افعال
کلمات دلالت کننده بر وقوع کار یا حالتی در یکی از زمان‌ها و یکی از اقسام لفظ مفرد، فعل می‌باشد
آیا قطع رابطه با مادر جهت افعال و رفتار آزار دهنده مادر، جایز است؟
جایز نیست و به نحو متعارف باید رابطه باشد.
جایز نیست و به نحو متعارف باید رابطه باشد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- نسبت به شک در احراز بعضی از شرایطِ لازم برای نماز، یا شک در انجام بعضی از افعال نماز، چه طور باید رفتار کنیم؟
- محارم سببی مانند مادر زن و ربیبه بعد از قطع سبب باز هم محرمند؟
- در چه صورتی مخالفت با پدر و مادر جایز است؟
- پدری برای نام گذاری فرزندش، اسمی را نذر کرده و مادر، نام دیگری را نذر نموده است، در این رابطه چه دستور می دهید؟
- اگر ناخن کسی در حال احرام بشکند و یا بگونه ای در انگشت او فرو رود و مایه آزار او شود یا ماندن آن ناخن موجب ضرر شود، آیا جایز است آن را بگیرد؟ آیا این کار کفّاره دارد؟
- با سلام متاسفانه مدتی است که به بیماری وسواس دچار شده ام. وهر دفعه که به دستشوئی می روم با وجود اینکه خودم را تطهیر میکنم، اما همینکه از دستشوئی بیرون می آیم شک میکنم که تطهیر کرده ام یا نه. از ترس اینکه مبادا نمازهایم صحیح نباشند به تعویض لباس و تطهیر مجدد اقدام می کنم. اما دفعه دوم و گاه دفعات سوم و چهارم و پنجم همین شک برایم پیش میآید. یا گاه شک میکنم که ممکن است به درستی تطهیر نکرده باشم. آیا میتوانم به شک هایم در این موارد که واقعا برایم آزار دهنده شده اعتنا نکنم؟ سپاسگزارم اگر در این مورد مرا راهنمائی کنید.
- 1) در مدارس خصوصاً دبیرستانها، رفتارهای بعضی از دانشآموزان به گونهای است که اثرات سوء رفتاری و اخلاقی در سایرین دارد، در این خصوص مسئولین امر پس از ارشاد، راهنمایی، تذکّر و تهدید، بعضاً به رفتار خشونت آیز یا ندرتاً تنبیه بدنی مبادرت مینمایند، آیا این کار از نظر شرعی جایز است؟ حدّ آن چه مقدار است؟
- با توجّه به مسأله 1317 که آمده است: روزه مستحبّی اولاد اگر سبب اذیت پدر و مادر شود جایز نیست و در مسأله 1318 آمده است: اگر بدون اجازه پدر یا مادر روزه مستحبّی بگیرد و در بین روز او را نهی کنند و روزه سبب اذیت آنها شود، باید افطار کند. اکنون اگر این جوان قدرت بر ازدواج ندارد و تنها راه جلوگیری از فعل حرام را روزه میداند، وظیفهاش چیست؟
- اگر جنین مبتلا به ناهنجاریهایی باشد که مغایر با حیات پس از تولّد است و امکان تشخیص قطعی در دوران حاملگی وجود دارد با توجّه به این که بیشتر این نوع ناهنجاریها پس از چهار ماه تشخیص داده می‌شود و با توجّه به این که در پایان این حاملگی قطع نظر از مدّت زمانی که حاملگی به طول کشیده باشد قطعاً جنین پس از تولّد علیرغم اقدامات پزشکی خواهد مرد و فقط مشقّت و رنج دوران حاملگی و عوارض بارداری برای مادر وجود دارد و ضمناً حاملگی بیحاصل که مادر در نهایت از وضعیت حاملگی خود مطلع است که عاقبتی جز مرگ برای جنین وی متصوّر نیست، نگهداشتن و پرورش چنین جنینی در رحم برای مادر موجب عسر و حرج در طی دوران بارداری می‌باشد و رنج و مشقّت جسمی و روحی برای زوجین دارد به طوری که زن و شوهر درخواست ختم بارداری مینمایند. در این موارد حیات جنین فقط منوط به رابطه خونی جنین با مادر است و در بعضی موارد مثل هیدروپس حتّی جنین در داخل شکم مادر در ماههای پایان حاملگی ممکن است بمیرد. حال این سؤال مطرح است آیا ختم بارداری در زمان تشخیص قطعی (قبل و پس از چهار ماه) امکانپذیر می‌باشد لازم به ذکر است که موارد بیماریهای فوق محدود می‌باشد و چند مورد آن به شرح زیر است:
- سوال : من و همسرم ساکن خارج از کشور هستیم و همیشه سعی میکنیم طوری زندگی کنیم که بتوانیم با عنایت خدا و امام زمان(عج) به مقامات عالی معنوی برسیم. مسئلهای که مورد بحث ماست اینکه من اعتقاد دارم باید از دوستان بیبند و بار و تارک نماز دور شویم، ولی همسرم نظر بر این دارد که نباید از دوستان و آشنایان دوری کنیم و حتی اگر دوستی تارک الصلاة داشته باشیم نباید با او قطع رابطه کنیم. لطفاً نظر خود را در این زمینه بیان فرمائید.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا با اشخاصی که افعال و کردار غیر معقولانه و ناشایست دارند و با تذکّر، از افعال خود دست بردار نیستند، می شود قطع رابطه نمود؟
- [سایر] آیا آزار دهنده حضرت زهرا مورد لعن خداست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بین ارحام، کسی غیر امامی باشد آیا قطع رابطه با آن شخص جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا قطع رابطه از ارحامی که تجاهر به گناهان می کنند جایز است یا نه؟
- [سایر] مدتی است افکار آزار دهنده به سراغم میاد اگر ممکنه راهنمایی کنید.
