کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
آیا می توان یک مد نان از نانوایی خرید و جهت کفاره روزه به فقیر داد، یا حتماً باید یک کیلو باشد؟
بلی، یک مد (750 گرم) نان کفایت می کند ولی بهتر است یک کیلو بدهد.
بلی، یک مد (750 گرم) نان کفایت می کند ولی بهتر است یک کیلو بدهد.
عنوان سوال:
آیا می توان یک مد نان از نانوایی خرید و جهت کفاره روزه به فقیر داد، یا حتماً باید یک کیلو باشد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا خرید سه کیلو آرد از نانوایی جهت درست کردن حلوا جایز است؟
- آیا در کفاره می توان به جای آرد یا نان و گندم، برنج به فقیر داد؟
- فرموده اید کسی که روزه قضای رمضان را گرفته است جایز نیست بعد از ظهر افطار کند و اگر افطار کرد باید به ده فقیر طعام بدهد (به هر نفر یک مدّ که تقریباً ده سیر است بدهد یا ده فقیر را یک وعده غذا بدهد) سؤال این است که اگر کسی روزه رمضان غیر را تبرّعاً یا استیجاراً گرفته چطور؟ و آیا اگر افطار کرد باید کفاره هم بدهد؟
- شخصی به جهت مریضی روزه ماه رمضان را نگرفته، آیا می تواند پول کفاره تأخیر آن را به فقیر بپردازد؟
- خرید و فروش نان به صورت دانه ای صحیح است یا خیر؟
- کسی که روزه ماه مبارک رمضان را بدون عذر شرعی باطل کند، اگر بخواهد بعنوان کفّاره شصت فقیر را اطعام کند، آیا می تواند قیمت آن را حساب کرده و پول آن را به فقیر بدهد؟
- آیا می توان سهم سادات را به سادات فقیر محلّ داد؟
- دختری 4 سال روزه های خود را نگرفته و از طرفی می باید برای خودش جهیزیّه تهیه کند، اگر بخواهد برای هر روز 60 فقیر اطعام کند جمعاً چقدر می شود؟ آیا دادن کفاره مقدّم است یا تهیّه جهیزیه؟
- آیا جایز است حیوان زنده را به عنوان کفاره به فقیر بدهند؟
- آیا قصد افطار و روزه خوردن مبطل روزه می شود و قضا و کفّاره دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] خرید آرد از نانوایی برای پختن نان در منزل چه حکمی دارد و حال آنکه نانوایی حق دادن آرد را ندارد ؟
- [آیت الله خوئی] زید برای کفاره قضای ماه رمضان مثلاً صد مد گندم یا جو میخرد به فقیر میدهد، چون در شهر وسیله پخت و پزِ نان، در خانهها نیست، لذا فقیر این گندم یا جو را میفروشد و قیمت آن را از نانوا، نان میخرد و مصرف میکند، چون نان گرانتر است قیمت صد مد گندم یا جو حدود هشتاد مد نان می‌شود، حال از ذمه زید صد مد که به فقیر داده ادا شده، یا آن که آنچه فقیر نموده از نان ادا شده، آنچه حکم است بیان فرمائید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا می توانیم در کفاره افطار عمدی روزه ماه مبارک رمضان ، که به 60 مسکین به هر کدام یک مد گندم یا آرد یا نان یا برنج بدهیم آن ها را تبدیل به پول کنیم و به فقیر بدهیم ؟
- [آیت الله بهجت] آیا در کفّاره می توان به جای آرد یا نان و گندم، موادّ خوراکی دیگر یا پول آن را به فقیر داد؟
- [آیت الله بهجت] آیا در زکات فطره می توان به جای قیمت گندم، نان محاسبه کرد؟ با توجه به این که نانوایی ها نان را از آرد دولتی تهیه می کنند که با قیمت آزاد آن تفاوت چشمگیری دارد.
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان در کفاره جمع به جای 60 روز روزه به 60 فقیر طعام داد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر برای حلوا درست کردن مثلا از نانوائی 3 کیلو آرد بخریم آیا اشکال دارد ؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا صحیح است در مدّ طعام که به عنوان کفّاره روزه پرداخت می‌شود، به جای طعام، پول آن را به فقیر داد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی کفاره قسم بر عهده داشته باشد و توان مالی اطعام ده نفر را نیز داشته باشد ولی دسترسی به ده نفر فقیر مقدور نشود، می تواند ده مد طعام به یک فقیر بدهد یا تبدیل به سه روز روزه می شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] در تلویزیون شنیدم که در مقابل یک روز روزه کفّاره آن 750 گرم مد طعام مثل ماکارونی 750 گرمی به فقیر داد آیا این درست است یا باید غذای آماده کفّاره داد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر قضای روزه رمضان را چند سال تاخیر بیندازد، باید قضا را بگیرد، و برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد.
- کسی که کفّاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا بدستوری که در مسأله بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است، طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد، و چنانچه برایش ممکن نباشد مخیّر است بین اینکه هیجده روز روزه بگیرد، و یا اینکه هر چند مد که می تواند بفقرا اطعام بدهد، و اگر نتواند بدهد، باید استغفار کند اگر چه مثلا یک مرتبه بگوید استغفر الله، و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند کفّاره را بدهد.
- کسی که باید برای کفّاره یک روز شصت فقیر را طعام بدهد، اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هر کدام از آن‌ها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی چنانچه فقیر، دارای عائله باشد انسان می تواند، برای هر یک از عیالات فقیر او اگر چه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد، بلی اگر فرزندان او صغیر باشند سهم او و بچه ها را یک جا تحویل دهد.
- کسی که قضای روزه رمضان را گرفته اگر بعد از ظهر عمداً کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد، باید به ده فقیر هر کدام یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد و اگر نمی تواند سه روز روزه بگیرد، و بنابر احتیاط مستحب شصت فقیر را طعام بدهد.
