اعمال حج
منظور از مناسک حج ، اعمالی است که دز زمان انجام عبادت حج در مکه ، منا ، عرفات و مشعر انجام داده می شود.
منظور از افراد کثیرالشّک و وسواسی در اعمال حج چه کسانی هستند و این افراد برای انجام اعمال حجّ خود چه وظیفه‌ای دارند؟
اگر از حدّ متعارف که مردم بر آن حد هستند تجاوز کند، وسواسی است و باید در هر چه شک کرد اعتنا نکند.
اگر از حدّ متعارف که مردم بر آن حد هستند تجاوز کند، وسواسی است و باید در هر چه شک کرد اعتنا نکند.
عنوان سوال:
منظور از افراد کثیرالشّک و وسواسی در اعمال حج چه کسانی هستند و این افراد برای انجام اعمال حجّ خود چه وظیفه‌ای دارند؟
پاسخ:
اگر از حدّ متعارف که مردم بر آن حد هستند تجاوز کند، وسواسی است و باید در هر چه شک کرد اعتنا نکند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کثیرالشّک و وسواسی در طواف چه وظیفه‌ای دارند؟
- کسی که نمیداند کثیرالشّک است یا وسواسی، نسبت به شکهای خود چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر کسی شک دارد کثیرالشّک است یا خیر، نسبت به مواردی که شک می‌کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر کسی کثیرالشّک باشد و در نماز شک کند که باد معده از شکم او خارج شده یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
- ملاک تشخیص کثیرالشّک چیست؟ به عبارت دیگر به چه کسی کثیرالشّک میگویند؟
- در جایی که میفرمائید وسواسی یا کثیرالشّک به شک یا وسوسه خود اعتنا نکند، منظور چیست؟ آیا اگر همیشه بنا را بر نفع خود بگذارد درست است یا آن شک و وسوسه را هر چند به نفع خود باشد باید اهمیّت ندهد؟
- کسی که کثیر السفر است، اگر در موسمی که کارش تعطیل است و به منظور تفریح یا هر امر دیگری غیر از کار، به مسافرت برود، در خصوص نماز و روزه چه وظیفه‌ای دارد؟
- شکهای مبطل برای کثیرالشّک نیز مبطل است یا مانند شکهای صحیح نباید به آن اعتنا کرد؟
- آیا اعمال وسواسی (اعمّ از عبادی و غیر آن) صحیح است و اعاده لازم ندارد؟
- اگر کسی در یکی از اجزای نماز کثیرالشّک باشد، مثلاً همیشه بین رکعات 3و4 شک می‌کند، آیا باید طبق دستور کثیرالشّک در همة شکیّات نماز بیاعتنا باشد، یا اگر در جای دیگری مثلاً در سجده شک کرد، باید به آن اعتنا کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که در تمام اعمال خود کثیر الشّک شده؛ آیا می تواند به ظن عمل کند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی که نمی داند کثیر الشکّ است یا وسواسی، گفته شده که در هر دو صورت وظیفه اش این است که اعتنا نکند. آیا در هر حالتی عدم اعتنا، مختل کننده نماز نیست و هیچ تفاوتی وجود ندارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] وظیفه کثیرالظن در نماز (یعنی کسی که زیاد دچار ظن و گمان می شود نه کثیرالشک) چیست؟ در مورد سایر اعمال (وضو و غسل و ...) وظیفه او چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] کثیرالشک به چه کسی میگویند؟ آیا منظور از شک این است که دو طرف برایش یک مقدار احتمال را داشته باشد؟ آیا اگر کسی در یک نماز دو بار و در نماز بعدی یک بار شک کرد، که مجموعاً در دو نماز پشت سر هم سه بار شک کرده است، آیا او کثیرالشک می‌شود؟ آیا برای اینکه کسی کثیرالشک تشخیص داده نشود، میبایست شکهای سهگانه او در یک مورد خاصی باشد یا صرف شک کردن مورد نظر است و مصادیق آن مطرح نیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] وظیفه کثیرالشک در رمی جمرات سه گانه چیست ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] معیار و ملاکِ کثیر الشّک بودن در طواف چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] معیار در کثیر الشک بودن در طواف چیست
- [آیت الله شبیری زنجانی] وظیفه کثیرالشک در رمی جمرات سه گانه چیست ؟
- [آیت الله خامنه ای] برای ظن قوی در رکوع و سجود مطلبی را فرموده بودید. آیا کثیرالشک که ظن قوی پیدا می کند باید به آن دستورات عمل کند یا به حکم کثیرالشک؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر حاجی بعد از وقوفین یا اتمام اعمال حج یادش بیاید که مُحرم نشده یا عمداً ترک کرده باشد چه وظیفه‌ای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که کثیر السفر است گرچه برای کار دیگری مثلاً برای زیارت یا حجّ مسافرت کند باید نماز را تمام بخواند.
- حجّ برای غیر بالغ گرچه بدون اذن ولی باشد، مستحب است و اگر اعمال حجّ را به صورت کامل و صحیح انجام داد، این حجّ کفایت از حجّ واجب او می‌کند و در صورتی که پس از بلوغ مستطیع شد، لازم نیست حجّ را اعاده نماید.
- حجّ بر دیوانه واجب نیست ولی اگر دیوانه ادواری باشد و در ایّام حجّ عاقل باشد و بتواند اعمال را به جا آورد حجّ بر او واجب است، ولی اگر دیوانگی او در موسم حجّ باشد حجّ بر او واجب نیست و لازم نیست سرپرست او قبل یا بعد از مردن او برای او نایب بگیرد.
