وقت
آن (دم- وقت)، یکی از مباحث فلسفه می‌باشد.
اگر شخصی نذر کرده باشد که در وقت خاصّی کاری را انجام دهد، ولی پس از رسیدن به مطلوب خود، آن کار را در وقت خود انجام ندهد، آیا بعد از گذشتن وقت عمل به نذر، باید قضای آن را انجام دهد؟
باید هم قضای آن را انجام دهد و هم کفّاره نذر را بجا آورد.
باید هم قضای آن را انجام دهد و هم کفّاره نذر را بجا آورد.
عنوان سوال:
اگر شخصی نذر کرده باشد که در وقت خاصّی کاری را انجام دهد، ولی پس از رسیدن به مطلوب خود، آن کار را در وقت خود انجام ندهد، آیا بعد از گذشتن وقت عمل به نذر، باید قضای آن را انجام دهد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مادری برای سقط بچّه اش کاری انجام ندهد، لکن با مراعات نکردن موارد لازم و تهیّه نکردن شرایط حفظ جنین، باعث سقط بچه شود، آیا کار حرامی کرده است؟
- اگر مادری برای سقط بچّه اش کاری انجام ندهد، لکن با مراعات نکردن موارد لازم و تهیّه نکردن شرایط حفظ جنین، باعث سقط بچه شود، آیا کار حرامی کرده است؟
- شخصی منزلی را برای کار خاصی وقف کرده است که از اجاره آن در موارد منظور واقف استفاده شود و وصیت کرده که یک پنجم در آمد این موقوفه به عنوان خمس پرداخت شود آیا صحیح است؟
- شخصی نذر کرده است اربعین را پیاده به کربلا برود و مرقد امام حسین (علیه السلام) را زیارت کند ولی نذر خود را مقیّد به سال خاصی نکرده است. در سالهای اول بعد از انعقاد نذر که توانائی داشته برود آن را به تأخیر انداخته و بعداً ناتوان شده و نمی تواند با پای پیاده برود. اولاً به علت تأخیر از اولین زمان ممکن آیا کفاره حنث نذر به گردن او افتاده است؟ ثانیاً اگر پای پیاده نتواند برود بر او واجب است به هر حال راکبا نذر را بجا آورد یا اینکه متعلق چنین نذری پیاده رفتن است؟
- نماز اول وقت واجب تر است یا امر و فرمان پدر و مادر؟ یعنی اگر مادر یا پدر انسان امر به کاری کرد آیا باید ابتدا آن کار را انجام داد یا نماز اول وقت را به جا آورد؟
- در مراسمی در تعزیه، مردم پولی را توی تشت یا روی شمشیر قرار میدهند وآن پول را نذر امام حسین علیه السلام میکنند؛ ولی افرادی که آن نقش را بازی میکنند پول را برمیدارند و استفاده شخصی میکنند. آیا این کار جایز است؟
- اگر شخصی با زن بی شوهری ازدواج موقّت کند و این زن به برادرش اطّلاع ندهد، آیا این کار خیانت به برادر محسوب می شود؟ در صورتی که برادر با این ازدواج مخالف باشد و زن شرایط ازدواج موقّت را داشته باشد آیا این ازدواج جایز است؟
- اگر شخصی با زن بی شوهری ازدواج موقّت کند و این زن به برادرش اطّلاع ندهد، آیا این کار خیانت به برادر محسوب می شود؟ در صورتی که برادر با این ازدواج مخالف باشد و زن شرایط ازدواج موقّت را داشته باشد آیا این ازدواج جایز است؟
- اینجانب مشغول خدمت مقدس سربازی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می باشم. در این ارتباط یک اتومبیل پیکان در اختیار من قرار داده شده تا به امور رانندگی یکی از مسئولین سپاه بپردازم. ایشان در خارج از وقت اداری از من و اتومبیلی که ذکر شد، در امور شخصی خود استفاده می کند. هنگامی که از علت این کار سوال نمودم، پاسخ دادند: بعضی از مسئولین سپاه به دلیل موقعیت کاری که دارند، مجاز به این کار می باشند. تکلیف بنده در این رابطه چیست؟