- اگر به عهد خود عمل نکند، باید کفاره بدهد، یعنی شصت فقیر را سیر کند، یا دو ماه روزه بگیرد یا یک بنده آزاد کند.
- اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چه آن چیز أصلا حرام باشد مثل شراب و زنا یا به جهتی حرام شده باشد مثل نزدیکی با عیال خود در حال حیض، بنابر احتیاط واجب کفّاره جمع بر او واجب می شود، یعنی باید یک بنده آزاد کند، و دو ماه روزه بگیرد، و شصت فقیر را سیر کند، یا بهر کدام اینها یک مد طعام بدهد، و چنانچه هر سه برایش ممکن نباشد، هر کدام آن‌ها ممکن است باید انجام دهد.
- اگر روزه گرفتن برای جنین زن حامله ضرر داشته باشد روزه بر او واجب نیست و باید قضای آن را بعداً بگیرد و اگر روزه گرفتن برای خود زن حامله ضرر دارد نباید روزه بگیرد و باید قضای آن را بعداً بگیرد و یک مدّ طعام نیز برای هر روز که روزه نگرفته به فقیر بدهد.
- اگر بواسطه مرضی روزه رمضان را نگیرد، و مرض او تا رمضان سال بعد طول بکشد، قضای روزه هائی را که نگرفته بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو و مانند اینها به فقیر بدهد، ولی اگر بواسطه عذر دیگری مثلا برای مسافرت روزه نگرفته باشد، و عذر او تا رمضان بعد باقی بماند روزه هایی را که نگرفته باید قضا کند، و احتیاط واجب آن است که برای هر روز یک مد طعام هم به فقیر بدهد.
- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر بیشتر از مخارج سالش و کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند.
- اگر روزه رمضان را عمداً نگیرد، باید قضای آنرا بجا آورد و برای هر روز دو ماه روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام بدهد، یا یک بنده آزاد کند، و چنانچه تا رمضان آینده قضای آن روزه را بجا نیاورد برای هر روز نیز دادن یک مد طعام لازم است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] لازم نیست کفاره هر روز را به یک فقیر بدهد، بلکه می تواند کفاره چندین روز را به یک نفر بدهد و اگر مقداری نان دهد که گندم آن به اندازه یک مد باشد کافی است، ولی پول آن را نمی تواند بدهد مگر این که اطمینان داشته باشد آن را برای خرید نان مصرف می کند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که باید برای هر روزه یک مُدّ طعام به فقیر بدهد، میتواند کفاره چند روز را به یک فقیر بدهد.
- [آیت الله خوئی] کسی که به واسط پیری نمیتواند روزه بگیرد، یا برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی در صورت دوم باید برای هر روز یک مد طعام- گندم یا جو یا نان و مانند اینها- به فقیر بدهد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که بواسطه پیری نمیتواند روزه بگیرد یا برای او مشقّت دارد ، روزه بر او واجب نیست ، ولی در صورت دوم باید برای هر روز یک مُد طعام گندم یا جو ، یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] : کفّاره روزه یکی از سه چیز است : آزاد کردن یک بنده، یا دو ماه روزه گرفتن، یا شصت فقیر را سیر کردن (و اگر به هر کدام یک (مُدّ) که تقریباً 750گرم است گندم یا جو یا مانند آن‌ها بدهد کافی است). و در زمان ما که بنده آزاد کردن موضوع ندارد در میان دو چیز دیگر مخیّر است و به جای گندم می تواند مقدار نانی بدهد که گندم آن به اندازه یک (مُدّ) است. همچنین پرداخت پول به جای مُدّ کافی نیست مگر این که یقین داشته باشد فقیر، آن را صرف نان می کند.
- [آیت الله خوئی] در کفارة افطار روزه ماه رمضان، باید یک بنده آزاد کند یا بهدستوری که در مسألة بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها و چنانچه اینها بدهد برایش ممکن نباشد، بنابر احتیاط باید بقدر امکان تصدیق و استغفار نماید و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند، کفاره را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در کفاره افطار روزه ماه رمضان؛ باید یک بنده آزاد کند؛ یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می شود دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد که تقریبا ده سیر است؛ طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد؛ بنا بر احتیاط باید به قدر امکان تصدق و استغفار نماید و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند؛ کفاره را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] در کفاره افطار روزه ماه رمضان ، باید یک بنده آزاد کند ، یا به دستوری که در مسأله بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد ، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً (750) گرم است ، طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها بدهد ، و چنانچه اینها برایش ممکن نباشد ، باید به قدر امکان تصدّق دهد ، و اگر ممکن نیست ، استغفار نماید . و احتیاط واجب آن است که هر وقت بتواند ، کفاره را بدهد .
- [آیت الله بهجت] کسی که کفّاره روزه رمضان بر او واجب است، باید یک بنده آزاد کند، یا به دستوری که در مسئله بعد گفته می‌شود دو ماه روزه بگیرد، یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریباً ده سیر است طعام، یعنی گندم یا جو و مانند اینها بدهد، و دادن پول کافی نیست، ولی اگر فقیر را در خرید و قبول آن وکیل کند و فقیر نیز انجام دهد، کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که برای کفاره روزه، اطعام شصت فقیر را انتخاب کرده باید به هر کدام یک مد طعام (تقریبا 750 گرم) بدهد و نمی تواند چند مد را به یک نفر بدهد، مگر این که دسترسی به شصت فقیر پیدانکند، ولی اگر اطمینان داشته باشد که فقیر طعام را به عیالات خود می دهد و با آن‌ها می خورد، می تواند برای هر یک از عیالات او، هر چند صغیر باشند، یک مد به آن فقیر بدهد.