کفن کردن
کَفَن پوشش واجبی است که بدن میت مسلمان را پیش از دفن با آن می‌پوشانند. این پوشش حداقل از سه قطعه پارچه تشکیل شده است: لُنگ، پیراهنی و سرتاسری.
آیا برای کفن کردن میّت به مقدار لازم و حتی به مقدار بیشتر می توان از ارث نابالغ استفاده کرد، با این که وارثین بالغ دیگر اجازه چنین کاری را داده اند؟
بنابر احتیاط واجب، جایز نیست. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله ی 494 مراجعه شود.)
بنابر احتیاط واجب، جایز نیست. (جهت اطلاع بیشتر به مسأله ی 494 مراجعه شود.)
عنوان سوال:
آیا برای کفن کردن میّت به مقدار لازم و حتی به مقدار بیشتر می توان از ارث نابالغ استفاده کرد، با این که وارثین بالغ دیگر اجازه چنین کاری را داده اند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر پسر بزرگ میّت نابالغ باشد، آیا می تواند قبل از بلوغ، روزه های پدر خود را بگیرد؟
- یکی از وارثین، عین منقوله باقی مانده از میّت را فروخته و با قیمت آن، زمین مسکونی خریداری نموده است. وارثین دیگر معامله ی اوّل را اجازه داده اند و مدّعی سهمی از زمین مذکور هستند. آیا فضول، مکلّفِ به ردّ سهم آن ها از ثمن معامله ی اوّل است و یا سایر وارثین با او در ملک شریک می باشند؟
- آن چه از سوی اداره بیمه، طبق قرارداد پس از مرگ اشخاص بیمه شده پرداخت می شود، آیا جزو ما ترک میّت محسوب می شود یا متعلق به وارثین است و آیا می توان دیون و طلب کاری ها را از آن کم کرد؟
- شخصی که میّت او را برای انجام کارهایش انتخاب و معیّن کرده است، آیا برای انجام کارهای میّت باید از ولیّ هم اجازه بگیرد، یا اجازه لازم نیست؟
- 5) در فرض فوق اگر بیمار، کاملاً بی هوش باشد و در حال حاضر هیچ شخص بالغ یا نابالغ که خویشاوند وی باشد نیز در دسترس نباشد و از طرفی در خطر فوری باشد، جهت اجازه و شرط، آیا می توان طبق وظیفه ی پزشکی هرگونه اقدام ممکن را بدون اجازه انجام داد؟ و اگر به علت خوف از عدم تأثیر درمان و کمک به تسریع مرگ و مدیون شدن، پزشک هیچ کاری انجام ندهد، آیا در این صورت پزشک مسؤول خواهد بود؟ (گاهی مشاهده شده است اجل شخصی فرا رسیده است، ولی علت مرگ را به غلط به پزشک معالج وی نسبت می دهند.)
- اگر قبل و بعد از بلوغ عمل شنیعی انجام شود و مطمئنا به مقدار اندک هم دخول نشده، آیا می توان با خواهر آن پسر ازدواج کرد؟
- اگر هنگام نماز بر میّت، ولیّ میّت در دسترس نبود، آیا باید تا دسترسی به وی و اجازه گرفتن از او صبر کرد یا می توان نماز بر میّت را اقامه نمود؟
- 4) در فرض فوق اگر بیمار کاملاً بی هوش باشد، آیا می توان از خویشان بالغ وی اجازه گرفت و یا با آن ها شروط فوق را انعقاد نمود؟
- پدری دختر بالغ خود را به عقد موقت مردی به صورت فضولی درآورده و پس از انقضایِ مدّت، دختر عقد را اجازه می کند. آیا برای حصول محرمیّت مادر دختر، همین مقدار کافی است؟
- اگر شخصی در طول زندگی اش نظر مخالف یا موافقی در مورد پیوند اعضایش نداشت، آیا پس از مرگش می توان با اجازه ی ولیّ وی چنین کاری را انجام داد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] ضخامت کفن میت باید به چه مقدار باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پسر بزرگ میت نابالغ باشد، آیا می تواند قبل از بلوغ روزه های پدر خود را بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان برای انجام واجباتی مانند غسل و حنوط و کفن از اصل مال میت برداشت؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر موقعی که میّت را در قبر قرار دادهایم، کفن به واسطه نجاست خارجی یا خود میّت نجس شود، آیا باز هم ازاله نجاست لازم است یا خیر؟ اگر امکان ازاله نجاست از کفن یا تعویض کفن نبود، چه باید کرد؟ در صورتی که بتوان ازاله نجاست از کفن نمود، آیا باید قسمت نجس شده بدن میّت را هم آب کشید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در نماز میّت، اجازه وصیّ لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] میّتی که امکان دفن کردن او وجود ندارد، آیا لازم است که کارهای دیگر او، مثل غسل و کفن را انجام داد؟ اگر امکان غسل و کفن کردن نباشد، آیا نماز خواندن بر میّت لازم است یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر میت بیش از یک زن دائم داشته باشد، به هر کدام چه مقدار ارث می رسد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] برای غسل میت چه مقدار آب لازم است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل فرموده اید: برای غسل و کفن و دفن میت باید از ولی او اجازه بگیرند; حال اگر ولی میت غایب باشد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخص نابالغ مسّ میّت کند و انسان او را ببیند آیا واجب است که به ولیّ او بگوید یا این که واجب است بعد از بلوغ به او بگوید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر دیوانه یا بچه نابالغ میت را مس کند بعد از آنکه دیوانه، عاقل شد و بچه بالغ گردید، باید غسل مس میت نماید.
