امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
آیا امام جماعت می تواند به خاطر نظر مأمومین سوره ی خاصی را بخواند؟
مانعی ندارد.
مانعی ندارد.
پاسخ:
مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در نماز جماعت، امام یک سجده را فراموش کند، در حالی که مأمومین با خبر بوده اند ولی به خاطر جهل به مسأله، همراه با امام، نماز خود را ادامه داده اند، تکلیف نماز امام و نماز مأمومین چیست؟
- منظور از این که امام جماعت، رعایت حال اضعف مأمومین را بکند، چیست؟
- آیا امام جماعت می تواند نماز آیات را برای بار دوم برای مأمومین دیگر اقامه کند؟
- آیا امام و مأمومین می توانند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را به جماعت بخوانند؟
- اگر امام جماعت، در نماز چهار رکعتی اشتباه کند و در رکعت سوم تشهد و سلام دهد و مأمومین نیز از او تبعیت کنند؛ وظیفه ی امام و مأمومین چیست؟
- آیا اذان و اقامه ای که توسط امام جماعت گفته می شود، از اذان و اقامه مأمومین کفایت می کند؟
- اگر امام جماعت برای رساندن صدای خود به مأمومین از بلندگو استفاده کند، نماز اشکال پیدا می کند؟
- اگر در حین نماز، برای امام جماعت حالتی پیش بیاید که قادر به ادامه ی نماز نباشد، تکلیف مأمومین چیست؟
- در مسجدی یک امام جماعت برای اقامه نماز ظهر و یک امام جماعت دیگر برای اقامه نماز مغرب می آید. امام جماعت اوّل طبق جهت محراب رو به قبله می ایستد، ولی دومی با استدلال به علم قبله شناسی عقیده دارد که قبله حدود 20 درجه به سمت راست انحراف دارد. در این صورت تکلیف مأمومین در اقتدا به این دو امام جماعت چیست؟
- اگر کسی به خاطر تقیّه به امام جماعت سنّی یا غیر عادل اقتدا کند، باید نمازش را اعاده کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر امام جماعت مقداری از سوره را فراموش کند و به رکوع برود وظیفه مأمومین که متوجه می شوند چیست؟
- [سایر] آیا گفتن (الحمد لله رب العالمین) بعد از سوره حمد فقط برای مأمومین مستحب است، یا برای امام جماعت نیز مستحب می باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] جایی نماز جماعت برقرار شده و شخصی وارد می‌شود که امام جماعت را نمیشناسد. این شخص نسبت به یکی از مأمومین از جهت دارا بودن شرایط امام جماعت آشنایی دارد و به جای امام جماعت، به این مأموم اقتدا میکند. آیا این گونه نماز جماعت، از نظر شرع مقدّس اسلام صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] اگر ماًمومین زن باشند آیا می توان از امام جماعت زن در صورت وجود امام روحانی استفاده کرد؟
- [سایر] فردی به رکعت آخر نماز جماعت رسیده و اقتدا میکند. آیا بعد از پایان نماز امام جماعت، میتواند به نفر جلویی خود که همزمان با وی به مسجد رسیده و نماز میخواند اقتدا کند و ادامه نماز را به امامت آن فرد بخواند؟ (مثل وقتی که امام جماعت وضویش باطل شده و شخص دیگری از مأمومین عهده دار امامت می‌شود).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی پایش از مچ قطع شده، آیا می تواند بدون اطلاع دان به مأمومین امام جماعت بشود، در صورتی که مأمومین اطلاع ندارند؟
- [آیت الله خامنه ای] در نماز جماعت ظهر و عصر برغم اینکه مأمومین صدای امام جماعت و اتمام سوره حمد را نمی شنوند عموماً پس از شنیدن (بسم الله الرحمن الرحیم) سوره بعد، ذکر الحمد لله رب العالمین را بر زبان جاری می نمایند. با توجه به اینکه این ذکر مخصوص پایان سوره حمد می باشد آیا در این صورت صحت نماز دچار اشکال نمی شود؟
- [سایر] فلسفه اینکه در رکعت اول و دوم؛ امام جماعت، حمد و سوره را به جای مأمومین میخواند و آنها سکوت میکنند ولی بقیه موارد؛ مثل رکوع، سجود یا رکعت 3 یا 4 را خودشان میخوانند، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در نماز آیاتی که به جماعت اقامه می شود، خواندن حمد و سوره بر مأمومین واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت به خاطر سنّ زیادش نتواند نماز را تند بخواند اگر ما ذکر را زودتر از او بگوییم، آیا اشکال دارد و از ثواب جماعت کم می شود؟ من مثلاً می خواهم ثواب زیادی در نماز جماعت بگیرم آیا درست است که ذکر بیشتر بگویم و به این خاطر از امام جماعت جلو بزنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فُرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فُرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- کسی که می داند اگر سوره را بخواند در رکوع به امام نمی رسد، باید سوره را نخواند.
