همسایه
جار، در لغت به معنای همسایه است. در باره همسایه و حقوق او مطالب و توصیههایی در قرآن و حدیث و اخلاق آمده است.
آیا می شود میوه شاخه درخت همسایه را که وارد خانه دیگری شده مصرف کرد؟
جایز نیست.
جایز نیست.
پاسخ:
جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- همسایه در زمین خود درختی می کارد که ریشه و شاخه های این درخت به زمین یا منزل همسایه وارد شده و موجب مزاحمت و خسارت شده است. آیا همسایه می تواند شاخه و ریشه درخت را قطع کند؟ آیا می تواند از میوه آن بدون اجازه استفاده کند؟ و آیا مالک می تواند ادعای خسارت کند؟
- شاخه های درخت همسایه از دیوار تجاوز کرده و موجب خسارت و زیان به مزرعه اینجانب شده است، خواهشمندم نظر اسلام را در این مورد بیان فرمایید؟
- شخصی باغی برای استفاده خود و خانواده اش خریداری کرده است، در بعضی سالها بطور اتفاقی میوه آن بیش از مصرف خانواده او بوده و بفروش می رسد، آیا به این باغ خمس تعلّق می گیرد؟
- شخصی است که تابحال خمس نداده و حاضر به پرداخت خمس هم نیست، آیا جایز است به خانه او وارد شویم و روی فرش منزلش نماز بخوانیم یا وضو و غسل در خانه اش انجام دهیم؟
- چنانچه شخصی در غیاب و بدون اذن صاحب خانه به قصد خلوت با دختر صاحب خانه وارد خانه بشود و مورد ضرب و جرح برادر دختر قرار گرفته و به قتل برسد حکم شرعی در مورد قاتل چیست؟ و چنانچه ورود به منزل از راه دیوار (عنف) باشد حکم آن چگونه است؟
- طلاب و اهل علمی که جهت تبلیغ و غیره به منزل افرادی می روند که می دانند اهل خمس نیستند و در خانه و روی فرش آنها نماز می خوانند و از غذای آنها مصرف می کنند، بفرمایید در این موارد چه وظیفه ای دارند؟
- هنگام رفتن به مزارع و باغات بزرگ و کوچک، لطفاً حکم موارد ذیل را بیان فرمایید: استفاده از محصول آنها و همچنین آبهای جاری آن چه بصورت قنات و چشمه و یا چاه که بوسیله ای آب آن را خارج می کنند، وضو گرفتن و غسل و تیمّم و شستن لباس و مصرف خوردن و غیرذلک. همینطور در راههای عمومی و یا خصوصی که با بعضی از مزارع و باغها برخورد می شود عنوان حق المارّه و همچنین میوه درختهایی که در بعضی اماکن و راهها و دیوار باغ بیرون آمده و یا روی زمین ریخته و یا گاهی در جوی آب بدست می آید، حکمش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر شاخه های درخت میوه ی همسایه از روی دیوار داخل حیاط خانه ی ما شده باشد آیا خوردن میوه های آن حلال است یا خیر ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شاخه های درخت میوه ی همسایه از روی دوار داخل حیاط خانه ی ما شده باشد آیا خوردن میوه های آن حلال است یا خیر ؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسمتی از شاخه های درخت انجیر و انگور همسایه در حیاط ما قرار گرفته است، آیا می توانیم بدون اجازه از میوه آن بچینیم وبخوریم؟ حکم میوه هایی که از درخت همسایه در حیاط ما ریخته شده، چیست؟
- [سایر] شاخه و میوه درخت نبوت کیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شاخه درختان وارد حریم و زمین همسایه شود و باعث آزار و اذیت همسایه گردد، آیا همسایه میتواند این شاخه را ببُرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی، شاخه ای غصبی را به درخت خود پیوند زند، مالک میوه آن درخت، که از این شاخه پیوندی غصبی به دست می آید چه کسی است؟
- [آیت الله بهجت] شاخه های درخت همسایه از دیوار تجاوز کرده و موجب خسارت و زیان به مزرعه ی اینجانب شده است. خواهشمندم نظر اسلام را در این مورد بیان فرمایید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] فردی قلمه، یا شاخه، یا ریشه ای از درخت غیر را غصب نموده، و در ملک خود می کارد. در صورتی که رشد کند و تبدیل به درخت شود، چه کسی مالک آن درخت و میوه اش می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که ریشه درخت وقفی در باغ همسایه تبدیل به درخت شده باشد،درخت ،میوه و سایر منافع آن متعلق به چه کسی است؟ و اگرمزاحم بود می توان آن را قطع کرد؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید و آرزوی قبولی طاعتها و عبادتهای شما 1-در یک خانه مستاجر هستیم میخواستم بدونم اگه از حیاط این خانه چیزی بفروشیم مثلا گلی را از باغچه بکنیم و بفروشیم چه حکمی دارد؟ 2- از خانه همسایه بغلی ما یک درخت مو اویزان شده که پر از غوره که درنهایت انگور میشود به مقدار خیلی زیاد آویزان است میخواستم بدونم برای خوردن میوه این درخت حتما باید رضایت همسایه که صاحب این درخت محسوب میشود را داشته باشیم و خوردن بدون اجازه چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- باید قرار معامله مساقات را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن قرار بگذارند پس اگر کاری مانند آبیاری که برای تربیت درخت و پرورش میوه لازم است باقی باشد، معامله صحیح است و گر نه اشکال دارد، اگر چه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری آن داشته باشد.
