خوردن و اشامیدن
شیوه و روش عملی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را سیره نبوی گویند. یکی از سیره‌های آن حضرت سیره و روش پیامبر در خوردن و آشامیدن است.
آیا حرف زدن و خندیدن و خوردن و آشامیدن و انحراف از قبله و دیگر مبطلات نماز، در بین نماز میّت هم باعث باطل شدن نماز است؟
اگر موجب به هم خوردن شکل نماز شود، احتیاط واجب، ترک این کارها است.
اگر موجب به هم خوردن شکل نماز شود، احتیاط واجب، ترک این کارها است.
عنوان سوال:
آیا حرف زدن و خندیدن و خوردن و آشامیدن و انحراف از قبله و دیگر مبطلات نماز، در بین نماز میّت هم باعث باطل شدن نماز است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا رعایت نکردن ضمیرهای مذکّر و مؤنّث در نماز میّت، باعث بطلان نماز میشود؟
- آیا گفتن یک حرف از حروف الفبا در بین نماز که دارای معنا نیست، باطل کننده نماز است یا نه؟ اگر نمازگزار از این حرفِ بدون معنا، قصد معنایی را نماید (مثل این که با کسی قرار گذاشته که هر وقت من فلان حرف از حروف الفبا را گفتم، تو فلان کار را بکن)، آیا این کار نماز را باطل می‌کند؟
- در جایی شاهد خواندن نماز میّت هستیم و نماز طوری خوانده میشود که به فتوای مرجع تقلید ما باطل است؛ اما به اعتقاد نماز گزار و بر طبق فتوای مرجع تقلیدش این نماز صحیح است. آیا در این صورت ما باید نماز میّت را دوباره بخوانیم یا لازم نیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] قبله مسجدی ْ15 درجه انحراف دارد ولی نمازگزاران به این انحراف توجه ندارند،و نماز را به طرف قبله نمی خوانند آیا نماز آنان صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] حرف زدن و راه رفتن نمازگزار در هنگام نماز میّت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا چند درجه انحراف از قبله، موجب بطلان نماز نمی شود؟
- [آیت الله بهجت] به نظر جناب عالی، تا چند درجه انحراف از قبله جایز است و نماز ما اشکال پیدا نمی کند ؟
- [آیت الله مظاهری] اگر بدون انحراف بدن از قبله، کسی صورت خود را عمداً یا سهواً از قبله بگرداند، نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در صورتی که بتوان با قبله نماهای جدید جهت دقیق قبله را مشخص کرد تا چه اندازه انحراف از این جهت به نماز ضرری نمی زند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن در هنگام نماز چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] خوردن، یا آشامیدن سهوی در روزه واجبی و ندبی صوم را باطل می‌کند یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] می خواستم بدانم که در نماز انحراف از قبله تا چه حد مجاز است و به نماز لطمه ای نمی زند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا خوردن و آشامیدن در نماز وتر برای کسی که می خواهد روزه بگیرد، جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر عمدا یا سهوا همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند، نماز او باطل است و لازم نیست که نماز اوّل را تمام کند، ولی اگر سر را کمی بگرداند، عمدا باشد یا سهوا، نماز او باطل نمیشود. * ششم: آن که عمدا یک حرف یا بیشتر بگوید، اگرچه معنی نداشته باشد، چه از آن قصد معنی بکند و چه نکند، ولی اگر سهوا بگوید نماز باطل نمیشود.
- کسی که بر میّت نماز میخواند، باید رو به قبله باشد و نیز واجب است میّت را مقابل او به گونهای به پشت بخوابانند که سر میّت به طرف راست و پای او به طرف چپ نمازگزار باشد.
- اگر سلام نماز را عمدا ترک کند، نمازش باطل است و اگر آن را فراموش کند و هنگامی به خاطر آورد که موالات و صورت نماز به هم نخورده و کاری هم که عمدی و سهوی آن نماز را باطل می‌کند مثل پشت به قبله کردن انجام نداده، باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و چنانچه حرف زده باشد، سلام نماز را بگوید و دو سجده سهو نیز انجام دهد.
