وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
اگر کسی می داند یک روز رمی را ترک کرده است ولی نمی داند که روز دهم بوده یا یازدهم یا دوازدهم وظیفه اش چیست
اگر بعد از روز دوازدهم شک کرده است رمی جمره عقبه کافی است و اگر روز دوازدهم شک کرده است هر سه جمره را رمی کند و احتیاط مستحب این است که به نیت ما فی الذمه رمی کند احوط ان است که رمی سه جمره را به ترتیب به قصد ما فی الذمه انجام دهد اگرچه در صورتی که شک بعد از روز دوازدهم باشد بیش از قضای رمی جمره عقبه واجب نیست
اگر بعد از روز دوازدهم شک کرده است رمی جمره عقبه کافی است و اگر روز دوازدهم شک کرده است هر سه جمره را رمی کند و احتیاط مستحب این است که به نیت ما فی الذمه رمی کند احوط ان است که رمی سه جمره را به ترتیب به قصد ما فی الذمه انجام دهد اگرچه در صورتی که شک بعد از روز دوازدهم باشد بیش از قضای رمی جمره عقبه واجب نیست
عنوان سوال:
اگر کسی می داند یک روز رمی را ترک کرده است ولی نمی داند که روز دهم بوده یا یازدهم یا دوازدهم وظیفه اش چیست
پاسخ:
اگر بعد از روز دوازدهم شک کرده است رمی جمره عقبه کافی است و اگر روز دوازدهم شک کرده است هر سه جمره را رمی کند و احتیاط مستحب این است که به نیت ما فی الذمه رمی کند احوط ان است که رمی سه جمره را به ترتیب به قصد ما فی الذمه انجام دهد اگرچه در صورتی که شک بعد از روز دوازدهم باشد بیش از قضای رمی جمره عقبه واجب نیست
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- ایا می شود که زنها را شب دهم بعد از نصف شب از مشعر به منی بیاورند و همان شب انان را به جمره عقبه ببرند و رمی کنند و بعد به خیمه برگردانند و نزدیک غروب روز یازدهم مجددا انان را به جمرات ببرند تا شب دوازدهم هم رمی روز یازدهم را انجام دهند و هم رمی روز دوازدهم را با توجه به ازدحام و خطرهای احتمالی
- شخصی رمی جمره عقبه را در روز عید غلط انجام داده است و در روز سیزدهم متوجه می شود ایا بعد از قضای جمره عقبه باید رمی روز یازدهم و دوازدهم را نیز تکرار کند
- شخصی روز عید قربان برای رمی جمره عقبه رفته و انجام داده ولی دو روز بعد را در اثر کسالت وکالت داده و روز سیزدهم خودش برای قضای رمی جمرات رفته ولی اول رمی جمره عقبه نموده بعدا برگشته از جمره اولی شروع کرده و روز یازدهم و دوازدهم را یک مرتبه چهارده سنگ زده هفت عدد برای روز یازدهم و هفت عدد برای روز دوازدهم و جمره وسطی را همچنین دوازده سنگ زده و جمره عقبه را نیز دوازده سنگ زده است و الان به ایران برگشته است ایا وظیفه او چیست
- افرادی که معذورند از واجباتی که ترکش ولو عمدا مضر به حج نیست مثل رمی جمرات در روز یازدهم و دوازدهم و مبیت به منی در شبهای یازدهم و دوازدهم ایا می توانند اجیر شوند و نیابت کنند یا نمی توانند
- کسانی که روز عید رمی جمره عقبه نکرده اند در روز یازدهم می خواهند رمی نمایند ایا ابتدا رمی کنند و سپس ذبح نمایند و ایا رمی جمرات روز یازدهم را می توانند قبل از ذبح انجام دهند
- کسی که نیابت داده است که روز دوازدهم رمی او را انجام دهند ایا می تواند قبل از انجام رمی توسط نایب از منی نفر کند
- حاجی شب دوازدهم بعد از نصف شب از منی خارج و به مکه می رود روز بعد برای رمی به منی می اید ایا لازم است که قبل از ظهر به منی بیاید یا چون وظیفه ای غیر از رمی ندارد بعدازظهر هم می تواند بیاید
- ایا کسانی که عذر دارند از رمی در روز می توانند شب دوازدهم برای روز دوازدهم رمی کنند و از منی به مکه بیایند و دیگر برنگردند به منی یا باید صبر کنند و بعد از ظهر با مردم کوچ کنند
- ایا کسانی که خوف و مشقت دارند می توانند شب دوازدهم رمی جمره نموده به مکه رفته و دیگر به منی برنگردند و ایا خدمه کاروانها نیز برای پذیرایی از این قبیل زایرین می توانند به همراه انان در شب رمی نموده و به مکه بروند و برای وقوف تا وقت شرعی روز دوازدهم دیگر به منی برنگردند
- کسی که روز عید حلق یا تقصیر نکرده است می تواند روز یازدهم جمرات ثلاث را رمی کند همچنین کسی که ذبح را از روز عید تاخیر انداخته است می تواند جمرات ثلاث را رمی کند
