حریم
حریم، اصطلاحی فقهی و حقوقی به‌معنای محدوده‌ای معین در اطراف برخی اموال غیرمنقول که برای بهره بردن کامل مالکان از آن اموال، از برخی تصرفات دیگران در آن محدوده منع شده است.
عده ای می خواهند برای منطقه ای جوی آب بسازند، اما اهالی منطقه همجوار می گویند چون محل جوی آب در حریم زمینهای ما قرار گرفته، حق ندارید جوی آب را بسازید، حکم آن را بیان فرمایید.
اگر جزء حریم آنها باشد، چنین حقی را دارند.
اگر جزء حریم آنها باشد، چنین حقی را دارند.
عنوان سوال:
عده ای می خواهند برای منطقه ای جوی آب بسازند، اما اهالی منطقه همجوار می گویند چون محل جوی آب در حریم زمینهای ما قرار گرفته، حق ندارید جوی آب را بسازید، حکم آن را بیان فرمایید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در زمین موات نهری ایجاد کرده است. بعد صاحبان زمینهای اطراف، زمینهای تا کنار نهر را احیا کرده و درخت کاشته اند، اکنون ادعای حریم برای زمینهای خود می کنند. حکم آن را مشروحاً بیان فرمایید.
- اینجانب در پاسگاه نگهبان می باشم و عدّه ای در حوزه محل کار بیش از چهار فرسخ به گشت زنی مشغول می باشند. لطفاً وظیفه ما را نسبت به نماز و روزه بیان فرمایید؟
- اهالی یک منطقه بابت هزینه لوله کشی محل، مبلغی را جمع کرده و تحویل شورای محل دادند. پس از پایان کار لوله کشی، مقداری از آن پول اضافه آمد، که با تصویب کلیه صاحبان وجه، مقرر شد مبلغ اضافی جهت تعمیر لوله ها و هزینه های جنبی آن، نزد شورا باقی بماند.با توجه به اینکه این مبلغ در یکی از بانکها پس انداز شده، آیا می توان آن را تحت عنوان یکی از عقود اسلامی به جریان انداخته، و از سود حاصله آن، در جهت خدمات عمومی آن منطقه استفاده کرد؟ و آیا می توان این پول را به عنوان قرض الحسنه در اختیار هیئت عزاداران حضرت امام حسین (علیه السلام) قرار داد، تا صرف رونق بخشیدن به اینگونه جلسات مذهبی گردد؟ در صورت مثبت بودن جواب، آیا رضایت اکثریت صاحبان پول شرط است، یا رضایت کلیه آنان؟
- حوض و آب انبار و اراضی وقفی، که با لوله کشی شهری از استفاده افتاده و بعضی آن را تصرف و خانه و محل کار و زراعت کرده اند، لطفاً وظیفه متولی آنها را بیان فرمایید؟
- چند نفر مدتها قبل زمین مواتی را تحجیر می کنند و بعد از حفر چاه و نصب موتور آب پشیمان می شوند و محل را رها کرده و می روند، بعدها چند نفر از اهالی، همانجا را تصرف و احیا می کنند. یعنی باغ درست می کنند یا خانه می سازند، آیا کسانی که قبلا علامتگذاری کرده اند روی این زمینها حقی دارند؟
- اینجانب ساکن تهران می باشم و در 36 کیلومتری تهران در منطقه ای کوهستانی باغ و خانه دارم، که گاهی برای تفریح و استفاده از آب و هوا به آنجا می روم، با توجه به اینکه در آن محل بدنیا نیامده ام، نماز و روزه ام در آنجا چه حکمی دارد؟
- هنگام رفتن به مزارع و باغات بزرگ و کوچک، لطفاً حکم موارد ذیل را بیان فرمایید: استفاده از محصول آنها و همچنین آبهای جاری آن چه بصورت قنات و چشمه و یا چاه که بوسیله ای آب آن را خارج می کنند، وضو گرفتن و غسل و تیمّم و شستن لباس و مصرف خوردن و غیرذلک. همینطور در راههای عمومی و یا خصوصی که با بعضی از مزارع و باغها برخورد می شود عنوان حق المارّه و همچنین میوه درختهایی که در بعضی اماکن و راهها و دیوار باغ بیرون آمده و یا روی زمین ریخته و یا گاهی در جوی آب بدست می آید، حکمش چیست؟
