حج واجب
حج واجب یکی از اقسام حج می باشدکه با شرایطی بر مکلف واجب می شود
در جایی که عده ای منتظر نوبتشان برای رفتن به حج واجب هستند، آیا جایز است برای مرتبه دوم و بیشتر به حج رفت و جای آنها را گرفت؟
گرچه شرعاً حجش صحیح است، ولی از انجام آن در این شرایط خودداری شود.
گرچه شرعاً حجش صحیح است، ولی از انجام آن در این شرایط خودداری شود.
عنوان سوال:
در جایی که عده ای منتظر نوبتشان برای رفتن به حج واجب هستند، آیا جایز است برای مرتبه دوم و بیشتر به حج رفت و جای آنها را گرفت؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است در نمازهای واجب یک آیه را چند مرتبه تکرار کنند؟
- در توضیح المسائل فرموده اید: (شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم حرام است)، آیا این مطلب اختصاصبه وضوی ترتیبی دارد یا شامل وضوی ارتماسی هم می شود؟
- پدرم وصیت کرده که حدود /000/150 تومان از اموالش را برای او حج بجاآورم.باتوجه به اینکه کل اموال پدرم برای حج کفایت نمی کند وقبلا ثبت نام نکرده است. وقدرت رفتن به حج را نیزنداشته است. فعلا وظیفه چیست؟
- در صورت جایز نبودن، رفتن و ماندن در چنین مجالسی (بدون دست زدن) چه حکمی دارد؟
- شخصی پس از استقرار وجوب حج، دیوانه شده، وظیفه ولیّ نسبت به حج او چیست؟
- در عزاداریها مشاهده می شود عده ای بصورت نیمه عریان در مقابل افراد نامحرم اقدام به خودزنی های افراطی می کنند، آیا این عمل جایز است؟
- اینجانب برای حج ثبت نام کرده و چند سال دیگر نوبتم می رسد و فیش حج مرحومه والده مربوط به امسال است. آیا جایز است امسال از فیش وی برای خودم حج بروم و موقع نوبتم برای ایشان حج میقاتی بگیرم؟
- شوهر اینجانب به خاطر ناراحتی خانوادگی، مدت 9 سال از ما کناره گیری کرده و نامه داده است که منتظر من نباشید، و شما را هم طلاق نمی دهم و من هم به دادگاه مراجعه کردم و آنها مرا طلاق دادند، آیا بعد از انقضای عده، می توانم شوهر کنم؟
- فیش حج متوفی، به مبلغ زیادی در بازار خریداری می شود، و به کمتر از آن مبلغ، می توان برای میت نایب گرفت، آیا می توان از آن فیش برای رفتن به حج استفاده کرد، در حالی که مازاد قیمت آن متعلق به ورثه است و چنانچه میّت وارث صغیر داشته باشد، چطور؟
- حج واجبی که در ذمه متوفی بوده آیا پسر بزرگش باید ادا کند ؟ یا پسر کوچکش هم شرعاً جایز است بجا آورد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا حاجی می تواند برای رفتن به حج واجب قرض بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که استطاعت مالی برای حج دارد و پسرش به سن ازدواج رسیده باشد گرفتن زن برای پسرش واجب است یا رفتن به حج؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که استطاعت مالی برای حج دارد و پسرش به سن ازدواج رسیده باشد گرفتن زن برای پسرش واجب است یا رفتن به حج؟
- [آیت الله بروجردی] کسی که مریض است و قادر بر رفتن حج نیست و مأیوس از خوب شدن است، استنابه از میقات برای او جایز است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] زنی برای حج مستطیع می شود و شوهرش در ماه های حج فوت می کند. حال آیا بر او واجب است که در حال عده برای حج حرکت کند، یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در شرایط فعلی که قادر به خرید منزل نبوده حج بر اینجانب واجب میشود و درصورت وجوب آیا در هر شرائطی بایستی در رفتن اقدام نمایم؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر زمان وجوب پرداخت زکات یا خمس، مقارن با ایّام حج شود، چنانچه با پرداخت زکات یا خمس از استطاعت برای حج خارج شود، رفتن به حج مقدّم میشود یا پرداخت زکات و خمس؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی برای رفتن به حج تمتع ثبت نام نموده پس از دو سال موقع رفتن به حج با مشکلات زندگی مواجه شده و نمیتواند ادای دین واجب خود را بنماید با رضایت خودش آمادگی پیدا کرده سهمیه رفتن به حج تمتع خود را به دیگران بدهد و سهمیه حج تمتع دیگری که پس از دو سال دیگر میباشد با رضایت طرفین جابجا نمایند آیا اشکال شرعی دارد یا خیر؟
- [امام خمینی] شخصی که استطاعت رفتن به حج را پیدا کرده است با توجه به شرائط کنونی کشور آیا میشود به جای رفتن به حج پول آن را، به حساب یکی از مصارف لازمه واریز نماید به طوری که از حج واجب کفایت کند؟
- [امام خمینی] کسی که مستطیع است و قدرت رفتن به حج را دارد، آیا میتواند به جای رفتن به حج مسجدی بسازد یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در وضو، شستن صورت و دستها، مرتبه اوّل واجب و مرتبه دوّم جایز و مرتبه سوّم و بیشتر از آن حرام می باشد، و اگر با یک مشت آب، تمام عضو شسته شود و به قصد وضو بریزد یک مرتبه حساب می شود چه قصد بکند یک مرتبه را، یا قصد نکند.
