می توان در خصوص ولادت و یا عدم ولادت امام زمان(ع) در دو حوزه تفکر سنّی و شیعی بحث کرد اهل سنت در خصوص ولادت و عدم ولادت امام زمان(ع) دو مبنا دارند: برخی عقیده دارند که جهان نیاز به مصلح دارد که پیامبر(ص) برخی از ویژگی های او را بیان کرده، ولی این مصلح هنوز متولد نشده است.[1] برخی ازدانشمندان اهل سنت باور دارند که مصلح جهان متولد شده است،[2] پس اگر مقصود از مصلح جهان، امام زمان(ع) باشد، روی مبنای برخی از اهل سنت متولد شده است. شیعیان بر این عقیده هستند که امام زمان(ع) به دنیا آمده است. از این رو تاریخ ولادت[3] و نحوه ولادت امام زمان(ع) را نیز بیان کرده اند.[4] از سوی دیگر در روایات برای امام زمان(ع) دو غیبت صغری و غیبت کبری بیان شده،[5] همچنین در برخی متون نحوه انتفاع مردم از وجود مقدس امام زمان(ع) بیان شده و وجود مقدس امام زمان(ع) به خورشید تشبیه شده است؛[6] یعنی همان گونه که خورشید در پشت ابر به مردم نفع می رساند، امام زمان(ع) در غیبت نیز به هدایت و ارشاد مردم پرداخته و مردم به شکل های مختلف از حضرت بهره مند می شوند. در برخی روایات تصریح شده است که زمین از حجت خدا خالی نیست[7] و بعد از شهادت ائمه(ع) امام زمان(ع) تنها حجت خداوند بر مردم است. نکته قابل دقت آن است که در زمان غیبت صغری نواب اربعه امام زمان(ع) به وظایف خود عمل نموده و مردم از طریق آن ها با امام ارتباط بر قرار می کنند و در زمان غیب کبری فقیهان واجد شرایط به عنوان نایب عام انجام وظیفه می کنند. بزرگان در خصوص مکان امام زمان و ازدواج یا عدم ازدواج[8] امام زمان(ع) بحث کرده اند.[9] طبیعی است همه این مباحث فرع بر آن است که امام زمان(ع) متولد شده باشد. در تفکر شیعی تولد امام زمان قبل از ظهور تردیدی ندارد. پی نوشتها: 1. شرح نهج البلاغه ابی الحدید، ج10، ص 96. 2. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 273؛ الفصول المهمه، ص 310، ینابیع الموده ،ج 2، ص 36. 3. ارشاد، ص 346؛ روضه الواعظین، 292؛ اعلام الوری، ص 418؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص 139. 4. صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص 397. 5. همان، ص 312، کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص 162. 6. بحارالانوار،ج 52، ص 92. 7. همان. 8. مجلهحوزه، ویژه نامه امام زمان(ع) از ص 50 به بعد. 9. همان، ص 46. eporsesh.com
آیا حقیقت دارد که امام زمان(علیه السلام) به دنیا نیامده اند و زمانی به دنیا می آیند که ظهور کنند؟
می توان در خصوص ولادت و یا عدم ولادت امام زمان(ع) در دو حوزه تفکر سنّی و شیعی بحث کرد اهل سنت در خصوص ولادت و عدم ولادت امام زمان(ع) دو مبنا دارند: برخی عقیده دارند که جهان نیاز به مصلح دارد که پیامبر(ص) برخی از ویژگی های او را بیان کرده، ولی این مصلح هنوز متولد نشده است.[1] برخی ازدانشمندان اهل سنت باور دارند که مصلح جهان متولد شده است،[2] پس اگر مقصود از مصلح جهان، امام زمان(ع) باشد، روی مبنای برخی از اهل سنت متولد شده است.
شیعیان بر این عقیده هستند که امام زمان(ع) به دنیا آمده است. از این رو تاریخ ولادت[3] و نحوه ولادت امام زمان(ع) را نیز بیان کرده اند.[4]
از سوی دیگر در روایات برای امام زمان(ع) دو غیبت صغری و غیبت کبری بیان شده،[5] همچنین در برخی متون نحوه انتفاع مردم از وجود مقدس امام زمان(ع) بیان شده و وجود مقدس امام زمان(ع) به خورشید تشبیه شده است؛[6] یعنی همان گونه که خورشید در پشت ابر به مردم نفع می رساند، امام زمان(ع) در غیبت نیز به هدایت و ارشاد مردم پرداخته و مردم به شکل های مختلف از حضرت بهره مند می شوند. در برخی روایات تصریح شده است که زمین از حجت خدا خالی نیست[7] و بعد از شهادت ائمه(ع) امام زمان(ع) تنها حجت خداوند بر مردم است.
نکته قابل دقت آن است که در زمان غیبت صغری نواب اربعه امام زمان(ع) به وظایف خود عمل نموده و مردم از طریق آن ها با امام ارتباط بر قرار می کنند و در زمان غیب کبری فقیهان واجد شرایط به عنوان نایب عام انجام وظیفه می کنند. بزرگان در خصوص مکان امام زمان و ازدواج یا عدم ازدواج[8] امام زمان(ع) بحث کرده اند.[9]
طبیعی است همه این مباحث فرع بر آن است که امام زمان(ع) متولد شده باشد.
در تفکر شیعی تولد امام زمان قبل از ظهور تردیدی ندارد.
پی نوشتها:
1. شرح نهج البلاغه ابی الحدید، ج10، ص 96.
2. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 273؛ الفصول المهمه، ص 310، ینابیع الموده ،ج 2، ص 36.
3. ارشاد، ص 346؛ روضه الواعظین، 292؛ اعلام الوری، ص 418؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبه، ص 139.
4. صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص 397.
5. همان، ص 312، کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص 162.
6. بحارالانوار،ج 52، ص 92.
7. همان.
8. مجلهحوزه، ویژه نامه امام زمان(ع) از ص 50 به بعد.
9. همان، ص 46.
eporsesh.com
- [سایر] آیا از شواهدی که در دنیا هست ، ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نزدیک است ؟
- [سایر] نشانه های ظهور حضرت مهدی چیست؟ آیا ظهور حضرت نزدیک است؟ آیا پیشبینی پایان دنیا در سال 2012 حقیقت دارد؟ خواهشا توضیح دهید.
- [سایر] ارتباط غرب با ظهور امام مهدی علیه السلام چیست؟
- [سایر] آیا از ظهور امام مهدی(علیه السلام) باید ترسید؟
- [سایر] ارتباط غرب با ظهور امام مهدی(علیه السلام) چیست؟
- [سایر] شرایط ظهور امام مهدی(علیه السلام) را توضیح دهید.
- [سایر] چرا اهل تسنن معتقدند که هنوز امام زمان علیه السلام به دنیا نیامده اند؟
- [سایر] علایم ظهور حضرت ولی عصر (علیه السلام) چیست؟
- [سایر] طریق رجعت به دنیا در عصر ظهور امام زمان(علیه السلام) را بیان کنید ؟
- [سایر] شرایط ظهور امام مهدی(علیه السلام) با علائم ظهور آن حضرت، چه فرقی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.
- [آیت الله خوئی] اذان هیجده جمله است:" الله اکبر" چهار مرتبه،" اشهد ان لا اله الا الله، أشهد ان محمداً رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه" الله اکبر" از اوّل اذان، و یک مرتبه" لا اله الا الله" از آخر آن کم میشود، و بعداز گفتن" حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه" قد قامت الصلاه" اضافه نمود.