- [آیت الله علوی گرگانی] بعضی از بستگان ما اهل تقوا نیستند و نماز نمیخوانند آیا قطع رابطه با آنان جایز است؟
- [سایر] آیا رفتار و افعال عارف می تواند بر حالت قبض یا بسط او تأثیر بگذارد؟ یعنی آنها را عوض کند؟
- [آیت الله سبحانی] آیا با کسی که قطع رحم نموده می توان قطع رابطه نمود؟
- [آیت الله اردبیلی] نسبت به شک در احراز بعضی از شرایطِ لازم برای نماز یا شک در انجام بعضی از افعال نماز، چه طور باید رفتار کنیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا قطع رابطه با خویشاوندان و اقومی که اهل غیبت و افترا زدن به مردم هستند و نهی ازمنکر در آن ها تأثیر ندارد، جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نذر زن احتیاج به اجازه شوهر ندارد و همچنین نذر فرزند احتیاج به اجازه پدر و مادر ندارد ولی اگر مزاحم حقوق شوهر شد یا مایه آزار پدر یا مادر شد، نذر آنها باطل می‌شود حتّی اگر آنها قبلاً اجازه داده باشند.
- کسی که واجب النفقه دیگری است )زن، اولاد، پدر، مادر( نمیتواند از او خمس بگیرد مگر اینکه خمس را برای مخارجی که پرداخت آن بر عهده نفقه دهنده نیست، بگیرد.
- ترک مراوده و قهر با اهل معصیت، در صورتی که به قصد نهی از منکر انجام شود و تأثیر داشته باشد، جائز بلکه واجب است؛ ولی دشمنی و رفتار خلاف عدالت با آنان جائز نیست.
- اقسامی که برای عاق پدر و مادر گفته شد تماماً در قطع رحم نیز میآید، بنابراین انفاق بر آنها اگر فقیر باشند لازم است اگرچه آنان واجبالنّفقه نیستند، ولی ترک انفاق در صورت قدرت و فقر آنان، قطع رحم محسوب می‌شود، چنانکه تضییع حقّ آنها و بردن آبروی آنان و تندی و پرخاشگری با آنها قطع رحم است، علاوه بر اینکه گناه حقّالنّاس و اهانت به دیگران را نیز دارد.
- رحم یک معنای عرفی است که عبارت است از خویشان نزدیک نظیر پدر و مادر، جد و جده، اولاد و نوه، برادر و برادرزاده، خواهر و خواهرزاده، عمه و عمهزاده، عمو و عموزاده، خاله و خالهزاده، دایی و داییزاده، و امّا خویشان سببی نظیر زن و شوهر و داماد و پدر زن و مادر زن و پدر و مادر شوهر گرچه رحم واقعی نیستند و احکام رحم را ندارند، ولی چون عرفاً آنان نیز رحم محسوب میشوند، احکام قطع رحم را شامل آنها نمودن بسیار بهجاست و از این جهت به آنان خویشان سببی میگویند، چنانکه نظیر خواهر و برادر را خویشان نسبی میگویند.
- نگاه زن و مردی که محرم یکدیگرند نظیر مادر و خواهر و خاله و عمه و مادر زن و مانند اینها به بدن یکدیگر، جز عورتین، اگر شهوتانگیز و فتنهانگیز نباشد، جائز است، ولی مرد با عفّت و زن با عفّت نگاه به مواضع حسّاس محرم خود نظیر بالای زانو و سینه و پشت و مانند اینها نمیکند، مگر در موقع ضرورت. صفحه 376
- اگر پدر و مادر مقصّر باشند، نظیر اینکه مادر با زن فرزندش ناسازگاری می‌کند و یا پدر با اولاد تندخویی می‌کند، فرزند نمیتواند با آنها تندخویی کند و باید بر بدی آنها صبر کند، اگرچه طرفداری از آنها لازم نیست بلکه جایز نیست، و اگر میتواند از باب ارشاد جاهل آنان را ارشاد کند، باید ارشاد کند.
