آنان باشد حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرشی را که برای حسینیه وقف کرده اند، نمی شود برای نماز به مسجد ببرند، اگر چه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد و اگر ندانند آن فرش مخصوص حسینیّه است یا نه باز بردن آن بجای دیگر صحیح نیست همچنین سایر اموال وقف حتی مهر نماز مسجدی را به مسجد دیگری نمی توان برد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر ملکی نظیر درختان یک باغ را بر افراد خاصّی وقف نمایند به گونهای که میوه آن درختان در ملک آن افراد حادث شود، آنان مالک میوه میشوند و چنانچه سهم هر یک از افراد به حدّ نصاب زکات برسد، باید زکات آن را بپردازد، ولی چنانچه واقف درختان باغ را برای جهتی از جهات عمومی، مانند عنوان فقرا، وقف نماید نه برای افراد خاص، ظاهرا زکات به میوه آنها تعلّق نمیگیرد.
- [آیت الله اردبیلی] عده بر دو قسم است: 1 عده طلاق 2 عده وفات.
- [آیت الله بهجت] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند، بلکه اگر مثلاً بگوید، خانه خود را وقف کردم، وقف صحیح است و در وقف قبول کردن مطابق احتیاط است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در وقف انشاء معنای وقف لازم است ولی لازم نیست معنای وقف را به زبان بیاورد یا به عربی بخواند، بلکه اگر مفاد وقف را به صیغه فارسی بخواند یا به وسیلهای همچون نوشتن یا کار دیگری وقف را انشاء کند کفایت میکند، در وقف قبول کردن کسی که برای او وقف شده یا ولیّ یا وکیل او شرط نیست، همچنانکه اگر وقف بر افراد مخصوصی نباشد، بلکه مثل مسجد و مدرسه برای عموم وقف کند یا مثلاً بر فقراء یا سادات وقف نماید، قبول کردن کسی لازم نیست، بنابراین اگر - مثلاً - بگوید خانه خود را وقف کردم، وقف (با شرایطی که گفته خواهد شد) صحیح خواهد بود.