احتیاج
حاجت در نیاز و احتیاج استعمال شده است.از اين عنوان در بسياری ابواب فقهی از قبيل طهارت، صلات، حج، امر به معروف و نهی از منکر، تجارت، دین و نکاح سخن رفته است.
مقداری از پول هیأت و مسجد نزد من است، آیا می توانم فعلاً این ها را خودم مصرف نمایم و هر وقت هیأت احتیاج پیدا کرد بپردازم؟
خیر، نمی توانید.
خیر، نمی توانید.
عنوان سوال:
مقداری از پول هیأت و مسجد نزد من است، آیا می توانم فعلاً این ها را خودم مصرف نمایم و هر وقت هیأت احتیاج پیدا کرد بپردازم؟
پاسخ:
خیر، نمی توانید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- گذاشتن وسایل هیأت عزاداری امام حسین علیه السّلام در مساجد چگونه است؟
- مقداری پول به من بخشیده شده و هدیه شده است و آن ها را در بانک گذاشته ام و هر سال مقداری سود مشروع به آن ها تعلّق گرفته است، آیا خمس این سودها را باید بپردازم یا این سود هم مثل اصل پول هدیه شده، خمس ندارد؟
- اشخاصی زمین داشته اند که به صورت موروثی بوده است، تمام وارثین تصمیم بر این گرفتند که زمین مذکور را جهت امور خیریّه در اختیار هیأت امنای مسجد جامع آن شهرستان بگذارند تا با صلاح دید هیأت امنا، در امور خیریه هزینه نمایند. در حال حاضر اداره تعاون شهرستان، زمین مذکور را برای احداث ساختمان اداری خود انتخاب کرده که مورد موافقت هیأت امنا قرار گرفته است. آیا هیأت امنای مسجد می توانند زمین مذکور را به اداره تعاون شهرستان هدیه نمایند.
- آیا هیأت امنا می توانند در ازای برگزاری مجالس ترحیم در مسجد، مبلغی از صاحبان عزا دریافت و خرج آب و برق مسجد نمایند؟
- تشکیل هیأت های مذهبی در منازل و خالی کردن مساجد در مناسبت های مذهبی، چه حکمی دارد؟
- مقداری قند و برنج و مبلغی پول برای عزاداری محرم جمع شده و زیاد آمده که در سال آینده مصرف می شود، آیا خمس آن ها واجب است؟
- هفت سال قبل زمین کشاورزی خود را به شخصی فروختم، در هنگام فروش قید شد هر گاه پشیمان شدم، دو برابر پولی را که در ازای قیمت زمین گرفته ام بپردازم. اکنون حاضرم دوچندان بپردازم و زمین را مال خود نمایم؛ حکم مسأله را بیان فرمایید؟
- چند سال قبل با وام، یک اتومبیل سواری تهیه کردم و بعد از پرداخت وام با فروش آن اتومبیل یک ماشین مدل جدید به صورت قسطی خریداری کردم و مقداری از پول ماشین اوّل را صرف زندگی کردم و مقداری از آن نیز موجود می باشد، آیا باید خمس آن را بپردازم؟
- لطفا حدود اختیارات هیأت امنا، واقف، متولّی و امام جماعت مسجد را مشخص فرمایید تا از تداخل امور و اختلاف در مسایل جلوگیری شود.
