انحراف
صفت انحراف به انحراف حرف از مخرج خود به سمت مخرج حرف دیگر اطلاق می‌شود و یکی از صفات فرعی حروف می‌باشد.
می خواستم بدانم که در نماز انحراف از قبله تا چه حد مجاز است و به نماز لطمه ای نمی زند؟
عالماً و عامداً نباید منحرف شود ولی اگر قبله را نداند و یا فراموش کند و از قبله منحرف شود و نماز بخواند و بعد متوجه شود، اگر به حدّ دست راست و یا دست چپ قبله نرسیده باشد (یعنی کمتر از 90 درجه باشد)، نمازش صحیح است.
عالماً و عامداً نباید منحرف شود ولی اگر قبله را نداند و یا فراموش کند و از قبله منحرف شود و نماز بخواند و بعد متوجه شود، اگر به حدّ دست راست و یا دست چپ قبله نرسیده باشد (یعنی کمتر از 90 درجه باشد)، نمازش صحیح است.
پاسخ:
عالماً و عامداً نباید منحرف شود ولی اگر قبله را نداند و یا فراموش کند و از قبله منحرف شود و نماز بخواند و بعد متوجه شود، اگر به حدّ دست راست و یا دست چپ قبله نرسیده باشد (یعنی کمتر از 90 درجه باشد)، نمازش صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا اقتدا به امام جماعتی که حدود 30 درجه از جهت قبله منحرف گردیده است، صحیح می باشد؟ و حدّ مجاز برای این مطلب چقدر است؟
- ج: به صحّت نماز ضرر نمی زند.
- در مواردی برای درمان بیمار، پزشک ناچار به ایراد لطمه ای دیگر به بیمار می شود. مثلاً برای احیای قلب بیمار سکته کرده، ماساژ می دهد که منجر به شکستن دنده ها می شود یا برای تحریک رفلکس بیمار به او سیلی می زند و پرده ی گوشش پاره می شود، آیا در موارد فوق پزشک ضامن است؟
- شخصی برای مدتی به جهتی که توهم میکرده قبله است نماز خوانده و بعداً فهمیده که قبله کمی متمایل به راست یا چپ است چه حکمی دارد؟
- تشخیص قبله در قطب شمال و جنوب چگونه است و نماز چگونه خوانده می شود؟
- اهمیت قبله در نماز چه قدر است و اگر در مکانی قرار داشتی که جهت قبله مشخص نبود و راهی برای یافتن آن هم وجود نداشت و بعد از خواندن نماز بعداً (چند روز بعد) متوجه شدی که جهت قبله اشتباه بوده باید چه کرد؟ ج) بطور کلّی کسی که هیچ راهی برای یافتن قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمی رود، بنابر احتیاط واجب باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر عمداً برخلاف وظیفه عمل کرده و بعد هم متوجه شده به طرفی که نماز خوانده اشتباه بوده است، باید بنابر احتیاط نماز خود را اعاده نماید.س: کسی که در حال اضطرار نمی تواند به طرف قبله نماز بخواند، آیا جهات غیر از قبله برایش یکسان است؟
- اگر شدت درگیری و جنگ مانع تعیین جهت قبله شود، آیا نماز خواندن به هر طرف صحیح است؟
- می خواستم بدانم نمازگزار اگر بعد از صلوات تشهد وعجل فرجهم بگوید؟ آیا نماز باطل می شود و اشکال دارد و یا خیر؟
- می خواستم بدانم اگر در نماز ذکری را بجای ذکر دیگر بگوییم مثلاً ذکر سجده را بجای رکوع یا بجای تسبیحات اربعه حمد را بخوانیم حکم چیست؟
- شخصی با فرض علم به جهت دقیق قبله، عمداً مقداری به سمت راست یا چپ منحرف شده و نماز میخواند نمازهای او چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] بلند کردن ناخن چه لطمه ای به نماز می زند؟
- [آیت الله سبحانی] قبله مسجدی ْ15 درجه انحراف دارد ولی نمازگزاران به این انحراف توجه ندارند،و نماز را به طرف قبله نمی خوانند آیا نماز آنان صحیح است؟
- [سایر] حرص به چه صفتی لطمه می زند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا چند درجه انحراف از قبله، موجب بطلان نماز نمی شود؟
- [آیت الله بهجت] به نظر جناب عالی، تا چند درجه انحراف از قبله جایز است و نماز ما اشکال پیدا نمی کند ؟
- [آیت الله مظاهری] اگر بدون انحراف بدن از قبله، کسی صورت خود را عمداً یا سهواً از قبله بگرداند، نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] انحراف از قبله تا چه حدّی جایز می‌باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] توالت ساختمان حدود 7 الی 10 درجه از قبله انحراف دارد، آیا این مقدار تمایل و انحراف اشکال دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا حرف زدن و خندیدن و خوردن و آشامیدن و انحراف از قبله و دیگر مبطلات نماز، در بین نماز میّت هم باعث باطل شدن نماز است؟
- [آیت الله سبحانی] چه مقدار انحراف ذبیحه از قبله اشکال ندارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که ایستاده یا نشسته نماز می خواند, باید طوری قرار گیرد که قسمت جلوی بدن او رو به قبله باشد . انحراف اندکِ سرانگشت یا زانو از قبله, مانع صدقِ رو به قبله بودن نیست , هرچند احتیاط در پرهیز از انحرافِ اندک انگشت و زانو و مانند آن است.
