شخصی بیست و پنج روز روزه اش را خورده، برایش این امکان هست احتمالاً که بتواند سالی شصت روز روزه بگیرد تا بیست و پنج سال ولی میخواهد از کفّاره مالی استفاده کند به این ترتیب که به شصت فقیر هر کدام بیست و پنج مد طعام بدهد لکن تمکّن مالی ندارد که یکدفعه این کار را بکند و می خواهد به مرور زمان این کار را انجام دهد آیا این کار درستی است؟
اشکال ندارد ولی نباید مسامحه نماید.
اشکال ندارد ولی نباید مسامحه نماید.
عنوان سوال:
شخصی بیست و پنج روز روزه اش را خورده، برایش این امکان هست احتمالاً که بتواند سالی شصت روز روزه بگیرد تا بیست و پنج سال ولی میخواهد از کفّاره مالی استفاده کند به این ترتیب که به شصت فقیر هر کدام بیست و پنج مد طعام بدهد لکن تمکّن مالی ندارد که یکدفعه این کار را بکند و می خواهد به مرور زمان این کار را انجام دهد آیا این کار درستی است؟
پاسخ:
اشکال ندارد ولی نباید مسامحه نماید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] فردی حدود 10 سال کفاره بدهکار است، آیا می تواند کفاره هر روز از روزه که باید به شصت فقیر بدهد را به یک فقیر بدهد یا باید بین شصت نفر جدا جدا کفاره را تقسیم نماید؟
- [آیت الله بهجت] شخصی روزه ماه رمضان را عمدا نگرفت، آیا علاوه بر قضای روزه و یکی از کفّارات ثلاث، باید برای هر روزی یک مدّ طعام نیز بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی کفاره قسم بر عهده داشته باشد و توان مالی اطعام ده نفر را نیز داشته باشد ولی دسترسی به ده نفر فقیر مقدور نشود، می تواند ده مد طعام به یک فقیر بدهد یا تبدیل به سه روز روزه می شود؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که در ماه رمضان مسافرت کرده، آیا علاوه بر قضا، باید کفّاره هم بدهد؟ج) خیر، تنها قضای روزه ها واجب است و کفّاره ندارد؛ ولی اگر قضای روزه ها را تا ماه رمضان سال بعد به تأخیر اندازد، به جهت تأخیر، باید برای هر روز یک مد طعام کفّاره بدهد.س2: آیا می شود در ماه رمضان، برای فرار از روزه مسافرت کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] در موردی کفّاره جمع واجب میشود و شارع مقدّس میخواهد که بنده عاصی هر سه جریمه (آزاد کردن بنده، گرفتن شصت روز روزه و طعام دادن به شصت فقیر) را به جا آورد. با توجه به این که در روزگار ما دیگر آزاد کردن بنده، مصداق خارجی ندارد، آیا باید به جای آن، یکی از دو مورد دیگر از جریمهها را تکرار کند تا به جا آوردن سه جریمه محقّق شود یا لازم نیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرموده اید کسی که روزه قضای رمضان را گرفته است جایز نیست بعد از ظهر افطار کند و اگر افطار کرد باید به ده فقیر طعام بدهد (به هر نفر یک مدّ که تقریباً ده سیر است بدهد یا ده فقیر را یک وعده غذا بدهد) سؤال این است که اگر کسی روزه رمضان غیر را تبرّعاً یا استیجاراً گرفته چطور؟ و آیا اگر افطار کرد باید کفاره هم بدهد؟
- [آیت الله مظاهری] زنی که در دوران بارداری و شیردهی (مجموعاً دو سال) روزههایش را نگرفته، حالا باید همه آن روزهها را قضا کند و برای هر روز آن یک مد طعام بدهد؟ اگر نتواند همه روزهها را قضا کند و یا از نظر مالی نتواند برای دو سال کفاره بدهد، چه باید بکند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی در ماه مبارک رمضان یا روزه نذری یا قضای روزه ماه مبارک، البتّه بعد از زوال با چیز حرامی روزه خود را باطل میکند، حکم مسئله چیست؟ و بعد برای کفّاره جمع که یکی از آنها گرفتن 60 روز روزه است، تا سال آینده نگرفت آیا مدّ طعام لازم است؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در اثر بیماری و یا به واسطه بی توجهی روزه خود را عمداً خورده و الآن متوجه شده که اشتباه بزرگی را مرتکب شده است و برای کفاره خود هر روزی 60 مسکین را باید اطعام بدهد و میسّر برایش نیست، ولی دختری دارد که دارای چند فرزند است و در شهرستان زندگی میکند و هر سال یکی دو ماه به خانه پدر میآید آیا میتواند که مخارجات آنها را به جای کفارات خود حساب کند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] خانمی هستم شصت و چهار ساله که پنجاه سال پیش در سن 14 سالگی ازدواج کردم و ماههای رمضان مادر شوهرم نمیگذاشت که روزه بگیرم زیرا بسیار ضعیف بودم به این صورت که مادر شوهرم سحرها مرا بیدار نمیکرد و میگفت تو ضعیف هستی و باید کار کنی، نمیتوانی روزه بگیری آیا باید برای هر روز 60 فقیر را طعام بدهم؟ امّا این امر از عهده بنده خارج است. وظیفه من چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر قضای روزه رمضان را چند سال تأخیر بیندازد، باید قضا را بگیرد و برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.