- اگر باغی احداث کند برای آنکه بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد میوه و نموّ درخت ها و زیادی قیمت باغ جزء درآمد سال او است و اگر صرف مؤونه نشد باید خمس آن را بدهد. ولی اگر قصدش این باشد که میوه آن را بفروشد باید خمس میوه را اگر صرف مؤونه او نشود بدهد. و اصل باغ حکم سرمایه را دارد که باید طبق احکام خمس سرمایه تخمیس شود.
- اگر درخت خرما یا انگور در یک سال دو مرتبه میوه دهد اگر در هر مرتبه به مقدار نصاب نباشد زکات آن واجب نیست برای این که زراعت دو فصل مثل زراعت دو سال است.
- اگر بخواهند میوه ای را که بر درخت است، پیش از آن که گلش بریزد بفروشند، باید چیزی که دارای مالیت و قابل فروش جداگانه و ملک فروشنده باشد با آن ضمیمه نمایند.
- چاه و مجری آب قنات و آبی که به تدریج از قنات یا چاه خارج می شود هم حکم زمین را دارد و زن از آن ارث نمی برد. بلی از آبی که در هنگام فوت میت درچاه یا منشاء قنات وجود دارد مثل میوه درخت ارث می برد. زن از تمام تاسیسات و اجزاء ساختمان مثل کنتور آب و برق و گاز سیم کشی و لوله کشی و چیزهای که معمولا در خرید خانه همراه خانه معامله شده و عرفا جزء خانه محسوب می شود ارث می برد.
- اگر در زمینی که غصب کرده با بذر و نهال خود زراعت کند، یا درخت بنشاند زراعت و درخت و میوه آن مال خود او است و چنانچه صاحب زمین راضی نباشد که زراعت و درخت در زمین بماند، کسی که غصب کرده باید فوراً زراعت یا درخت خود را اگر چه ضرر نماید از زمین بکند، و نیز باید اجاره زمین را در مدّتی که زراعت و درخت در آن بوده به صاحب زمین بدهد و خرابیهایی را که در زمین پیدا شده، درست کند مثلا جای درختها را پُر نماید. و اگر بواسطه اینها قیمت زمین از اولش کمتر شود، باید تفاوت آن را هم بدهد و نمی تواند صاحب زمین را مجبور کند که زمین را به او بفروشد، یا اجاره دهد. و نیز صاحب زمین نمی تواند او را مجبور کند که درخت یا زراعت را به او بفروشد.
- فطره مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می شود بر صاحب خانه واجب نیست، اگر چه پیش از غروب او را دعوت کرده باشند و در خانه او هم افطار کند.
- اگر درخت بید و چنار بکارد یا قالی بزند جزء درآمد سالی است که وقت فروش آنها است لذا اگر در آن سال صرف مؤونه نشد و عین یا پول آن باقی ماند در آخر سال باید تخمیس شود. شاخه ها یا منافعی که معمولاً در هر سال از آن استفاده می کنند جزء درآمد همان سال محسوب می شود که اگر تا آخر سال باقی ماند باید تخمیس شود.
- فروش میوه ای که گل آن ریخته و دانه بسته بطوری که معمولا دیگر از آفت گذشته باشد، پیش از چیدن صحیح است. و نیز فروختن غوره بر درخت اشکال ندارد، امّا مقدار آنها باید به وسیله تخمین کارشناس معلوم شود.
- فطره مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شده اگر نانخور او حساب شود بر او واجب است، لکن به مجرد صرف یک افطاری فطره میهمان بر صاحبخانه واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] درخت میوهای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر انسان نداند صاحبش راضی است نمیتواند از میوه آن بچیند و اگر میوه آن روی زمین هم ریخته باشد، نمیتواند آن را بردارد.
- [آیت الله اردبیلی] درخت میوهای که شاخه آن از دیوار باغ بیرون آمده، اگر صاحبش از خوردن میوه آن منع نکند و انسان نیز نداند که صاحب آن راضی نیست، میتواند از میوه آن بخورد، مشروط بر آن که اتفاقا از آنجا عبور کند و به قصد خوردن میوه به آنجا نرفته باشد، ولی نمیتواند چیزی از میوه آن را با خود ببرد و نیز نباید کاری کند که به درخت آسیب برسد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پاک شدن حصیر نجس به واسطه آفتاب محل اشکال است. ولی درخت و شاخه و برگ و میوه آن و گیاه ها در حال اتصال به زمین به واسطه آفتاب پاک می شوند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اجارهدادن درخت اگر عین میوه آن را به عنوان منافع درخت تملیک کنند اشکال دارد، اما اگر درخت را در حالی که میوه نداشته باشد اجاره دهد به جهت انتفاع از آن به صرف میوه آن، صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی درخت میوه برای استفاده شخصی د ر باغچه منزلش غرس کند، محصول و ثمرهای که به دست میآید، خمس ندارد, اما اگر درختان را برای فضای سبز در کنار خانه اش غرس نموده است؛ ولی شاخه و برگ و ثمرهاش به قصد سود و فروش باشد، در این صورت , اصل درخت جزء هزینه است و خمس ندارد؛ ولی ثمره اش خمس دارد. البته باغ میوه ای که جهت تجارت از محصول آن غرس میشود, همانند سایر سرمایههای تجاری, مشمول خمس است. محاسبه کسب های چندگانه
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید، می تواند از آن جلوگیری کند وچنان چه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله بروجردی] اگر ریشهی درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشهی درخت به او [صاحب ملک] برسد، میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ریشه درخت همسایه در ملک انسان بیاید؛ می تواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد؛ می تواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله خوئی] اگ- ر ریش درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشه درخت به او برسد، میتواند از صاحب درخت بگیرد.