واسطه
وسیله و علّت ثبوت چیزی برای چیز دیگر را واسطه گویند.
منظور از مشقتی که به واسطه آن پیرمردها و پیرزن‌ها یا دختران تازه به بلوغ رسیده، نمی‌توانند روزه بگیرند، چیست؟
طاقت‌فرسا باشد و آنها را از کارهای معمولی باز دارد.
طاقت‌فرسا باشد و آنها را از کارهای معمولی باز دارد.
عنوان سوال:
منظور از مشقتی که به واسطه آن پیرمردها و پیرزن‌ها یا دختران تازه به بلوغ رسیده، نمی‌توانند روزه بگیرند، چیست؟
پاسخ:
طاقت‌فرسا باشد و آنها را از کارهای معمولی باز دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پیرمردها و پیرزنهایی که نمی‌توانند روزه بگیرند و نمی‌توانند حتی همه کفاره آن را بدهند، آیا روزه از ایشان ساقط می‌شود؟
- دختری پس از گذشت چند سال از سن تکلیفش فهمیده است در زمانی که تازه به بلوغ رسیده بوده، تعدادی از روزههایش را نگرفته و تعداد آن روزهها را هم نمیداند. همچنین به خاطر ندارد آیا روزه خوردن او عمدی بوده یا به خاطر ضعف و یا عذر دیگری بوده است. در این صورت، اکنون از نظر قضا و کفاره چه وظیفهای دارد؟
- آیا نذر روزه حتماً باید به واسطه طلب حاجتی باشد یا شخصی میتواند بدون هیچ درخواستی فقط نذر کند که فلان روز را روزه بگیرد؟
- اگر شخص مسافر شک کند که مسافرت او به حد شرعی رسیده یا خیر، آیا میتواند روزه خود را افطار کند یا باید تا حصول اطمینان از مسافت شرعی به روزه خود ادامه دهد؟
- روزهداری که فکر میکرده قبل از زوال وقت به محل اقامتش میرسد، ولی به علتی بعد از فوت وقت رسیده، حکم روزهاش چیست؟
- کسی که به واسطه پیری نمیتواند روزه بگیرد و بعداً هم نمیتواند قضا کند، آیا لازم است کفاره بدهد؟
- مسافری که میخواهد قبل از ظهر به وطنش برسد و روزه بگیرد، قبل از ظهر شرعی باید به چند کیلومتری شهر رسیده باشد؟ ابتدای شهراز کجا محاسبه می‌شود؟ ملاک دروازه ورودی است یا چیز دیگری؟
- من بعد از اینکه به سن بلوغ رسیدم، هر وقت بخواهم بخوابم، اگر به روی شکم بخوابم، در خواب محتلم میشوم. آیا خوابیدن به این صورت و محتلم شدن برای روزه اشکالی دارد؟
- اگر کسی به واسطه تاریکی هوا یقین کند که مغرب شده و افطار نماید، ولی بعد از اذان مغرب معلوم شود که مغرب نبوده است، آیا قضا و کفاره روزه لازم است؟
- دختری که از لحاظ جسمی بسیار ضعیف است و از لحاظ ذهنی هم حتی هنوز تقلید را متوجه نمیشود و به سن تکلیف رسیده است، آیا روزه از او ساقط است؟ و آیا باید برای روزههایی که نمیگیرد در سالهای بعد قضا به جا بیاورد و کفاره هم بدهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] دخترانی که تازه به سن تکلیف رسیده اند و روزه گرفتن بر آنها مقداری مشکل است، چه حکمی دارند؟ آیا سن بلوغ شرعی دختران اکمال نه سال قمری است؟
- [سایر] دختری که به حد بلوغ رسیده، ولی به واسطه ضعف بنیه، نمی تواند روزه بگیرد و قضای آن را تا دو سه سال به جا آورد، تکلیف او چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] سن بلوغ دختران در چند سالگی میباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسانی که به خاطر مشقّت، نگرفتن روزه برای آنها جایز است (مثل پیرمردها و پیرزن‌ها)، آیا اجازه دارند روزه بگیرند؟ و در صورت روزه گرفتن، روزه آنها صحیح است یا نه؟
- [سایر] آیا رشد برجستگیهای بدنی در دختران، میتواند در بلوغ آنان تأثیر بگذارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا معیار در سن بلوغ پسران و دختران سال شمسی است یا قمری؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا غیر از سنّ، علامتهای دیگر بلوغ بین دختران و پسران تفاوت دارد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر کسی با نگاه کردن یا لمس دختران غیر بالغ لذت ببرد، چه صورت دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا اجازه ولیّ را در عقد موقّت دختران بالغ شرط میدانید؟
- [سایر] بهترین روش برای تربیت دختران و پسران که دوران بلوغ را طی می کنند برای محافظت از گناه چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن به واسطه گرفتن روزه مستحبّی حقّ شوهرش از بین برود جایز نیست روزه بگیرد، بلکه اگر حقّ شوهر هم از بین نرود ولی شوهر او را از گرفتن روزه مستحبّی باز دارد بهتر است خودداری کند.