- سرفه کردن و آروغ زدن و آه کشیدن در نماز اشکال ندارد، ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها اگر عمدی باشد نماز را باطل می‌کند.
- اگر در بین نماز غذایی را که لای دندانها مانده فرو ببرد، نماز باطل نمیشود و اگر قند یا شکر و مانند اینها در دهان باشد و در حال نماز کم کم آب شود و فرو رود، نماز اشکال پیدا نمیکند. * یازدهم: از مبطلات نماز، شک در رکعتهای نماز دو رکعتی یا سه رکعتی یا شک در دو رکعت اوّل نمازهای چهار رکعتی است و تفصیل آن خواهد آمد. * دوازدهم: از مبطلات نماز آن است که رکن نماز را عمدا یا سهوا کم یا زیاد کند یا چیزی را که رکن نیست، عمدا کم یا زیاد کند.
- اگر یکی از کلمات حمد یا سوره را عمدا نگوید یا عمدا به جای یک حرف، حرف دیگری بگوید، مثلاً به جای حرف (ض) حرف (ظ) بگوید یا جایی که باید بدون کسره و فتحه خوانده شود، کسره و فتحه بدهد یا تشدید را نگوید، نماز او باطل است.
- اگر پیش از خواندن نماز احتیاط بفهمد که رکعتهای نماز او کم بوده، چنانچه عملی که نماز را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید آنچه را از نماز نخوانده بخواند و برای سلام بیجا، احتیاطا دو سجده سهو بنماید و اگر عملی را که نماز را باطل می‌کند انجام داده باشد، مثلاً پشت به قبله کرده باشد، باید نماز را دوباره بجا آورد.
- انسان میتواند به امید کسب ثواب بین اذان و اقامه یک قدم بردارد یا قدری بنشیند یا سجده کند یا ذکر بگوید یا دعا بخواند یا قدری ساکت باشد یا حرفی بزند یا دو رکعت نماز بخواند، ولی حرف زدن بین اذان و اقامه نماز صبح مکروه است و بهتر است دو رکعت نماز را بین اذان و اقامه نماز مغرب، بجا نیاورد.
- اگر یکی از شکهای صحیح برای انسان پیش آید، بنابر احتیاط نباید نماز را رها کند و چنانچه نماز را رها کند، معصیت کرده است؛ پس اگر پیش از انجام عملی مثل رو گرداندن از قبله که نماز را باطل می‌کند نماز را از سر گیرد، نماز دوم او نیز باطل است و اگر بعد از انجام عملی که نماز را باطل می‌کند مشغول نماز شود، نماز دوم او صحیح است.
- هرگاه چیزی از واجبات نماز را عمدا کم یا زیاد کند، اگرچه یک حرف آن باشد، نماز باطل است و اگر به واسطه ندانستن مسأله چیزی از اجزاء نماز را کم یا زیاد کند و در یاد گرفتن مسأله نیز کوتاهی نکرده و آن جزء نیز از ارکان نماز نباشد، نمازش صحیح است، وگرنه نماز باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر در بین نماز بهقدری ساکت بماند که نگویند نماز میخواند، نمازش باطل است. دهم: از مبطلات نماز، خوردن و آشامیدن است که اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد که نگویند نماز میخواند، نمازش باطل میشود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در بین نماز کاری انجام دهد یا مدّتی ساکت شود و شک کند که نماز بهم خورده یا نه، نمازش صحیح است. دهم: از مبطلات نماز خوردن و آشامیدن است، اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد که صورت نماز بهم بخورد نمازش باطل می شود حتّی اگر صورت نماز بهم نخورد بنابر احتیاط واجب نماز باطل می شود.