- حج: زیارت کردن خانه خدا و انجام اعمالی است که دستور داده اند در آنجا بجا آورده شود و در تمام عمر بر کسی که شرایط زیر را دارا باشد، یک مرتبه واجب می شود. اوّل: بالغ باشد. دوّم: عاقل و آزاد باشد. سوّم: بواسطه حجّ مجبور نشود کار حرامی که اهمیتش در شرع از حج بیشتر است انجام دهد یا عمل واجبی را که از حجّ مهمتر است ترک کند. چهارم: مستطیع باشد، و مستطیع بودن به چند چیز است: اوّل: آنکه توشه راه و چیزهایی را که بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است و در کتابهای مفصّل گفته شده دارا باشد، و نیز مالی که بتواند بلیط سفر یا وسیله سفر را تهیّه کند داشته باشد. دوّم: سلامت مزاج و توانایی آن را داشته باشد که بتواند مکّه رود و حج را بجا آورد. سوّم: در راه مانعی از رفتن نباشد و اگر راه بسته است یا انسان بترسد که در راه جان او از بین برود حجّ بر او واجب نیست ولی اگر از راه دیگری بتواند برود اگر چه دورتر باشد در صورتی که مشقّت زیاد نداشته باشد و خیلی غیر متعارف نباشد باید از آن راه برود. چهارم: بقدر بجا آوردن اعمال حج وقت داشته باشد. پنجم: مخارج کسانی را که خرجی آنان بر او واجب است مثل زن و بچّه و مخارج کسانی را که مردم خرجی دادن به آنها را لازم می دانند داشته باشد. ششم: بعد از برگشتن کسب یا زراعت یا عایدی ملک یا راه دیگری برای معاش خود داشته باشد که مجبور نشود به زحمت زندگی کند و اگر کسی که آنچه دارد در راه حج خرج کند زندگی او قبل و بعد از حج فرق نکند حج بر او واجب است پس کسانی که زندگیشان از طریق وجوهات شرعیه تأمین می شود و حج رفتن وضع زندگی آنها را مختل نمی کند اگر به اندازه حج مالی داشته باشند حج بر آنها واجب می شود.
- اگر خرجی رفتن و برگشتن و خرجی عیالات کسی را در مدّتی که مکّه می رود و بر می گردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج کند، اگر چه قرض داشته باشد و در موقع برگشتن هم مالی که بتواند با آن زندگی کند نداشته باشد باید قبول نماید و حج بر او واجب می شود.
- اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد بواسطه پیری یا مرض و ناتوانی نتواند حج نماید و نا امید باشد از اینکه بعداً خودش حج کند، باید دیگری را از طرف خود بفرستد تا برایش حج انجام دهد بلکه اگر در سال اوّلی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده، بواسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حجّ کند احتیاط مستحب آن است که کسی را از طرف خود بفرستد که حجّ نماید.
- اگر مقداری مال به کسی بدهند و حج بر او واجب شود، چنانچه حج نماید، هر چند بعداً مالی از خود پیدا کند، دیگر حج بر او واجب نیست.
- اگر مقداری مال که برای حج کافی است به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکّه خدمت کسی که مال را داده بنماید، حج بر او واجب نمی شود ولی اگر قبول کند و خدمت، منافات با انجام مناسک حج نداشته باشد حجّ واجب می شود.
- برای امر به معروف و نهی از منکر مراتبی است. و جائز نیست با حاصل شدن مقصود از مرتبه پائین، به مراتب دیگر عمل شود.
