سن بلوغ
بلوغ، مبحثی در فقه می‌باشد.و در مورد علائم و نشانه‌های آن اقوالی بین فقهای امامیه و اهل سنت مطرح شده است.
آیا پس از رسیدن فرزندان به سن بلوغ یا رشد، پدر و مادر هیچ تکلیفی درباره حضانت آنان ندارند؟
پس از رسیدن فرزندان به سنّ بلوغ و رشد پدر و مادر نسبت به حضانت آنها تکلیفی ندارند.
پس از رسیدن فرزندان به سنّ بلوغ و رشد پدر و مادر نسبت به حضانت آنها تکلیفی ندارند.
عنوان سوال:
آیا پس از رسیدن فرزندان به سن بلوغ یا رشد، پدر و مادر هیچ تکلیفی درباره حضانت آنان ندارند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر جدایی فرزند از مادر، خواهر یا برادرش به سلامت روانی طرفین خصوصاً طفل، لطمه وارد کند یعنی مشقّت غیر قابل تحمّل را سبب شود، آیا میتوان حضانت فرزند را تا رسیدن به سنِّ بلوغ یا رشد به یکی از والدین سپرد؟
- آیا دادگاه اسلامی میتواند با توجه به شرایط خاص والدین و حفظ مصالح طفل بدون در نظر داشتن سن طفل (2 و 7 سال) حضانت وی را به پدر واگذار نماید؟
- اینکه پدر بر فرزند خود ولایت دارد مقصود ولایت در چه اموری است و اگر فرزند بالغ شد و رشید شد آیا باز ولایت پدر بر فرزندان باقی است یا خیر ؟
- آیا میتوان نذری کرد و مصرف آن را از اشخاص واجب النفقه مانند پدر و مادر و فرزندان و همسر قرار داد؟
- سن بلوغ دختران در چند سالگی می‌باشد؟
- شرط نفوذ نکاح را قانون، مصلحت مولی علیه بیان نموده حال آیا در صورتی که مصلحت مولی علیه رعایت نشود آیا مولی علیه میتواند بعد از رسیدن به سن بلوغ نکاح را فسخ کند؟
- بچهای در سن پنج و یا شش سالگی از دنیا رفته و پدر و مادر بدون اطّلاع از مسئله بچه را بدون غسل و نماز دفن کرده اند و از این موضوع دو سال میگذرد تکلیف پدر و مادر اکنون چه می‌باشد آیا جایز است نبش قبر نمایند؟
- پدر و مادر از اولاد چقدر ارث میبرند و از چه میبرند؟ البته غیر از پدر و مادر متوفّی یک پسر و دو دختر هم دارد.
- پدر و مادر در زمان حیاتشان چندین مرتبه گفته‌اند که خانهای که خودشان در آن زندگی میکنند مال دخترهای آنهاست (احتمالاً منظور پس از فوت پدر و مادر بوده است) و این مطلب را چندین نفر هم شنیدهاند و شاهد بر این گفته میباشند. اکنون که پدر و مادر فوت کردهاند، دو پسر می‌گویند که این خانه هم مثل بقیه اموال پدر و مادر باید بین پسرها و دخترها تقسیم شود. حال با توجه به اینکه وصیت نامه مکتوبی در این زمینه موجود نیست و نیز با توجه به اینکه پدر و مادر به غیر از این خانه املاک و اموال دیگری هم دارند تکلیف چیست؟
- آیا برای محصلینی که نمیتوانند در کنار پدر و مادر ادامه تحصیل بدهند نظیر طلاب خارجی که در حوزه علمیه قم مشغول تحصیل هستند در صورتی که پدر و مادر به خاطر علاقه و محبّتی که به فرزندشان دارند به فرزند اجازه ندهند که ادامه تحصیل دهد، آیا این فرزند میتواند بدون اجازه پدر و مادر ادامه تحصیل بدهد یا جایز نیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] الف - هرگاه جدایی فرزند از مادر یا خواهر و برادرش به سلامت روانی طرفین بالاخصّ کودک لطمه وارد کند (یعنی مشقّت غیر قابل تحمّل برای طرفین ایجاد گردد) آیا میتوان حضانت طفل را تا رسیدن به سنّ بلوغ یا رشد به یکی از والدین واگذار کرد؟ ب - آیا دادگاه میتواند با توجّه به شرایط خاصّ والدین و حفظ مصالح طفل بدون در نظر گرفتن سنّ طفل (2 و 7 سال) او را به پدر و یا مادر واگذار کند؟ ج - پس از رسیدن اطفال به سنّ بلوغ یا رشد آیا پدر و مادر در رابطه با حضانت او تکلیف دارند؟ د - هرگاه بستگان محجور از قبول قیمومیّت محجور امتناع کنند آیا میتوان آنان را ملزم به قبول این مسئولیت کرد؟
