حضانت
به حفظ و نگهداری و تربیت طفل حضانت گفته می شود.
بچه ای که نه پدر و نه جد پدری ندارد حق حضانت او با طائفه مادر مثل دائی و جد مادری است یا حق عمو می باشد ؟
هیچکدام حق ولایت ندارند و باید به حاکم شرع مراجعه شود و اگر دست رسمی نبود عدول مؤمنین می توانند در حدود مصلحت یتیم دخالت کنند .
هیچکدام حق ولایت ندارند و باید به حاکم شرع مراجعه شود و اگر دست رسمی نبود عدول مؤمنین می توانند در حدود مصلحت یتیم دخالت کنند .
عنوان سوال:
بچه ای که نه پدر و نه جد پدری ندارد حق حضانت او با طائفه مادر مثل دائی و جد مادری است یا حق عمو می باشد ؟
پاسخ:
هیچکدام حق ولایت ندارند و باید به حاکم شرع مراجعه شود و اگر دست رسمی نبود عدول مؤمنین می توانند در حدود مصلحت یتیم دخالت کنند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پس از فوت پدر، آیا مادر در قبال حضانت فرزندان صغیر می تواند از جدّ پدری مطالبه اجرت کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از ورثه میت(یک دایی یا یک خاله) و (یک عمو یا یک عمه مادری) و (عمو و عمه پدر و مادری یا پدری) موجود باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله بروجردی] دختری فوت نموده و وارث او منحصر است به یک عمو و یک عمّه پدر و مادری و دو دایی و یک خاله پدری تنها و دو دایی مادری تنها، آیا ارث بین آن‌ها به چه نحو تقسیم می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از ورثه میت (یک دایی یا یک خاله) و (عمو و عمه مادری) و (عمو و عمه پدر و مادری یا پدری) موجود باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از ورثه میت (دایی و خاله مادری) و (چند دایی و خاله پدر و مادری) و (عمو و عمه) موجود باشند ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث، جد یا جدّه پدری یا پدر و مادری با برادران پدری یا پدر و مادری باشد، ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی که از دنیا رفته و وارث میّت، عمو و عمّه پدر و مادری و دائی هستند چگونه ارث میبرند و اگر ورثه عمو باشد با دائی زاده و یا عمو یا خاله زاده چگونه ارث میبرند؟
- [آیت الله بهجت] هنگام اختلاف بین پدر و مادر در ولایت و حضانت کودک، حق با کدام یک می باشد و آیا عمو و دایی حق حضانت و ولایت دارند؟ و حق ولایت و حضانت بر اموال فرزندان غیر بالغ آیا به معنای محرومیت آنان از اموالشان تا رسیدن به حد بلوغ می باشد یا خیر؟
- [سایر] بعد از فوت پدر، حضانت از بچه صغیرش، به عهدهی چه کسی است؟ مادر بچه یا پدر بزرگش؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دختر باکره، عاقله و رشیدهای پدر و جدّ پدری وی فوت شده عمو، مادر، ناپدری و دائی دارد موقع شوهر کردن و شوهر دادن این دختر عمو و ناپدری و دائی در مقابل همدیگر جبهه گرفته و سخت مبارزه می‌کنند عمو و ناپدری برای پسر عمو تلاش می‌کنند و دائی برای پسر خود در تلاش است این دختر مظلومه در وسط دو جبهه واقع شده است از هر طرف مورد حمله دوستان قرار گرفته است آیا از این سه نفر کدامیک حقّ ولایت دارند یا خود دختر وکیل نفس خود است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر عمو و عمه و دائی و خاله خود میّت و اولاد آنان ، و اولاد اولاد آنان نباشند ، عمو و عمه و دائی و خاله پدر و مادر میّت ارث میبرند ، و اگر اینها نباشند ، اولادشان ارث میبرند ، و اگر اینها هم نباشند ، عمو و عمه ، و دائی و خاله جد و جدّه میّت ، ارث میبرند ، و اگر اینها هم نباشند ، اولادشان ارث میبرند .
