ناقص العقل
احمق (ابله) به معنای كودن یا كم خرد است و به آن معتوه یا ناقص العقل نیز میگویند. از این موضوع در باب هاى جهاد، نکاح و شهادات سخن گفته شده است.
فردی ناقص العقل در منزل اقوام خود بعضی از کارهای آن ها را انجام می دهد، آیا مستحق اجرت است؟
در صورتی که با اجازه ولیّ او باشد، اشکالی ندارد و مستحق اجرت است.
در صورتی که با اجازه ولیّ او باشد، اشکالی ندارد و مستحق اجرت است.
عنوان سوال:
فردی ناقص العقل در منزل اقوام خود بعضی از کارهای آن ها را انجام می دهد، آیا مستحق اجرت است؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا چیز خوردن از منزل اقوام و دوستان، جایز است؟
- آیا زن می تواند در قبال کارهایی که در منزل انجام می دهد، از شوهر خود طلب اجرت کند؟
- یکی از اقوام مبلغی وجه نقد، برای ساخت منزل قدیمی، برای رفاه حال خانواده داده است، آیا هبه صدق می کند یا نه؟
- در عرف، معمول است که زن کارهای خانه را انجام می دهد. آیا می توان گفت زن و شوهر با توجّه به این عرف به صورت ارتکازی، عقد را به این مبنا انجام می دهند که زوجه در منزل کار کند؟ لذا زوجه جهت انجام کارهای منزل آیا مزدی طلب کار نیست؟
- اگر فردی منزل مسکونی خود را بفروشد و قبل از رسیدن سال خمسی با وجه مذکور، مغازه ای جهت امرار معاش بخرد، آیا باید خمس آن را بپردازد؟
- آیا این شرط که همسر در آینده کارهای معمول منزل را انجام دهد صحیح است؟ و در صورتی که به شرط عمل نکرد، حکم آن چیست؟
- شخصی در منزل فردی با اجازه او مشغول نماز خواندن می شود. در همین هنگام صاحب خانه فوت می کند یا این که خانه را می فروشد، تکلیف شخصی نمازگزار چیست؟
- در صورتی که فردی را بین دو امر قرار داده و مثلاً بگویند: یا چک تو را به اجرا می گذاریم و یا منزل خود را به فلان قیمت به ما بفروش. آیا این نوع معامله صحیح است؟
- فردی منزلی را به قیمت معیّنی فروخته است و فروشنده، مقداری از ثمن را گرفته و مشتری قرار گذاشته بقیه را هنگام تحویل منزل بدهد. آیا این معامله، بیع سلف است؟
- فردی دو میلیون تومان وجه به دیگری پرداخت کرده و او منزل را بدون دریافت اجاره به مدت یک سال در اختیار او قرار داده است، حکم شرعی آن چیست؟ آیا عمل او ربا محسوب می شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا حضرت علی(ع) زنان را ناقص العقل می خواند؟
- [سایر] آیا در نهج البلاغه زن را ضعیف و ناقص العقل معرفی کردهاند؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه جاعل، جعاله را فسخ کند و عامل کارهای مقدماتی را انجام داده باشد آیا مستحق اجرت المثل است ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی قبل از تحقق جعاله کار را انجام دهد، آیا مستحق اجرت تعیین شده در قرار داد جعاله می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] ماشینی را به امانت در منزل دیگری گذاشته بودیم، صاحب منزل بدون اجازه، ماشین را رنگ کرده و قصد تبرّع و مجانی بودن را نداشته است آیا مستحق اجرت می گردد؟
- [آیت الله خامنه ای] اجرت دلال منزل
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی علی رغم تعیین اجرت در قبال انجام کار در قرار داد جعاله به قصد تبرع و عدم دریافت مزد مبادرت به انجام آن کند آیا مستحق آن مزد می باشد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا مدیر علاوه بر اخذ مخارج مستحقّ اجرت المثل زمان اداره خواهد بود یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی مدعی است که در منزل شوهر خدمت و کار زیادی انجام داده است، و اکنون شوهرش فوت شده و بنا است اموال او را تقسیم کنند، آیا حق دارد اجرت کارهای خود را مطالبه کند؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه جاعل از اجرتی که اعلان کرده بود به اجرت کمتر عدول کند و عامل اطلاع نداشته باشد مستحق چه مقدار اجرت می باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در مضاربه تعیین نسبت منفعت لازم است؛ بنابراین اگر شخصی سرمایه به دیگری دهد و از قرائن معلوم شود که قصد بخشش یا قرض و مانند آن ندارد، و بدون اینکه قراری در مورد سود و نحوه تقسیم آن بگذارند، دیگری با آن کسب کند، این مضاربه نیست؛ نتیجه آنکه، سود حاصل، متعلق به صاحب سرمایه است و عامل، فقط مستحق اجرةالمثل است، یعنی فقط میتواند به اندازه کاری که انجام داده اجرت دریافت کند.