- [سایر] حضانت اطفال به چه معنا است؟ و حکمت آن چیست؟ در دوران جدایی و طلاق حق حضانت فرزندان با پدر است یا مادر؟
- [سایر] حضانت اطفال به چه معنا است؟ و حکمت آن چیست؟ در دوران جدایی و طلاق حق حضانت فرزندان با پدر است یا مادر؟
- [آیت الله بهجت] آیا فرزندان بعد از رسیدن به سن بلوغ می توانند به لحاظ مادی مستقل شوند و آیا پدر بعد از بلوغ آنان می تواند بدون اذن آن ها در اموالشان تصرف کند؟
- [آیت الله خامنه ای] برای رفع حجر از غیر بالغ، آیا رسیدن او به سن بلوغ کافی است یا باید رشد او نیز احراز شود؟
- [آیت الله بهجت] پس از فوت پدر، آیا مادر در قبال حضانت فرزندان صغیر می تواند از جدّ پدری مطالبه ی اجرت کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] پس از فوت پدر، آیا مادر در قبال حضانت فرزندان صغیر می تواند از جدّ پدری مطالبه اجرت کند؟
- [آیت الله اردبیلی] ب. در صورت جدا بودن صفت بلوغ از وصف رشد، آیا سنّ بلوغ میتواند اماره رشد قرار گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ پدر یا جد می تواند در اموال فرزند تصرف کند؟
- [آیت الله اردبیلی] دین مبین اسلام برای پسران، سنّ بلوغ را اتمام پانزده سال قمری و برای دختران، اتمام نُه سال قمری معیّن نموده است و از طرفی نظر فقهای عظام این است که بعد از فرا رسیدن سنّ بلوغ، نمیتوان کسی را به عنوان جنون یا عدم رشد، محجور نمود، مگر این که عدم رشد یا جنون او ثابت شده باشد. آیا مراد از بلوغ، همان بلوغ طبیعی (آمادگی جسمی برای عمل زناشویی و حاملگی) است یا بلوغ عقلی و رشد عقلانی؟ و آیا میتوان بین بلوغ در تکالیف فردی (عبادات) و بلوغ در روابط اجتماعی از قبیل معاملات و... تفاوت قائل شد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- عمّه و خالة پدر و عمّه و خالة پدر ِ پدر و عمّه و خالة مادر و عمّه و خالة مادرِ مادر هر چه بالا روند ، به انسان محرمند .
- انسان نمی تواند با دختری که مادر ، یا مادر بزرگ انسان او را شیر کامل داده ازدواج کند . و نیز اگر زن پدر انسان از شیر پدر او دختری را شیر داده باشد ؛ انسان نمی تواند با آن دختر ازداج نماید و چنانچه دختر شیر خواری را برای خود عقد کند ، بعد مادر یا مادر بزرگ ، یا زن پدر او از شیر همان پدر آن دختر را شیر دهد ، عقد باطل می شود .
- بچه ای که بعد از مردن مادر به دنیا می آید ، وقتی بالغ شد واجب است ، غسل مس میت کند .
- اگر وارث میّت فقط پدر ومادر او باششند ، مال سه قسمت می شود ، دو قسمت آن را پدر ویک قسمت را مادر می برد ، ولی اگر میّت دو برادر یا چهار خواهر ، یا یک برادر ودو خواهر داشته با شد که همة آنان پدری با شند یعنی پدر آنان با پدر میّت یکی با شد ، خواه مادرشان هم با مادر میّت یکی با شد یا نه ، اگر چه تا میّت پد رومادر دارد اینه ارث نمی برند ، امّا آنان حاجب مادر می شوند ، یعنی مانع می شوند که مادر بیش از شش یک ببرد ولذا مادر شش یک مال را می برد وبقیّه را به پدر می دهند .
- اگر وارث میّت فقط پدر و یک دختر یا مادر و یک دختر باشد ، مال را چهار قسمت می کنند ، یک قسمت آن را پدر یا مادر ، و بقّیه را دختر می برد .
- اگر وارث میّت فقط پدر و جند دختر یا مادر و چند دختر باشد ، مال را پنج قسمت می کنند ، یک قسمت را پدر یا مادر می برد ، و چهار قسمت را دخترها بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند .
- اگر پسر بزرگتر بخواهد نماز پدر یا مادر را بخواند ، باید به تکلیف خود عمل کند . مثلاً قضای نماز ها را باید ایستاده بخواند . هر چند پدر یا مادر قدرت ایستادن را نداشته اند .
- اگر وارث میّت فقط پدر و یک پسر یا مادر و یک پسر باشد ، مال را شش قسمت می کنند یک قسمت آن را پدر یا مادر و پنج قسمت را پسر می برد .
- اگر وارث میّت فقط پدر ، یا مادر ، یا پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت می کنند ، یک قسمت آن را پدر ، یا مادر می برد ، وبقّیه را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- اگر کسی زنی را برای خود عقد نماید ، اگر چه با او نزدیکی نکند ، مادر و مادرِ آن زن و مادر پدر او هرچه بالا روند به آن مرد محرم می شوند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] مادر در (حِضانت) نوزاد پسر تا دو سال و نوزاد دختر تا هفت سال اولویّت دارد، به شرط آن که مادر مسلمان، عاقل و آزاد باشد و به دیگری شوهر نکرده باشد، در غیر این صورت پدر مقدّم است و پس از این مدّت، حضانت با پدر است، ولی اگر پدر مرده باشد یا واجد شرایط لازم برای حضانت بچّه نباشد، مادر هرچند شوهر کرده باشد بر جدّ و دیگران مقدّم است، واگر مادر در زمانی که مسئول حضانت و نگهداری کودک است بمیرد، پدر بر دیگران در حضانت کودک مقدّم است.
- [آیت الله اردبیلی] (حِضانت) یعنی نگهداری و پرورش کودک حق و تکلیف پدر و مادر است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه اول عبارتند از پدر مادر فرزندان فرزندان آنها (نوه) به تفصیلی که بیان می شود.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که مادر از حقّ حضانت خود بگذرد و به گونهای باشد که حقّ کودک از بین نرود و در تربیت و نگهداری کودک اهمال نشود، پدر نمیتواند او را به حضانت مجبور نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه پسر بزرگتر در موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه بوده، هروقت بالغ و عاقل شود باید نماز و روزه پدر یا مادر را قضا نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث شوهر و پدر و مادر و فرزندان میت باشند. سهم شوهر 41 می شود و به هر یک از پدر و مادر 61 می رسد وبقیه مال بین بچه های میت طبق مسائل گذشته تقسیم می شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر وارث زن و پدر و مادر و فرزندان میت باشند. سهم زن 81 و سهم پدر و مادر هر یک 61 می شود و بقیه مال بین بچه های میت طبق مسائل گذشته تقسیم می شود.
- [آیت الله سبحانی] اجازه پدر و مادر برای اعتکاف فرزندان شرط نیست، مگر این که عمل آنان مایه رنجش آنان و برخلاف خوشرفتاری با پدر و مادر باشد که اسلام بر آن تأکید فراوان دارد.
- [آیت الله اردبیلی] چنانچه پدر و مادر هر دو بمیرند، حقّ حضانت به جدّ پدری میرسد و در صورت نبودن او، هرکدام از نزدیکانش که عرفا برای حضانت وی سزاوارتر محسوب میشوند، میتوانند حضانت او را به عهده بگیرند و اگر کسی که حضانت وی را قبول کند نبود یا صلاحیت لازم را نداشت، چنانچه بچّه از خود مالی داشته باشد، حاکم شرع از مال او فرد صالحی را جهت حضانت وی انتخاب می‌کند و اگر مالی نداشته باشد، حاکم شرع باید مخارج حضانت وی را از بیتالمال بپردازد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] طبقه دوم عبارتند از جد و جده و برادر و خواهر و فرزندان آنها که به تفصیل عبارتند از: الف پدر پدر متوفی (جد پدری ). ب پدر مادر متوفی (جد مادری ). ج مادر پدر متوفی (جده پدری ). د مادر مادر متوفی (جده مادری ). ه برادر و خواهر متوفی که پدر و مادر آنها با پدر و مادر متوفی یکی باشد (برادر پدری و مادری). و برادر و خواهر متوفی که تنها پدر آنها با پدر متوفی یکی باشد (برادر پدری). ز برادر و خواهر متوفی که تنها مادر آنها با مادر متوفی یکی باشد (برادر مادری). ح فرزندان برادر و خواهر میت که در صورت نبودن برادر و خواهر میت از او ارث می برند.