وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
اگر زن حامله ای بر اثر حادثه تصادف و مانند آن بمیرد و فرزند او در شکمش زنده باشد، وظیفه چیست؟
بیرون آوردن بچه واجب است؛ اگرچه به شکافتن شکم زن بیانجامد. (به توضیح مذکور در مسأله ی 546 رساله مراجعه شود.)
بیرون آوردن بچه واجب است؛ اگرچه به شکافتن شکم زن بیانجامد. (به توضیح مذکور در مسأله ی 546 رساله مراجعه شود.)
عنوان سوال:
اگر زن حامله ای بر اثر حادثه تصادف و مانند آن بمیرد و فرزند او در شکمش زنده باشد، وظیفه چیست؟
پاسخ:
بیرون آوردن بچه واجب است؛ اگرچه به شکافتن شکم زن بیانجامد. (به توضیح مذکور در مسأله ی 546 رساله مراجعه شود.)
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- وظیفه زن و فرزند کسانی که خمس بدهکارند و پرداخت نمی کنند در مصرف اموال و غذاها چیست؟
- آیا عدّه زن حامله در صورت سقط جنین باقی است؟
- آیا طلاق زن حامله در حال عادت زنانگی صحیح است؟
- پیرمردی در اثر تصادف با اتومبیلی در بیمارستان فوت می کند. وی به تنگی نفس (آسم) مبتلا بوده است و به تشخیص پزشکان، تصادف 20% سبب فوت شده است، هر چند اگر تصادف نمی کرد، هنوز مدّت ها زنده می ماند. راننده اتومبیل چه مسؤولیتی دارد؟
- شخصی تصادف کرده و مرده است و یک نفر در محل حادثه حاضر شده و نمازش را قبل از غسل و کفن خوانده است، آیا لازم است بعد از غسل و کفن هم نماز خوانده شود؟
- خونی که زن حامله وزنی که بچه شیر می دهد می بیند چه حکمی دارد؟
- اگر زن ناشزه حامله باشد، آیا از جهت حمل استحقاق نفقه دارد؟
- شخصی در اثر تصادف به کلّی سر و سینه و شکم او از بین رفته است. وظیفه از نظر غسل و نماز و کفن چیست؟
- اگر پدر و مادری یا فقط پدر مخالف با تحصیل علوم دینی فرزند باشند و فرزند هم استعداد و علاقه داشته باشد، وظیفه چیست؟
- وظیفه فرزند در قبال نماز نخواندن پدر در زمان حیات و پس از مرگ چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] زن و شوهر جوانی یک سال با هم زندگی کردهاند و صاحب یک فرزند دختر شدهاند. به علت حادثه رانندگی زن فوت کرده است و بچه نیز در همان حادثه یک ساعت قبل از مادر فوت کرده است. شوهر زنده مانده و پدر و مادر مرحومه نیز زنده هستند. تقسیم دیه، مهریه، جهیزیه که زن به خانه شوهر برده و هدیههایی که از افراد مختلف فامیل گرفتهاند چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی فوت کرده و حامله بوده ولی یقین به زنده بودن یا مرده بودن حمل نیست، وظیفه چیست؟
- [سایر] زنی حامله، با حمل داخل شکمش رحلت میکند. دفن این خانم و حمل داخل شکم مادر چگونه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] زن حامله ای در اثر تصادف غیر عمد کشته می شود و جنین هم در شکم او می میرد . آیا قاتل باید دیه هر دو را پرداخت نماند ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در یک حادثه رانندگی، پیکان سواری با یک کامیون تصادف کرده و در وسط جاده متوقّف شده است، بلافاصله یک اتوبوس از پشت سر با پیکان تصادف می کند. در حادثه اوّل، راننده پیکان و در حادثه دوّم، راننده اتوبوس مقصّر شناخته شده اند، در هرحال تمام سرنشینان پیکان فوت می نمایند و به درستی معلوم نیست علّت فوت، تصادف اوّل بوده است یا دوّم، حکم قضیه چگونه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در یک حادثه رانندگی پیکان سواری با یک کامیون تصادف کرده و در وسط جاده متوقف شده است. بلافاصله یک اتوبوس از پشت سر