ساختن
بنا کردن ساختمان را ساختن گویند. از این عنوان به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات، زکات، حج، جهاد و غصب سخن گفتهاند.
آیا می توان از درآمدی که از مسجد به دست می آید، در ساختن وقف عام مثل وضوخانه و سرویس بهداشتی مصرف نمود؟
درآمد مربوط به مسجد باید در امور مربوط به خود مسجد صرف شود و اگر وضوخانه مورد لزوم نمازگزاران است مانعی ندارد. والله العالم
درآمد مربوط به مسجد باید در امور مربوط به خود مسجد صرف شود و اگر وضوخانه مورد لزوم نمازگزاران است مانعی ندارد. والله العالم
عنوان سوال:
آیا می توان از درآمدی که از مسجد به دست می آید، در ساختن وقف عام مثل وضوخانه و سرویس بهداشتی مصرف نمود؟
پاسخ:
درآمد مربوط به مسجد باید در امور مربوط به خود مسجد صرف شود و اگر وضوخانه مورد لزوم نمازگزاران است مانعی ندارد. والله العالم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر از ابتداء زیرزمین مسجد، وضوخانه و سرویس بهداشتی باشد آیا استفاده از آن جایز است؟
- اگر زمینی وقف ساخت مسجد شود آیا می توان طبقه زیر آن را سرویس بهداشتی قرار داد؟
- آیا می توان زکات فطره را در بهسازی مساجد و مسائل بهداشتی شهر و روستا مصرف نمود؟
- اگر مکانی را برای وضوخانه و سرویس بهداشتی عمومی در کنار مسجدی بسازند و وقف کنند، آیا هیأت امنا می توانند زیر زمین این مکان را سرویس بهداشتی ساخته و طبقه ی فوقانی آن را به چند مغازه تبدیل نموده و برخی را فروخته و برخی را اجاره بدهند؟
- آیا می توان از درآمد مکانی که قبلاً سرویس بهداشتی کنار مسجد بوده و سپس تبدیل به مغازه شده است، مایحتاج مسجد را تأمین کرد؟
- آیا می توان زکات اموال را در مورد ساخت مسجد و یا تزویج فرزند و تحصیل مصرف نمود؟
- کسی وصیت نموده که مقدار 200 متر از زمینهای محل خاصی را برای ساخت مسجد واگذار نمایند ولکن با توجه به الگوی کاربری مساجد و حداقل مساحت تعیین شده از طرف امور مساجد و شهرداری ساختن مسجد خاص در این مکان امکان پذیر نیست آیا می توان این زمین را به فروش رساند و در طرح توسعه مسجد دیگر استفاده نمود؟
- آیا می توان از درآمد مسجد اجرتی برای خادم منظور نمود؟
- ثلث پدرم بیشتر از آن است که وصیت کرده مابقی را در چه راه می توان مصرف نمود؟
- آیا طبقه فوقانی مسجد را می توان به کتابخانه و محل برگزاری کلاس های فرهنگی قرآنی تبدیل نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر سرویس بهداشتی مسجدیکافی نباشد، آیا می‌شود خارج مسجد سرویس بهداشتی موقتی تعبیه کرد؟ و در این صورت خروج معتکفین از مسجد به این جهت اشکال ندارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا اجازه میفرمایید سهمین را برای ساختن مسجد، حسینیه و سایر امور عامّ المنفعه مصرف کرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اجازه می فرمایید سهمین را برای ساختن مسجد، حسینیه و سایر امور عامّ المنفعه مصرف کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خیّری قطعه زمینی به نام مسجد اهداء نموده است؛ ولی نظر خویش را در مورد احداث سرویس بهداشتی، ایوان، چایخانه، حیاط و آشپزخانه بیان نکرده است، آیا می شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] رفتن به سرویس های بهداشتی متعلق به مسجد که در خارج از مسجد است در موارد زیر چه حکمی دارد؟الف: برای حمام کردن.ب: برا ی غسل مستحب.ج: برای اینکه با وضو باشد.د: وضو گرفتن برای خواندن قرآن یا نماز مستحبی.ه: خارج شدن از مسجد برای شستن دندان ها و دست ها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا کتاب هایی که وقف مسجد شده و مورد استفاده نیست را می توان به کتابخانه دیگری منتقل نمود؟
- [آیت الله خوئی] آیا مظالم می‌شود صرف در امور خیریّه دینیّه عامّ المنفعه از قبیل ساختن و یا تعمیر مسجد و حمام و خرج مجالس روضه خوانی و گفتن مسائل شرعیّه و غیره نمود یا نه؟
- [سایر] آیا می توان برای توسعه مسجد سرویس های توالت و دستشویی مسجد را به مسجد ملحق کرد و در چه صورت آنجا حکم مسجد پیدا می کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا کفّارات غیر عمدی روزه را میتوان در مصارف عام المنفعه مصرف نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] اهالی منطقه ای بعد از ساخت یک مسجد در قطعه زمینی که از سازمان زمین شهری گرفته بودند، در مورد کیفیت وقف آن که عام باشد یا خاص، اختلاف پیدا کردند، عدّه ای از آنان معتقد بودند که باید به عنوان وقف خاص ثبت شود، تعدادی هم اعتقاد داشتند که چون همه اهالی در ساختن آن مشارکت داشته اند باید وقف عام باشد، حکم این مسأله چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، در صورتی که غیر از تعمیر احتیاج دیگری نداشته باشد و عایداتش در معرض تلف و نگهداری آن لغو و بیهوده باشد می توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند.