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز کاری انجام دهد; یا مدتی ساکت شود و شک کند که نماز به هم خورده یا نه; نمازش صحیح است. دهم از مبطلات نماز، خوردن و آشامیدن است; اگر در نماز طوری بخورد یا بیاشامد که نگویند نماز می خواند. نمازش باطل است.
- [آیت الله سیستانی] اگر صورت خود را فقط از قبله برگرداند ، ولی بدنش به طرف قبله باشد ، چنانچه بحدی گردن را کج کند که بتواند مقداری از پشت سرش را ببیند ، حکم او همان حکم برگشتن از قبله است که قبلاً ذکر شده ، و اگر انحراف او به این حد نباشد ولی عرفاً زیاد باشد بنابر احتیاط واجب باید اعاده کند . و اما اگر مقدار کمی گردنش را کج کند ، نمازش باطل نمیشود ، هر چند این کار مکروه است . ششم : از مبطلات نماز آن است که عمداً تکلّم کند ، هر چند به کلمهای که بیش از یک حرف نداشته باشد اگر آن حرف در معنای خودش باشد مثل (ق) که در زبان عربی به معنای این است که (نگهداری کن) ، یا به معنای دیگری باشد مثل (ب) در جواب کسی که از حرف دوم الفبا سؤال کند ، و چنانچه هیچ معنائی نباشد اگر مرکب از دو حرف یا بیشتر باشد ، باز هم بنابر احتیاط مبطل نماز است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عمدا یا سهوا سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد؛ نمازش باطل است؛ ولی اگر سر را کمی بگرداند که نگویند روی خودرا از قبله گردانده؛ عمدا باشد یا اشتباها؛ نمازش باطل نمی شود و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است ولی به حد راست یا چپ قبله نرسیده باشد؛ در این صورت چنانچه روگرداندن عمدی باشد نماز باطل است و اگر سهوی باشد نماز صحیح است. ششم از مبطلات نماز آن است که عمدا کلمه ای بگوید که یک حرف یا بیشتر باشد؛ اگرچه معنی هم نداشته باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر عمداً یا سهواً سر را به قدری بگرداند که مواجه طرف راست یا چپ قبله یا بیشتر باشد نمازش باطل است، ولی اگر سر کمی بگرداند که نگویند روی خود را از قبله برگرداند- عمداً باشد یا اشتباهاً- نمازش باطل نمیشود، و اگر به مقداری برگرداند که بگویند روی خود را از قبله برگردانده است، ولی به حد راست یا چپ قبله نرسیده باشد، در این صورت چنانچه روگرداندن عمدی باشد نماز باطل است، و اگر سهوی باشد نماز صحیح است. ششم- از مبطلات نماز آن است که عمداً کلمهای را بگوید که یک حرف را بیشتر باشد اگرچه معنی هم نداشته باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترک عمدی سلام، نماز را باطل می‌کند و ترک سهوی آن, باعث بطلان نماز نیست. اگر پس از فراموشی آن و پیش از به هم خوردن صورت نماز و قبل از انجام دادن کاری که عمدی یا سهوی آن نماز را باطل می‌کند مانند پشت به قبله کردن یادش بیاید, باید سلام را بگوید و نماز او صحیح است و اگر پس از به هم خوردن صورت نماز, یا بعد از باطل شدن نماز یادش بیاید، فقط دو سجدهّ سهو دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن به گونه ای که صورت نماز را به هم زند موجب باطل شدن نماز است، ولی اگر ذراتی از غذا و مانند آن در دهان باشد و موقع نماز فرو برد نماز را باطل نمی کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر عمداً حرف بزند، حتی یک جمله، یا یک کلمه، حتی کلمه دو حرفی مانند (من) و (ما) نماز او باطل است بلکه بنابر احتیاط اگر دو حرف معنی دار هم نباشد نماز باطل می شود (منظوراز احتیاط در مبطلات نماز آن است که نماز را تمام کرده بعد اعاده کند).
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن و آشامیدن از روی سهو و فراموشی روزه را باطل نمی کند.