- مستحب مؤکد است که امام بعداز نماز خود بنشیند تا همه مأمومین از نماز فارغ شوند.
- اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح، مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، باید بنابر احتیاط حمد و سوره را نخواند، و اگر صدای امام را نشنود، مستحب است حمد و سوره بخواند، ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- انسان در بین نماز جماعتی که خواندن آن به جماعت واجب نیست بنابر اظهر می تواند نیت فُرادی کند اگر چه از اول نماز قصد فرادی داشته باشد، مثلاً نیّت کند که دو نماز خود را با یک نماز امام بخواند یعنی قصد کند که بین نماز فرادی کند و زودتر تمام کند و دوباره نماز دوم را به او اقتدا کند. ولی ممکن است از جهت اخلال به نظم جماعت و اشتباه انداختن مأمومین ممنوع باشد.
- نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد .
- مأموم باید غیر از حمد و سوره، همه چیز نماز را خودش بخواند، ولی اگر رکعت اول یا دوم او رکعت سوم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره خود را بخواند.
- اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، جواز جماعت محل تأمل است ولی در صورتی که جماعت دوم دارای مزایایی باشد که در شرع رجحان داشته باشد و کسی بخواهد به امید مطلوب بودن دو مرتبه نمازش را به جماعت بخواند، بنا بر اظهر جایز است.
- کسی که پشت ستون ایستاده، اگر از طرف راست یا چپ به واسطه مأموم دیگر به امام متصل نباشد، نمی تواند اقتدا کند، ولی اگر از دو طرف یا یک طرف متصل باشد و مأموم کسی را که امام را می بیند مشاهده کند، جماعتش صحیح است، و منظور از دیدن امام این است که اگر مأمومین نباشند بتواند امام را ببیند ولی غیر از مأمومین هر چه حائل شود موجب فرادی شدن نماز است.
- اگر به خیال این که امام در رکعت اول یا دوم است حمد و سوره نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوم یا چهارم بوده، نمازش صحیح است، ولی اگر پیش از رکوع بفهمد، باید حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد، فقط حمد را بخواند و بعد خود را به امام برساند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر امام یا ماموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند؛ چنانچه احتمال فساد آن نماز را ندهد اشکال دارد مگر به طور امامت و در مامومین کسانی باشند که نماز واجب را نخوانده باشند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بلندتر بودن جای مأموم از جای امام اشکال ندارد، ولی اگر امام در صحن مسجد بایستد و عده ای از مأمومین در بالکن و پشت بام، و طوری باشد که به آن جماعت نگویند، صحیح نیست. مثل این که امام در طبقه اول بایستد و مأمومین در بعضی از طبقات بالا که از جماعت دور است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر امام یا ماموم بخواهد نمازی را که با جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند چنانچه احتمال فساد ان نماز را ندهد جایز نیست مگر این که در نماز دوم امام باشد و در مامومین کسی باشد که نماز واجب را نخوانده باشد که در این صورت اعاده مستحب است
- [آیت الله اردبیلی] اگر جای مأموم بلندتر از جای امام باشد، اشکال ندارد، مگر آن که بلندی به مقداری باشد که عرفا یک جماعت به حساب نیایند. * شرط سوم: نبودن فاصله زیاد بین امام و مأموم و بین مأمومین.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که اطمینان دارد اگر سوره را بخواند به رکوع امام می رسد، احتیاط واجب آن است که سوره را بخواند و در این حال اگر سوره را بخواند و اتفاقا به رکوع امام نرسد جماعتش صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر امام یا مأموم بخواهد در نمازی که به جماعت خوانده، دوباره برای مأموم دیگری که جماعت نخوانده امام شود، و به جماعت بخواند جایز است. ولی اگر بخواهد برای دفعه سوم باز با جماعت بخواند اشکال دارد.
- [آیت الله خوئی] اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، چنانچه احتمال فساد آن نماز را ندهد اشکال دارد مگر اماماً اعاده نماید به شرطی که در مأمومین کسی باشد که نماز واجب را نخوانده باشد
- [امام خمینی] اگر ماموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند، لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیّت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله سبحانی] اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده، بخواند.