سقط جنین
افتادن جنین از رحم قبل از کامل شدن را سقط جنین گویند. عنوان یاد شده در بابهاى نکاح و دیات و نیز مسائل مستحدثه به کار رفته است.
در موارد جواز سقط جنین مانند در خطر بودن جان مادر آیا ادای دیه واجب است؟
واجب نیست، مانند موارد جواز عمل جرّاحی یا وجوب آن در مریض یا عمل حجامت که راجح است.
واجب نیست، مانند موارد جواز عمل جرّاحی یا وجوب آن در مریض یا عمل حجامت که راجح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا سقط عمدی جنین در مواردی که مطمئنیم یا احتمال می دهیم جان مادر در خطر است، در هر ماهی از بارداری، مجاز است؟
- اگر پدر و مادر با همدیگر جنین را سقط نمایند، آیا دیه نصف می شود؟ و دیه را به چه کسی باید بپردازند؟
- دیه ی به هم زدن نطفه ی بسته شده، یا سقط جنین، چه مقدار است؟
- اگر زن، عمدا خودش سقط جنین کرده، دیه را به چه کسی بدهد؟
- آیا مجرّد اطلاع و رضایت شوهر از سقط جنین که توسط همسر او انجام شده مانع ارث بردن شوهر از دیه ی سقط جنین می باشد یا نه؟ بلکه باید به نحوی هر چند به شکل دستور یا ترغیب و تشویق همسر در انجام سقط دخالت داشته باشد؟ و یا غیر مباشر محروم از ارث بردن از دیه نمی شود؟
- اگر زن عمدا سقط جنین نکند، ولی سهل انگاری کند، مثلاً از بلندی بپرد ، آیا باید دیه بدهد؟
- سقط جنین در چه صورتی قصاص دارد؟ اگر پزشکی به درخواست والدین به سقط جنین اقدام کرد، چه مسؤولیتی دارد؟
- اگر پزشکی دارویی که مستلزم سقط جنین است تجویز کرده و مادر با علم و آگاهی و با رضایت همسر آن را مصرف کند، دیه ی بچه بر عهده مادر است یا پزشک؟ و آیا پدر در این جا مسؤولیتی بر عهده دارد؟
- حکم سقط جنین را در صورت های زیر بیان فرمایید:
- آیا عدّه زن حامله در صورت سقط جنین باقی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سقط جنین با رضایت کامل پدر و مادر، توسط دکتر جراح، یا تزریق آمپول، انجام شود، دیه آن به عهده کیست؟ و اگر دکتر دارو را بدهد و مادر مصرف کند و جنین سقط شود، به عهده کیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چون افراد زیادی از جمله پزشک، فروشنده، خریدار، تزریق کننده، پدر و مادر جنین، در سقطِ به وسیله دارو نقش دارند. دیه سقط بر عهده کیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چون افراد زیادی از جمله پزشک، فروشنده، خریدار، تزریق کننده، پدر و مادر جنین، در سقطِ به وسیله دارو نقش دارند. دیه سقط بر عهده کیست؟
- [سایر] اگر سقط جنین با رضایت کامل پدر و مادر توسط پزشک انجام گیرد، دیه آن به عهده کیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] دیه سقط جنین اگر ذمی باشد ، یعنی پدر و مادر آن کافر ذمی باشد چه مقدار است ؟
- [آیت الله خامنه ای] سقط جنین فی نفسه چه حکمی دارد؟ و در صورتی که ادامه بارداری برای زندگی مادر خطر داشته باشد، حکم آن چیست؟
- [سایر] دیه سقط جنین چه مقدار است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ادامه حمل برای مادر، ضرر معتنابه یا خطر جانی داشته باشد، آیا اسقاط آن جایز است یا نه؟ و بر فرض جواز، حکم دیه آن چیست؟
- [آیت الله سیستانی] سقط جنین 40 روزه آیا دیه دارد؟ چه مقدار؟
- [سایر] دیه سقط جنین چه مقدار است؟<BR>
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلاست، که هر مثقال آن هجده نخود میباشد، و اگر عَلقَه، یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال، و اگر مُضغه، یعنی پاره گوشت باشد، شصت مثقال، و اگر دارای استخوان شده باشد، هشتاد مثقال، و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال است، اگرچه افضل و احوط در این صورت دیه کامل است، و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد، دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی است.
- اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسئله قبل گفته شد، به وارث بچّه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمیرسد.
- اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب می باشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند.
- اگر حفظ جان خود یا کسی که حفظ جان او واجب است یا حفظ مالی که نگهداری آن واجب میباشد، بدون شکستن نماز ممکن نباشد باید نماز را بشکند.
- فطره طفلی که از مادر یا دایه شیر میخورد، بر کسی است که مخارج مادر یا دایه را می‌دهد، ولی اگر مادر یا دایه مخارج را از مال طفل برمیدارد، فطره طفل بر کسی واجب نیست.
- بچه سقط شده را، اگر چهار ماه یا بیشتر دارد، باید بنابر احتیاط واجب غسل بدهند و اگر چهار ماه ندارد، باید در پارچهای بپیچند و بدون غسل دفن کنند.
- بچهای که بعد از مردن مادر به دنیا میآید، وقتی بالغ شد واجب است غسل مس میّت کند.
- مسلمانی را که محتضر است؛ یعنی در حال جان دادن میباشد، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، باید بنابر احتیاط واجب به پشت بخوابانند، بهطوریکه کف پاهایش به طرف قبله باشد.
