سن بلوغ
بلوغ، مبحثی در فقه می‌باشد.و در مورد علائم و نشانه‌های آن اقوالی بین فقهای امامیه و اهل سنت مطرح شده است.
اگر بچه ای که به سن بلوغ نرسیده بچه دیگری را ناقص کرده (مثل کور کردن) آیا دیه بر عهده عاقله می باشد؟
بسمه تعالی: جنایت بچه در حکم خطا است بنابراین دیه بر عهده عاقله است . والله العالم
بسمه تعالی: جنایت بچه در حکم خطا است بنابراین دیه بر عهده عاقله است . والله العالم
عنوان سوال:
اگر بچه ای که به سن بلوغ نرسیده بچه دیگری را ناقص کرده (مثل کور کردن) آیا دیه بر عهده عاقله می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- چند نفر بچه که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند در صف اول ایستاده اند، آیا نماز افراد دیگر که در ادامه صف ایستاده اند صحیح است؟
- اگر بچه ی صغیر در اثر نزاع و دعوا با بچه ی دیگر، باعث آسیب دیدن شنوایی آن بچه ی دیگر شود، آیا دیه ی آن برعهده ی عاقله است؟
- مقصود از (الأقرب فالأقرب) در مورد پرداخت دیه از طرف عاقله چیست؟
- هرگاه در جنایت خطائی، شخص جانی دیه را بپردازد ولی قصد تبرّع از عاقله را نکند آیا جانی می تواند به عاقله رجوع کند؟
- آیا اعتکاف بچه ممیّز (غیر بالغ) صحیح است؟
- در قتل غیر عمد که ناشی از تصادف است و محکومٌ علیه موظف به پرداخت دیه به مدت دو سال می باشد، اگر محکومٌ علیه توان پرداخت دیه را نداشته باشد، دیه به عهده ی چه شخصی می باشد؟
- آیا پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ پدر یا جد می تواند در اموال فرزند تصرف کند؟
- در صورتی که قاضی در صدور حکم مرتکب خطای محض شود. دیه به عهده ی چه کسی است؟
- اگر پسری در سن یازده سالگی یکی از علائم بلوغ(احتلام) را ببیند احکام مربوط به نماز وی را بیان نمائید؟
- بچه ای نزدیک خط راه آهن مشغول بازی می شود ناگهان قطار می رسد و قطار با بچه برخورد می کند کارشناسان راننده را بی تقصیر می دانند آیا شرکت راه آهن مسئول دیه طفل می باشد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مورد جنایت صغیر، که در زمان دادرسی و صدور رأی بالغ و رشید شده، دیه متعلّقه همچنان بر عهده عاقله است، یا خود جانی باید بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] در مواردی که پرداخت دیه بر عهده عاقله است، هر گاه عاقله (عصبه) وجود نداشته و یا متمّکن از پرداخت دیه نباشند، آیا پرداخت دیه بر عهده خود جانی و در صورت اعسار او، بر بیت المال است و یا آنکه پس از اعسار عاقله (عصبه) و یا فقدان آن‌ها، مراجعه به جانی وجهی نداشته و دیه از بیت المال پرداخت گردد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه قتل خطای محض با علم قاضی ثابت شود، دیه بر عهده چه کسی است؟ عاقله، یا خود جانی؟
- [آیت الله بهجت] رقص کودکانی که به سن بلوغ نرسیده اند، در مجالس عروسی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] جوانی که به سنّ بلوغ نرسیده، آیا میتواند نماز و روزه استیجاری به جا آورد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مجنون یا صغیر، بر پدر خود ضرب یا جرحی که دیه آن بر عهده عاقله است وارد کند، مسؤول پرداخت دیه کیست؟ آیا در این مورد خاص می توان سایر اقربای نسبی مجنون یا صغیر را که جزء ورثه فعلی او محسوب نمی شوند (مانند برادران) به ترتیب اقربیّتِ به جانی مسؤول پرداخت دیه به عنوان عاقله دانست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در مواردی که دیه بر عهده جانی است، اگر وی قادر بر پرداخت آن نباشد چه حکمی دارد؟ آیا بر عهده عاقله است یا بر ذمّه خود جانی می ماند، تا تمکن پیدا کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] دو بچه بازی می کرده اند. یکی از بچه ها در حین بازی با کاردستی چشم دیگری را زخمی کرده است، پس از 72 ساعت، چشم بچه مضروب بکلی کور شده، آیا دیه شرعی دارد یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] فرزندی که پدرش فوت کرده و هنوز به سن بلوغ نرسیده است، آیا میتواند قضای روزه پدر را بگیرد و آیا پدر او بریء الذمه می‌شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] بچه نابالغ اگر مرتکب گناهی شود مانند قتل یا سرقت یا کار دیگر که موجب دیه می‌شود آیا خود بچه باید بعد از بلوغ دیه را بدهد یا مجازات شود؟ یا دیه بر ولی او واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بچّه پیش از اذان صبح ماه رمضان بالغ شود، باید روزه بگیرد و اگر بعد از اذان بالغ شود، روزه آن روز بر او واجب نیست.
