اگر روزه دار آغاز سفرش قبل از اذان ظهر و خروج از حدّ ترخّص بعد از اذان باشد ، وظیفه چیست؟
در فرض سؤال ، باید آن روز را روزه بگیرد.
در فرض سؤال ، باید آن روز را روزه بگیرد.
عنوان سوال:
اگر روزه دار آغاز سفرش قبل از اذان ظهر و خروج از حدّ ترخّص بعد از اذان باشد ، وظیفه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مسافر در ماه رمضان باید از چهار فرسخ بگذرد یا از حدّ ترخّص که روزه خود را افطار نماید؟
- حد ترخص را توضیح دهید.
- در ماه رمضان شخصی که از شب نیّت دارد که فردا قبل از ظهر مسافرت کند، آیا واجب است که از طلوع فجر تا وقتی که بحد ترخّص برسد روزه باشد ونیّت روزه کند؟و یا اینکه وظیفه اش فقط مجرد امساک از مفطرات است و قصد روزه نباید بکند؟
- شخصی در ماه رمضان ، قبل از ظهر برای مسافرت از خانه خارج شود و پس از گذشتن از حدّ ترخّص افطار می نماید، ولی قبل از رسیدن به حدّ مسافت از مسافرت منصرف و قبل از ظهر به منزل بر می گردد، آیا امساک بقیّة روز واجب است یا خیر؟
- اگر شخص روزه دار پس از اذان صبح و اقامه نماز محتلم گردد و یا اگر در بین فاصله اذان ظهر و مغرب محتلم گردد در هر دو صورت روزه اش چه حکمی دارد؟
- اگر در روزه ماه رمضان بعد ازاذان صبح کسی در خواب جنب شود روزه اش باطل می شود یا نه و اگر باطل نمی شود آیا می توان بعد از اذان ظهر یا اذان مغرب غسل کرد یا نه؟
- آیا دانشجو یا استاد باید جهت تعیین حد ترخص ابتدای شهر را محاسبه کند یا محل دانشگاه را؟
- کسی که در ماه رمضان مسافرت می کند می تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
- کسی که در ماه رمضان مسافرت میکند، می‌تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
- کسی که در ماه رمضان مسافرت میکند، می‌تواند در منزل خود افطار نماید یا باید از حد ترخّص بگذرد و سپس افطار نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] مسافری پس از بازگشت از سفر به علت گرسنگی شدید قبل از ورود به حد ترخص قبل از شهر توقف کرده تا اذان ظهر را بگویند و روزه خود را افطار کند و بعد به حد ترخص شهر داخل شود. آیا این کار او اشکال دارد و یا موجب کفاره می‌شود یا فقط قضا دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] تعدادی از برادران وظیفه در حین خدمت جهت پاسداری از حدّ ترخص خارج می‌شوند حکم نماز و روزه آنها چیست؟
- [سایر] چرا اگر کسی در مسافرت بوده و قصد دارد به وطنش بیاید و قبل از اذان ظهر به ترخص وطنش برسد، روزه‌اش صحیح است، اما اگر یک دقیقه بعد از اذان برسد روزه‌اش در آن روز صحیح نیست؟ فلسفه و حکمت این دو معیار شرعی (حد ترخص و اذان ظهر ) چیست؟
- [آیت الله خوئی] صریح فتوا است که (مسافر یا کسی که قصد اقامت دارد قبل از ظهر به وطن یا محل اقامت برسد) چنانچه مسافر ظهر به وطن یا محل اقامت برسد و یا آن که اذان ظهر را در حد ترخص بشنود و مفطر به عمل نیاورده باشد، آیا نیت روزه کند صحیح است؟ و یا آنکه شرط است قبل از ظهر ولو به قلیل به وطن یا محل اقامت برسد، و حد ترخص برای مسافری که وارد می‌شود کافی نیست، فقط اعتبار حد ترخص برای مسافری است که از وطن یا محل اقامت خارج می‌شود؟
- [سایر] اگر شخصی در ماه مبارک رمضان هنگام مراجعت از سفر، پیش از ظهر به حدّ ترخّص وطنش یا جایی که می خواهد ده روز در آنجا بماند برسد، ولی بعد از اذان ظهر به وطن یا محلّی که می خواهد بماند برسد، و کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، آیا روزه آن روز بر او واجب است یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در ماه رمضان، قبل از ظهر، به قصد مسافرت شرعی از منزل حرکت میکند، ولی حرکتش را طوری تنظیم میکند که قبل از اذان ظهر از حدّ ترخّص خارج نشود، آیا روزه‌اش صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] حکم روزه مسافری که صبح از وطن خارج شده و از حدّ ترخص گذشته و قبل از ظهر به وطن برمی گردد چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که از سفر برمی گردد و قبل از ظهر به حد ترخص وطن می رسد، آیا روزه آن روز برایش واجب است؟
- [سایر] سلام اگر کسی برای فرار از روزه حد ترخص را رد کند و کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد مثلا آب بنوشد و قبل از اذان ظهر به شهر خود برگردد حکم روزه چیست؟ نام مرجع تقلید: آیت الله صادق روحانی
- [آیت الله سیستانی] من سه روز در هفته از حد ترخص می گذرم تکلیف نماز و روزه من چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- . اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و احتیاط واجب آن است که اگر پیش از ظهر بالغ شود و مفطری به جا نیاورده باشد آن روز را قصد روزه کند و تمام نماید.
- . اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود واجب نیست بر او که نیت روزه کند اگر چه از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد.
- . کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است چه روزه واجب باشد چه مستحب. و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی تواند نیت روزه واجب نماید. ولی در واجب مضیق مثل روزه ماه رمضان احتیاط واجب آن است که رجاءاً نیت روزه بنماید و آن را تمام کند و بعد هم قضای آن را به جا آورد.
- . اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم ننماید در روزه ماه رمضان و قضای آن، روزه‌اش باطل است، و در غیر این دو، احوط باقی‌نماندن بر جنابت است تا صبح.
- . اگر غیر از روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، مثلاً نذر کرده باشد که روز معینی را روزه بگیرد، چنان چه عمداً تا اذان صبح نیت نکند، روزه اش باطل است و اگر نداند که روزه آن روز بر او واجب است یا فراموش کند و پیش از ظهر یادش بیاید، چنان چه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، و بدون تأخیر نیت کند روزه او صحیح و گرنه باطل می باشد.
- . اگر در ماه رمضان، پیش از ظهر کافر مسلمان شود روزه بر او واجب نیست اگر چه از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد. بلی بعد از اسلام تا غروب از چیزهایی که روزه دار باید از آنها خودداری نماید خوب است خودداری کند.
- . اگر قضای روزه میتی را گرفته باشد، احتیاط مستحب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- . اگر زن، نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود، و برای هیچ‌کدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، چنانچه روزه‌ای را که می‌گیرد مثل روزه رمضان واجب معین باشد، صحیح است، و اگر روزه مستحب یا روزه‌ای باشد که مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، صحیح‌بودن آن اشکال دارد.
- . اگر برای روزه ای که واجب است و روز آن معین نیست مثل روزه کفاره عمداً تا ظهر نیت نکند اشکال ندارد. بلکه اگر پیش از نیت تصمیم داشته باشد که روزه نگیرد، یا تردید داشته باشد که بگیرد یا نه، چنان چه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت کند، روزه او صحیح است.
- . کسی که قضای روزه رمضان را گرفته، اگر وقت قضای روزه او تنگ نباشد، می تواند پیش از ظهر، روزه خود را باطل نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند، اما اگر پیش از ظهر مسافرت نماید روزه اش باطل است، ولی قبل از آن که به حد ترخص برسد نمی تواند روزه را افطار کند و اگر پیش از آن افطار کند کفاره بر او واجب است (منظور از حد ترخص جایی است که صدای اذان شهر را نشنود، یا به جایی برسد که از نظر مردم شهر پنهان گردد).
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حدّ ترخّص برسد، باید روزه خود را باطل کند و اگر پیش از آن روزه را باطل کند، کفّاره بر او واجب است وامّا اگر قبل از ظهر از شهر خود حرکت کند ولکن بعد از ظهر به حدّ ترخّص برسد روزه او صحیح است ولی اگر قبل از ظهر به حدّ ترخّص برسد لکن بعد از ظهر وارد شهر خود بشود در این صورت بنابر احتیاط واجب قضا هم دارد.
- [آیت الله سبحانی] اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، و پیش از ظهر به حد ترخّص برسد، یعنی به جائی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، روزه او باطل می شود و اگر پیش از آن روزه را باطل کند، کفّاره بر او واجب است. و هر گاه پیش از ظهر از شهر خود حرکت کند ولی بعد از ظهر به حد ترخص برسد، روزه او صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید ، باید روزة خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند ، وقتی به حد ترخص برسد یعنی بجائی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود ، باید نیت روزه نداشته باشد و اگر پیش از آن روزه را باطل کند بنابر احتیاط کفاره نیز بر او واجب است .
- [امام خمینی] اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه خود را تمام کند، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید روزه خود را باطل کند، و اگر پیش از آن روزه را باطل کند، بنابر احتیاط کفاره نیز بر او واجب است.
- [آیت الله خوئی] اگر روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روز خود را تمام کند. و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، درصورتی که از شب نیت سفر داشته باشد روزه‌اش باطل می‌شود، والا بنابر احتیاط واجب روزه را تمام و بعداً قضا کند، و اگر پیش از رسیدن به حد ترخص روزه را باطل کند کفاره بر او واجب است.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند وقتی به حدّ ترخّص برسد یعنی دیوار شهر را نبیند یا صدای اذان آن را نشنود می‌تواند روزه خود را باطل کند.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی بدون قصد سفر تا حد ترخّص رفته و از آنجا قصد سفر کرده، همین که از آن محل شروع به حرکت کرد، به‌طوری که عرفاً بگویند سفرش را آغاز کرده، باید نمازش را شکسته بخواند و در این صورت دیگر خروج از حد ترخصِ آن محل اعتباری ندارد و ابتدای مسافت شرعی را هم باید از همانجا حساب کرد؛ و همچنین اگر درجایی بود که نه وطن او بود و نه قصد ماندن ده روز را در آنجا داشت و نه سی‌ویک روز به‌طور تردید در آنجا مانده بود و در عین حال نمازش در آن شهر یا محل تمام بود، مثل اینکه به دنبال گمشده‌ای، بدون قصد سفر به آنجا رسیده بود و از آنجا قصد سفر کرد، خروج از حد ترخّصِ آن محل اعتباری ندارد و همین که مسافت شرعی را عرفاً شروع کرد، نمازش را شکسته می‌خواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید؛ باید روزه خود را تمام کند. و اگر پیش از ظهر مسافرت کند؛ وقتی به حد ترخص برسد؛ در صورتی که از شب نیت سفر داشته باشد؛ روزه اش باطل می شود و الا بنا بر احتیاط واجب روزه را تمام کند و بعدا قضا لازم نیست. واگر پیش از رسیدن به حد ترخص روزه را باطل کند کفاره بر او واجب است.
- [آیت الله بروجردی] اگر روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید روزه‌ی خود را تمام کند و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخّص برسد یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود، باید روزه‌ی خود را باطل کند و اگر پیش از آن روزه را باطل کند کفاره بر او واجب است.