- شخصی که احتمالا دارای نارسایی عقلی است، خواهر خود و فرزند 28 ماهه او را به وسیله چاقو مورد ضرب و جرح قرار داده، و سپس با پاشیدن بنزین، آنان را آتش زده و از محلّ جنایت گریخته است. پس از 15 روز خانم مذکور، فوت کرده ولی کودک زنده مانده است. و قاتل نیز شخصاً مالی ندارد! لطفاً حکم شرعی را بیان فرمایید:
- در گیلان معمول است که مزرعه و تخم شالی و کود شیمیایی را به زراع تحویل داده و قرار می کنند که نصف محصول را به مالک زمین بدهد، اکنون عده ای می گویند این عمل صحیح نیست و با تبلیغات خود زارعین را منصرف می کنند و در نتیجه چون مالک زمین پیر شده و قدرت کشت ندارد، مزارع بلا استفاده می ماند. بدیهی است مالک زمین که روزی قدرت داشته و زمین موات را آباد کرده و یا با پول خریداری کرده است، اکنون حاضر نیست که زمین خود را مجاناً در اختیار دیگری قرار دهد، مستدعی است حکم شرعی مسأله را بیان فرمایید تا زارعین با دلگرمی بکار خود اشتغال ورزند؟
- خانمی سی سال قبل با فوت شوهرش مالک یک هشتم اعیانی تعدادی درخت گردو و متفرقه در دو پلاک زمین مشجّر گردیده، و در این مدت حاضر به تقویم و دریافت بهای سهم الارث خود نشده، و هر ساله یک هشتم از محصول سردرختی را برده است، متمنی است در موارد ذیل حکم شرعی را بیان فرمایید: 1 نحوه تقویم اشجار و پرداخت بهای یک هشتم اعیانی به چه طریق می باشد؟ آیا درختها به قیمت زنده که در محلّ خود باقی بماند باید قیمت شود، یا قیمت درختی که باید ریخته شود؟ و نیز زمینی که درخت در فضای آن قرار دارد، مشمول یک هشتم خواهد بود یا خیر؟ 2 خانم مذکور می تواند از فروش سهم یک هشتم امتناع کند، و به مالکیّت خود ادامه دهد، که در نتیجه هرگونه عمران و غرس اشجار دیگر در زمین متوقف باشد، و هر ساله یک هشتم از محصول را ببرد، یا باید به قیمت عادله بفروشد؟ و اگر حاضر برای فروش نشود تکلیف چیست؟ 3 آیا خانم مالک بهای یک هشتم اعیانی درختها به قیمت امروز است که نموّ بیشتری نموده، یا قیمت سی سال قبل که شوهرش فوت کرده؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] متأسفانه آب منطقه ما در بسیاری از اوقات قطع می باشد و اهالی منطقه ناگزیر از ذخیزه سازی آب می باشند، در هنگام آگاهی از قطع آب اهالی منطقه تلاش زیادی می کنند که آب بیشتری را نگهداری کنند و بسیاری از ظرفها فاقد درپوش می باشد طبعا درهنگام وزش باد اشیائی به درون آب می افتد، یا باد گرد و غبار روی آن می ریزد، سؤال این است استفاده خوراکی از این آب که قدری کثیف تر از آبهای معمولی می باشد چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] عدّه ای از اهالی یک منطقه قصد دارند در زمینی که دارای درخت است حسینیه ای بنا کنند، ولی بعضی از آنان که در زمین مزبور سهم دارند به این کار راضی نیستند، ساخت حسینیه در آن منطقه چه حکمی دارد؟ و اگر این احتمال وجود داشته باشد که زمین مزبور جزء انفال یا مکانهای عمومی شهر باشد، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در اینجا بین اهالی یکی از نواحی راجع به مسافت شرعی اختلاف وجود دارد. عده ای می گویند که دیوارهای آخرین خانه های منطقه که به هم متصل هستند، ملاک است. عده ای هم معتقدند که باید مسافت را از کارخانه ها و شهرکهای پراکنده ای که بعد از خانه های شهر واقع شده است، محاسبه کرد، سؤال این است که آخر شهر کجاست؟
- [آیت الله خامنه ای] کیفیت تطهیر زمینی را که محل خروج آب ندارد و ناچار محل رفت و آمد نیز هست بیان فرمایید.