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] الف: یکی از زائران بیت اللّه الحرام در حجّ تمتّع سال گذشته در روز یازدهم به دلیل ترافیک سنگین نتوانسته رمی جمرات را انجام دهد. روز دوازدهم جهت رمی روزهای یازدهم و دوازدهم عزیمت نموده ولی به دلیل ناآگاهی به مسئله د جمره اولی، اول برای یازدهم و بعد برای دوازدهم نیّت کرده و رمی نموده و بعداً به جمره وسطی رفته و برای دو روز نیّت کرده و پشت سر هم رمی نموده و سپس به جمره عقبه رفته و به شرح فوق رمی نموده است. شب چهاردهم ذی الحجّ متوجّه شده که میبایست اوّل در هر سه مکان برای روز یازدهم رمی کند و برگردد دوباره به نیّت دوازدهم رمی نماید. لذا روز چهاردهم به منی رفته و وظیفه خود را میخواهد انجام بدهد تکلیفش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر خانمها نتوانند در روز رمی انجام دهند آیا جایز است نایب بگیرند یا این که لازم است خودشان شب یازدهم و دوازدهم رمی نمایند؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] معذورین از رمی روز که در شب باید رمی کنند آیا شب یازدهم و یا شب دوازدهم میتوانند همه را در یک شب انجام دهند یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی روز سیزدهم متوجّه می شود که رمی جمره عقبه را در روز عید غلط انجام داده است. آیا پس از قضای رمی جمره عقبه لازم است رمی روز یازدهم و دوازدهم را نیز تکرار کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر یکی از جمرات را به خیال اینکه جمره عقبه است در روز عید رمی کند و روز یازدهم یا دوازدهم متوجه شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان زنها را شب دهم بعد از نیمه شب از مشعر به منی آورد و همان شب آنان را به جمره عقبه برد تا رمی کنند، سپس شب دوازدهم هم رمی روز یازدهم را انجام دهند و هم رمی روز دوازدهم را بجا آورند، مخصوصاً که ازدحام و خطرات احتمالی وجود دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان زنها را شب دهم بعد از نیمه شب از مشعر به منی آورد و همان شب آنان را به جمره عقبه برد تا رمی کنند، سپس شب دوازدهم هم رمی روز یازدهم را انجام دهند و هم رمی روز دوازدهم را بجا آورند، مخصوصاً که ازدحام و خطرات احتمالی وجود دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه بتوانند رمی روز قبل و بعد را در یک شب انجام دهند، آیا می توانند هر دو را قبل از نصف شب انجام دهند، مثلاً رمی روز یازدهم و دوازدهم را در شب دوازدهم، قبل از نصف شب انجام دهند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی بر اثر کسالت و بیماری، برای رمی جمرات در روزهای یازدهم و دوازدهم نایب گرفته، و در روز سیزدهم که بهبود یافته برای قضای رمی جمرات بدین شکل عمل کرده است: (ابتدا جمره عقبه را رمی کرده، سپس از جمره اولی شروع کرده، و برای هر دو روز چهارده سنگ پشت سر هم زده، سپس چهارده سنگ به جمره وسطی زده، و بعد از آن چهارده سنگ به جمره عقبه پرتاب کرده) و اکنون به وطنش بازگشته است، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] افرادی که از انجام آن دسته از مناسک حج معذورند که حتّی ترک عمدی آن ضرری به حج نمی زند، مانند رمی جمرات در روز یازدهم و دوازدهم، و بیتوته در منی در شبهای مذکور، آیا چنین اشخاصی می توانند نایب شوند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- دوازده چیز نجاست را پاک می کند و انها را مطهرات گویند اول اب دوم زمین سوم افتاب چهارم استحاله پنجم انقلاب ششم انتقال هفتم اسلام هشتم تبعیت نهم برطرف شدن عین نجاست دهم استبراء حیوان نجاست خوار یازدهم غایب شدن مسلمان دوازدهم خارج شدن خون متعارف از ذبیحه و احکام اینها به طور تفصیل در مسایل اینده خواهد امد
- کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای باید احتیاط کند به جمع بین وضو و تیمم
- کسی که می داند اگر سوره یا قنوت را تمام کند به رکوع امام نمی رسد چنانچه عمدا سوره یا قنوت را بخواند و به رکوع نرسد نمازش صحیح است و باید به وظیفه منفرد عمل نماید