- اگر میّت برای غسل، کفن، دفن و نماز خود غیر از ولیّ، شخص دیگری را معین کند، بنابر اظهر لازم است آن شخص از ولیّ میّت برای این کارها اجازه بگیرد.
- اگر کفن میّت به نجاست خود او، یا به نجاست دیگری نجس شود، چنانچه کفن ضایع نمیشود، باید مقدار نجس را بشویند اگرچه جواز بُریدن مقداری از کفن که بیشتر از مقدار ساتر عورت است و نجس شده است خالی از وجه نیست، پس اگر در قبر گذاشته باشند جایزاست که ببُرند، بلکه اگر بیرون آوردن میّت توهین به او باشد بریدن واجب می‌شود؛ و اگر شستن یا بریدن آن ممکن نیست، در صورتی که عوض کردن آن ممکن باشد، باید عوض نمایند.
- باید مقدار واجب از سه پارچه کفن بهقدری نازک نباشد، که بدن میت از زیر آن پیدا باشد. و در بیشتر از مقدار واجب بنابر احوط و اظهر باید این مسئله رعایت شود.
- ولیّ زن که در غسل و کفن و دفن او دخالت میکند، شوهر اوست و در مرتبه بعد از او، مردهایی که از میّت ارث میبرند مقدّم بر زنهای ایشانند و هر کدام که در ارث بردن مقدم هستند در این امر نیز مقدّمند.
- کفن زن بر شوهر است، اگرچه زن از خود مال داشته باشد، در صورتی که شوهر او مالی داشته باشد که بتواند زن خود را کفن نماید، وگرنه بنابر اظهر باید از ترکه زن بردارند. و همچنین بنابر اظهر اگر زن را به شرحی که در کتاب طلاق گفته می‌شود، طلاق رجعی بدهند و پیش از تمام شدن عدّه بمیرد، شوهرش باید کفن او را بدهد و احتیاط در این است که شوهر با ورثه میّت در این مصارف مصالحه نمایند؛ و چنانچه شوهر بالغ نباشد یا دیوانه باشد، ولیّ شوهر باید از مال او کفن زن را بدهد.
- دختری که به حد بلوغ رسیده و رشیده است، یعنی مصلحت خود را تشخیص میدهد، اگر بخواهد شوهر کند، چنانچه باکره باشد بنابر احتیاط تکلیفاً باید از پدر یا جد پدری خود اجازه بگیرد، ولی در غیر باکره در صورتی که بکارتش بهسبب شوهر کردن از بین رفته باشد، اجازه پدر و جد پدری لازم نیست.
- اگر مصرفی را که میت معین کرده، از ثلث مال او بیشتر باشد، وصیت او در بیشتر از ثلث در صورتی صحیح است که ورثه حرفی بزنند، یا کاری کنند که معلوم شود عملی شدن وصیت را اجازه دادهاند و تنها راضی بودن آنان کافی نیست؛ و اگر مدتی بعد از مردن او هم اجازه بدهند، صحیح است.
- اگر برای چیزی که وقف کرده متولّی معین کند، باید مطابق قرارداد او رفتار نمایند. و اگر معین نکند، چنانچه بر افراد مخصوصی، مثلاً بر اولاد خود وقف کرده باشد، در مورد چیزهایی که مربوط به مصلحت وقف است، که در نفع بردن طبقات بعد نیز دخالت دارد، اختیار با حاکم شرع است، ولی در مورد چیزهایی که مربوط به نفع بردن طبقه موجود است، اگر آنها بالغ باشند، اختیار با خود آنان است، و اگر بالغ نباشند اختیار با ولیّ ایشان است و برای استفاده از وقف اجازه حاکم شرع لازم نیست.
