بیهوش
بیهوشی (اغماء، غش) به زوال شعور و عقل می‌گویند، از هوش رفتن نیز معنای دیگر آن است. از آن در باب‌هایی نظیر طهارت، صلاة، صوم، حج، مضاربه، وکالت، و نکاح سخن رفته است.
شخصی چهار روز بیهوش بوده، آیا نمازهایی را که در این چند روز نخوانده، قضا دارد؟
اگر تمام وقت بیهوش بوده، و سبب بیهوشی، خودش نبوده، قضا ندارد.
اگر تمام وقت بیهوش بوده، و سبب بیهوشی، خودش نبوده، قضا ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی قبل از میقات یا در میقات و قبل از احرام بیهوش شده، وظیفه او چیست؟
- شخصی اول ظهر در وطن بوده و نمازش را نخواند و به مسافرت رفت در سفر هم نمازش را تا مغرب به هر علت نخوانده و قضا شده، حال که به وطن برگشته آن نماز را شکسته قضا کند یا تمام؟
- شخصی مدتی نماز قضا دارد، آیا باید به ترتیب نمازها را قضا کند؟
- شخصی مدتی، قبل از وقتِ نماز، برای نماز وضو می گرفته و جاهل به مسأله بوده است، آیا نمازهایی که با آن وضو خوانده صحیح است؟
- بر شخصی حج مستقر بوده و بعد از احرام و دخول در حرم مجنون یا بیهوش شده، و پس از مدتی در ایران با همان حال فوت کرده، آیا حج از عهده او ساقط شده است؟
- شخصی مشغول نافله ظهر شد، یادش آمد نماز صبح را نخوانده، آیا می تواند از نافله به نماز صبح عدول کند؟
- اگر محکوم بیهوش شود، آیا حکم بر او جاری می شود؟
- شخصی به خیال اینکه رفقای او قصد ده روز کرده اند، نماز را تمام خوانده است، بعداً معلوم شده که آنها قصد نکرده اند، آیا نمازهایی که تمام خوانده صحیح است و قصد اقامه محقق شده؟
- شخصی سکته کرده و مدتی قدرت بر حرکت نداشته و حواسش هم بجا نبوده، آیا نمازهای این مدتش قضا دارد؟
- شخصی چندین سال نماز خوانده و فعلا فهمیده که نمازهایش غلط بوده، آیا لازم است نمازها را قضا کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] تعداد نمازهایی که نخوانده ام زیاد است و نمی دانم چه قدر است، آیا غیر از قضا برای جبران آن ها می توان کار دیگری کرد؟
- [سایر] اگر شخصی تا به امروز نماز آیات نخوانده باشد، چند نماز آیات قضا باید ادا کند؟ با تشکر
- [آیت الله بهجت] شخصی که بیهوش بوده، او را برای مداوا به بیمارستانی واقع در 200 کیلومتری محل بیهوشی بردند و او بعد از به هوش آمدن، نمازهای یومیّه را نخواند، وظیفه ی او در قضا چگونه است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر شخصی راضی شود که او را مدّتی بیهوش کنند جایز است؟
- [آیت الله خوئی] اگر طبیب، شخصی مریض را بیهوش کند به جهت جراحی مثلاً و مدتی طول بکشد چون این بیهوشی تا اندازهای به اختیار مریض و با اطلاع و رضایت او انجام شده، آیا نمازهایی که در مدت بیهوشی از بین رفته قضای آن بر مریض واجب است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] نمازهایی که قضا شده می خواستم بخوانم ولی تعدادش را نمی دانم، چکنم؟
- [آیت الله اردبیلی] ب. نمازهایی که بدون طهارت عورتین خوانده، آیا بعد از بهبودی باید قضا نماید؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در بیمارستانی که تا محلّ خودش بیش از ده فرسخ فاصله دارد، بیش از یک ماه بستری بوده و نمازهای یومیّه ی خود را نخوانده است، اکنون نمازها را چگونه قضا کند؟
- [سایر] کسی که 8 سال نماز نخوانده چطور و چگونه میتواند نماز قضا هایش را بخواند؟؟
- [آیت الله بهجت] آیا کسی که نماز جمعه را در وقتش نخوانده، می تواند آن را قضا نماید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در لباس خود منی ببیند و بداند که از خود او است و برای آن غسل نکرده، باید غسل کند و نمازهایی را که یقین دارد بعد از بیرون آمدن منی خوانده قضا کند، ولی نمازهایی را که احتمال می دهد بعد از بیرون آمدن منی خوانده لازم نیست قضا نماید.
- کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را بجا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد. ولی نمازهای یومیه ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده است، قضا ندارد.
- اگر کسی نداند که نمازهایی که از او قضا شده کدام یک جلوتر بوده لازم نیست به طوری بخواند که ترتیب حاصل شود و می تواند هرکدام را مقدم بدارد.
- احتیاط واجب، رعایت ترتیب در قضاء نمازهای یومیه است، برای کسی که ترتیب قضا شدن نمازهای خود را می داند و در نمازهایی که در اداء آنها ترتیب لازم است مانند نماز ظهر و عصر، لازم است در قضا ترتیب بین آنها رعایت شود.
- اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.