- [آیت الله نوری همدانی] این جانب از طرف اهالی محترم منطقهای انتخاب شدم تا بدون عمامه نماز جماعت برگزار نمایم و شخصی روحانی ادّعا دارند که چون شما ملبّس نیستید جایز نیست مردم به شما اقتدا کنند حال با توجه به اینکه تمام اهالی محترم این محل بنده را قبول دارند، از حضرت عالی تقاضامندم جواب این مسئله را توضیح فرمایید:
- [آیت الله خامنه ای] اهالی منطقه ای بعد از ساخت یک مسجد در قطعه زمینی که از سازمان زمین شهری گرفته بودند، در مورد کیفیت وقف آن که عام باشد یا خاص، اختلاف پیدا کردند، عدّه ای از آنان معتقد بودند که باید به عنوان وقف خاص ثبت شود، تعدادی هم اعتقاد داشتند که چون همه اهالی در ساختن آن مشارکت داشته اند باید وقف عام باشد، حکم این مسأله چیست؟
- [آیت الله بهجت] حکم وضو گرفتن از نهری که محل تقسیم آب روستا (به وسیله لوله ها) می باشد را بیان فرمایید.
- [آیت الله خامنه ای] بین اهالی منطقه ما مشهور است که پرداخت پول آب و برق به دولت غیراسلامی که سعی در آزار مردم مسلمان خود دارد واجب نیست، به خصوص اگر در رفتار با ملّت خود بین پیروان اهل بیت(علیهم السلام) و دیگران تبعیض قائل شود، آیا جایز است از پرداخت قبض آب و برق به این دولت خودداری کنیم؟
- [آیت الله نوری همدانی] بدینوسیله به اطلاع میرساند که عدّهای از اهالی روستایی از تواب کبودر آهنگ مقداری پول و حواله آهن آلات و... تهیه کرده تا مسجد جامع کلنگی روستا را ساخته و آباد نمایند. اما به ارشاد روحانی محل این امکانات به محل جدیدی انتقال یافته و مسجد جدیدی بنیان گذاشته شد و در ضمن تعدادی از اهالی نیز پولهای خود را پس گرفتند. ولی همین اهالی که در ساختن مسجد جدید دست داشتند در همین مسجد نوبنیاد نیز حضور مییابند و مجالس گوناگون را برپا میکنند؛ لطفاً نظر شریف حضرتعالی را در این مورد مرقوم فرمایید:
- [آیت الله خامنه ای] زمینی برای تعزیه خوانی و طلاب علوم دینی وقف شده است، این زمین در کنار راه اصلی روستا قرار دارد، در حال حاضر بعضی از اهالی روستا قصد دارند راه دیگری را در آن بسازند که در طرف دیگر زمین مزبور واقع می شود، اگر فرض کنیم که کشیدن این راه در افزایش قیمت زمین مؤثر باشد، آیا انجام این کارجایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته، پاک است و رساندن آب به زخم ممکن است و ضرر هم ندارد، باید آب را به روی زخم برساند و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است، چنان چه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد، باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند، و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آن که رساندن آب به روی زخم ممکن نیست، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است، روی آن مسح کند و اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن را دست تر کشید مثلاً دوایی است که به دست می چسبد احتیاطاً پارچه پاکی را بطوری که به بستن و مانند آن جزء جبیره حساب شود، روی آن قرار دهد و دست تر روی آن بکشد و اگر تمام محل تیمم یا بعض آن بی مانع باشد تیمم هم بنماید و نیز اگر عمل به دستور مذکور ممکن نیست، احتیاط واجب آن است که وضو بگیرد و تیمم هم بنماید، و اگر مواضع تیمم پوشیده باشد وضوی جبیره ای کافی است و تیمم جبیره ای لازم نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مساله 588 _مستحب است به امید این که مطلوب پروردگار باشد امور زیر را در دفن میت رعایت کنند: 1: قبر را به اندازه قامت انسان متوسط گود کنند. 2: میت را در نزدیکترین قبرستان دفن نمایند، مگر آن که قبرستان دورتر، از جهتی بهتر باشد، مثل این که افراد خوب در آنجا دفن شده اند، یا مردم برای فاتحه بیشتر به آنجا می روند. 3: هنگام دفن، جنازه را در چند قدمی قبر بر زمین بگذارند و تا سه مرتبه، کم کم نزدیک ببرند و در مرتبه چهارم وارد قبر کنند. 4: اگر میت مرد است او را از طرف سر وارد قبر کنند و اگر زن است از طرف عرض بدن و به هنگام وارد کردن او پارچه ای روی قبر بگیرند. 5: جنازه را با آرامی از تابوت بردارند و با آرامی وارد قبر کنند، و دعاهایی که دستور داده شده پیش از دفن و موقع دفن بخوانند. 6: قبر لحد داشته باشد، یعنی آن راطوری بسازند که خاک روی بدن میت نریزد،به این ترتیب که قسمت پایین قبررا باریکتر کنند و بعد از گذاشتن میت در قبر، بالای آن خشت یا آجر بچینند و یا طرف قبله قبر را کمی از پایین توسعه دهند به اندازه ای که میت در آن قرار بگیرد. 7: پشت سر میت مقداری خاک یا خشت بگذارند که وقتی او را به طرف راست می خوابانند به عقب برنگردد. 8: بعد از گذاشتن در قبر، گره کفن را باز کنند و صورت میت را روی خاک بگذارند و بالشی از خاک زیر سر او قرار دهند. 9: کسی که میت را در قبر می گذارد با طهارت و سربرهنه و پا برهنه باشد و غیر از خویشان میت، با پشت دست خاک بر قبر بریزند و بگویند: (انا لله و انا الیْه راجعون) و اگر میت زن است کسی که با او محرم است او را در قبر بگذارد و اگر محرم نباشد خویشانش او را در قبر بگذارند. 10: پیش از آن که (لحد) را بپوشانند دست راست به شانه میت بزنند و او را حرکت دهند و سه مرتبه بگویند:اسْمعْ افْهمْ یا فلان ابْن فلان (و به جای فلان ابن فلان اسم میت و پدرش را ببرند) مثلاً سه مرتبه بگویند: (اسْمعْ افْهمْ یا محمد بْن علی) سپس به ترتیب زیر او را به عقاید حقه اسلامی تلقین دهند و بگویند:(هلْ انْت علی الْعهْد الذی فارقْتنا علیْه منْ شهادة انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له و ان محمداً صلی الله علیْه و آله عبْده و رسوله و سید النبیین و خاتم الْمرْسلین و ان علیاً امیر الْمؤمنین و سید الْوصیین و امامٌ افْترض الله طاعته علی