- از وقتی که اوّلین جزء بچّه از شکم مادر بیرون میآید چه زایمان طبیعی باشد یا غیر طبیعی )سزارین(، خونی که زن میبیند، اگر پیش از ده روز یا سر ده روز قطع شود، خون نفاس است. و زن را در حال نفاس، )نُفَساء( میگویند.
- روزه مستحبّی اولاد اگر سبب اذیّت پدر و مادر شود جایز نیست بلکه اگر اسباب اذیّت آنان نشود ولی او را از گرفتن روزه مستحبّی جلوگیری کنند بهتر آن است که روزه نگیرد.
- اگر پدر و مادر کافر یا گناهکار باشند، فرزند نباید پیروی در کفر آنها یا گناه آنها داشته باشد، بلکه اگر میتواند باید با لطف و مهربانی و با تسلّط بر اعصاب و صبر بر تندی آنها نهی از منکر کند، و اگر نهی از منکر اثر نداشت و یا نهی از منکر موجب غضب و تندی آنها شد، نهی از منکر لازم نیست و واجب است از نظر قرآن شریف، رفتار اولاد با آنها کریمانه و با تلطّف و مهربانی باشد: (وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفا)[2] (و در دنیا به خوبی با پدر و مادر معاشرت کنید.) صفحه 411
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر عقد رابطه چه سیاسی و چه تجاری بین یکی از دول اسلامی و اجانب، مخالف مصلحت اسلام و مسلمانان باشد، جایز نیست این گونه رابطه، و اگر دولتی اقدام به آن نمود، بر سایر دول اسلامی واجب است آن را الزام کنند به قطع رابطه به هر نحو ممکن است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر و مادر، فرزند خود را از شرکت در جهاد ابتدایی یا دفاعی نهی نمایند، در صورتی که جهاد بر او واجب عینی باشد، نهی آنان تأثیری ندارد و باید در جهاد شرکت کند؛ ولی اگر جهاد بر او واجب کفایی باشد و نیروی کافی در جبهه حضور داشته باشد، چنانچه شرکت در جهاد موجب اذیت و آزار پدر و مادر باشد، مخالفت با آنان جایز نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که در روزهای معینی معتکف شود، در این صورت قطع آن جایز نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] روابط تجاری و سیاسی با بعض دول که آلت دست دول بزرگ جائر هستند از قبیل دولت اسرائیل، جایز نیست. و بر مسلمانان لازم است که به هر نحو ممکن با این نحو روابط مخالفت کنند، و بازرگانانی که با اسرائیل و عمال اسرائیل روابط تجاری دارند، خائن به اسلام و مسلمانان و کمک کار به هدم احکام اسلام هستند، و بر مسلمانان لازم است با این خیانت کاران چه دولت و چه تجار قطع رابطه کنند، و آنها را ملزم به قطع رابطه با این نحو دولت ها کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 47 خرید و فروش خون برای نجات جان بیمار جایز است، ولی در مورد خرید و فروش اعضای بدن مانند کلیه و امثال آن، احتیاط آن است که اگر پولی می خواهند بگیرند در مقابل اجازه برداشتن عضو از بدن شخص دهنده بوده باشد، نه در مقابل خود عضو و اصل این کار در صورتی جایز است که برای دهنده تولید خطر نکند.
- [آیت الله سیستانی] بنابر احتیاط جایز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن خود را بخراشد ، و موی خود را قطع کند ، ولی به سر و صورت زدن جایز است .
- [آیت الله سیستانی] مادر و خواهر و دختر پسری که لواط داده ، بر لواط کننده در صورتی که بالغ بوده حرام می‌شود ، هر چند کمتر از ختنه گاه داخل شود ، و همچنین است بنابر احتیاط لازم اگر لواط دهنده مرد باشد ، و یا آنکه لواط کننده بالغ نباشد ، ولی اگر گمان کند که دخول شده ، یا شک کند که دخول شده یا نه ، بر او حرام نمیشوند ، وهمچنین مادر و خواهر و دختر لواط کننده بر لواط دهنده حرام نیست .
- [آیت الله اردبیلی] پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.
- [آیت الله سیستانی] برداشتن بخشی از بدن انسان زنده برای پیوند زدن در صورتی که قطع آن زیان مهمی داشته باشد مانند چشم و دست و امثال آنها جایز نیست، ولی اگر زیان مهمی نداشته باشد مانند قطعهای از پوست یا نخاع یا یک کلیه در صورت سالم بودن کلیه دیگر با فرض رضایت صاحبش جایز است اگر کودک یا دیوانه نباشد وگرنه به هیچوجه جایز نیست و هرگاه قطع آن جایز بود گرفتن پولی به ازای آن نیز جایز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند ولی باید در شب دوم و سوم خون قطع نشود پس اگر از اذان صبح روز اول تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بیاید و هیچ قطع نشود بدون اشکال حیض است و همچنین است اگر در وسطهای روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع گردد ولی اگر از طلوع افتاب شروع شود تا غروب روز سوم بنابر احتیاط واجب جمع کند بین تروک حایض و افعال مستحاضه