- اگر اطمینان داشته باشد که حمد و سوره و اذکار واجب نماز را به صورت صحیح می خواند و بعد متوجه شود که غلط بوده نمازهایی را که خوانده صحیح است و قضا ندارد هرچند احتیاط مستحب آن است که قضا کند. اما اگر احتمال غلط بودن حمد و سوره و سایر اذکار واجب نماز را می داده و سهل انگاری کرده و نماز خوانده و بعد متوجه شده که غلط بوده نمی تواند به نمازهایی که خوانده اکتفا کند. و اگر به جهت لهجه خاصی که دارد نتواند نماز خود را به صورت عربی صحیح بخواند به همان مقدار که قدرت دارد بخواند و صحیح است.
- اگر صاحب گاو و گوسفند و شتر و طلا و نقره در مقداری از سال مست یا بیهوش شود، زکات از او ساقط نمی شود. و همچنین است اگر موقع واجب شدن زکات گندم و جو و خرما و کشمش، مست یا بیهوش باشد.
- اگر پیش از آنکه برای رکوع خم شود بفهمد که حمد و سوره را نخوانده باید بخواند و اگر بفهمد سوره را نخوانده باید فقط سوره را بخواند ولی اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده باید اول حمد و بعد از آن دوباره سوره را بخواند و نیز اگر خم شود و پیش از آنکه به رکوع برسد بفهمد حمد و سوره یا سوره تنها و یا حمد تنها را نخوانده باید بایستد و به همین دستور عمل نماید.
- کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، بعد از آن که مرض او خوب شد، لازم نیست نمازهایی را که در وقت مرض مطابق وظیفه اش خوانده قضا نماید. ولی اگر در بین وقت نماز مرض او خوب شود، باید نمازی را که در آن وقت خوانده دوباره بخواند.
- اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهای میت بمیرد و خودش هم نماز قضا داشته باشد، باید از مال او برای نمازهائی که اجیر بوده دیگری را اجیر نمایند و اگر چیزی زیاد آمد، در صورتی که وصیت کرده باشد و ورثه اجازه بدهند برای تمام نمازهای او اجیر بگیرند، و اگر اجازه ندهند ثلث آن را به مصرف نماز خودش برسانند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] نمازهائی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد، ولی روزههای واجب را که در حال حیض نگرفته باید قضا نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نمازهائی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد؛ ولی روزه های واجب را که در حال حیض نگرفته باید قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را به جا آورد، اگر چه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهای یومیه ای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد. و هم چنین کسی که در تمام وقت بدون عمد بیهوش بوده قضا بر او واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را به جا آورد گرچه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهای یومیهای را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد و همچنین نمازهایی را که به واسطه جنون یا بیهوشی یا حواس پرتی در اثر کهولت سن و مانند اینها نخوانده قضا ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که نماز واجب خود را در وقت ان نخوانده باید قضای ان را به جا اورد اگر چه در تمام وقت نماز خواب مانده یا به واسطه مستی یا بی هوشی که به اختیار او بوده نماز نخوانده باشد و نمازهایی را که زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد چه نمازهای یومیه باشد چه غیر ان ولی در نماز ایات برای زلزله و رعد و برق بنابر احتیاط واجب بدون نیت ادا و قضا بجا اورد
- [آیت الله سیستانی] نمازهائی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد ، ولی روزههای ماه رمضان را که در حال حیض نگرفته باید قضا نماید ، و همچنین بنابر احتیاط لازم روزههائی که به نذر در وقت معین واجب شده و در حال حیض نگرفته باید قضا نماید .
- [آیت الله وحید خراسانی] نمازهایی که زن در حال حیض نخوانده قضا ندارد و حکم نماز ایات در مساله خواهد امد و روزه ماه رمضان را باید قضا نماید ولی در روزه واجب به نذر معین یعنی نذر کرده باشد که روز معینی روزه بگیرد اگر مصادف با ایام حیض شود بنابر احتیاط واجب قضا نماید
- [آیت الله بهجت] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده، باید قضای آن را بجا آورد، اگر چه در تمام وقت نماز، خواب مانده یا به سبب مستی نماز نخوانده باشد؛ ولی کسی که در تمام وقت نماز، هنوز بالغ نشده و یا دیوانه و یا بیهوش است و یا زنی که در تمام وقت نماز در حال حیض یا نفاس است، نمازی که اینها نخوانده اند قضا ندارد، مگراین که قبل از تمام شدن وقت نماز، این افراد از چنین حالی خارج شوند یعنی شخص غیربالغ به تکلیف برسد و بیهوش به هوش آید و زن از حیض و نفاس پاک شود و مجنون عاقل شود، که دراین صورت نمازی را که لااقل یک رکعت از آن را ولو با تیمّم و حذف مستحبات، در وقت می توانسته بخواند و نخوانده، باید قضا نماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که نماز واجب خود را در وقت آن نخوانده باید قضای آن را به جا آورد، اگرچه در تمام وقت نماز، خواب مانده یا به واسطه بی هوشی که به دست خود انجام گرفته و یا مستی نماز نخوانده باشد، ولی نمازهائی را که کافر مسلمان شده و زن در حال حیض یا نفاس نخوانده قضا ندارد چه نمازهای یومیّه باشد چه غیر آن.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در محل خودش وقت نماز گذشته و نماز را نخوانده باشد مثل این که افتاب طلوع کرده و نماز صبح را نخوانده و یا افتاب غروب کرده و نماز ظهر و عصر را نخوانده باشد و به محلی مسافرت کند که در ان جا افتاب طلوع نکرده و یا غروب نکرده است بنا بر احتیاط واجب نمازهایی را که از او فوت شده به قصد ما فی الذمه اعم از قضا و ادا به جا اورد