دنیا
دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .
آیا می توان برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کرد؟
وقف برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده‌اند صحیح نمی‌باشد، ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده‌اند و بعضی هنوز به دنیا نیامده‌اند صحیح است (مانند وقف بر فرزندان موجود و نسلهای آینده) و آنها که بعداً به دنیا می‌آیند در آن وقف شریک خواهند شد.
وقف برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده‌اند صحیح نمی‌باشد، ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده‌اند و بعضی هنوز به دنیا نیامده‌اند صحیح است (مانند وقف بر فرزندان موجود و نسلهای آینده) و آنها که بعداً به دنیا می‌آیند در آن وقف شریک خواهند شد.
پاسخ:
وقف برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده‌اند صحیح نمی‌باشد، ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده‌اند و بعضی هنوز به دنیا نیامده‌اند صحیح است (مانند وقف بر فرزندان موجود و نسلهای آینده) و آنها که بعداً به دنیا می‌آیند در آن وقف شریک خواهند شد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا بدون گفتن لفظی که دلالت بر وقف کند می توان وقف کرد؟
- آیا می توان چیزی را برای خود وقف کند؟
- آیا می توان با پول فروش زمین وقف اولاد که در طرح عمرانی واقع شده، زمین خرید و خانه ساخت و وقف اولاد ذکور کرد؟
- آیا می توان املالی که وقف شده را به هر نحوی تغییر دارد؟
- آیا در زمینی که وقف عزاداری سیّدالشّهدا(علیه السلام) شده است می توان مسجدی احداث کرد؟
- آیا می توان از مالی که برای جایی وقف شده در محل دیگر استفاده کرد؟
- آیا می توان از سرویس بهداشتی که وقف عده خاصی می باشد دیگران نیز استفاده کنند؟
- آیا می توان سهام شرکتهای تجاری را وقف نمود؟ و تغییر ارزش سهام تأثیری بر صحّت چنین وقفی دارد؟
- شخصی دوازده سال است که بر اثر تصادف بیهوش است، یا بیماری که مدّت طولانی است که پس از عمل جرّاحی به هوش نیامده است، آیا در چنین مواردی می توان با تزریق آمپول به زندگی آنها پایان داد؟
- آیا ضرورت دارد که زمین قبرستان وقف ابدی برای قبرستان باشد، یا در زمین های (کرایه ای) طویل المدّت هم می توان به تدفین اموات مسلمانها پرداخت؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] مهدی منتظَر هنوز به دنیا نیامده است چون که امام عسکری (ع) فرزندی نداشتهاند!
- [سایر] چرا اهل تسنن معتقدند که هنوز امام زمان علیه السلام به دنیا نیامده اند؟
- [سایر] شبهه: مهدی منتظَر هنوز به دنیا نیامده، چون امام عسکری (ع) فرزند نداشتهاند!
- [سایر] آیا حقیقت دارد که امام زمان(علیه السلام) به دنیا نیامده اند و زمانی به دنیا می آیند که ظهور کنند؟
- [سایر] آیا می توان به عیادت کسی که به عیادتمان نیامده رفت؟
- [سایر] چگونه می توان دین و دنیا یا دنیا و آخرت را با هم داشت؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خوردن بره ای که در شکم گوسفند است و هنوز به دنیا نیامده و اندازه آن 10 تا 15 سانتی متر است حرام است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خوردن بره ای که در شکم گوسفند است و هنوز به دنیا نیامده و اندازه آ ن 10 تا 15 سانتی متر است حرام است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا سهام شرکتهای تجاری را می توان وقف کرد؟ و در صورت صحیح بودن وقف، آیا تغییر ارزش سهام و یا ورشکستگی شرکت تأثیری در وقف دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] حسینیهای ساخته شده که مرحوم آیت الله عباس نژاد بیرجندی طبق نقل بزرگان جهت احداث حسینیه کلنگ آن را به زمین زده و کلماتی عربی که ظاهراصیغه وقف است جاری کرده عدّهای میگویند وقف نیست زیرا در اساسنامه اسم وقف نیامده لکن در قولنامه خرید وقفیّت آمده است آیا این حسینیه حکم وقف بر آن اطلاق میشود یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- صیغه وقف را می توان به عربی یا به هر زبان دیگر خواند، مثلاً اگر بگوید: (خانه خود را برای فلان منظور وقف کردم) کافی است و احتیاج به قبول ندارد، خواه وقف عام باشد یا وقف خاص، هرچند احتیاط مستحب آن است که حاکم شرع در وقف عام و اشخاصی که برای آنها وقف شده در وقف خاص، صیغه قبول بخوانند.