- اگر وارث میّت عمو و عمه باشد و بعضی پدری و بعضی مادری و بعضی پدر و مادری باشند ، عمو و عمه پدری ارث نمیبرند ، پس اگر میّت یک عمو یا یک عمه مادری دارد ، مال را شش قسمت می‌کنند : یک قسمت را به عمو یا عمه مادری ، و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری ، و در فرض نبودن آن‌ها به عمو و عمه پدری میدهند ؛ واگر هم عمو و هم عمه مادری دارد ، مال را سه قسمت می‌کنند : دو قسمت را به عمو وعمه پدر و مادری ، و در فرض نبودن آن‌ها به عمو و عمه پدری ، و یک قسمت را به عمو وعمه مادری میدهند ؛ و عمو در هر حال دو برابر عمه میبرد .
- اگر وارث میّت فقط یک یا چند دائی و خاله مادری ، و دائی و خاله پدر و مادری ، و دائی و خاله پدری باشد ، ارث نبردن دائی و خاله پدری محل اشکال است ، و به هر حال دائی یا خاله مادری اگر یک نفر باشد یک ششم ، و اگر متعدد باشند یک سوم مال را میبرند ، و ما بقی به دائی و خاله پدری یا پدر و مادری داده می‌شود ؛ و در هر حال محتمل است که دائی دو برابر خاله ارث ببرد ، ولی بنابر احتیاط واجب باید مصالحه کنند .
- اگر وارث میّت فقط یک دائی یا یک خاله باشد ، همه مال به او میرسد ، و اگر هم دائی و هم خاله باشد و همه پدر و مادری یعنی با مادر میّت از یک پدر و مادر باشند یا پدری یا مادری باشند ، بعید نیست که دائی دو برابر خاله ارث ببرد ، ولی احتمال تساوی هم میرود ، پس بنابر احتیاط واجب در مقدار زائد مصالحه کنند .
- اگر وارث میّت فقط یک جدّ یا جدّه پدری و یک جدّ یا جدّه مادری باشد ، مال سه قسمت می‌شود : دو قسمت را جدّ یا جدّه پدری و یک قسمت را جدّ یا جدّه مادری میبرد .
- اگر وارث میّت فقط یک جدّ یا یک جدّه است ، چه پدری باشد یا مادری ، همه مال به او میرسد ، و با بودن جدّ میّت ، پدرِ جدّ او ارث نمیبرد . و اگر وارث میّت فقط جدّ و جدّه پدری باشد ، مال سه قسمت می‌شود : دو قسمت را جدّ و یک قسمت را جدّه میبرد . و اگر جدّ و جدّه مادری باشند ، مال را بطور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند .
- اگر میّت عمو و عمه و دائی و خاله نداشته باشد ، سهم آنان به اولاد آنان داده می‌شود ، پس اگر یک دختر عمه و چند پسر دائی داشته باشد ، آن یک دختر عمه دو سوم میبرد ، و پسر دائیها یک سوم را میان خود تقسیم می‌کنند ، و این طبقه (فرزندان عمو و عمه و دائی و خاله) بر عمو و عمه و دائی و خاله پدر ، یا مادر میّت مقدماند .
- اگر وارث میّت جدّ و جدّه پدری و جدّ و جدّه مادری باشد ، مال سه قسمت می‌شود : یک قسمت آن را جد و جدّه مادری بطور مساوی بین خودشان قسمت می‌کنند ، و دو قسمت آن را به جدّ و جدّه پدری میدهند و جدّ دو برابر جدّه میبرد .
- کسانی که بواسطه خویشی ارث میبرند سه دسته ، هستند : دسته اول : پدر و مادر و اولاد میّت است ، و با نبودن اولاد ، اولادِ اولاد هر چه پائین روند ، هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد ، و تا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمیبرند . دسته دوم : جد یعنی پدر بزرگ ، و جدّه یعنی مادر بزرگ ، و خواهر و برادر است ، و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد ، و تا یک نفر از این دسته هست دسته سوم ارث نمیبرند . دسته سوم : عمو و عمه و دائی و خاله و اولاد آنان است ، و تا یک نفر از عموها وعمهها و دائیها و خالههای میّت زندهاند ، اولاد آنان ارث نمیبرند ، ولی اگر میّت یک عموی پدری و یک پسر عموی پدر و مادری داشته باشد ، و دائی و خاله نداشته باشد ، ارث به پسر عموی پدر و مادری میرسد ، و عموی پدری ارث نمیبرد ، لیکن اگر عمو یا پسر عمو متعدد باشد ، و یا اینکه همسر میت حیات داشته باشد ، این حکم خالی از اشکال نیست .