- حجّ بر کسی واجب می‌شود که قدرت برای اعمال حجّ داشته باشد بنابراین اگر کسی مریض است و حجّ رفتن برای او مشقّت دارد یا راه باز نیست یا نوبت او نشده است یا امنیّت ندارد یعنی در راه یا در آنجا خطری متوجّه جان یا مال اوست و یا با نبودن در وطن امنیّت مالی یا ناموسی ندارد حجّ او واجب نیست.
- یکی از مهلکات که مفاسدی بر آن مترتّب می‌شود و غالباً گناهانی را در بر دارد، وسواس است، و چون وسوسه برای وسواسی یک رذیله است، از نظر ما حرام و مبارزه با آن از اوجب واجبات است، و فرقی نیست که در طهارت و نجاست باشد یا در عبادات، در اعتقادات باشد یا در اعمال، در حقّ اللَّه باشد یا در حقّالنّاس، در کارهای عبادی باشد یا در کارهای اجتماعی. و خلاصه کلام اینکه حالت افراطگری و وسواسی در هرچه باشد، حرام و باید با آن مبارزه شود تا ریشهکن شود، و علامت آن این است که زیاد شک کند و یا زود یقین کند و از متعارف مردم در شک و یقین بیرون باشد، و همین مقدار که از حالت متوسّط که در میان مردم در کارها متعارف است بیرون رفت و حالت افراط یا تفریط در کارها پیدا کرد، وسواسی است و باید دست از آن حالت بردارد و بر طبق آن حالت عمل نکند.
- کسی که اجیر شده حجّ تمتع به جا آورد، میتواند در ضمن اعمال حجّ یا بعد از آن برای طواف یا ذبح یا رمی جمره و مانند اینها بلکه برای عمره مفرده اجیر دیگری شود، چنانکه میتواند برای خود طواف و عمره مفرده به جا آورد.
- اگر عاقل در حال احرام دیوانه شود یا کسی در حال احرام مریض شود و نتواند اعمال را به جا آورد و بردن آنها نیز به عرفات و مشعر ممکن نباشد، حجّ آنها تبدیل به عمره مفرده می‌شود و اگر ممکن است آنها را طواف و سعی میدهند و اگر ممکن نیست از طرف آنها نیابت میکنند و آنها را تقصیر مینمایند و با این عمل از احرام بیرون میآیند، ولی حجّ آنها کفایت از حجّ واجب نمیکند.
- کسی که در ترک محرّمات حجّ یا در به جا آوردن اعمال حجّ به طور متعارف معذور است نظیر اینکه باید زیر سایه برود یا در طواف و رمی نایب بگیرد یا به ناچار باید بعد از نیمهشب از مشعر به منی رود میتواند نایب شود و حجّی که مطابق وظیفه خود به جا میآورد کافی از حجّ منوب عنه (کسی که او را نایب کرده است) میباشد.
- متنجّس برای افراد وسواسی متنجّس نیست، بنابراین مثل گِلها و آبهای در کوچه و برفهای چند روز مانده در کوچهها، گرچه یقین داشته باشد که برخورد با نجاست نموده است، برای او پاک است و میتواند با همان گِلها و با همان کفشها که به مستراح رفته است به مسجد برود، و با همان گِلها که ترشّح به لباس یا بدن او کرده است نماز بخواند، و با افراد لاابالی در طهارت و نجاست، گرچه یقین داشته باشد که آنها نجس هستند، معاشرت کند و از غذاهای آنها بخورد و حرام است که بعداً دست و دهان خود را آب بکشد. صفحه 436
- اگر کسی در عمره مفرده یا حجّ مستحبّی برای خود محرم شود گرچه نمیتواند دیگری را در احرام خود شریک کند یا از نیّت خود عدول کند ولی اعمال دیگر نظیر طواف را میتواند برای خود و به نیابت از دیگری به جا آورد، همچنین میتواند بعد از اتمام، ثواب آن عمره یا حجّ را گرچه واجب باشد به دیگری چه زنده و چه مرده هدیه کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه یعنی چون نمی داند که آیا در سه نماز قبلی شک کرده تا کثیر الشک باشد یا فقط در دو نماز قبلی شک کرده تا کثیر الشک نباشد باید به دستور شک عمل نماید. و کثیرالشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کثیر الشک کسی است که عرفاً بگویند زیاد شک می کند. و بعید نیست کسی هم که نتواند سه نماز پشت سر هم بدون شک بخواند، کثیر الشک باشد، که باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه، باید به دستور شک عمل نماید. و کثیرالشک تا وقتی یقین نکند که بحال معمول مردم برگشته، باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه، باید به دستور شک عمل نماید و کثیرالشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته، باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه، باید بهدستور شک عمل نماید. و کثیرالشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته باید به شک خود اعتنا نکند.
- [امام خمینی] اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه، باید به دستور شک عمل نماید و کثیرالشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه، باید به دستور شک عمل نماید و کثیرالشّک تا وقتی یقین نکند که به حال مردم عادی برگشته، نباید به شک خود اعتنا کند.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان شک کند که کثیرالشک شده یا نه، باید به دستور شک عمل نماید. و کثیرالشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان شک کند که کثیر الشک شده یا نه، باید به دستور شک عمل نماید و کثیر الشک تا وقتی اطمینان نکند که به حال مردم معمولی برگشته، باید به شک خود اعتنا نکند.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان شک کند که کثیر الشک شده یا نه ، باید به دستور شک عمل نماید . و کثیر الشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته اگر منشأ شک او شک در تغییر حال خودش باشد نه شک در معنای کثیر الشک ، باید به شک خود اعتنا نکند .