استمرار
ادامه داشتن و ادامه دادن را استمرار گویند و این عنوان به مناسبت در باب‌های طهارت، صلات، صوم، اعتکاف و امر به معروف آمده است.
اینکه گفته می‌شود در نیت استمرار لازم است، در روزه اگر کسی اراده خوردن نماید و سپس از اراده خود برگردد، آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
تا چیزی نخورده، روزه او باطل نمی‌شود.
تا چیزی نخورده، روزه او باطل نمی‌شود.
عنوان سوال:
اینکه گفته می‌شود در نیت استمرار لازم است، در روزه اگر کسی اراده خوردن نماید و سپس از اراده خود برگردد، آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینکه گفته می‌شود در نیت استمرار لازم است، در روزه اگر کسی ارادة خوردن نماید و سپس از ارادة خود برگردد، آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
- روزهداری که سهواً چیزی در حالت روزه بخورد و بعد به خیال اینکه روزه‌اش باطل شده، دوباره غذا بخورد، حکم روزه‌اش از نظر قضا و کفاره چگونه است؟
- آیا روزهداری که در خواب، منی از او خارج شود، روزه‌اش باطل است؟
- اگر روزهدار کاری انجام دهد و فکر کند روزه‌اش باطل شده و سپس مبطل دیگری انجام دهد، در صورتی که بعداً بفهمد در ابتدا روزه‌اش باطل نبوده است، آیا باید قضای روزه را بگیرد یا بایدکفاره هم بدهد؟
- کسی که نمیداند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد که روزه‌اش باطل است یا بعد از افطار؟
- اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد روزه‌اش باطل بوده یا بعد از افطار؟
- آیا کسی که به نیت قضا، روزه گرفته است، میتواند در آن روز به مسافرت برود؟ اگر برود، روزه او باطل می شود؟
- اگر کسی در روز ماه مبارک رمضان عمداً مسافرت کند و روزه‌اش را بخورد و قبل از ظهر دوباره برگردد، اشکالی دارد؟
- فردی که معتاد به تریاک است و نمیتواند آن را در روز ترک کند، تکلیف روزه‌اش چیست؟ آیا میتواند فقط به مقدار لازم تریاک استفاده کند و مابقی روز را روزه باشد؟
- زن روزهداری که یکی دو ساعت مانده به اذان مغرب حیض شود، تکلیف روزه‌اش چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی تصمیم قطعی برای باطل کردن روزه بگیرد ولی پیش از انجام مبطل پشیمان شود، روزه‌اش باطل است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی تصمیم قطعی برای باطل کردن روزه بگیرد ولی پیش از انجام مبطل پشیمان شود، روزه‌اش باطل است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی روزه قضا گرفته و در وسط روز محتلم شده آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان یکی از چیزهایی را که روزه را باطل می‌کند، نشناسد و در نتیجه به هنگام روزه گرفتن مرتکب آن شود یا در صورت عدم ارتکاب، اصلاً نیّت خودداری از آن را به جهت این که نمیداند مبطل است، نداشته باشد، روزه‌اش صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله بروجردی] خوردن، یا آشامیدن سهوی در روزه واجبی و ندبی صوم را باطل می‌کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا قضای روزه بر کسی که از روی تقیّه روزه‌اش را افطار کرده، لازم است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در ماه مبارک رمضان، سهوا چیزی خورده و خیال کرده با این عمل روزه‌اش باطل شده و سپس مشغول خوردن چیزهای دیگر شده، وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] مردی که گمان می‌کند انزال، سبب باطل شدن روزه است، نه دخول و در هنگام روزه، با همسرش مجامعت و دخولِ بدون انزال انجام میدهد، تکلیف روزه‌اش چیست؟
- [آیت الله بروجردی] نیّت قطع یا قاطع را که مفطر روزه میدانید، اگر به عذر هم نیّت قطع قاطع کند روزه باطل می‌شود یا خیر؟ مثل آن که شخصِ روزهدار دلش درد میگیرد قصد می‌کند برود خانه آب داغی درست کند بخورد دردِ دلش ساکت شود، وقتی که میرود خانه بدون خوردن آبِ گرم، دلش خوب می‌شود، آیا در این صورت با این قصد روزه باطل می‌شود یاخیر؟
- [آیت الله بروجردی] هر گاه شخص پیش از ظهر چهار فرسخ برود و همان روز پیش از ظهر برگردد در صورتی که منافاتِ صوم را به عمل نیاورده نیّت روزه کند، روزه او صحیح است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی در روزه واجب یا مستحب مردّد شود که روزه را باطل کند یا نه، یا قصد کند کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، روزه‌اش باطل نمی‌شود.
- کسی که میخواهد روزه بگیرد، لازم نیست پیش از اذان دندانهایش را خلال کند، ولی اگر بداند غذایی که لای دندان مانده در روز فرو میرود چنانچه خلال نکند و چیزی از آن فرو رود روزه‌اش باطل می‌شود.
- اگر روزهدار سهواً یکی از کارهایی را که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و به خیال اینکه روزه‌اش باطل شده عمداً دوباره یکی از آنها را به جا آورد، روزه او باطل می‌شود.
