چون مقصود از امر به معروف و نهی از منکر آن است که مرتکب فعل حرام و ترک واجب، این عمل را ترک کند، پس اگر به مجرّد اظهار کراهت از این عمل ولو به اعراض و ترک معاشرت و مراوده مرتکب، مرتدع می شود و ترک می کند، کافی است و ادای وظیفه امر به معروف و نهی از منکر شده است و حاجت به امر و نهی بیشتر نیست. و این، درجه اوّل از امر به معروف و نهی از منکر است. درجه دوّم از امر به معروف و نهی از منکر آن است که اگر مرتکب منکر، با اظهار کراهت، ترک معصیت نکرد با حسن خلق و کلام حسن او را امر به معروف و نهی از منکر کند و مصالح ترک منکر و فعل معروف و مفاسد عکس آن را بیان کند تا مرتکب، متنبّه شود و ترک معصیت کند، و اگر به همین مقدار مرتکب، متنبّه شد و معصیت را ترک کرد ادای وظیفه شده است. درجه سوّم از امر به معروف و نهی از منکر آن است که اگر معصیت کار، به زبان خوش و کلام حسن، ترک معصیت نکرد، با غلظت و کلام خشن و تعییر و سرزنش، امر و نهی کند. با مراعات ترتیب درجات زبری و خشونت. درجه چهارم از امر به معروف و نهی از منکر در موردی است که معصیت کار، از درجات مذکوره، ترک معصیت نکد و مصرّ باشد، در این صورت اگر بداند به زدن، ترک می کند و یا اقلاً احتمال عقلایی باشد که زدن، مؤثّر است و از ضرر به جان و مال و عرض خود یا مسلمان دیگری ایمن باشد، واجب است زدن به مقداری که ترک معصیت کند. به شرط آنکه منجرّ به جرح و قتل یا سرخی و کبودی که دیه دارد، نشود.