- . کسی که کفاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد، و چنان چه اینها برایش ممکن نباشد هر مقدار می تواند صدقه به فقرا بدهد و استغفار کند و اگر از دادن صدقه هم عاجز باشد اکتفا به استغفار نماید اگر چه مثلاً یک مرتبه بگوید "اَسْتَغْفِرُ الله" و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند کفاره را بدهد.
- . اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد، باید قضای آن را به جا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد، یا به شصت فقیر طعام بدهد، یا یک بنده آزاد کند و چنان چه تا رمضان آینده قضای آن روزه را به جا نیاورد، برای هر روز، دادن یک مد بنابر احتیاط لازم می شود.
- . اگر به واسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هایی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد که تقریبا ده سیر است طعام یعنی: گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، ولی اگر به واسطه عذر دیگری مثلاً برای مسافرت روزه نگرفته باشد و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند، روزه هایی را که نگرفته باید قضا کند و احتیاط واجب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.
- . اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چه آن چیز اصلا حرام باشد مثل شراب و زنا، یا به جهتی حرام باشد، مثل خوردن غذای حلالی که برای انسان ضرر معتنی به دارد و نزدیکی کردن با عیال خود در حال حیض، کفاره جمع بر او واجب می شود. یعنی باید یک بنده آزاد کند و دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند، یا به هر کدام آنها یک مد که تقریباً ده سیر است، گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد، و چنان چه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آنها که ممکن است باید انجام دهد.
- . روزه تمام روزهای سال، غیر از روزه های حرام و مکروه که گفته شد، مستحب است و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است: 1. پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است. و اگر کسی اینها را به جا نیاورد، مستحب است قضا نماید و چنان چه اصلا نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مد طعام یا 6/12 نخود نقره به فقیر بدهد. 2. سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه. 3. تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد. 4. روز عید نوروز، و چهارم تا نهم شوال، روز بیست و پنجم، و بیست و نهم ذی قعده، روز اول تا روز نهم ذی حجه "روز عرفه"، ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است، عید سعید غدیر " 18 ذی حجه " روز مباهله " 24 ذی حجه " روز اول و سوم و هفتم محرم، میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله " 17 ربیع الاول "، پانزدهم جمادی الاولی، روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله " 27 رجب "، و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند، مستحب است دعوت او را قبول کند، و در بین روز افطار نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که باید برای کفّاره یک روز، شصت فقیر را طعام بدهد اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هرکدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی میتواند برایهر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله مظاهری] کسی که کفّاره روزه رمضان بر او واجب است باید دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر نماید یا به هر کدام 750 گرم طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها، یا قیمت آنها را بدهد و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد، هر چند مد که میتواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند طعام بدهد باید استغفار کند و چنانچه دادن کفّاره بعداً برای او ممکن شود واجب نیست کفّاره بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که برای کفاره روزه، اطعام شصت فقیر را انتخاب کرده باید به هر کدام یک مد طعام (تقریبا 750 گرم) بدهد و نمی تواند چند مد را به یک نفر بدهد، مگر این که دسترسی به شصت فقیر پیدانکند، ولی اگر اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد و با آنها می خورد، می تواند برای هر یک از عیالات او، هر چند صغیر باشند، یک مد به آن فقیر بدهد.
- [امام خمینی] کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریبا ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد یا به آنها می خوراند، می تواند برای هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد ، اگر به تمام شصت نفر دسترسی دارد نمیتواند عدد را کم کند ، ولی همان مقدار کفاره بدهد مثلاً به سی نفر هر کدام دو مُد طعام بدهد و به آن اکتفا کند ، ولی میتواند برای هر فرد از عیال فقیر اگر چه صغیر باشند یک مُد به آن فقیر بدهد ، و فقیر به وکالت از عائله یا ولایت بر آنها اگر صغیر باشند قبول نماید ، و اگر نتواند شصت نفر فقیر را پیدا کند و مثلاً فقط سی نفر را پیدا کند میتواند به هر کدام دو مُد طعام بدهد ولی بنابر احتیاط واجب هرگاه تمکن پیدا کرد به سی نفر فقیر دیگر نیز یک مُد بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] کسی که باید برای کفاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی داشته باشد، نباید به هر کدام از آنها بیشتر از یک مُد طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید؛ ولی چنانچه انسان اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به زن و فرزندان خود میدهد یا به آنها میخوراند، میتواند برای هر یک از زن و فرزندان او، اگرچه صغیر باشند یک مُد به آن فقیر بدهد.
- [آیت الله خوئی] در کفارة افطار روزه ماه رمضان، باید یک بنده آزاد کند یا بهدستوری که در مسألة بعد گفته میشود دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها و چنانچه اینها بدهد برایش ممکن نباشد، بنابر احتیاط باید بقدر امکان تصدیق و استغفار نماید و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در کفاره افطار روزه ماه رمضان؛ باید یک بنده آزاد کند؛ یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است؛ طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد؛ بنا بر احتیاط باید به قدر امکان تصدق و استغفار نماید و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند؛ کفاره را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] در کفاره افطار روزه ماه رمضان ، باید یک بنده آزاد کند ، یا به دستوری که در مسأله بعد گفته میشود دو ماه روزه بگیرد ، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً (750) گرم است ، طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد ، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد ، باید به قدر امکان تصدّق دهد ، و اگر ممکن نیست ، استغفار نماید . و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند ، کفاره را بدهد .
- [آیت الله خوئی] کسی که باید برای کفار یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، نمیتواند به هر کدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، و زیادی را از کفاره حساب نماید ولی میتواند برای هر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.