با پیکان تصادف می کند. در حادثه اول راننده پیکان مقصر شناخته شده، و در حادثه دوم راننده اتوبوس، در هر حال تمام سرنشینان پیکان فوت می کنند. و به درستی معلوم نیست علت فوت تصادف اول بوده است یا دوم. حکم قضیه چگونه است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن حاملهای بر اثر حادثهای همراه با فرزند در شکمش از دنیا برود، آیا برای کفن و دفن آنها نسبت به بچه در شکم هم وظیفهای داریم یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] از حضرتعالی تقاضا می کنیم به سه سؤال زیر پاسخ فرمایید. 1. اگر زن حامله ای هنگام وضع حمل از دنیا برود، جنین موجود در رحم زن در موارد زیر چه حکمی دارد: الف: اگر روح به تازگی در او دمیده شده باشد (سه ماه یا بیشتر)، با توجه به این که احتمال مرگ جنین در صورت خارج کردن آن از رحم مادر بسیار زیاد است؟ ب: اگر عمر جنین هفت ماه یا بیشتر باشد؟ ج: اگر جنین در رحم مادر مرده باشد؟ 2. اگر زن حامله هنگام وضع حمل بمیرد، آیا بررسی کامل مرگ و زندگی جنین بر دیگران واجب است؟ 3. اگر زن حامله هنگام وضع حمل فوت کند و بچه در شکم او زنده بماند و شخصی بر خلاف متعارف با وجود زنده بودن جنین دستور دفن مادر با جنین را بدهد، نظر شما در این باره چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسانی که خمس بدهکارند و پرداخت نمی کنند، وظیفه زن و فرزند آنها چیست؟
- [آیت الله سبحانی] در حادثه تصادف، مقصر فوت نموده است و مجنی علیه مجروح شده و جانی مالی ندارد آیا دیه را می توان از بیت المال پرداخت کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی زن حامله را بکشد، باید دیه زن و بچه، هر دو را بدهد.
- زن حامله و زنی که بچه شیر میدهد ممکن است حیض ببیند بنابر اقوی؛ ولی اگر بیست روز از ایام عادت دیرتر بود هم وظیفه حائض و هم مستحاضه را احتیاطاً انجام دهد.
- اگر زنی را که حامله نیست طلاق رجعی داد و قبل از اتمام عدّه طلاق، شوهر وفات کرد، زن باید از زمان مرگ شوهر عده وفات نگه دارد
- اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسئله قبل گفته شد، به وارث بچّه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمیرسد.
- اگر زن را به ترتیبی که در احکام طلاق گفته شد طلاق رجعی بدهد و آن زن قبل از اتمام عدّه بمیرد، شوهر از او ارث می برد، و نیز اگر شوهر قبل از اتمام عدّه زن بمیرد، زن از او ارث می برد، ولی اگر بعد از اتمام عدّه رجعی یا در عدّه طلاق بائن یکی از آنان بمیرد، دیگری از او ارث نمی برد.
- مرد برای زن و زن برای مرد میتواند اجیر شود و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز باید هر یک به وظیفه خود عمل نماید.
- اگر انسان وصیت کند که چیزی را به کسی بدهند، باید آن شخص وجود داشته باشد، پس اگر وصیت کند به بچهای که ممکن است فلان زن حامله شود چیزی بدهند، باطل است، ولی اگر وصیت کند به بچهای که در شکم مادر است چیزی بدهند، اگرچه هنوز روح نداشته باشد، وصیت صحیح است، پس اگر زنده بهدنیا آمد، باید آنچه را که وصیت کرده به او بدهند، و اگر مرده بهدنیا آمد، وصیت باطل می‌شود و آنچه را که برای او وصیت کرده، ورثه میان خودشان قسمت میکنند.
- اگر ماهی فَلْسدار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد پاک است، ولی خوردن آن حرام میباشد. و ماهی بیفلس را اگرچه از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است. و فلس، همان پولکهایی است که روی پوست ماهی میباشد.