- دیوانه و سفیه یعنی کسی که مال خود را در کارهای بیهوده مصرف میکند، ولو حاکم شرع او را از تصرّف در اموالش جلوگیری نکرده باشد، نمی‌توانند در مال خود تصرّف نمایند، و محجور نیز نمیتواند در مال خود تصرّف کند، و محجور کسی است که حاکم شرع او را به واسطه ورشکستگی از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده است.
- اگر به واسطه مرض، حیض یا نفاس روزه رمضان را نگیرد و پیش از تمام شدن رمضان بمیرد، لازم نیست روزههایی را که نگرفته برای او قضا نمایند.
- اگر غیر روزه رمضان روزه معیّنِ دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً به واسطه نذر یا غیر آن، بهتر است در آن روز مسافرت نکند، و اگر در سفر باشد لازم نیست قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد.
- اگر در شب چیزی بخورد که میداند به واسطه خوردن آن در روز بیاختیار قی میکند، خوب است اگر در روز قی کرد روزه آن روز را قضا نماید.
- انسان باید روزهای را که به واسطه بیهوشی یا مستی از او فوت شده، قضا نماید ولی اگر قبل از اذان صبح نیّت کند و بعد بیهوش یا مست شود و یا در روز از بیهوشی یا مستی بیرون آید و قبل از ظهر نیّت روزه کند روزه او صحیح است و قضا ندارد.
- اگر به واسطه عذری نظیر مرض، نداشتن قدرت، مسافرت یا شیر دادن و مانند اینها، روزه رمضان را نگیرد و تا رمضان سال بعد به واسطه هر عذری نتواند قضا کند، قضای روزههایی را که نگرفته است بر او واجب نیست و باید برای هر روز معادل 750 گرم گندم یا جو و مانند اینها یا قیمت اینها را در صورت تمکّن به فقیر بدهد.
- اگر شخص بالغ و عاقل با سلاح به منظور اخلال در نظم اجتماعی و یا ترور اشخاص و غارت یا اتلاف اموال مردم به آنان هجوم آورد محارب و مفسد است، مرد باشد یا زن، در شب باشد یا روز، در شهر باشد یا غیر آن. و حاکم شرع به تناسب جرم، او را میکشد یا دست راست و پای چپ او را قطع میکند یا تبعیدش مینماید.
- برای روزهدار سیزده مورد، مکروه است: 1 - مسافرت برای فرار از روزه. 2 - ریختن دارو به چشم. 3 - سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد. 4 - انجام هر کاری که باعث ضعفمیشود، مانندخون گرفتن و حمام رفتن. 5 - اَنفیه کشیدن در صورتی که نداند که به حلق میرسد )ولی اگر بداند به حلق میرسد جایز نیست(. 6 - بو کردن گیاههای معطر. 7 - نشستن زن در آب. 8 - استعمال شیاف. 9 - تر کردن لباسی که در بدن است. 10 - دندان کشیدن. 11 - هر کاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید. 12 - با چوب تر مسواک کردن. 13 - هر کاری که شهوت را تحریک کند.
- اگر انسان شک کند که مغرب شده یا نه، نمیتواند افطار کند، ولی اگر شک کند که صبح شده یا نه، پیش از تحقیق هم میتواند کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد. ولی در چهار صورت باید روزه آن روز را قضا کند: اوّل: در ماه رمضان بدون این که تحقیق کند صبح شده یا نه، کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد بعد معلوم شود که صبح بوده است. دوّم: شخص غیر ثقه بگوید صبح نشده یا بگوید صبح شده و انسان خیال کند شوخی میکند و کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است. سوّم: کسی که نمیتواند تحقیق کند مثل کور و زندانی و مانند اینها به گفته شخص غیر ثقه افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است. چهارم: در هوای صاف به واسطه تاریکی یقین کند که مغرب شده و افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده است، ولی اگر در هوای ابری به گمان اینکه مغرب شده افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده قضا لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود ، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود . روزة آن روز بر او واجب نیست .
- [آیت الله سبحانی] اگر بچّه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود؛ باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود؛ روزه آن روز بر او واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچّهای پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد واگر بعد از اذان بالغ شود روزه آن روز بر او واجب نیست، و اگر نیّت روزه تبرّعی کرده بود روزه آن روز را باید تمام کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود باید روزه بگیرد، و اگر بعد از اذان بالغ شود روزه آنروز بر او واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- [امام خمینی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد، واگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] بعید نیست که (شرکت) عقد لازم باشد؛ بنابراین اگر بعضی از شریکها بخواهند شرکت را پیش از مدّت تعیین شده به هم بزنند، نمی‌توانند، مگر این که وقت معیّن فرا رسیده باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بچه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود و دیگر شرایط وجوب روزه را داشته باشد باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.