اخر وقت
آخر وقت عبارت است از لحظات پایانی زمان تکلیف که امکان انجام دادن تکلیف با تمام اجزاء و شرایط وجود داشته باشد و از آن در باب صلات آمده است.
آیا بیمار یا زن حائض می تواند بلافاصله نایب بگیرد و محل شود. یا باید تا آخر وقت صبر کند؟
با اطمینان به بقای عذر تا ضیق وقت، می تواند بلافاصله نایب بگیرد و محل شود. وگرنه بنابر احتیاط واجب باید صبر کند.
با اطمینان به بقای عذر تا ضیق وقت، می تواند بلافاصله نایب بگیرد و محل شود. وگرنه بنابر احتیاط واجب باید صبر کند.
عنوان سوال:
آیا بیمار یا زن حائض می تواند بلافاصله نایب بگیرد و محل شود. یا باید تا آخر وقت صبر کند؟
پاسخ:
با اطمینان به بقای عذر تا ضیق وقت، می تواند بلافاصله نایب بگیرد و محل شود. وگرنه بنابر احتیاط واجب باید صبر کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زن در میقات حائض باشد، و یقین کند که نمی تواند عمره تمتع را در وقت خود انجام دهد باید به نیت عمره تمتع محرم شود و بعداً در ضیق وقت عدول به افراد کند. آیا با فرض یقین زن به اینکه می داند تا آخر وقت پاک نمی شود. چگونه نیّت عمره تمتع کند؟ ملاک چیست؟
- شخصی برای ذبح نایب گرفته است آیا بعد از آنکه اطمینان پیدا کرد، ذبح انجام شده، می تواند حلق کند یا باید صبر کند تا نایب بیاید و به او خبر ذبح شدن را بدهد؟
- اگر زن حائض آیه سجده را بشنود، آیا لازم است سجده کند؟
- وطی در دبر زن حائض، چه حکمی دارد؟ و آیا کفاره دارد؟
- اینجانب نماز و روزه قضا شده زیادی دارم، که می دانم نمی توانم خودم تا آخر عمر، آنها را قضا کنم، آیا اجازه می فرمایید، خودم اجیر و نایب بگیریم؟
- بانوان که وقوف اختیاری مشعر را درک نمی کنند و قبل از طلوع فجر وارد منی می شوند، آیا می توانند از مرد یا زن نایب شوند؟
- آیا محل سکونت فقط با انتخاب شوهر تعیین می گردد، یا این که زن می تواند از قبول سکونت در محل مورد نظر شوهر، خودداری کند؟
- زن حائض است و گردنبند او با نقش الله می باشد که گاهی بی اختیار روی بدنش قرار می گیرد، آیا جایز است چنین گردنبندی را گردن کند؟
- شخصی در آخر وقت نماز می خواند، به طوری که اگر نماز را با آرامی و همراه با مستحبات بخواند مقداری از آن در خارج وقت واقع می شود، وظیفه او چیست؟
- در صورت شک بین خون نفاس و خون زخم: الف تکلیف زن در این مورد چیست؟ ب چنانچه لباس بیمار، آغشته به خون باشد، حکم خون نفاس دارد یا زخم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر وقت نماز داخل شود آنگاه زن قبل از خواندن نماز حائض شود، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] زن حائض که می خواهد غسل حیض کند چه وقت باید وضو بگیرد؟
- [آیت الله خوئی] اگر مکلف نداند قبله را در اوّل وقت، و میداند اگر صبر کند در آخر وقت، قبله را فرا خواهد گرفت آیا جایز است در اوّل وقت نماز بخواند یا خیر؟
- [سایر] اگر زن در آخر وقت از حیض پاک شود و وقت برای غسل نداشته باشد، آیا خواندن نماز واجب است؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زنی که از رمی عاجز است و باید نائب بگیرد آیا میتواند زن را نائب خود قرار دهد یا باید نائب مرد باشد؟
- [سایر] چه کارهایی بر زن حائض مستحب است؟
- [سایر] چه کارهایی بر زن حائض مکروه است؟
- [سایر] چه کارهایی بر زن حائض حرام است؟
- [آیت الله بهجت] زن حائض می تواند نماز میّت بخواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خواندن قرآن، برای زن حائض چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند یا احتمال بدهد تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.
- اگر زن حائض بعد از پاک شدن شک کند که برای نماز وقت دارد یا نه، باید نمازش را بخواند.
- کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمی شود، می تواند در اول وقت نماز بخواند، ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود احتیاط واجب آن است که صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای به جا آورد.
- وطی در دُبُر زن حائض، کفاره ندارد.
- چنانچه پزشک زن وجود داشته باشد پزشک مرد حق ندارد بیمار زن را معاینه کند کما این که بیمار زن حق ندارد با وجود پزشک زن اجازه دهد پزشک مرد او را معاینه کند. و چنانچه پزشک زن نباشد یا بیماری خاصی باشد که پزشک زن نتواند آن را معالجه کند زن بیمار می تواند به پزشک مرد مراجعه کند. در این صورت پزشک باید برای معاینه به حداقل اکتفا کند.
- اگر زن حائض به اندازه غسل وقت ندارد ولی می تواند با تیمم نماز را در وقت بخواند آن نماز بر او واجب نیست، اما اگر گذشته از تنگی وقت تکلیفش تیمم است مثل آن که آب برایش ضرر دارد، باید تیمم کند و آن نماز را بخواند و اگر نخواند واجب است قضای آن را بجا آورد.
- اگر مرد با زن حائض زنا کند یا با زن حائض نامحرمی به گمان این که عیال خود او است جماع نماید، احتیاط واجب آن است که کفاره بدهد.
- اگر بچه قبل از تمام شدن وقت ولو به مقدار یک رکعت بالغ شود، نماز به نحو اداء بر او واجب است و چنانچه ترک نماید، قضاء آن نماز بر او واجب است و همچنین اگر زن حائض یا نفساء قبل از تمام شدن وقت، عذر آنان برطرف شود و بتوانند با غسل ولو یک رکعت از نماز را در وقت درک بکنند.
- هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اوّل وقت نماز بخواند ناچار است با تیمّم نماز بخواند چنانچه بداند یا احتمال دهد که عذر او تا آخر وقت باقی است، می تواند در اوّل وقت نماز بخواند، ولی اگر مثلاً لباسش نجس باشد یا عذر دیگری داشته باشد و احتمال بدهد که عذر او از بین می رود بنابر احتیاط واجب باید صبر کند تا عذرش برطرف شود و چنانچه عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز بخواند. و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نماز را انجام دهد. بلکه اگر برای مستحبّات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد می تواند با لباس نجس مثلاً نماز را با آن مستحبّات بجا آورد.
- زن مستحاضه اگر بداند که پیش از گذشتن وقت نماز بکلّی پاک می شود، یا به اندازه انجام غسل و وضو و خواندن نماز، خون بند می آید، باید صبر کند و نماز را در وقتی که پاک است بخواند بلکه بنابر احتیاط واجب در صورت احتمال قطع شدن خون هم باید صبر کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] کسی که باید با وضو یا غسل جبیرهای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، میتواند در اوّل وقت نماز بخواند، ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند و اگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیرهای به جا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگز زن حائض شک کند که برای نماز وقت دارد یا نه، باید نمازش را بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر زن حائض شک کند که برای نماز وقت دارد یا نه، باید نمازش را بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که وظیفهاش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند یا مأیوس از برطرف شدن عذر باشد در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، به احتیاط مستحبّ باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را بجا آورد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که وظیفه اش تیمم است؛ اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند؛ در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند؛ ولی اگر بداند تا آخر وقت عذر او برطرف می شود؛ باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند. و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود؛ احتیاط واجب آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند؛ یا در تنگی وقت با تیمم نماز را به جا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف می شود، احتیاط لازم آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند بلکه اگر امید دارد که عذرش برطرف می شود، نیز بنابر احتیاط لازم صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که وظیفهاش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند در وسعت وقت میتواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را به جا آورد.
- [آیت الله خوئی] کسی که وظیفهاش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند، در وسعت وقت میتواند با تیمم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمم نماز را بهجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که دارای عذری هستند و یقین دارند عذرشان تا آخر وقت برطرف می شود واجب است صبر کنند و چنانچه یقین داشته باشند عذر باقی می ماند، صبر کردن واجب نیست، اما اگر احتمال می دهند برطرف شود احتیاط واجب آن است که صبر کنند، مگر در مورد تیمم که می توانند در چنین صورتی در اول وقت نماز بخوانند.
- [امام خمینی] کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند. ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.