- اگر انسان یازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره باشد اول ماه دوازدهم باید زکات انها را بدهد ولی اول سال بعد را باید بعد از تمام شدن ماه دوازدهم حساب کند
- شرط دوازدهم ان که استعمال اب برای او مانعی نداشته باشد
- زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید و نداند استحاضه او از چه قسم است احتیاط واجب ان است که وظیفه بیشتر را انجام دهد تا یقین کند که به تکلیف خود عمل کرده است مثلا اگر نمی داند استحاضه او قلیله است یا متوسطه کارهای استحاضه متوسطه را انجام دهد و اگر نمی داند متوسطه است یا کثیره کارهای استحاضه کثیره را انجام دهد و برای هر نماز وضو هم بگیرد ولی اگر بداند سابقا کدام یک از سه قسم بوده باید به وظیفه همان قسم رفتار نماید
- کسی که می داند پوشیدن لباس غصبی حرام است ولی نمی داند ستر عورت با ان نماز را باطل می کند اگر عمدا با ان در حال نماز عورت خود را بپوشاند نمازش باطل است
- مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند لازم نیست قصد ماندن شب اول یا شب یازدهم را داشته باشد و همین که قصد کند از اول روز اول که بنابر احتیاط واجب از طلوع فجر صادق است تا غروب روز دهم بماند باید نماز را تمام بخواند و همچنین اگر قصدش این باشد که مثلا از ظهر روز اول تا ظهر روز یازدهم بماند
- مسافری که نمی داند باید نماز را شکسته بخواند اگر تمام بخواند نمازش صحیح است
- اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را اب کند باید زکات انها را بدهد و چنانچه به واسطه اب کردن وزن یا قیمت انها کم شود باید زکاتی را که پیش از اب کردن بر او واجب بوده بدهد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] شرط دوازدهم آن است که مانعی از رسیدن آب نباشد و هرگاه می داند چیزی به اعضای وضو چسبیده، ولی شک دارد که آیا مانع رسیدن آب هست یا نه باید آن را برطرف کند.
- [آیت الله مظاهری] کسی که در ترک محرّمات حجّ یا در به جا آوردن اعمال حجّ به طور متعارف معذور است نظیر اینکه باید زیر سایه برود یا در طواف و رمی نایب بگیرد یا به ناچار باید بعد از نیمهشب از مشعر به منی رود میتواند نایب شود و حجّی که مطابق وظیفه خود به جا میآورد کافی از حجّ منوب عنه (کسی که او را نایب کرده است) میباشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای؛ بنا بر احتیاط واجب باید هر دو را به جا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای ، بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد .
- [آیت الله سبحانی] کسی که نمی داند وظیفه اش تیمّم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] دوازده چیز نجاست را پاک میکند و آنها را مطهرات گویند: اول آب، دوم زمین، سوم آفتاب، چهارم استحاله، پنجم کم شدن دو سوم آب انگور، ششم انتقال، هفتم اسلام، هشتم تبعیّت، نهم بر طرف شدن عین نجاست، دهم استبرأ حیوان نجاستخوار، یازدهم غائب شدن مسلمان، دوازدهم انقلاب واحکام اینها بطور تفصیل در مسائل آینده گفته می‌شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] دوازده چیز نجاست را پاک میکند و آنها را مطهّرات میگویند: اوّل: آب، دوّم: زمین، سوّم: آفتاب، چهارم: استحاله، پنجم: انقلاب، ششم: کم شدن دوسوم آب انگور، هفتم: انتقال، هشتم: اسلام، نهم: تبعیت، دهم: برطرف شدن عین نجاست، یازدهم: استبراء حیوان نجاستخوار، دوازدهم: خارج شدن خون متعارف از ذبیحه و احکام اینها به تفصیل در مسائل آینده گفته می‌شود.
- [آیت الله سیستانی] دوازده چیز نجاست را پاک میکند ، و آنها را مطهّرات گویند : أول : آب ، دوم : زمین ، سوم : آفتاب ، چهارم : استحاله ، پنجم : انقلاب ، ششم : انتقال ، هفتم : اسلام ، هشتم : تبعیّت ، نهم : بر طرف شدن عین نجاست ، دهم : استبراءِ حیوان نجاست خوار ، یازدهم : غائب شدن مسلمان ، دوازدهم : خارج شدن خون از ذبیحه . و احکام اینها به طور تفصیل در مسائل آینده گفته می‌شود . 1 آب :
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که نمی داند گمانش به یک طرف بیشتر است یا هردو طرف در نظر او مساوی است طبق وظیفه شک عمل می نماید.