- [آیت الله مظاهری] اگر بعد از نماز فهمید که نماز او رو به قبله نبوده است اگر انحراف به سمت راست یا سمت چپ قبله نرسیده نماز صحیح است و اگر به سمت راست یا سمت چپ قبله رسیده و یا پشت به قبله بوده، اگر در وقت است باید نماز را دوباره بخواند ولی اگر خارج وقت است قضا لازم نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده باید دوباره بخواند ، و اگر وقت گذشته قضا نماید . و اگر بفهمد پشت به قبله خوانده یا با انحراف (90) درجه یا بیشتر بوده است ، چنانچه وقت نگذشته باشد باید دوباره بخواند ، و اگر وقت گذشته باشد ، چنانچه مردّد بوده ، یا جاهل به حکم بوده ، قضا لازم است ، و گرنه قضا لازم نیست . و اگر بفهمد انحراف کمتر از (90) درجه بوده است ، پس اگر در انحراف از قبله معذور نبوده ، مثل اینکه در جستجوی طرف قبله یا در ندانستن مسأله کوتاهی کرده باید ، بنابر احتیاط نماز را دوباره بخواند ، چه در وقت باشد چه خارج وقت ، واگر معذور بوده لازم نیست دوباره بخواند .
- [آیت الله بهجت] اگر در بین نماز فهمید که از قبله منحرف است، پس اگر انحراف در بین طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد، به طرف قبله متوجه می‌شود و بقیه نمازش را میخواند و صحیح است؛ ولی اگر پشت به قبله بوده و یا کاملاً به طرف راست یا چپ بوده، نماز را قطع میکند و دوباره رو به قبله نماز میخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر بفهمد نمازش را پیش از وقت خوانده ، یا پشت به قبله یا با انحراف بیشتر از طرف راست و طرف چپ قبله بجا آورده ، باید دوباره بخواند ؛ و اگر وقت گذشته در صورتی که قبل از وقت خوانده باید قضا کند و اگر پشت به قبله خوانده بنا بر احوط قضا نماید .
- [آیت الله بهجت] اگر بفهمد نمازش را پیش از وقت خوانده، یا پشت به قبله یا با انحراف بیشتر از طرف راست و طرف چپ قبله بهجا آورده، باید دوباره بخواند؛ و اگر وقت گذشته در صورتی که قبل از وقت خوانده باید قضا کند و اگر پشت به قبله خوانده، بنابر احوط قضا نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در اثناء غسل، حَدَث اصغر از او سر زند (مثلاً بول کند) ضرری به غسل او نمی زند ولی برای نماز و مانند آن، باید وضو بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر صورت خود را فقط از قبله برگرداند ، ولی بدنش به طرف قبله باشد ، چنانچه بحدی گردن را کج کند که بتواند مقداری از پشت سرش را ببیند ، حکم او همان حکم برگشتن از قبله است که قبلاً ذکر شده ، و اگر انحراف او به این حد نباشد ولی عرفاً زیاد باشد بنابر احتیاط واجب باید اعاده کند . و اما اگر مقدار کمی گردنش را کج کند ، نمازش باطل نمیشود ، هر چند این کار مکروه است . ششم : از مبطلات نماز آن است که عمداً تکلّم کند ، هر چند به کلمهای که بیش از یک حرف نداشته باشد اگر آن حرف در معنای خودش باشد مثل (ق) که در زبان عربی به معنای این است که (نگهداری کن) ، یا به معنای دیگری باشد مثل (ب) در جواب کسی که از حرف دوم الفبا سؤال کند ، و چنانچه هیچ معنائی نباشد اگر مرکب از دو حرف یا بیشتر باشد ، باز هم بنابر احتیاط مبطل نماز است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عمدا یا سهوا سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد؛ نمازش باطل است؛ ولی اگر سر را کمی بگرداند که نگویند روی خودرا از قبله گردانده؛ عمدا باشد یا اشتباها؛ نمازش باطل نمی شود و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است ولی به حد راست یا چپ قبله نرسیده باشد؛ در این صورت چنانچه روگرداندن عمدی باشد نماز باطل است و اگر سهوی باشد نماز صحیح است. ششم از مبطلات نماز آن است که عمدا کلمه ای بگوید که یک حرف یا بیشتر باشد؛ اگرچه معنی هم نداشته باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر عمداً یا سهواً سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد نمازش باطل است، ولی اگر سر کمی بگرداند که نگویند روی خود را از قبله برگرداند- عمداً باشد یا اشتباهاً- نمازش باطل نمیشود، و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است، ولی به حد راست یا چپ قبله نرسیده باشد، در این صورت چنانچه روگرداندن عمدی باشد نماز باطل است، و اگر سهوی باشد نماز صحیح است. ششم- از مبطلات نماز آن است که عمداً کلمهای را بگوید که یک حرف را بیشتر باشد اگرچه معنی هم نداشته باشد.