- اگر شوهر در حال مرض عیالش را طلاق دهد، اگرچه طلاق بائن باشد، و قبل از گذشتن دوازده ماه هلالی بمیرد، زن با دو شرط از او ارث می برد: اول آن که در این مدت شوهر دیگر نکرده باشد. دوم آن که شوهر در ادامه همان مرضی که در آن مرض زن را طلاق داده، به واسطه آن مرض یا به جهت دیگری بمیرد، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت دیگری از دنیا برود، زن از او ارث نمی برد.
- اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد، ولی مسلمان نمیتواند به کافر ربا و زیادتی در معامله بدهد. و همچنین پدر و فرزند، زن و شوهر میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هرگاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد اگرچه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند به وسیله کسانی که در مسأله پیش گفته شد پهلوی چپ او را بشکافند و بچه را بیرون آورند و دوباره بدوزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد یا امکان حیات یافتن وی باشد، اگر چه احتمال زنده ماندن طفل یا حیاتیافتن جنین ضعیف باشد، باید به ترتیبی که در مسأله پیش گفته شد؛ به هر راهی که برای زنده ماندن بچه سودمندتر است، بچه را از شکم مادر بیرون آورند و محل بریدگی را بدوزند.
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه مادر بمیرد وبچه در شکمش زنده باشد اگرچه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند، باید بوسیله کسانی که در مسأله پیش گفته شد پهلویچپ او را بشکافند اگر احتمال میدهند که شکاف از طرف چپ دخل در حیات بچه دارد والا از هر جانبی که باشد میتوان شکافت وبچه را بیرون آورد ودوباره بدوزند.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد اگر چه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند باید به وسیله کسانی که در مساله پیش بیان شد با رعایت ترتیب شکم او را از هر قسمتی که به سلامت بچه نزدیک تر است بشکافند و بچه را بیرون اورند و برای غسل دادن دوباره بدوزند
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر گاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد اگرچه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند باید بوسیله کسانی که در مسأله پیش گفته شد پهلوی چپ او را بشکافند و بچه را بیرون آورند و دوباره بدوزند مگر این که تشخیص داده شود که بچه از طرف دیگر سالم بیرون می آید و از طرف چپ سالم بیرون نمی آید.
- [آیت الله سیستانی] هر گاه مادر بمیرد و بچّه در شکمش زنده باشد ، اگر امید زنده ماندن طفل هر چند در مدت کوتاهی باشد ، باید هر جائی را که برای سلامتی بچّه بهتر است بشکافند و بچّه را بیرون آورند و دوباره بدوزند . و اما اگر علم یا اطمینان به مرگ طفل با این عمل باشد ، جایز نیست . مستحبّات دفن
- [آیت الله بروجردی] هرگاه مادر بمیرد و بچّه در شکمش زنده باشد، اگر چه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند، باید به وسیلهی کسانی که در مسألة پیش گفته شد، پهلوی چپ او را بشکافند و بچّه را بیرون آورند و دوباره بدوزند.
- [آیت الله سبحانی] هرگاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد باید به وسیله کسانی که در مسأله پیش گفته شد از هر طرفی که بچه سالم بیرون می آید بچه را بیرون آورند و دوباره بدوزند ولی اگر بین پهلوی چپ و راست در سالم بودن بچه فرقی نباشد احتیاط واجب آن است که از پهلوی چپ بیرون آورند.
- [امام خمینی] هرگاه مادر بمیرد و بچه در شکمش زنده باشد، اگر چه امید زنده ماندن طفل را نداشته باشند، باید به وسیله کسانی که در مساله پیش گفته شد ازهر طرفی که بچه سالم بیرون می آید، بچه را بیرون آورند و دوباره بدوزند. ولی اگر بین پهلوی چپ و راست در سالم بودن بچه فرقی نباشد، احتیاط واجب آن است که از پهلوی چپ بیرون آورند.
- [آیت الله خوئی] زن حامله و زنی که بچه شیر میدهد، ممکن است حیض ببیند و حکم زن حامله و غیر حامله یکسان است فقط زن حامله درصورتی که بعد از گذشتن بیست روز از اول عادتش اگر خونی ببیند که صفات حیض را دارد لازم است بنابر احتیاط بین تروک حائض و اعمال مستحاضه جمع نماید.