- اگر کسی توشه راه و وسیله سفر نداشته باشد و دیگری بگوید حجّ برو من خرج تو و عیالات تو را در موقعی که در سفر حج هستی می دهم، حجّ بر او واجب می شود.
- اگر کسی به عدّه ای سلام کند و فردی که سلام کننده قصد سلام دادن به او را نداشته جواب دهد، باز هم جواب سلام او بر آن عدّه واجب است.
- فقیر می تواند برای رفتن به حج و زیارت و مانند اینها زکات بگیرد، ولی اگر به مقدار خرج سالش زکات گرفته باشد، برای زیارت و مانند آن نمی تواند زکات بگیرد ولی از سهم سبیل الله مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز است از مال زکات یا سهم امام بگیرند و حج به جا آورند، و این حج، حج واجب محسوب می شود.
- [آیت الله مظاهری] اگر زنی مهریه یا خانه او برای رفتن حجّ کافی است ولی شوهر او به آسانی نمیتواند مهریه او را بدهد یا خانه دیگری تهیه کند حجّ برای او واجب نیست و همچنین است اگر مهریه او سفر حجّ باشد وقتی حجّ بر او واجب است که شوهرش بتواند به طور متعارف مخارج حجّ او را تهیه کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج نماید و ناامید باشد از این که بعداً خودش حج کند باید دیگری را از طرف خود بفرستد، بلکه اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند، احتیاط واجب آن است که کسی را از طرف خود بفرستد که حج نماید، و بهتر بلکه احوط این است که در این صورت ها کسی را به نیابت بفرستد که اولین مرتبه حج او باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطة پیری یا مرض و ناتوانی نتواند حج نماید و ناامید باشد از این که بعداً خودش حج کند باید دیگری را از طرف خود بفرستد، بلکه اگر ناامید هم نباشد احتیاط واجب آن است که اجیر بگیرد و درصورتی که بعداً قدرت پیدا کرد خودش نیز حج نماید و همچنین است اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده، به واسطة پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند و ناامید از توانائی خود باشد و در تمام این صور بنابر احتیاط واجب چنانچه منوب عنه مرد باشد باید نائب صروره باشد یعنی کسی که اولین مرتبة حج رفتن او باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطه پیری یا مرض و ناتوانائی نتواند حج نماید و نا امید باشد از اینکه بعدا خودش حج کند؛ باید دیگری را از طرف خود بفرستد؛ بلکه اگر نا امید هم نباشد احتیاط واجب آن است که اجیر بگیرد و در صورتی که بعدا قدرت پیدا کرد خودش نیز حج نماید و همچنین است اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده؛ به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند و نا امید از توانائی خود باشد و در تمام این صور بنا بر احتیاط واجب باید نائب صروره باشد یعنی کسی که اولین مرتبه حج رفتن او باشد.
- [آیت الله مظاهری] حجّ بر کسی واجب میشود که قدرت برای اعمال حجّ داشته باشد بنابراین اگر کسی مریض است و حجّ رفتن برای او مشقّت دارد یا راه باز نیست یا نوبت او نشده است یا امنیّت ندارد یعنی در راه یا در آنجا خطری متوجّه جان یا مال اوست و یا با نبودن در وطن امنیّت مالی یا ناموسی ندارد حجّ او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه می رود و برمی گردد به او بدهند و بگویند حج برو؛ ولی ملک او نکنند؛ حج بر او واجب می شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در سال اولی که مستطیع شده حج نکند و بعد به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج نماید و یا بر او حرجی باشد و ناامید باشد از این که بعد خودش بدون حرج حج را به جااورد باید دیگری را از طرف خود فورا بفرستد بلکه اگر در سال اولی که به قدر رفتن حج مال پیدا کرده به واسطه پیری یا مرض یا ناتوانی نتواند حج کند و یا بر او حرجی باشد و ناامید باشد از این که بعد خودش حج کند احتیاط واجب ان است که کسی را از طرف خود بفرستد که حج نماید و احتیاط مستحب ان است که چنانچه منوب عنه مرد باشد کسی را نایب بگیرد که اولین مرتبه حج رفتن او باشد
- [آیت الله خوئی] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج عیالات کسی را در مدتی که مکه میرود و برمیگردد به او بدهند و بگویند حج برو، ولی ملک او نکنند، حج بر او واجب میشود.
- [آیت الله مظاهری] به جا آوردن حجّ واجب برای دو نفر یا بیشتر جایز نیست ولی به جا آوردن عمرهمفرده یا طواف استحبابیبلکه حجّ استحبابی به نیابت چند نفر مانعی ندارد.