- اگر بخواهد غیر روزه رمضان روزه دیگری بگیرد و تعیینِ واقعی نداشته باشد، باید آن را معیّن نماید. مثلاً نیّت کند که روزه قضا یا روزه نذر میگیرم. ولی در ماه رمضان لازم نیست نیّت کند که روزه ماه رمضان میگیرم. بلکه اگر نداند ماه رمضان است یا فراموش نماید و روزه دیگری را نیّت کند، روزه ماه رمضان حساب می‌شود.
- نیّت یعنی توجّه به عمل برای اطاعت فرمان خدا، و لازم نیست انسان نیّت را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذارند، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد کافی است و برای آنکه یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.
- در هر روزه واجب اگر به واسطه عذری مثل خواب یا مرض یا مسافرت یا غفلت تا پیش از ظهر نیّت نکند و کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد باید نیّت روزه کند.
- اگر موقعی که مشغول غذا خوردن است بفهمد صبح شده، باید لقمه را از دهان بیرون آورد و چنانچه عمداً فرو برد روزه‌اش باطل است و کفّاره هم بر او واجب می‌شود.
- وقت نیّت روزه مستحبّی از قبل از اذان صبح است تا موقعی که به اندازه نیّت کردن به مغرب وقت مانده باشد که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد و نیّت روزه مستحبّی کند روزه او صحیح است.
- اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد باید نیّت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد یا بعد از ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است روزه او باطل میباشد، ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم آن روزه را قضا نماید.
- اگر پیش از اذان صبح نیّت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود روزه‌اش صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در روزه واجب معیّنی، مثل روزه رمضان، از نیّت روزه گرفتن برگردد، روزه او باطل است و همچنین اگر نیّت کند چیزی را که روزه را باطل می‌کند بجا آورد، اگرچه آن را انجام ندهد روزه او باطل می‌شود.
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر بعد از ظهر از مسافرت برگردد و ظهر آن روز در جایی که نماز تمام است نباشد، روزه آن روز باطل است، ولی اگر قبل از ظهر برگردد، در صورتی که افطار نکرده باشد، روزه آن روز بر او واجب می‌شود، بنابراین باید نیت روزه بکند و روزه‌اش هم صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در ماه رمضان یا هر روزه واجب معین دیگر، از نیت روزه برگردد، یا مردد شود که روزه بگیرد یا نه، روزه اش باطل می شود، همچنین اگر نیت کند چیزی که روزه را باطل می کند به جا آورد، مثلاً تصمیم بر خوردن غذا بگیرد، روزه اش باطل می شود، هرچند اصلاً غذا هم نخورد، مگر این که در آن حال توجه نداشته باشد که فلان عمل روزه را باطل می کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند، روزه‌اش باطل می‌شود، و اگر دو مرتبه نیت روزه کند، احتیاط واجب آن است که روزه آن روز را تمام کند، و بعداً قضاء آن را بجا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کند انجام دهد در صورتی که آن را انجام ندهد روزه اش صحیح است. همین طور در روزه مستحبی و روزه واجب غیر معین اگر پیش از ظهر بعد از این که از نیت روزه برگشت دوباره نیت روزه کند، روزه او صحیح است. چیزهایی که روزه را باطل می کند
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه ماه رمضان از نیت امساک برای خدا برگردد یا مردد شود که برگردد و یا این که قصد کند مفطری از مفطرات را انجام دهد یا مردد شود در انجام مفطر روزه اش باطل می شود اگر چه از قصدی که کرده توبه نماید و به نیت روزه برگردد و کاری هم که روزه را باطل می کند انجام ندهد
- [آیت الله سبحانی] اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد روزه اش باطل است و همچنین است اگر نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کند به جا آورد، خواه آن را انجام بدهد یا ندهد، روزه اش باطل می شود.
- [امام خمینی] اگر در روزه واجب معینی مثل روزه رمضان از نیت روزه گرفتن برگردد، روزه اش باطل است، ولی چنانچه نیت کند که چیزی را که روزه را باطل می کند بجا آورد در صورتی که آن را انجام ندهد، روزه اش باطل نمی شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در ماه رمضان اگر روزهدار با توجّه به این که بیرون آوردن منی روزه را باطل می‌کند، تصمیم بگیرد کاری را انجام دهد که موجب بیرون آمدن منی میگردد، روزه‌اش باطل می‌شود؛ هر چند از تصمیمش برگردد و کاری نکند و اگر بیتوجّه کاری را انجام دهد یا توجّه نداشته باشد که موجب خارج شدن منی می‌شود، روزه‌اش صحیح است؛ هر چند منی خارج شود و اگر توجّه نداشته باشد که روزه را باطل می‌کند و چنین تصمیمی بگیرد، پس اگر عمداً منی از خود خارج کند روزه‌اش باطل می‌شود والّا روزه‌اش صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر سهواً چیزی را فرو ببرد، اگر به قدری فرو رفته باشد که به آن خوردن بگویند، بیرون آوردن آن لازم نیست؛ ولی اگر به قدری فرو رفته است که به آن خوردن نمیگویند پس اگر میتواند، نباید آن را بخورد؛ بلی چنانچه بیرون آوردن آن قی کردن به حساب میآید یا با قی کردن همراه می‌شود اگر آن را بیرون آورد، روزه‌اش باطل می‌شود، همچنانکه خوردن آن نیز روزه را باطل می‌کند.