- مقداری نماز و روزه ی قضا دارم، آیا می توانم در این مورد کسی را اجیر نمایم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مقداری وام گرفته ام که در طول چهار سال بپردازم، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله خامنه ای] مبلغی پول از یکی از دوستانم به عنوان مضاربه گرفتم، به این شرط که آن مبلغ و مقداری اضافه را بعد از گذشت مدتی به او بپردازم و من هم قسمتی از آن را به یکی از دوستانم که به آن احتیاج داشت دادم و قرار شد یک سوم سود پول را او بپردازد. آیا این کار صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] موقوفهایست وقف بر مسجدی و فعلاً آن مسجد احتیاج به تعمیرندارد، آیا میتوان آن موقوفه را به مصرف تعمیر مسجد دیگر که خراب است رسانید؟
- [آیت الله نوری همدانی] روستائی است که دارای و باب مسجد یکی قدیمی و دیگر جدید، اولی هم قبلهاش کج و هم کوچک و دومی ولو تازه است ولی کوچک است از اهالی مقداری پول گرفتهام تا مسجد اولی را تعمیر نمایم ولی اهالی میگویند باید پول را برای مسجد دوم خرج نمایی و اگر برای مسجد اولی خرج کنی بقیه مخارجش را تقبل نمیکنیم، میگویند که مسجد اولی بدرد ما نمیخورد، حال تکلیف را بیان فرمایید:
- [آیت الله خامنه ای] مبلغی بابت سهم مبارک امام(علیه السلام) بر عهده من است که باید آن را به حضرتعالی بپردازم، و از طرفی مسجدی هست که احتیاج به کمک دارد، آیا اجازه می فرمایید که مبلغ مزبور را به امام جماعت آن مسجد بدهم تا در ساختمان و تکمیل آن مصرف نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مقداری پول به کسی قرض داده ام و چند سال است آنها را پس نداده است، آیا باید خمس آن را بپردازم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مقداری پول به عنوان قرض الحسنه به کسی داده ام و او پس نمی دهد و سال خمسی اینجانب رسیده است، آیا باید خمس آن را بپردازم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب مقلّد حضرت امام (رحمه الله) هستم مقداری پول به من بخشیده شده است و آنها را در بانک گذاشته ام و هرسال مقداری سود به آنها تعلّق گرفته است، آیا خمس آنها را باید بپردازم؟
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که پول معین نذر شده است که در ماه محرم در هیأت عزاداری مصرف شود آیا می تواند برای مدت کوتاه در آن تصرف کند مثلا به فردی قرض دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که مستطیع است و در منطقه ای زندگی می کند که مسجد وجود ندارد، آیا می تواند پول حجّ را برای ساختن مسجد مصرف نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در نذر خصوصیت معینی قرار دهد، مثلاً نذر کند، این پول را در فلان مسجد مصرف کنم، یا فلان روز را روزه بگیرم، یا این مال را خرج روضه حضرت سیدالشهدا نمایم، باید به همان صورتی که نذر کرده عمل کند و مخالفت با آن نمیتواند بکند.
- اگر کسی در مرضی که به آن مرض میمیرد، مقداری از مالش را به شخصی ببخشد و وصیت کند که بعد از مردن او هم مقداری به شخصی دیگر بدهند، آنچه را که در حال زندگی بخشیده، از اصل مال است و احتیاج به اذن ورثه ندارد، و چیزی را که وصیت کرده، اگر به مقدار ثلث میراث یا کمتر باشد، وصیت نافذ است و اگر زیادتر از ثلث باشد، زیادی آن احتیاج به اذن ورثه دارد.
- فروش اشیا و لوازم مسجد که در عرف زمان، استعمال آن معمول نیست، مانند سینیهای مسی یا پارچهای بزرگ، و تبدیل آن به اشیا و لوازم مورد احتیاج، زیر نظر متولی شرعی مانعی ندارد.
- اگر چیزی را برای یکی از امامان نذر کند، چنانچه مصرف معینی را قصد کرده، باید به همان مصرف برساند، و اگر مصرف معینی را قصد نکرده، باید به فقرا و زوّار بدهد و یا مسجد و مانند آن بسازد و ثواب آن را به آن امام هدیه کند؛ و همچنین است اگر چیزی را برای امامزاده نذر کند.
- ساختن مسجد و تعمیر مسجدی که نزدیک به خرابی می‌باشد، مستحب است و اگر مسجد طوری خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد، میتوانند آن را خراب کنند و دوباره بسازند بلکه میتوانند مسجدی را که خراب نشده، برای احتیاج مردم خراب کنند و بزرگتر بسازند.
- اگر کسی وصیّت کرده باشد که مقدار مستحب کفن را، که در مسئله ?92 گفته شد، از ثلث مال او بردارند، یا وصیّت کرده باشد که ثلث مال را به مصرف خود او برسانند، ولی مصرف آن را معیّن نکرده باشد یا فقط مصرف مقداری از آن را معین کرده باشد، میتوانند مقدار مستحب کفن را از ثلث مال او بردارند.
