فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
اینکه پدر بر فرزند خود ولایت دارد مقصود ولایت در چه اموری است و اگر فرزند بالغ شد و رشید شد آیا باز ولایت پدر بر فرزندان باقی است یا خیر ؟
بعد از بلوغ و عقل دیگر ولایت ندارد و معنای ولایت یعنی سرپرستی و اداره امور او.
بعد از بلوغ و عقل دیگر ولایت ندارد و معنای ولایت یعنی سرپرستی و اداره امور او.
عنوان سوال:
اینکه پدر بر فرزند خود ولایت دارد مقصود ولایت در چه اموری است و اگر فرزند بالغ شد و رشید شد آیا باز ولایت پدر بر فرزندان باقی است یا خیر ؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا پس از رسیدن فرزندان به سن بلوغ یا رشد، پدر و مادر هیچ تکلیفی درباره حضانت آنان ندارند؟
- آیا پدر ولایت در امور حسبی محجور یا ولایت در برخورداری و استیفای منفعت به نفع خود را دارد؟
- در مورد دو نفر که پدر و فرزند میباشند و در سرقفلی مغازهای شریکاند و فرزند سهم سه دانگ خود را فروخته، آیا پدر حق شفعه دارد؟
- با سلام آیا پدر می تواند به فرزند فقیر یا فرزند به پدر فقیر زکات فطره بدهد؟ آیا فقیر می تواند فطریه را خرج درمان نماید؟
- مادری دارای 5 فرزند است و دیگر کسی ندارد و خودش هم ضعیف و ناتوان شده؛ آیا خرج و مخارج او بر فرزند بزرگتر واجب است یا بر همه فرزندان؟
- در چه مواردی امر پدر و مادر ، بر فرزند حرام است ؟
- آیا برای محصلینی که نمیتوانند در کنار پدر و مادر ادامه تحصیل بدهند نظیر طلاب خارجی که در حوزه علمیه قم مشغول تحصیل هستند در صورتی که پدر و مادر به خاطر علاقه و محبّتی که به فرزندشان دارند به فرزند اجازه ندهند که ادامه تحصیل دهد، آیا این فرزند میتواند بدون اجازه پدر و مادر ادامه تحصیل بدهد یا جایز نیست؟
- آیا میتوان نذری کرد و مصرف آن را از اشخاص واجب النفقه مانند پدر و مادر و فرزندان و همسر قرار داد؟
- آیا پول توجیبی که پدر به فرزند میدهد رضات او در طرز خرج کردن فرزند نیز شرط است یا خیر؟ با توجه به این که طرز خرج کردن غیر اسلامی نیست؟
- شخصی مرحوم شده است که دارای دو برادر پدری و یک برادر پدر ومادری و یک همسر بدون فرزند میباشد برادر پدر و مادری چندین روز قبل از خود متوفی از دنیا رفته و دارای چندین فرزند میباشد در تقسیم ارث به چه نحوی باید رفتار کرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] تصرف پدر در اموال فرزند بالغ خود
- [آیت الله مکارم شیرازی] ولایت پدر بر فرزند علی الدوام است؟ آیا شوهر بر همسر ولایت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ولایت پدر بر فرزند علی الدوام است؟ آیا شوهر بر همسر ولایت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زن و شوهری چند فرزند دارند. یکی از فرزندان آنها، که مجرّد است، فوت می کند و از او اموالی باقی می ماند، پدر این متوفّی نیز قبل از تقسیم ارث فرزند فوت می کند. اگر پدر این فرزند دارای والدین باشد، آیا سهم الارثی که از فرزند خود دارد به والدینش می رسد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پسر بزرگ چه بالغ باشد یا غیر بالغ، قبل از پدر فوت کند. آیا قضای نمازهای پدر از فرزندان دیگر ساقط می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا پدر یا مادر حق دارند فرزند یا فرزندان خود را از ارث محروم نمایند؟
- [آیت الله بهجت] آیا کسی که بالغ شد، رشید هم هست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا پدر یا مادر حق دارند فرزند یا فرزندان خود را از ارث محروم نمایند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر و مادری از فرزند خود ناراضی باشند عقوبت فرزندان چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ پدر یا جد می تواند در اموال فرزند تصرف کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فرزند بدون اجازة پدر و زن بدون اجازة شوهر قَسَم بخورد پدر و شوهر می توانند قَسَم را بهم بزنند .
- اگر پدر از قَسَم خوردن فرزند جلوگیری کند ؛ یا شوهر از قَسَم خوردن زن جلوگیری نماید ، قَسَم آنان صحیح نیست .
- اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید ، باید نماز و روزة پدر را قضا نماید . و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد ، بر پسر دوم چیزی واجب نیست .
- اگر پدر ، یا جدّ پدری برای پسر نابالغ خود زن بگیرد ، پسر باید بعد از بالغ شدن ، خرج آن زن را بدهد .
- اگر فرزند بدون اجازة پدر یا اجازة او نذر کند باید به آن نذر عمل نماید ولی اگر پدر از عملی که نذر کرده تو را منع کند نذرش مُنْحلّ می شود .
- اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند ، در صورتی که ترک آن موجب اذیت و ناراحتی آنها شود نماز جماعت بر او واجب می شود .
- اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد . و نیز پدر و فرزند و زن و شوهر می توانند از یکدیگر ربا بگیرند . شرائط فروشنده و خریدار :
- اگر مرد نداند که زن در عدّه است و با او ازدواج کند ، چنانچه زن هم نداند و بچّه ای از آنان به دنیا بیاید ، حلال زاده است و شرعاً فرزند هر دو می باشد ؛ ولی اگر زن می دانسته که در عدّه است و می دانسته که در عقد عدّه حرام است شرعاً بچّه ؛ فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند .
