محارم سببی
مَحارِم (جمع مَحرَم) اصطلاحی فقهی، به معنای کسانی است که ازدواج با آنان حرام است و در گفتار عامیانه خویشاوندانی را گویند که احکام حجاب در مورد آنها جاری نیست.
آیا با نبودن محارم نسبی، محارم سببی غیر از شوهر مثل پدرشوهر و داماد و... مقدم بر اجنبی است یا در یک ردیف محسوب می شوند؟
آری، آن ها مقدّم اند.
آری، آن ها مقدّم اند.
عنوان سوال:
آیا با نبودن محارم نسبی، محارم سببی غیر از شوهر مثل پدرشوهر و داماد و... مقدم بر اجنبی است یا در یک ردیف محسوب می شوند؟
پاسخ:
آری، آن ها مقدّم اند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا هبه زن به شوهر و بالعکس حکم هبه به اجنبی را دارد که بتوانند رجوع کنند؟
- زنی فوت کرده و مماثل یا محارم نیست که او را غسل دهد. اگر برای اجنبی تحصیل محرمیّت ممکن باشد، آیا لازم است، مثل این که نوه ی او را عقد کند، یا لازم نیست؟ اگر ولیّ دختر حضورنداشته باشد چه طور؟
- در تعارض بین حقوق شوهر و پدر و مادر کدام یک مقدم است.
- اگر عقد نکاح مشروط به باکره بودن دختر باشد، در صورت باکره نبودن دختر، آیا شوهر حقّ فسخ دارد؟
- در صورتی که تخمدان زنی را به دیگری پیوند دهند و این پیوند موفقیت آمیز باشد، فرزندانی که از این زن متولد می شود متعلق به صاحب تخمدان است یا به زن دوم؟ مسأله محارم شوهر و زن اوّل و دوم و محارم فرزند چگونه است؟
- اگر بعد از ازدواج، پدر و مادر زن به دلایلی مانند بی کار بودن داماد یا نداشتن خانه و... برای مدتی طولانی بین آن دو جدایی بیاندازند، شوهر در این جا چه تکلیفی دارد؟
- آیا بعد از جدایی زوجین، رابطه ی آن ها با کسانی که به سبب ازدواج با آن ها محرم شده بودند، باقی می ماند؟ در صورتی که مادر زن یا پدر شوهر دوباره ازدواج کنند، محرمیت باقی است یا خیر؟
- اگر شوهر فوت کند، جهیزیه ی زن که دیگر جزیی از زندگی آن ها شده بود، جزو "ما ترک" او محسوب می شود یا خیر؟
- جهیزیه زنی بعد از متارکه ی زندگی، مدتی در منزل شوهر بوده است. حال هنگام تحویل ادّعا می کند مقداری از جهیزیه کم شده است، ولی شوهر می گوید: من به آن دست نزده ام و اگر کم شده خود زن یا اقوام او برده اند. قول کدام یک مقدّم است؟
- آیا دختر به مجرّدی که به منزل شوهر رفت مثلاً از قم به تهران رفت اعراض محسوب می شود و حال آن که به قدری قم مورد علاقه ی دختر است که نیّتش این است که اگر یک روزی شوهر طلاقش بدهد و یا بمیرد، دوباره به زادگاهش برگردد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] شرکت در مراسم عروسیای که مختلط نیست، ولی تعدادی از مهمانان مقید به رعایت حجاب در مقابل داماد نیستند، چه حکمی دارد؟ (در اینگونه مراسم عموماً داماد و محارم عروس در طول اجرای مراسم عقد در قسمت زنانه هستند).