- در صورتی که میّت برادر یا خواهر دارد ، برادرزاده یا خواهرزاده او ارث نمیبرد ، ولی این حکم در جائی که ارث برادرزاده یا خواهرزاده با برادر یا خواهر مزاحمت نکند جاری نیست ، مثلاً اگر میّت برادرِ پدری و جدّ مادری داشته باشد ، برادرِ پدری دو ثلث و جدّ مادری یک ثلث ارث میبرد ، و در این صورت اگر میّت پسر برادرِ مادری داشته باشد ، پسر برادر با جدّ مادری در ثلث شریک میباشند . ارث دسته سوم
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر وارث میت، یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشند، مال را سه قسمت می‌کنند؛ یک قسمت آن را به دایی یا خاله میدهند، و دو قسمت باقیمانده را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمو یا عمه مادری، و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میدهند، و عمو دو برابر عمه میبرد. بنابراین، اگر مال را نه قسمت کنند، سه قسمت را به دایی یا خاله، و یک قسمت را به عمو یا عمه مادری، و پنج قسمت دیگر را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میدهند.
- [امام خمینی] اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله ویک عمو یا یک عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشد، مال را سه قسمت می‌کنند، یک قسمت آن را به دایی یا خاله میدهند و دو قسمت باقیمانده را شش قسمت می‌کنند، یک قسمت را به عمو یا عمه مادری و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میدهند و عمو دو برابر عمه میبرد. بنا بر این اگر مال را نُه قسمت کنند، سه قسمت را به دایی یا خاله و یک قسمت را به عمو یا عمه مادری و پنج قسمت دیگر را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری میدهند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمّه مادری به همراه یک عمو یک عمّه پدر و مادری یا پدری باشد، 13 مال را به دایی یا خاله میدهند و 16 باقی مانده را به یک عمو یا یک عمّه مادری و بقیّه را به عمو و عمّههای پدر و مادری یا پدری میدهند و عمو دو برابر عمّه میبرد، بنابراین سهم دایی یا خاله927 و سهم عمو یا عمّه مادری 327 و سهم عموی پدر و مادری یا پدری 1027 و سهم عمّه پدر و مادری یا پدری527 خواهد بود. البتّه از آنجا که برخی از علماء، سهم عمو و عمّه را یکسان دانسته و بین عمو یا عمّه پدر و مادری یا پدری با عمو یا عمّه مادری فرقی نگذاشتهاند، احتیاط مستحبّ آن است که مقدار مردّد را مصالحه کنند، بنابراین سهم قطعی عمو یا عمّه مادری 654 (طبق نظر برخی علماء: 1254) و سهم قطعی عموی پدر و مادری یا پدر 1254 (طبق نظر صحیح: 2054) و سهم قطعی عمّه پدر و مادری یا پدری 1054 (طبق نظر برخی علماء: 1254) میباشد و اگر مقدار مردّد بین دو نظریه را با مصالحه به طور مساوی قسمت کنند، سهم عمو یا عمّه مادری 954، سهم عموی پدر و مادری یا پدری 1654 و سهم عمّه پدر و مادری یا پدری 1154 میباشد و سهم دایی یا خاله هم بنا بر هر دو نظریه 1854 است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر وارث، یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشد، مال را سه قسمت می کنند، یک قسمت آن را به دایی یا خاله می دهند و دو قسمت باقیمانده را شش سهم می کنند یک سهم را به عمو یا عمه مادری و پنج سهم را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری می دهند و عمو دو برابر عمه می برد.