- شخصی قرآن می خواند و اجرت می گیرد، این شخص بدون این که قصد شخص خاصّی را نماید شروع به قرائت قرآن می کند و قرآن را ختم می نماید، بعد از چند روز شخصی به وی مراجعه می کند و می گوید: (یک ختم قرآن برای پدرم بخوان) نامبرده می گوید: (یک قرآن دو سه روز پیش ختم نموده ام و به کسی هبه نکرده ام، ثواب آن را به روح پدر شما هبه می نمایم)، ایشان هم قبول می کند و اجرت آن را می دهد، آیا این کار صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] شخصی نذر کرده پنجاه هزار تومان از حقوق خود را در یک مورد خاصی مثل حسینیه، ایتام، جلسه ی دعا و... مصرف کند، امّا هنگام عمل به نذر، نمی داند که برای کدام مورد نذر کرده است. وظیفه اش چیست؟
- [سایر] اگر شخصی در کل زندگیاش هیچ کاری انجام ندهد، بهشت از آن او است یا جهنم؟
- [سایر] اگر شخصی در کل زندگیاش هیچ کاری انجام ندهد، بهشت از آن او است یا جهنم؟
- [آیت الله بهجت] آیا صحیح است شخصی نذر کند که روزه ی قضای ماه رمضان خود را در سفر بگیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در محل کار و در ساعت کاری در زمانی که کار خاصی برای انجام دادن وجود ندارد می توان به کارهای دیگر پرداخت؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی، در طی چند ماه عمل خاصی را انجام داد و اکنون شک دارد که آیا این عمل را به واسطه ی نذر انجام داده یا نذری در کار نبوده است، با توجه به این نکته که این شخص گاهی برخی از کارها را با صیغه ی نذر بر خود واجب می کرد. اکنون وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی وکیل کسی شده به این شرط که قبل از اقدام به انجام کار، اجرت خود را از او دریافت کند، اگر وکیل هیچ کاری انجام ندهد، آیا شرعاً آن مال برای او حلال است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی نذر کند که اگر کاری انجام گیرد مبلغی را به جایی پرداخت نماید اما بعد از برآورده شدن و انجام فعلش فراموش کند که نذر کرده یا خیر. آیا پرداخت نذر شکی واجب است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای درک فضیلت اعتکاف در مشهد مقدس، بعد از رسیدن به مشهد بدون قصد اقامت، نذر کرده سه روز روزه بگیرد، آیا چنین نذری صحیح است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] شخصی برای درک فضیلت اعتکاف در مشهد مقدّس، بعد از رسیدن به مشهد بدون قصد اقامت نذر کرده سه روز روزه بگیرد. آیا چنین نذری صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- لازم نیست جزئیات و خصوصیات عملی که نذر کرده مطلوب باشد، همین اندازه که اصل آن شرعاً مطلوب باشد کافی است، مثلاً اگر نذر کند شب اول هر ماه نماز شب بخواند صحیح است و باید به آن عمل کند، یا اگر نذر کند در محل خاصی فقرا را اطعام نماید باید مطابق آن عمل نماید.
- اگر نذر کند تا وقت معینی عملی را ترک نماید بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن کار را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا اجبار انجام دهد چیزی بر او نیست، ولی لازم است تا آخر وقت نذر، آن عمل را به جا نیاورد و اگر بدون عذر آن را به جا آورد باید مطابق آنچه در مسأله پیش گفته شد کفاره بدهد.
- (نذر) آن است که کار خیری را برای خدا بر عهده خود قراردهد، یا ترک کاری که نکردن آن بهتر است.
- عمل کردن به (عهد) مانند نذر واجب است به شرط این که صیغه عهد را بخواند، مثلاً بگوید: (با خدا عهد کردم که فلان کار خیر را انجام دهم) اما اگر صیغه نخواند، یا آن کار شرعاً مطلوب نباشد عهد او اعتباری ندارد.