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا حنا گذاشتن زن بر دست زینت محسوب میشود و باید از اجنبی پوشانده شود؟
- [سایر] آیا خواهر زن با داماد محرم است؟ و دیدن جاهایی از او که باید حجاب آنها را رعایت کند، توسط داماد چگونه است؟ و آیا راهی وجود دارد که در صورت محرم نبودن محرم شوند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا هبه زن به شوهر و بالعکس، حکم هبه به اجنبی را دارد، که بتوانند رجوع کنند؟
- [سایر] آیا زن و شوهر و محارم میتوانند یکدیگر را در انجام غسل یاری دهند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا پس از فوت شوهر یا پس از طلاق، رابطه محرمیّت بین عروس و پدر شوهر باقی می ماند یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] تزریق نطفه مرد اجنبی و نطفه شوهر که مخلوط با هم شده، در رحم زن چه حکمی دارد و در صورت بچّهدار شدن، بچّه متعلّق به کیست؟
- [آیت الله سیستانی] حکم شرعی تلقیح مصنوعی با اسپرم مرد اجنبی در محیط آزمایشگاهی وقتی که شوهر فاقد اسپرم باشد چگونه است ومحرمیت به بستگان زن وشوهر چگونه است؟
- [آیت الله اردبیلی] انجام نمازهای مستحبی که وقت آن محدود است مقدم است یا اجابت شوهر؟
- [آیت الله سبحانی] خانمی که شوهر دارد به مدت چندین ماه با مرد اجنبی غیر متخصص تحت عنوان مشاوره و بدون رضایت شوهر تلفنی صحبت می کند آیا این رابطه جایز است؟ و آیا قابل تعزیر است؟
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] جایز نیست منی مرد اجنبی را در رحم زن اجنبیه داخل کنند، چه با اجازه زن باشد یا نه، و چه شوهر داشته باشد یا نه، و چه با اجازه شوهر باشد یا نباشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] ولیّ زن، شوهر او است و بعد از او، مردهایی که از میّت ارث میبرند مقدّم بر زنهای ایشانند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ولی زن، شوهر او است و بعد از او، مردانی که از میت ارث می برند مقدم بر زنان ایشانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] ولی زن شوهر او است و بعد از او مردهائی که از میت ارث می برند مقدم بر زنهای ایشانند.
- [آیت الله بروجردی] ولی زن شوهر اوست و بعد از او مردهایی که از میت ارث میبرند مقدم بر زنهای ایشانند.
- [آیت الله خوئی] ولی زن شوهر اوست، و بعد ازاو، مردهائی که از میت ارث میبرند مقدم بر زنهای ایشانند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] حفظ و پرورش نوزاد پسر تا دو سال و نوزاد دختر تا هفت سال حق مادر است به شرط اینکه عاقل و مسلمان و آزاد باشد و به دیگری شوهر نکرده باشد و الاّ پدر مقدّم است ولی اگر پدر مرده باشد مادر هر چند شوهر کرده باشد بر جدّ و دیگران مقدّم است.
- [آیت الله اردبیلی] ولیّ زن که در غسل، کفن، نماز و دفن او دخالت میکند، شوهر اوست و اگر شوهر نداشته باشد، کسی که در زمان حیات او سرپرستی او را به عهده داشته بر دیگران در این امر مقدم است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زنی کودکی را با شرایطی که در مسأله (2483) و بعد از آن گفته میشود شیر دهد، شوهر آن زن که شیر از اوست، بنا بر احتیاط واجب نمیتواند با اولاد - نسبی و رضاعی - پدر آن کودک - هر چند با واسطه باشند - و با اولاد نسبی مادر آن کودک ازدواج نماید، همچنان که در نگاه کردن و دست دادن و سایر احکام محرمیت نمیتواند مانند یکی از محارم رفتار کند؛ ولی ازدواج خویشان شوهر با خواهر و برادر آن بچه مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر منی مردی را داخل رحم زن اجنبیّه نمودند و معلوم شد بچّه از آن منی است، چنانچه این عمل به نحو شبهه بوده باشد، مثل آن که مرد گمان میکرده زن خود اوست و زن نیز گمان میکرده منی شوهر خود اوست و بعد از عمل معلوم شد که منی از شوهر نیست، بچّه شرعاً از آنِ مرد و زن است و تمام احکام فرزندی را دارد و لکن اگر از روی علم و عمد باشد، محلّ اشکال است لکن اشکالی نیست که اگر این بچّه دختر باشد، پدر نمیتواند او را به زنی بگیرد و اگر پسر باشد مادر نمیتواند با او ازدواج کند و همچنین دختر نمیتواند به کسانی که به فرض صحّت عقد، محارم او محسوب میشوند، شوهر کند و پسر نمیتواند با آن محارم ازدواج نماید و در تمام مسائل دیگر باید احتیاط مراعات شود.