حریم
حریم، اصطلاحی فقهی و حقوقی به‌معنای محدوده‌ای معین در اطراف برخی اموال غیرمنقول که برای بهره بردن کامل مالکان از آن اموال، از برخی تصرفات دیگران در آن محدوده منع شده است.
آیا حریم ملک صاحب حریم است یا حق وی است یا متعلق حق است یا صورت دیگران؟
متعلق حق است.
متعلق حق است.
پاسخ:
متعلق حق است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- برای تعیین حدود حریم آیا صرفاً کمال انتفاع مالک از ملک باید مورد نظر قرار گیرد (پس هر مقدار از اطراف ملک که برای کمال انتفاع لازم است جزء حریم است ولو این که به ضرر مالکین مجاور باشد) یا عدم اضرار به مالکین مجاور نیاز باید در نظر گرفته شود؟
- آیا در حریم در فروض 1 و 2 میان حریم نهر آب، خانه، قنات، چاه، روستا تفاوتی هست؟
- در صورتی که حریم مانع از تملک یا تصرفات دیگران شود تکلیف چیست؟
- شخصی در حریم زمین دیگران عمارت می سازد و در ابتدا کسی متعرض نمی شود ولی بعد از تکمیل مانع می شوند حکم چیست ؟
- بنده در ارتباط با یک معامله ملک چکی را از شخص سومی در ارتباط با این معامله گرفته ام که البته این چک هم متعلق به فرد دیگری بوده است. چک مدت دار بوده است و به دلایلی از زمان چک وصول نشده است. لطفا بفرمایید ضامن این چک چه کسی است؟
- بنده در ارتباط با یک معامله ملک چکی را از شخص سومی در ارتباط با این معامله گرفته ام که البته این چک هم متعلق به فرد دیگری بوده است. چک مدت دار بوده است و به دلایلی از زمان چک وصول نشده است. لطفا بفرمایید ضامن این چک چه کسی است؟
- آیا خرید از مغازه ای که متعلق به یک اسرائیلی است مجاز می باشد؟
- درباره اموال واشیایی که در سطح زمین قرار ندارند بلکه در اعماق زمین یا درهوا و فضا قرار دارند آیا می توان حریمی در نظر گرفت ؟( مانند حریم برای ماهواره ها، ایستگاه های فضایی، پل های هواییِ، مترو و راه های زیر زمینی و…)
- فقها به حرمت پوشیدن حریم و ابریشم طبیعی خالص برای مردان فتوا می دهند، آیا یک مرد می تواند حریر و ابریشم آمیخته به جز آن را بر تن کند مثل کراوات. وانگهی بستن کراوات برای مردان به طور کلی آن هم از حریر خالص چطور است؟
- آیا عقیقه ملک بچه است یا برای مادر است ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] حریم چاه های قنات در زمین های مجاور و متعلق به شخص دیگر، چقدر است؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خرید سرقفلی و حق کسب و پیشه و سایر جهات متعلق به مغازه با اجازه صاحب ملک صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی یا گروهی در حریم ملکی بدون اجازه ی صاحب حریم، سنگ چینی و دیوارکشی یا آبادی ایجاد کنند و از طرف دیگر صاحبان حریم در ابتدا با وجود اطّلاع و عدم رضایت، مانع نشوند؛ امّا بعدا مخالفت خود را اظهار کنند، آیا در این صورت تحجیرکننده و آبادکننده مالک می شود یا نه؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی ملک موقوفهای را اجاره میکند سپس بخشی از زمینهای موات حریم آن را احیاء میکند، آیا مستأجر میتواند مالک آنها شود؟
- [آیت الله سبحانی] برای تلقیح از (اسپرم) مرد بیگانه استفاده شود، آیا فرزند، متعلق به صاحب اسپرم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مالکیت فکری که در عصر ما معمول شده در مورد تألیف کتاب ها، اختراعات و صنایع اکتشاف داروها، تولید فیلم های مفید و سی دی ها جنبه شرعی دارد یا نه؟ به این معنی که اگر کسی به حریم آن تجاوز کند مانند تجاوز به حریم ملک های مادّی مانند خانه و زمین و اتومبیل است و غاصب محسوب می شود یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا سفته گذاشتن پیش صاحب ملک حکم سرقفلی را دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا ایجاد حصار، یا دیوار در اطراف ملک جهت اشراف نداشتن (صاحب ملک به ملک همسایه و بالعکس) نیاز به تحصیل رضایت همسایه دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی زمینی را با اموال شخص دیگری خریده است، آیا این زمین ملک او محسوب می شود یا ملک صاحب مال؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا داخل خودرو شخصی تابع احکام حریم خصوصی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی مالی را غصب کند و بفروشد و بعد از فروش ، صاحب مال معامله را اجازه کند ، معامله صحیح است ، و چیزی را که غصب کننده به مشتری داده و منفعتهای آن از موقع معامله ملک مشتری است ، و چیزی را که مشتری داده و منفعتهای آن از موقع معامله ، ملک کسی است که مال او را غصب کردهاند .
- اگر صاحب مال بمیرد ، ودیعه باطل میشود ، پس اگر مال متعلق حق دیگری نباشد و به وارث او منتقل شود ، باید امانت دار مال را به وارث او برساند ، یا به وارث خبر دهد ، در غیر این صورت اگر مال تلف شود ، ضامن است ، ولی اگر برای تحقیق از ورثه و انحصار آنها مال را نگه دارد و تلف شود ، ضامن نیست .