- اگر وقت نماز بهقدری تنگ است که بهسبب بهجا آوردن بعضی از کارهای مستحب نماز، مقداری از آن بعد از وقت خوانده میشود، باید آن مستحب را بهجا نیاورد؛ مثلاً اگر بهسبب خواندن قنوت مقداری از نماز بعد از وقت خوانده میشود، باید قنوت نخواند.
- اگر پیش از دادن زکات،از انگور، خرما، جو و گندمی که زکات آنها واجب شده، خود و افراد تحت تکفّل او بخورند، یا مثلاً به فقیر بدهد، باید زکات مقداری را که مصرف شده بدهد.
- گرفتن پول از بانکهای غیر اسلامی مانند بانکهای کشورهای کفر، چه دولتی باشد و چه شخصی جایز است، ولی نه بهعنوان قرض؛ و تصرف در آن احتیاج به اجازه حاکم شرع و یا وکیل او ندارد، مگر آنکه مال مسلمانی در بانک کفار باشد که باید نسبت به سهم آن مسلمان به وظیفه مخصوصی که در مورد بانکهای کشورهای اسلامی گفته شد عمل نماید.
- اگر کسی مقداری پول، طلا یا نقره قرض کند و قیمت آن کم شود، یا چند برابر گردد، چنانچه همان مقدار را که گرفته پس بدهد، کافی است، ولی اگر هر دو به غیر آن راضی شوند اشکال ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، در صورتی که این مسجد به هیچ وجه به تعمیر احتیاج نداشته باشد و احتمال احتیاج در آینده را هم ندهند، به طوری که نگهداری عایدات لغو و بیهوده باشد، میتوان در دیگر احتیاجات این مسجد صرف کرد و اگر مسجد هیچ گونه احتیاجی نداشته باشد و احتمال احتیاج هم ندهند میتوانند عایدات وقف را به مصرف مسجد دیگری که احتیاج به تعمیر دارد برسانند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 17 چنانچه در مساجد دیگر قابل استفاده باشد به آنها بدهند و اگر قابل استفاده نیست، بفروشند و وجه آن را در همان مسجد و اگر احتیاج نباشد، در مساجد دیگر مصرف کنند.
- [آیت الله مظاهری] اگر ملکی را مثلاً برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد با اذن حاکم شرع عایدات آن، در غیر تعمیر، یا تعمیر مسجد دیگر و مانند اینها مصرف میشود.
- [امام خمینی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمیرود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، در صورتی که غیر از تعمیر احتیاج دیگری نداشته باشد و عایداتش در معرض تلف و نگهداری آن لغو و بیهوده باشد میتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نظر بر اینکه به حسب ظاهر مردم پول خود را در صندوقهای قرض الحسنه به عنوان قرض به هیأت مدیره صندوق تحویل می دهند، لذا هیأت مدیره می توانند آن پولها را به عنوان مضاربه به اشخاص کاسب و معامله گر بدهند یا خود اعضای هیأت با آن پولها تجارت کنند و از سود حاصله آن، مخارج صندوق را تأمین نمایند و اگر چیزی زیاد آمد، هر طور توافق نموده و صلاح دانستند مصرف کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف کنند چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند در آمد آن ملک را می توان به مصرف تعمیر مسجد دیگری رساند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند ، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و احتمال هم نمی رود که تا مدّتی احتیاج به تعمیر پیدا کند . می توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنان چه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد، و انتظار هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، می توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیرات دارد برسانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند؛ چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و انتظار هم نمی رود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند؛ می توانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند.
- [آیت الله بروجردی] اگر ملکی را برای تعمیر مسجدی وقف نمایند، چنانچه آن مسجد احتیاج به تعمیر ندارد و انتظار هم نمیرود که تا مدتی احتیاج به تعمیر پیدا کند، میتوانند عایدات آن ملک را به مصرف مسجدی که احتیاج به تعمیر دارد برسانند.