الْعالمین، و ان الْحسن والْحسیْن و علی بْن الْحسیْن و محمد بْن علیٍ و جعْفر بْن محمد و موسی بْن جعْفر و علی بْن موسی و محمد بْن علیٍ و علی بْن محمد و الْحسن بْن علیٍ و الْقائم الحجة الْمهْدی صلوات الله علیْهمْ ائمة الْمؤمنین و حجج الله علی الْخلْق اجْمعین، و ائمتک ائمة هدیً ابْرارٌ یا فلان بْن فلان (و به جای فلان بن فلان، اسم میت و پدرش را بگویند) و بعد بگویند: اذا اتاک الْملکان الْمقربان رسولیْن منْ عنْد الله تبارک و تعالی و سئلاک عنْ ربک و عنْ نبیک و عنْ دینک و عنْ کتابک و عنْ قبْلتک و عنْ ائمتک فلاْ تخفْ و لا تحْزنْ و قلْ فی جوابهما: الله ربی و محمدٌ صلی الله علیْه و آله نبیی و الاْسْلام دینی و الْقرآن کتابی و الْکعْبة قبْلتی و امیرالْمؤمنین علی بْن ابی طالب امامی و الْحسن بْن علیٍ الْمجْتبی امامی و الْحسیْن بْن علیٍ الشهید بکرْبلاء امامی و علیٌ زیْن الْعابدین امامی و محمدٌ الْباقر امامی و جعْفرٌ الصادق امامی و موسی الْکاظم امامی و علیٌ الرضا امامی و محمدٌ الْجواد امامی و علیٌ الْهادی امامی و الْحسن الْعسْکری امامی و الْحجة الْمنْتظر امامی هؤلآء صلوات الله علیْهمْ اجْمعین ائمتی و سادتی و قادتی و شفعائی، بهمْ اتولی و منْ اعْدآئهمْ اتبرء فی الدنْیا و الاْخرة، ثم اعْلم یا فلان بْن فلان (و به جای فلان بن فلان، اسم میت و پدرش را بگویند) بعد بگویند: إن الله تبارک و تعالی نعْم الرب و ان محمداً صلی الله علیْه و آله نعْم الرسول و ان علی بْن ابیطالب و اوْلاده الْمعْصومین الاْئمة الإثْنی عشر نعْم الاْئمة و أن ما جاء به محمدٌ صلی الله علیْه و آله حقٌ و أن الْموْت حقٌ و سؤال منْکر و نکیر فی الْقبْر حقٌ و الْبعْث حقٌ و النشور حقٌ و الصراط حقٌ و الْمیزان حقٌ و تطایر الْکتب حقٌ و أن الْجنة حقٌ و النار حقٌ و أن الساعة آتیةٌ لا ریْب فیها و أن الله یبْعث منْ فی الْقبور. پس بگویند: افهمْت یا فلان (و به جای فلان اسم میت را بگوید) پس از آن بگویند: ثبتک الله بالْقوْل الثابت و هداک الله الی صراط مسْتقیم عرف الله بیْنک و بیْن اولیائک فی مسْتقرٍ منْ رحْمته. پس بگویند: اللهم جاف الاْرْض عنْ جنْبیْه و اصْعدْ بروحه الیْک و لقه منْک برْهاناً اللهم عفْوک عفْوک). 11: قبر را به صورت مربع مستطیل بسازند به اندازه چهار انگشت از زمین بلند کنند و نشانه ای روی آن بگذارند که شناخته شود و روی قبر آب بپاشند و بعد از پاشیدن آب، کسانی که حاضرند دستها را بر قبر گذارند انگشتها را باز کرده در خاک فرو برند و هفت مرتبه سوره (إنا انزلناه) بخوانند وبرای میت طلب آمرزش کنند. 12: :این دعا را بعد از آن بخوانند: (اللهم جاف الاْرْض عنْ جنْبیه و اصْعدْ الیْک روحه و لقه منْک رضْواناً و اسْکنْ قبْره منْ رحْمتک ما تغْنیه به عنْ رحْمة منْ سواک). و سزاوار است چنانچه میت زن باشد ضمیرها و اسماء را به صورت مؤنث ذکر کند.