- چند چیز بر حائض حرام است: 1 عبادتهایی که مانند نماز باید با وضو یا غسل یا تیمم بهجا آورده شود، ولی بهجا آوردن عبادتهایی که وضو و غسل و تیمم برای آنها لازم نیست، مانند نماز میت، مانعی ندارد. 2 تمام چیزهایی که بر جنب حرام است و در احکام جنابت گفته شد. 3 جماع کردن در فرج، که هم برای مرد حرام است و هم برای زن، اگرچه به مقدار ختنهگاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت وصیّت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند، هر مقدار از هزینه کفن را که بیشتر از شأن اوست با اجازه ورثه بالغ او میتوان از سهم آنان برداشت.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ورثه بالغ باشند و اجازه دهند که بیشتر از مقدار واجب کفن را که در مسأله قبل گفته شد از سهم آنان بردارند اشکال ندارد، بلکه بعید نیست مقدار متعارف مناسب با شأن میت از اصل ترکه خارج شود گرچه احتیاط مستحب آن است که بیشتر از مقدار واجب کفن و همچنین مقداری را که احتیاطاً لازم است از سهم کسی که بالغ نشده برندارند.
- [امام خمینی] اگر ورثه بالغ باشند و اجازه دهند که بیشتر از مقدار واجب کفن را،که در مساله قبل گفته شد از سهم آنان بردارند، اشکال ندارد. و احتیاط واجب آن است که بیشتر از مقدار واجب کفن و همچنین مقداری را که احتیاطا لازم است، از سهم وارثی که بالغ نشده، برندارند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نذر کند که مقدار معیّنی را به مصرف خاصی برساند مثلاً نذر کند صد تومان صدقه بدهد چنانچه پیش از به مصرف رساندن آن بمیرد، لازم نیست آن مقدار را از مال او به مصرف نذر برسانند؛ ولی بهتر این است که وارثین بالغ او از سهم خود آن مقدار را از طرف میّت به مصرف نذر برسانند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر میّت وصیّت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند وبخواهند از اصل مال بردارند، احتیاط واجب آن است که مقدار واجب کفن را به ارزانترین قیمتی که ممکن است تهیّه نمایند ولی اگر کسانی از ورثه که بالغ هستند اجازه بدهند که از سهم آنان بردارند، مقداری را که اجازه دادهاند، از سهم آنان می‌شود برداشت.
- [آیت الله بروجردی] اگر میت وصیت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند و بخواهند از اصل مال بردارند، احتیاط واجب آن است که مقدار واجب کفن را به ارزانترین قیمتی که ممکن است تهیه نمایند، ولی اگر کسانی از ورثه که بالغ هستند اجازه بدهند که از سهم آنان بردارند، مقداری را که اجازه دادهاند از سهم آنان می‌شود برداشت.
- [آیت الله سیستانی] مقدار واجب کفن که در مسأله قبل گفته شد از اصل مال میّت برداشته می‌شود ، بلکه مقدار مستحب کفن در حدود متعارف و معمول با ملاحظه شأن میّت را هم می‌شود از اصل مال او برداشت اگر چه احتیاط مستحب آن است که بیشتر از مقدار واجب کفن را از سهم وارثی که بالغ نشده برندارند .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر میت وصیت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند و بخواهند از اصل مال بردارند؛ احتیاط واجب آن است که مقدار واجب کفن را با ملاحظه شان میت به ارزانترین قیمتی که ممکن است تهیه نمایند؛ ولی اگر کسانی از ورثه که بالغ هستند اجازه بدهند که از سهم آنان بر دارند؛ مقداری را که اجازه داده اند؛ از سهم آنان می شود برداشت.
- [آیت الله خوئی] اگر میت وصیت نکرده باشد که کفن را از ثلث مال او بردارند، و بخواهند از اصل مال بردارند، احتیاط واجب آن است که مقدار واجب کفن را با ملاحظة شأن میت به ارزانترین قیمتی که ممکن است تهیه نمایند، ولی اگر کسانی از ورثه که بالغ هستند اجازه بدهند که از سهم آنان بردارند، مقداری را که اجازه دادهاند از سهم آنان می‌شود برداشت.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ورثه بالغ باشند و اجازه دهند که بیشتر از مقدار واجب کفن را که در مسأله قبل گفته شد از سهم آنان بردارند، اشکال ندارد و احتیاط آن است که بیشتر از مقدار واجب کفن را از سهم وارثی که بالغ نشده، برندارند.