- اگر دیوانه یا بچه نابالغی میّت را مس کند، بعد از آن که آن دیوانه عاقل شد یا بچه بالغ شد باید غسل مس میت نماید.
- مرد می تواند دختر بچه ای را که سن او از سه سال بیشتر نیست; غسل دهد. زن هم می تواند پسر بچه ای را که سه سال بیشتر ندارد، غسل دهد.
- امانت دار و کسی که مال را امانت می گذارد، باید هر دو بالغ و عاقل باشند، پس اگر انسان مالی را پیش بچه یا دیوانه امانت بگذارد، یا دیوانه و بچه مالی را پیش کسی امانت بگذارند صحیح نیست.
- اگر بچه صغیر سرمایه ای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید، بنابر احتیاط واجب بعد از آن که بالغ شد، باید خمس آن را بدهد.
- بچه ای که بالغ نشده شرعاً نمی تواند بدون اذن ولی در مال خود تصرف کند و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اول) روئیدن موی درشت، زیر شکم، بالای عورت. دوم) بیرون آمدن منی. سوم) تمام شدن پانزده سال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- اگر پیش از غروب بچه بالغ شود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرایط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زکات فطره را بدهد.
- غسل بچه مسلمان اگرچه زنازاده باشد، واجب است. و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده، چنانچه پدر و مادر او یا یکی از آنان مسلمان باشند، باید او را غسل داد.
- امام جماعت باید بالغ و عاقل و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند ونیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیّز دیگر مانعی ندارد و احتیاط مستحب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
- معامله با بچه نابالغ باطل است، اگر چه پدر یا جد آن بچه به او اجازه داده باشند که معامله کند، ولی اگر بچه ممیز باشد و چیز کم قیمتی را که معامله آن برای بچه ها متعارف است معامله کند اشکال ندارد، بنابراین معامله با پول مختصری که بچه ها از والدین برای خرید شیرینی و غیره می گیرند، اشکال ندارد و نیز اگر طفل وکیل در اجرای صیغه معامله یا وسیله باشد که پول را به فروشنده بدهد و جنس را به خریدار برساند، یا جنس را به خریدار بدهد و پول را بفروشنده برساند، چون واقعاً دو نفر بالغ با یکدیگر معامله کرده اند معامله صحیح است، ولی باید فروشنده و خریدار یقین داشته باشند که طفل جنس و پول را به صاحب آن می رساند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] دیه سقط جنین اگر از روی عمد یا شبه عمد باشد، بر عهده ساقط کننده جنین می‌باشد و همچنین است اگر از روی خطا باشد و روح در آن دمیده نشده باشد، اما اگر از روی خطا باشد و روح در آن دمیده شده باشد، بر عهده عاقله ساقط کننده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دیه اعضاء بدن زن تا مقداری که به ثلث دیه نرسیده با دیه مرد مساویست و در صورتی که به ثلث برسد دیه او نصف دیه مرد خواهد بود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . دیه اعضا و جراحات وارده بر زن تا به مقدار ثلث دیه مرد نرسیده با مرد مساوی است، و به مقدار ثلث دیه مرد که رسید، دیه زن نصف دیه مرد است.
- [آیت الله مظاهری] مقصود از عاقله که دیه قتل خطا را باید بدهد خویشان نسبی پدری می‌باشد، چه مرد باشند یا زن، غیر از بچهها و دیوانهها و کفّار، و تقسیم دیه بر آنان با رعایت مراتب ارث است.
- [آیت الله مظاهری] اگر قاتل بمیرد یا فرار کند و دسترسی به او نباشد، دیه را از مال او برمیدارند، و اگر مال ندارد از عاقله میگیرند.
- [آیت الله مظاهری] در قتل عمد ورثه مقتول میتوانند قصاص کنند یا دیه بگیرند یا عفو کنند ولی عفو بهتر است، و در قتل شبه عمد حقّ قصاص ندارند فقط میتوانند دیه بگیرند یا عفو نمایند، و در قتل خطایی نیز حقّ قصاص ندارند بلکه یا عفو میکنند یا از عاقله یعنی خویشاوندان پدری قاتل، دیه میگیرند.
- [آیت الله علوی گرگانی] احتیاط مستحبّ آن است که ولیّ بچه پیش از آن که بچه بالغ شود او را ختنه نماید و اگر او را ختنه نکند، بعد از بالغ شدن بر خود بچه واجب است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] احتیاط واجب آن است که ولی بچه پیش از آنکه بچه بالغ شود اورا ختنه نماید و اگر او را ختنه نکند؛ بعد از بالغ شدن بر خود بچه واجب است.
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که ولی بچّه پیش از آن که بچّه بالغ شود، او را ختنه نماید و اگر او را ختنه نکند، بعد از بالغ شدن بر خود بچه واجب است.
- [آیت الله خوئی] احتیاط واجب آن است که ولیّ بچه پیش از آن که بچه بالغ شود او را ختنه نماید و اگر او را ختنه نکند، بعد از بالغ شدن بر خود بچه واجب است.