- عمل کردن به (عهد) مانند نذر واجب است به شرط این که صیغه عهد را بخواند، مثلاً بگوید: (با خدا عهد کردم که فلان کار خیر را انجام دهم) اما اگر صیغه نخواند، یا آن کار شرعاً مطلوب نباشد عهد او اعتباری ندارد.
- عمل کردن به (عهد) مانند نذر واجب است به شرط این که صیغه عهد را بخواند، مثلاً بگوید: (با خدا عهد کردم که فلان کار خیر را انجام دهم) اما اگر صیغه نخواند، یا آن کار شرعاً مطلوب نباشد عهد او اعتباری ندارد.
- اگر بعد از گذشتن وقت بفهمد تمام خورشید یا ماه گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را به جا آورد، اما اگر تمام آن نگرفته باشد قضا واجب نیست.
- کسی که روزه قضای ماه رمضان را به جا می آورد می تواند پیش از ظهر روزه را افطار کند، به شرط این که وقت برای قضای روزه تنگ نباشد، ولی بعد از ظهر جایز نیست، همچنین اگر قضای روزه غیر معینی (مانند قضای روزه نذر) را گرفته باشد احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- کسی که چیزی را اجاره داده تا آن را تحویل ندهد حق ندارد مال الاجاره آن را مطالبه کند، همچنین اگر برای انجام کاری اجیر شده پیش از انجام کار حق مطالبه اجرت ندارد.
- اگر کسی اجیر شود که در روز معینی کاری را انجام دهد و در آن روز برای انجام کار حاضر شود، ولی صاحب کار، کاری به او ندهد، باید اجرت او را بدهد، مثلاً اگر بنایی را برای ساختن بنایی در روز معینی اجیر کند و بنا در آن روز آماده کار باشد ولی صاحب کار طفره برود و بنا در آن روز بیکار بماند، باید اجرتش را بدهد; اما اگر برای خودش یا دیگری کار کند احتیاط آن است که فقط تفاوت را از صاحب کار اول بگیرد (در صورتی که مزد دوم کمتر باشد).
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] انسان میتواند با نذر کردن، انجام کاری که مطلوب شارع است و یا ترک کاری را که مورد نهی واقع شده بر خود واجب کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر نذر کند که تا وقت معیّنی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت میتواند آن عمل را بجا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست ولی بازهم لازم است که تا آن وقت آن عمل را بجا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در دو مسأله پیش گفته شد کفّاره بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند بعد از گذشتن ان وقت می تواند ان عمل را به جا اورد و اگر پیش از گذشتن ان وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد چیزی بر او واجب نیست ولی بازهم لازم است که تا ان وقت ان عمل را به جا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن ان وقت بدون عذر ان عمل را انجام دهد باید کفاره بدهد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن عمل را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را به جا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در مسأله پیش گفته شد کفاره بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند؛ بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن عمل را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن آن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد؛ چیزی بر او واجب نیست ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن را به جا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد باید کفاره بدهد.
- [امام خمینی] اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت میتواند آن عمل را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را به جا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در مسأله پیش گفته شد کفاره بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن عمل را به جا آورد، و اگر پیش از گذشتن آن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست، ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را به جا نیاورد. و چنان چه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نذر کند که تا وقت معیّنی عملی را ترک کند ، بعد از گذشتن آن وقت می تواند آن عمل را بجا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد ، چیزی بر او واجب نیست ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را بجا نیاورد چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذرآن عمل را انجام دهد ، باید به مقداری که در مسألة پیش گفته شد ،کفّاره بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر نذر کند که تا وقت معیّنی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت میتواند آن عمل را بجا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا ناچاری آن را انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست، ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را بجا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در مسأله پیش گفته شد کفّاره بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که تا وقت معینی عملی را ترک کند، بعد از گذشتن آن وقت میتواند آن عمل را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی فراموشی یا ناچاری انجام دهد، چیزی بر او واجب نیست، ولی باز هم لازم است که تا آن وقت آن عمل را به جا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در دو مسألة پیش گفته شد، کفاره بدهد.