- [آیت الله مظاهری] اگر وارث میّت یک عمو یا یک عمه باشد همه مال به او میرسد و اگر چند عمو یا چند عمه باشند مال به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود و اگر عمو و عمه هر دو باشند و همه پدر و مادری یا همه پدری باشند عمو دو برابر عمه میبرد و اگر همه مادری باشند به طور مساوی بین آنان قسمت می‌شود. و با بودن عمو و عمه پدر و مادری و دایی و خاله پدر و مادری عمو و عمه پدری و دایی و خاله پدری ارث نمیبرند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر وارث میت یک دایی یا یک خاله و یک عمو یا یک عمه مادری و عمو و عمه پدر و مادری یا پدری باشد مال را سه قسمت می کنند یک قسمت ان را به دایی یا خاله می دهند و دو قسمت باقی مانده را بنابر مشهور شش قسمت می کنند یک قسمت را به عمو یا عمه مادری و بقیه را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری می دهند و عمو دو برابر عمه می برد بنابر این اگر مال را نه قسمت کنند سه قسمت را به دایی یا خاله و یک قسمت را به عمو یا عمه مادری و پنج قسمت دیگر را به عمو و عمه پدر و مادری یا پدری می دهند ولی احتیاط واجب ان است که عمو و عمه پدری با مادری در یک قسمت از پنج قسمت صلح کنند
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وارث فقط یک عمو یا یک عمه است، چه پدر و مادری باشد (یعنی با پدر میت از یک پدر مادر باشد) یا پدری فقط، یا مادری، تمام مال به او می رسد و اگر چند عمو و چند عمه باشند و همه پدر و مادری یا پدری باشند مال بطور مساوی میان آن‌ها تقسیم می شود، ولی اگر عمو و عمه هر دو باشند (و همه پدر و مادری یا پدری باشند) عمو دو برابر عمه می برد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت یک یا چند دایی یا خاله مادری و یک یا چند دایی یا خاله پدر و مادری یا پدری به همراه یک یا چند عمو یا عمّه باشند، 13 مال سهم داییها و خالههاست و 23 باقی مانده سهم عمو و عمّه است که به دستوری که سابقاً گفته شد بین خودشان قسمت می‌کنند. 13 سهم داییها و خالهها نیز به این شکل تقسیم می‌شود که اگر میّت یک دایی یا یک خاله مادری دارد 16 از این13 (یعنی 118 کلّ مال) به وی میرسد و بقیّه (یعنی 518 کلّ مال) را به دایی و خاله پدر و مادری یا پدری میدهند که دایی پدر و مادری یا پدری دو برابر خاله پدر و مادری یا پدری میبرد و اگر میّت چند دایی مادری یا چند خاله مادری یا هم دایی مادری و هم خاله مادری دارد 13 از آن 13 (یعنی 19 کلّ مال) سهم داییها و خالههای مادریست که به طور مساوی بین خودشان تقسیم می‌کنند و بقیّه (یعنی 29 کلّ مال) را به دایی و خاله پدر و مادری یا پدری میدهند که دایی پدر و مادری یا پدری دو برابر خاله پدر و مادری یا پدری میبرد. در این مسأله هم چون برخی از علماء سهم دایی و خاله پدر و مادری یا پدری را یکی میدانند، بنا بر احتیاط مستحبّ در مقدار مردّد مصالحه کنند، شیوه طبیعی مصالحه در مسائل پیشین توضیح داده شد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر وارث میت چند دائی و چند خاله باشد که همه پدر و مادری یا پدری یا مادری باشند و عمو و عمه هم داشته باشد؛ مال سه سهم می شود: دو سهم آن را به دستوری که گفته شد بین عمو و عمه قسمت می کنند و یک سهم آن را دائی ها و خاله ها به طور مساوی بین خودشان قسمت می نمایند؛ ولی با بودن دائی و خاله پدر و مادری؛ دائی و خاله پدری ارث نمی برد.
- [آیت الله سبحانی] اگر وارث میت دائی یا خاله مادری و چند دائی و خاله پدر و مادری یا پدری و عمو و عمه باشد، مال سه سهم می شود و دو سهم آن را به دستوری که سابقاً گفته شد، عمو و عمه بین خودشان قسمت می کنند، پس اگر میت یک دائی یا یک خاله مادری دارد، یک سهم دیگر آن را شش قسمت می کنند، یک قسمت را به دائی یا خاله مادری می دهند و بقیه را به دائی و خاله پدر و مادری یا پدری می دهند و به طور تساوی قسمت می کنند و اگر چند دائی مادری یا چند خاله مادری یا هم دائی مادری و هم خاله مادری دارد، آن یک سهم را سه قسمت می کنند، یک قسمت را دائی ها و خاله های مادری به طور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و بقیه را به دائی و خاله پدر و مادری یا پدری می دهند که به طور مساوی قسمت کنند.