معامله
معامله ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • معامله (اخص)، عقود و ایقاعات• معامله (اعم)، امور بی‌نیاز از قصد قربت
اگر کسی در معامله ای دروغ بگوید و روی آن قسم یاد کند این معامله چه صورتی دارد؟
دروغ حرام است و حرمت قسم دروغ از دروغ خیلی بیشتر است. ولی معامله فی نفسه باطل نیست.
دروغ حرام است و حرمت قسم دروغ از دروغ خیلی بیشتر است. ولی معامله فی نفسه باطل نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- یک نفر مقتول است، اولیای دم کسی را به عنوان قاتل معرفی می کنند، ولی در دادگاه دلیل کافی اقامه نمی کنند، مورد از موارد لوث خارج می شود، آیا در صورت استحلاف باید متهم یک قسم یاد کند یا چند قسم؟ و اگر بدون سوگند حکم به برائت شود صحیح است یا باید نقض شود؟
- اگر مردی قسم بخورد که با همسرش نزدیکی نکند، آیا براین قسم اثری مترتب می شود؟
- آیا در موارد زیر قسم صحیح است؟ 1 شخصی قسم بخورد فلان دارو را نخورد در حالی که این دارو برای بیماریش مفید است. 2 قسم بخورد با بعضی از خویشاوندان خود قطع رابطه کند؟
- اگر پدری بخاطر ولایت شرعیه ای که بر فرزند نابالغ خود دارد، معامله ای با مال پسر بکند و پسر بعد از بلوغ مدعی غبن در معامله شود و پدر بگوید مصلحت بود که معامله کردم و غبنی صورت نگرفته، قول کدام یک مقدم است.حکم صورتی را که پدر مرحوم شده باشد بیان فرمایید.
- در مواردی که موضوع دعوا مربوط به اشخاص حقیقی نباشد (مثلا فردی متولی حسینیّه و یا مسجد است) می شود از منکر بر حسب مورد درخواست قسم کرد؟ یا اینکه اقامه قسم مربوط به مرافعات شخصیه است؟
- قطعه زمینی حدود سه سال پیش فروخته شده است و خریدار حدود نصف قیمت را داده است و از دادن مابقی آن خودداری می کند. در صورتی که صیغه معامله با رضایت طرفین جاری شده باشد، ضرر این معامله بعد از این مدت متوجه فروشنده است یا خریدار؟
- مدّعی برای اثبات حق خود بیّنه ندارد و حاضر هم نمی شود که منکر قسم بخورد، آیا قاضی می تواند اقدام به قسم دادن منکر و در نتیجه حکم به برائت او کند؟
- در تاریخ 1/1/74 زن و شوهری که بچه دار نمی شدند; جهت انجام تلقیح مصنوعی به بیمارستان مراجعه و در تاریخ 2/1/74 مرد در تصادف، فوت کرد و در تاریخ 3/1/74 تلقیح، طبق موازین پزشکی صورت گرفته، و پس از نه ماه فرزند بدنیا آمده است; با توجه به مثال یاد شده سؤالات زیر مطرح باشد: 1 انجام تلقیح مصنوعی، به نظر حضرتعالی از نظر شرع انور اسلام چه صورتی دارد؟ 2 آیا چنین فرزندی، به خانواده یاد شده، ملحق می شود یا خیر؟ 3 در صورت ملحق شدن، آیا چنین فرزندی از ارث (ماترک) متوفی برخوردار می گردد یا خیر؟
- کمک کردن به متکدّیان که بر سر هر کوچه و خیابان می نشینند و بسیاری از آنان به دروغ ادّعای فقر می کنند، چه حکمی دارد؟
- خرید و فروش کتابهایی که در آنها مطالب گمراه کننده و احیاناً خلاف واقع و دروغ درج شده چه صورت دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا بعد از ظاهر شدن عیب در جنس فروخته شده، خریدار می تواند جنس را به قیمت معیب از فروشنده مطالبه کند؟ و اگر در این معامله فروشنده دروغ بگوید یا قسم دروغ بخورد، معامله چه صورتی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه مواردی قسم دروغ جایز است؟
- [سایر] شخصی قسم دروغ به قرآن یاد کرده اکنون نادم و پشیمان است. اگر توبه کند و از خداوند طلب عفو و بخشش نماید، آیا گناه ایشان قابل بخشش نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی در شرایطی قرار بگیرد که ناچار باشد قسم دروغ بخورد، مثلا به او بگویند قسم بخور در مورد فلان موضوع راست بگویی و او قسم بخورد ولی به دلایلی دروغ بگوید، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] کفاره 3 بار قسم خوردن قران به دروغ چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در صورت لزوم تعدّد قسامه در جراحات، منسوبین نزدیک مدّعی نیز لازم است قسم یاد نمایند، یا تکرار قسامه توسّط خود مدّعی کافی است؟ همچنین در صورتی که مدّعی علیه قسم یاد نماید باز هم تکرار وی یا تکمیل توسّط منسوبین در صورت علم به موضوع لازم می باشد؟
- [آیت الله سیستانی] کفاره 3 بار قسم خوردن قران به دروغ چیست و باید به چه کسی داده شود ؟
- [سایر] در بعضی روایات خدا قسم یاد کرده بعضی را داخل بهشت نکند. اگر توبه کردند، چه؟
- [سایر] اگر قسم یاد کردن در اسلام کار خوبی نیست پس چرا در قرآن سوگندهای بسیاری یادشده؟
- [سایر] در آیه یک سوره نجم خداوند به ستاره ای که پنهان می شود قسم یاد کرده، منظور از این قسم چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم نمی تواند صحیح آن را یاد بگیرد باید هرطور که می تواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.