- غسل بچه مسلمان ، اگر چه ازو زنا باشد ، واجب است و غسل و کفن و دغن کافر و اولاد او ، جایز نیست . و کسی أه ازو بچگی دیوانه بوده و به حا ل دیوانگی بالغ شده چناتچه پدر و مادر او با یکی ازو آنان مسلمان باشند ، باید او را غسل داد و اگر هیچ کدام آنان مسلمان نباشند ، غسل دادن او جایز نیست .
- اگر وارث میّت فقط پدر ومادر ویک دختر با شد ، چنانچه میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر ودو خواهر پدری نداشته با شد ، مال را پنج قسمت می کنند ، پدر ومادر ، هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت آن را می برد واگر دو برادریا چهار خواهر یا یک برادر و دوخواهر پدری داشته باشد ، در اینجا نیز برادران و خواهران حاجب مادر می شوند ومانع از بردن مادر بیش از شش یک مال می گردند و لذا مال را شش قسمت می کنئد ، پدر ومادر ، هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت می برد و یک قسمت باقی مانده را چهار قسمت می کنند ، یک قسمت را به پدر و سه قسمت را به دختر می دهند ، مثلاً اگر مال میّت را 24 قسمت کنند 15 قسمت آن را به دختر و 5 قسمت آن را به پدر و 4 قسمت آن را به مادر می دهند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] ولایت پدر و جدّ پدری بر شخص دیوانه و سفیه در صورتی است که دیوانگی و سفاهت او قبل از بلوغ پیدا شده باشد، پس اگر بعد از بلوغ عارض شود، ولایت آنان با حاکم شرع است.
- [آیت الله مظاهری] پدر و جدّ پدری میتوانند برای فرزند غیر رشید خود همسر اختیار کنند و بعد از آنکه آن طفل رشید گردید نباید آن را به هم بزند مگر اینکه مفسدهای داشته باشد، و مخارج و مهریّه زن به عهده پسر میباشد، ولی اگر در حال عقد، طفل مالی نداشته باشد، مهر به عهده ولیّ اوست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست که پسر بزرگتر در حال مردن پدر یا مادر، بالغ باشد بلکه چنانچه طفل باشد بعد از بلوغ لازم است قضا کند و چنانچه قبل از بلوغ بمیرد بر فرزند بعدی واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] علاوه بر تأمین مخارج فرزند، تربیت صحیح و اِشراف بر امور وی و آموزش خواندن و نوشتن و شنا و نیز تزویج او پس از بلوغ، از حقوق فرزند بر پدر میباشد.
- [آیت الله سیستانی] وصی باید عاقل باشد، و در اموری که راجع به شخص موصی است، و همچنین بنا بر احتیاط واجب در اموری که راجع به دیگران است باید مورد اطمینان باشد، و وصی مسلمان باید بنا بر احتیاط واجب مسلمان باشد. و وصیّت به بچه نابالغ به تنهائی اگر مقصودِ موصی آن باشد که در حال بچگی بدون اجازه ولی تصرف نماید، بنا بر احتیاط واجب صحیح نیست و باید تصرف او به اذن حاکم شرع باشد، ولی اگر مقصود او این باشد که بعد از بلوغ یا به اذن ولی تصرف نماید، اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] بچّهای که رشید نشده شرعاً نمیتواند در مال خود تصرّف کند. امّا بچّهای که رشید باشد میتواند در مال خود تصرّف کند گرچه بالغ نشده باشد، ولی تا بالغ نشود مکلّف نیست یعنی عبادات بر او واجب نیست. و نشانه بالغ شدن یکی از سه چیز است: اوّل: روییدن موی درشت در بدن. دوّم: بیرون آمدن منی. سوّم: تمامشدن پانزدهسال قمری در مرد و تمام شدن نه سال قمری در زن.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه اول عبارتند از پدر مادر فرزندان فرزندان آنها (نوه) به تفصیلی که بیان می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک پسر باشند، پدر و مادر هر یک 16 مال و 46 باقی مانده را پسر میبرد و اگر پدر و مادر و چند پسر یا چند دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال میبرند و فرزندان 46 باقی مانده را به طور مساوی بین خودشان قسمت میکنند و اگر وارث پدر و مادر و پسر و دختر باشند، هر کدام از پدر و مادر 16 مال را میبرد و 46 باقی مانده به فرزندان میرسد که آن را طوری تقسیم میکنند که هر پسری دو برابر یک دختر ببرد، بنابراین اگر میّت پدر و مادر و یک پسر و دو دختر داشته باشد، سهم هر یک از پدر و مادر 16 و سهم پسر 26 و سهم هر دختر 16 خواهد بود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] تا هفت سال قمری پسر یا دختر تمام نشده، پدر نمیتواند او را از مادرش جدا کند ولی مادر باید در نحوه تربیت و اداره فرزند نظر پدر را رعایت کند، در دوران شیردهی، زن حقّ دارد فرزند خود را شیر بدهد، مگر آن که کس دیگری یافت شود که حاضر باشد مجّانی یا با مزد کمتری بچه را شیر دهد، در این صورت پدر میتواند بچه را از مادر جدا سازد، هر چند مستحبّ است که چنین کاری را نکند و فرزند را در نزد مادر خود باقی بگذارد. در این زمان هم رعایت نظر پدر در تربیت و اداره فرزند بر مادر وی لازم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] پدر و جد پدری می توانند (در صورت ضرورت) برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود ازدواج کنند و بعد از آن که طفل بالغ شد یا دیوانه عاقل گردید بنابر احتیاط واجب نباید آن را به هم زد.