- اگر پیش از ابتدای مدت اجاره ، چیزی را که اجاره کرده از قابلیت استفادهای که برای مستأجر تعیین گشته است بیفتد ، اجاره باطل میشود ، و پولی که مستأجر به صاحب ملک داده است به او بر میگردد ؛ و اگر طوری باشد که بتواند استفاده مختصری از آن ببرد ، میتواند اجاره را بهم بزند .
- اگر معدنی را که در زیر زمین دیگری است بدون اجازه با کندن زمین او بیرون آورد ، مشهور فرمودهاند که آنچه از آن بدست میآید ، مال صاحب ملک است ، ولی این مطلب خالی از اشکال نیست ، و احتیاط آن است که با هم مصالحه کنند ، و چنانچه به مصالحه راضی نشوند به حاکم شرع مراجعه نمایند تا نزاع را فیصله دهد . 3 گنج :
- منافع چیزی را که گرو میگذارند ، متعلق به مالک آن است ، چه گرو دهنده ، و چه کسی دیگر باشد .
- خرید و فروش ملکی که آن را به دیگری اجاره دادهاند اشکال ندارد ، ولی استفاده آن ملک در مدت اجاره مال مستأجر است . و اگر خریدار نداند که آن ملک را اجاره دادهاند ، یا به گمان اینکه مدت اجاره کم است ، ملک را خریده باشد ، پس از اطلاع به کیفیت میتواند معامله خودش را بهم بزند . صیغه خرید و فروش
- در معامله بیع شرط اگر چه فروشنده اطمینان داشته باشد که هر گاه سر مدت پول راندهد ، خریدار ملک را به او میدهد ، معامله صحیح است ، ولی اگر سر مدت پول را ندهد ، حق ندارد ملک را از خریدار مطالبه کند ، و اگر خریدار بمیرد نمیتواند ملک را از ورثه او مطالبه نماید .
- تیمم در فضای غصبی باطل نیست ، پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد ، تیمم او صحیح میباشد ، اگر چه گناه کرده است .
- اگر مسجد خراب هم شود ، نمیتوانند آن را بفروشند یا داخل ملک وجادّه نمایند .
- کسی که نمیتواند حرف بزند ، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده یا اجاره کرده ، صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر معدنی را که در ملک دیگری است بدون اذن صاحب آن استخراج کنند آنچه از آن بدست می آید مال صاحب ملک است و چون صاحب ملک برای بیرون آوردن آن خرجی نکرده، باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر ریشهی درخت همسایه در ملک انسان بیاید، میتواند از آن جلوگیری کند و چنانچه ضرری هم از ریشهی درخت به او [صاحب ملک] برسد، میتواند از صاحب درخت بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت ان متعلق حق یا ملک دیگری است مثل ان که ان را اجاره داده باشد در صورتی صحیح است که مالک چیز غصبی یا کسی که منفعت ملک یا متعلق حق اوست به عاریه دادن راضی باشد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر معدنی را که در ملک دیگری است بدون اجازه او بیرون آورد، آنچه از آن به دست میآید، مال صاحب ملک است، و چون صاحب ملک برای بیرونآوردن آن خرجی نکرده، اگر به حد نصاب برسد باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده بدهد.
- [امام خمینی] اگر معدنی را که در ملک دیگری است بیرون آورد آنچه از آن به دست می آید مال صاحب ملک است و چون صاحب ملک برای بیرون آوردن آن خرجی نکرده باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی چیزی را غصب کند و آن چیز در دست او رشد و نموّ پیدا کند، همه آن متعلّق به صاحب مال است؛ مثلاً اگر نهالی را غصب کند و در زمین خود بکارد، درخت هرچه رشد و نموّ پیدا کند متعلّق به صاحب نهال است و غاصب اجرت زمین را طلبکار نیست؛ همچنین اگر پیوندی را غصب کند و به درخت خود پیوند بزند، بنابر اقوی نموّ و میوه آن برای صاحب پیوند است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که ملکی را اجاره کرده و سرقفلی نپرداخته هنگامی که مدت اجاره به سر رسید حق ندارد بدون اذن صاحب ملک در آنجا اقامت کند و اگر آن را تخلیه نکند غاصب و ضامن ملک و ضامن مثل مال الاجاره است، خواه اجاره اول کوتاه باشد یا طولانی و خواه در مدت اجاره ارزش ملک بالا رفته باشد یا نه و اگر کسی ملک را از چنین شخصی اجاره کند اجاره اش صحیح نیست، مگر این که صاحب ملک رضایت دهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر معدنی را که در ملک دیگری ست بیرون آورد، آنچه از آن به دست میآید مال صاحب ملک است و چون صاحب ملک برای بیرون آوردن آن خرجی نکرده، باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اجاره با مرگ صاحب ملک یا مستأجر باطل نمی شود و آن حق تا آخر مدت برای ورثه آنها باقی می ماند، ولی اگر شرط کرده اند که مستأجر شخصاً از آن ملک استفاده کند نه دیگری، صاحب ملک حق دارد باقیمانده مدت را فسخ کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر معدنی را که در ملک دیگری است، بدون اجازه او بیرون آورد، آنچه از آن به دست میآید مال صاحب ملک است و چون صاحب ملک برای بیرون آوردن آن خرجی نکرده، باید خمس تمام آنچه را که از معدن بیرون آمده، بدهد.