- وقف مشاع جایز است، یعنی می توان مثلاً، دو دانگ از خانه یا مزرعه ای را وقف کرد و در صورت لزوم حاکم شرع یا متولی می تواند مال موقوفه را با نظر اهل خبره جدا کند.
- فرشی را که برای حسینیه وقف کرده اند نمی توان برای نماز به مسجد ببرند و اگر ندانند آن فرش مخصوص حسینیه است یا نه، باز بردن آن به جای دیگر صحیح نیست، همچنین سایر اموال وقف، حتی مهر نماز مسجدی را به مسجد دیگری نمی توان برد.
- کسی که مالی را وقف می کند بنابر احتیاط مستحب باید از همان موقع خواندن صیغه وقف کند، ولی باید برای همیشه مال را وقف کند و اگر مثلاً بگوید این مال بعد از وفات من وقف باشد اشکال دارد، یا بگوید از حالا تا ده سال وقف باشد آن نیز اشکال دارد، ولی می توان مالی را برای همیشه وقت کرد مشروط بر اینکه مثلاً چند سال اوّل منافعش در اختیار واقف یا شخص دیگری باشد و در موقوفه مصرف نشود.
- مؤسسات و جمعیت هایی که در زمان ما تشکیل می دهند و به ثبت می رسانند و دارای شخصیت حقوقی است می توان چیزی را به آن تملیک کرد و در این صورت باید مطابق اساسنامه مصرف شود، اموال این گونه مؤسسات در بعضی از جهات شبیه وقف است، ولی وقف نیست، بلکه ملک آن مؤسسه است و هرگاه کسی از مؤسسین یا اداره کنندگان از دنیا بروند چیزی به وارث آنها نمی رسد، مگراین که در اساسنامه ذکر شده باشد. آنچه در بالا گفته شد در مورد مؤسساتی که طبق موازین عقلاء تشکیل شده، ولی هنوز به ثبت قانونی نرسیده، نیز جاری است.
- در وقف خاص (مانند وقف بر اولاد) چنانچه متولی، آن ملک را اجاره دهد و از دنیا برود در صورتی که اجاره با مراعات مصلحت وقف و طبقات آینده بوده باشد اجاره باطل نمی شود، ولی اگر متولی نداشته باشد و طبقه اول آن را اجاره دهند و در بین مدت اجاره بمیرند، ادامه اجاره نسبت به آینده بدون اجازه طبقه بعد اشکال دارد و هرگاه مستأجر، مال الاجاره تمام مدت را داده باشد آنچه مربوط به بعد از مرگ طبقه اول است گرفته می شود و به طبقه بعد داده خواهد شد (به شرط این که آنها اجاره را اجازه بدهند).
- هرگاه ملکی را برای وقف معین کند و پیش از خواندن صیغه یا تحویل به کسانی که برای آنها وقف شده پشیمان شود یا بمیرد وقف درست نیست.
- اگر ملک وقف خراب شود از وقف بودن بیرون نمی رود.
- انسان می تواند از زکات، کتابهای دینی و علمی و قرآن و دعا و سایر کتبی که در پیشرفت هدفهای اسلامی مؤثر است بخرد و وقف نماید، خواه وقف عموم کند، یا وقف اشخاص خاص، حتی می تواند بر اولاد خود و کسانی که واجب النفقه او هستند وقف کند، ولی نمی تواند از زکات املاکی بخرد و بر اولاد خود وقف نماید.