- ب: کسی که برای اثبات یا نفی چیزی قسم می خورد، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ می باشد، ولی کفاره قسم را ندارد. ولی اگر برای این که خودش یا مسلمان دیگری را از شر ظالمی نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهی واجب می شود امّا اگر بتواند توریه کند یعنی: موقع قسم خوردن طوری نیّت کند که دروغ نشود بنابر احتیاط واجب باید توریه نماید; مثلا اگر ظالمی بخواهد کسی را اذیّت کند و از انسان بپرسد که او را ندیده ای؟ و انسان یک ساعت قبل او را دیده باشد، ولی بگوید او را ندیده ام به این قصد که از پنج دقیقه پیش ندیده ام.
- شریکی که با سرمایه شرکت معامله می کند اگر بگوید سرمایه تلف شده و پیش مجتهد جامع الشرائط قسم بخورد، باید حرف او را قبول کرد.
- قسم در صورتی صحیح است که انسان توانایی انجام آن را داشته باشد و اگر هنگام قسم خوردن بتواند آن کار را انجام دهد و هنگام عمل از انجام آن ناتوان شود یا برای او مشقت داشته باشد عمل به آن لازم نیست و قسم به هم می خورد.
- قسم دو نوع است: الف: قسم برای انجام یا ترک کاری در آینده. ب: قسم برای اثبات یا نفی چیزی.
- اگر عامل در معامله نسیه مجاز بوده و مدّعی شود که مطالبات وصول نشده است و مالک منکر عدم وصول شود و بیّنه نداشته باشد، قول عامل با قسم مقدم است.
- اگر انسان با کسی به این قسم معامله کند که درختهای میوه ای را که میوه آن مال خود اوست، یا اختیار میوه های آن با اوست تا مدّت معیّنی به آن کس واگذار کند که تربیت نماید و آب دهد و به مقداری مشاع که قرار می گذارند از میوه آن بردارد، این معامله را مُساقات می گویند.
- اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.
- یاد گرفتن احکام معاملات به قدری که مورد احتیاج است لازم است، و مستحب است فروشنده بین مشتری ها در قیمت جنس فرق نگذارد و در قیمت جنس سخت گیری نکند، و کسی که با او معامله کرده اگر پشیمان شود و از او تقاضا کند که معامله را به هم بزند بپذیرد.
- کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمی داند و می تواند یاد بگیرد چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید یاد بگیرد و اگر وقت تنگ است بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد باید نمازش را به جماعت بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه و اگر دروغ باشد، حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد، مکروه است و اگر دروغ باشد، حرام است.
- [آیت الله نوری همدانی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد حرام است .
- [آیت الله بروجردی] قسم خوردن در معامله، اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد حرام است.
- [امام خمینی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است، و اگر دروغ باشد حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد حرام.
- [آیت الله اردبیلی] قسم خوردن در معامله اگر راست باشد مکروه است و اگر دروغ باشد، حرام است و طبق بیان امیرمؤمنان علیهالسلام : (قسم خوردن در معامله، سبب نابودی برکت میگردد.)(1)
- [آیت الله بهجت] اگر حفظ امانت متوقف بر آن باشد که دروغ بگوید، پس اگر میتواند، باید توریه کند، و اگر نمیتواند، واجب است دروغ بگوید تا امانت حفظ شود و اگر دروغ نگفت و امانت محفوظ نماند ضامن است، بلکه اگر قسم دروغ لازم شد، واجب است قسم بخورد، وگرنه ضامن است.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که قَسَم می خورد اگر حرف او راست باشد قَسَم خوردن او مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ می باشد ، ولی اگر برای اینکه خودش یا مسلمان دیگری را از شرّ ظالمی نجات دهد ، قَسَم دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهی واجب می شود و این جور قَسَم خوردن غیر از قَسَمی است که در مسائل پیش گ
- [امام خمینی] کسی که قسم میخورد، اگر حرف او راست باشد قسم خوردن او مکروه است و اگر دروغ باشد حرام و از گناهان بزرگ میباشد، ولی اگر برای این که خودش یا مسلمان دیگری را از شر ظالمی نجات دهد، قسم دروغ بخورد اشکال ندارد بلکه گاهی واجب می‌شود و این جور قسم خوردن غیر از قسمی است که در مسائل پیش گفته شد.