- اگر مدت مزارعه تمام شود و بدون اینکه زارع کوتاهی یا سهلانگاری کرده باشد، محصول بهدست نیاید، پس در اینکه مالک بتواند خودش زراعت را بچیند یا زارع را وادار کند که محصول را بچیند و زمین را خالی کند اشکال است، و بنابر اظهر چون هر دو قصد زراعت را داشتهاند، مالک استحقاق اجرت برای نگهداشتن زرع تا زمان درو را ندارد. و اگر نرسیدن محصول بهعلت کوتاهی زارع باشد، احتمال است که مالک مستحق اجرتالمثل زمین در این مدت زیادی بقای زرع باشد، ولی عدم استحقاق سهم خود از مزارعه، خالی از وجه نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی بعد از احرام بمیرد، حجّش صحیح است همچنین اگر نایب بعد از احرام بمیرد، از حجّ منوب عنه کفایت میکند و تمام اجرت را هم مستحق می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر اجیر شود که عملی را طی چند سال انجام دهد و اجرت همه را یک مرتبه دریافت نماید، اجرت بر آن سالها تقسیم می‌شود و آنچه در مقابل کار، در هر سال است، درآمد آن سال میباشد، مگر این که اجرت در مقابل کل کار پرداخت شده باشد و جزء جزء کار در نظر گرفته نشده باشد، به نحوی که اگر کار را نیمه تمام بگذارد مستحقّ هیچ مقدار از اجرت نخواهد بود که در این صورت تمام اجرت دریافتی، درآمد همان سالی است که در آن سال آن را دریافت کرده است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه وصی نتواند به تنهایی کارهای میت را انجام دهد و نتواند کسی را کمک بگیرد حاکم شرع برای کمک او فردی را تعیین می کند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سرپرست اولاد صغیر میّت شده و وصیّت کننده برای او اجرتی معیّن نکرده فقیر باشد یا غنی میتواند از اموال صغیر برای خدمات و کارهای خود اجرت مناسب را بردارد، هر چند برداشتن اجرت در صورتی که غنی باشد خلاف احتیاط است.
- [آیت الله وحید خراسانی] کارهای بانکی دو قسم می باشد کارهایی که مربوط به معاملات ربوی است اشتغال به انها جایز نیست و کارمندی که در این نوع کارها مشغول است در مقابل ان نمی تواند اجرت بگیرد کارهایی که ارتباطی با معاملات ربوی ندارد اشتغال به انها و اجرت گرفتن برای انها جایز است
- [آیت الله علوی گرگانی] انسان میتواند برای بعضی از کارهای مستحبّی مثل زیارت قبر پیغمبر وامامان:، از طرف زندگان اجیر شود و نیز میتواند کار مستحبّی را بدون اجرت از طرف زندگان انجام دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگرمعلوم شودمعامله مساقات باطل بوده میوه های باغ مال صاحب باغ است، ولی باید اجرت آبیاری و کارهای دیگر را مطابق معمول به کسی که درختان را سرپرستی کرده بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر معلوم شود معامله مساقات باطل بوده میوه های باغ مال صاحب باغ است، ولی باید اجرت آبیاری و کارهای دیگر را مطابق معمول به کسی که درختان را سرپرستی کرده بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] در صورتی که مالک عین مال را از زراعت یا خرما و انگور به حاکم شرع یا مستحق یا وکیل انها تسلیم نماید می تواند برای این که تا وقت درو و یا خشک شدن برسد برای ماندن انها در زمینش اجرت مطالبه نماید
- [آیت الله شبیری زنجانی] در صورتی که مالک عین مال را از زراعت یا خرما یا انگور به حاکم یا مستحقّ یا وکیل آنها تسلیم کند، لازم نیست آنها را مجّانی بطور اشاعه نگاه دارد بلکه برای ماندن آنها در زمین تا وقت درو یا خشک شدن میتواند اجرت مطالبه نماید.