- وقف در صورتی صحیح است که مال وقف را به تصرف کسانی که برای آنها وقف شده یا وکیل یا ولی آنها بدهد، ولی در اوقاف عامه مانند مساجد و مدارس و امثال آنها تحویل دادن شرط نیست، هرچند احتیاط مستحب آن است که پس از خواندن صیغه آن را در اختیار کسانی که وقف برای آنها شده قراردهند تا وقف کامل گردد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] وقف بر معدوم صحیح نیست بنابراین اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند درست نیست ولی وقف برای اولاد که بعضی از آنها به دنیا آمده اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می شوند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وقف برای کسانی که وجود داشته باشند صحیح است اما برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده اند اشکال دارد. و وقف برای کسانی که برخی از آنها وجود دارند هر چند برخی از آنها هنوز به دنیا نیامده اند صحیح است و افرادی که بعداً به دنیا می آیند با افرادی که فعلاً وجود دارند شریک می شوند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند درست نیست ولی وقفبرای اشخاص که بعضی از آنهابه دنیا آمده اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می شوند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند، درست نیست، ولی اگر برای زندگان و بعد از آنان برای کسانی که بعداً به دنیا می آیند وقف نماید. مثلاً چیزی را بر اولاد خود وقف کند که بعد از آنان وقف نوه های او باشد، و هر دست های بعد از دسته دیگر از وقف استفاده کنند، صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مالی را برای بچه ای که در شکم مادر است و هنوز به دنیا نیامده وقف کند صحت ان محل اشکال است ولی اگر برای اشخاصی که فعلا موجودند و بعد از انها برای کسانی که بعد به دنیا می ایند وقف نماید اگرچه در موقعی که وقف محقق می شود در شکم مادر هم نباشند مثلا چیزی را بر اولاد خود وقف کند که بعد از انان وقف نوه های او باشد و هر دسته ای بعد از دسته دیگر از وقف استفاده کنند صحیح است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مالی را برای بچه ای که در شکم مادر است و هنوز به دنیا نیامده وقف کند؛ صحت آن محل اشکال و لازم است رعایت احتیاط نمایند؛ ولی اگر برای اشخاصی که فعلا موجودند و بعد از آنها برای کسانی که بعدا به دنیا می آیند وقف نماید؛ اگرچه در موقعی که وقف محقق می شود در شکم مادر هم نباشند؛ مثلا چیزی را بر اولاد خود وقف کند که بعد از آنان وقف نوه های او باشد و هر دسته ای بعد از دسته دیگر از وقف استفاده کنند؛ صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] اگر مالی را برای بچهای که در شکم مادر است و هنوز به دنیا نیامده است وقف کند، صحت آن محل اشکال است، و لازم است رعایت احتیاط نمایند، ولی اگر برای اشخاصی که فعلاً موجودند و بعد از آنها برای کسانی که بعداً به دنیا می‌آیند وقف نماید، اگرچه در موقعی که وقف محقق میشود در شکم مادر هم نباشند، مثلاً چیزی را بر اولاد خود وقف کند که بعد از آنان وقف نوههای او باشد، و هر دستهای بعد از دسته دیگر او از وقف استفاده کنند، صحیح است.
- [امام خمینی] اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده‌اند وقف کند درست نیست ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده‌اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده‌اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک میشوند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مالی را برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده‌اند وقف کند وقف صحیح است و آنها که به دنیا نیامده‌اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک میشوند و همچنین اگر مالی را فقط برای کسانی که به دنیا نیامده‌اند وقف کند نیز صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر مالی را برای بچهای که در شکم مادر است و هنوز بدنیا نیامده وقف کند، صحت آن محل اشکال است و لازم است رعایت احتیاط نماید. ولی اگر برای اشخاصی که فعلًا موجودند و بعد از آنها برای کسانی که بعداً به دنیا می‌آیند وقف نماید اگرچه در موقعی که وقف محقق میشود در شکم مادر هم نباشد مثلًا چیزی را بر اولاد خود وقف کند که بعد از آنان وقف نوههای او باشد و هر دستهای بعد از دستة دیگر از وقف استفاده کنند صحیح است.