- اگر بچه در رحم مادر بمیرد و ماندنش در رحم برای مادر خطر داشته باشد، باید به آسانترین راه او را بیرون آورند و چنانچه ناچار شوند که او را قطعهقطعه کنند اشکال ندارد، ولی باید به وسیله شوهرش اگر اهل فن است انجام بگیرد؛ و اگر نشد، بهوسیله زنی که اهل فن باشد او را بیرون بیاورند؛ و اگر ممکن نیست، مرد محرمی که اهل فن باشد؛ و اگر آن هم ممکن نشود مرد نامحرمی که اهل فن باشد بچه را بیرون بیاورد؛ و در صورتی که آن هم پیدا نشود کسی که اهل فن نباشد میتواند بچه را بیرون آورد.
- قضای نماز و روزه پدر، به عهده پسر بزرگتر است. و بنابر احتیاط واجب قضای نماز و روزه مادر هم بر اوست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی با فریاد زدن یا ایجاد صدا باعث کر شدن یا سقط جنین شود ضامن دیه آنهاست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر زن حامله از روی عمد کاری کند که جنین او سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که بیان شد به وارث طفل بپردازد و خود او از این دیه ارث نمیبرد و اگر ورثه جنین او را عفو کنند، دیه ساقط می‌شود، ولی در جنینی که روح در آن دمیده شده، بنابر احتیاط کفّاره قتل بر او واجب است.
- [آیت الله اردبیلی] ساقط کردن جنین مطلقا چه روح در آن دمیده شده باشد یا نه و چه جنین از حلال باشد یا از راه زنا حرام است و (دیه) نیز دارد؛ ولی اگر روح در جنین دمیده نشده باشد و به تشخیص پزشک حاذق و موثّق، زنده ماندن مادر متوقّف بر سقط آن باشد یا این که بقاء آن در رحم مستلزم نقص عضو یا درد غیر قابل تحمّل برای مادر باشد و زنده نگاه داشتن در خارج رحم نیز میسّر نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] سقط کردن بچه جایز نیست ، هر چند از زنا باشد ، مگر اینکه باقی ماندن آن برای زن ضرر غیر قابل تحملی داشته باشد ، یا مشقت زیاد داشته باشد که در این صورت قبل از جان یافتن بچه سقط کردن آن جایز است ولی دیه دارد ، و امّا بعد از جان یافتن بچه به هیج وجه اسقاط جایز نیست .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه جان مسلمانی به خاطر گرسنگی یا تشنگی در خطر باشد بر همه واجب است به او آب و غذا داده و از مرگ نجاتش بخشند.
- [آیت الله اردبیلی] دیه سقط جنین اگر از روی عمد یا شبه عمد باشد، بر عهده ساقط کننده جنین میباشد و همچنین است اگر از روی خطا باشد و روح در آن دمیده نشده باشد، اما اگر از روی خطا باشد و روح در آن دمیده شده باشد، بر عهده عاقله ساقط کننده است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، گناه کرده است و اگر آن جنین محکوم به اسلام باشد، دیه آن به شرح زیر میباشد: اوّل: اگر جنین به صورت (نُطْفه) باشد، دیه آن بیست مثقال شرعی طلای سکّهدار است. دوم:اگر به صورت (عَلَقه) (خون بسته شده) باشد، دیه آن چهل مثقال شرعی طلای سکّهدار است. سوم:اگر به صورت (مُضْغه) (یک پاره گوشت) باشد، دیه آن شصت مثقال شرعی طلای سکّهدار است. چهارم:اگر به صورت استخوان شده باشد، دیه آن هشتاد مثقال شرعی طلای سکّهدار است. پنجم:اگر روی استخوان گوشت روییده و صورت بندی شده باشد، ولی هنوز روح نداشته باشد، دیه آن یکصد مثقال شرعی طلای سکّهدار است. ششم:اگر روح در آن دمیده شده باشد، چنانچه جنین پسر باشد، دیه او یک هزار مثقال شرعی طلای سکّهدار است و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکّهدار است و در این صورت بنابر احتیاط، کفّاره قتل نیز بر عهده ساقط کننده میآید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شکستن نماز واجب عمداً بنابر احتیاط جایز نیست، ولی برای جلوگیری کردن از ضرر قابل توجه مالی یا بدنی مانعی ندارد، مثلاً اگر جان نمازگزار یا کسی که حفظ جان او واجب است به خطر بیفتد و بدون شکستن نماز رفع خطر ممکن نباشد باید نماز را شکست، همچنین برای حفظ مالی که نگهداری آن لازم است، اما برای مالی که اهمیت چندانی ندارد، مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی زن حاملهای را بکشد و کشتن آن زن به مرگ جنین او منجر شود، باید علاوه بر دیه زن، دیه جنین را هم به تفصیلی که گفته شد بپردازد.
- [آیت الله بروجردی] برای مس بچّهی مرده حتی بچّهی سقط شدهای که چهار ماه او تمام شده، غسل مس میت واجب است، بلکه بنا بر احتیاط واجب برای مس بچّهی سقط شدهای که از چهار ماه کمتر دارد باید غسل کرد، بنا بر این اگر بچّهی چهار ماههای مرده به دنیا بیاید، مادر او باید غسل مس میت کند، بلکه اگر از چهار ماه کمتر هم داشته باشد، بنا بر احتیاط واجب باید مادر او غسل نماید.