- انسان می تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند. اول : فقیر و آن کسی است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین و آن کسی است که از فقیر سختتر می گذراند. سوم: کسی که از طرف امام(علیه السلام) یا نائب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام(علیه السلام) یا نائب امام یا فقرا برساند. چهارم: مسلمانانی که ایمان آن‌ها ضعیف است و دادن زکات مایه تقویت ایمان می گردد یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم: خریداری بنده ها و آزاد کردن آنان. ششم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. هفتم: سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد، منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد. به هر نحو که باشد. هشتم: ابن السبیل یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی به عنوان (وقف عام ) درآمدی نصیبش شده , این درآمد ه مانند هبه است که اگر ق بول و قبض کرده، مالکش می شود و در صورتی که قابل توجه باشد , پس از گذشت سال و کسر هزینه , باید خمس آن را بپردازد ; همچنین اگر درآمدی به عنوان (وقف خاص ) به او رسیده، این همچنین اگر درآمدی به عنوان (وقف خاص) به او رسیده، این درآمد مانند ارث است که به قبول نیاز ندارد و شخص مالکش می شود و پس از کسر هزینه های سال، باید خمس آن را بپردازد. خمس مهریه
- [آیت الله جوادی آملی] .داد و ستد چیزی که وقف شده , باطل است؛ ولی اگر در معرض خرابی یا فرسودگی قرار گیرد که اگر فروخته نشود , از بین می رود, یا سبب هلاک دیگران می شود، فروش آن جایز است و باید با همان پول، مثل آن را وقف نمود و اگر بخشی از اموال موقوف , مانند اموال مسجد, در معرض از بین رفتن است، متولّی می تواند آن را بفروشد و بهای آن را در مصرف مشابه مسجد هزینه کند و اگر مصرف مشابه ندارد , در سایر مصرف های همان مسجد, هزینه نماید.
- [آیت الله اردبیلی] وقف بر دو نوع است: اوّل:(وقف خاص) مانند آن که چیزی را برای اولاد خود وقف نماید. دوم:(وقف عام) که اختصاص به افراد خاصّی ندارد، مانند آن که چیزی را برای مسجد یا حسینیّه و یا فقرا وقف کند.
- [آیت الله سیستانی] لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند، بلکه اگر مثلاً بگوید این کتاب را بر طلاب علوم دینی وقف کردم، وقف صحیح است، بلکه وقف به عمل نیز محقق می‌شود مثلاً چنانچه حصیری را به قصد وقف بودن در مسجد بیندازد، و یا ساختمانی را بهطوری که مساجد را به آنطور میسازند به قصد مسجد بودن بسازد، وقفیت محقّق می‌شود، ولی به قصد تنها وقفیت محقق نمیشود. و قبول در وقف لازم نیست چه وقف عام باشد، و چه وقف خاص، و همچنین قصد قربت لازم نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اموال مسجد را, خواه اجزای ساختمان آن باشد مانند در و پنجره یا نباشد مانند فرش نمی توان در غیر آن مسجد صرف کرد . در صورت خراب شدن مسجد می توان آن ها را فروخت و صرف تعمیر آن مسجد نمود و اگر تعمیر آن مسجد ممکن نباشد, صرف مسجد دیگر شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف کنند چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند در آمد آن ملک را می توان به مصرف تعمیر مسجد دیگری رساند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] فرشی را که برای حسینیه وقف کرده اند نمی توان برای نماز به مسجد ببرند و اگر ندانند آن فرش مخصوص حسینیه است یا نه، باز بردن آن به جای دیگر صحیح نیست، همچنین سایر اموال وقف، حتی مهر نماز مسجدی را به مسجد دیگری نمی توان برد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ملکی را بر عناوین عامی وقف کند، مثلاً آن را بر فقراء یا سادات وقف کند یا وقف کند که منافع آن به مصرف خیرات برسد، باید برای آن متولّی تعیین کند و بدون تعیین متولّی وقف عام صحیح نیست و اگر متولّی تعیین شده بمیرد و برای بعد از او متولّی تعیین نشده باشد، وقف باطل نمیشود بلکه اختیار آن با حاکم شرع است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] صرف کردن قسمتی از سهم مبارک امام(علیه السلام) برای ساختن مساجد یا حسینیه ها یا بیمارستان و درمانگاه و مدارس، تنها در صورتی مجاز است که با اجازه مجتهد عادل و مطابق با فتوای او و رعایت اولویّت باشد، ولی سهم سادات را جز در مورد ساداتی که گفته شد نمی توان مصرف کرد.
- [آیت الله سیستانی] فرشی را که برای حسینیه وقف کردهاند، نمیشود برای نماز به مسجد ببرند، اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد، ولی اگر ملک حسینیه باشد، با اجازه متولّی می‌شود بهجای دیگر منتقل نمود.