وظیفه
تکلیف مستفاد از اصول عملی، هنگام شک یا جهل به حکم واقعی را وظیفه عملی گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد.
کسی که سه یا چهار دور از سعی را انجام داده و از انجام بقیه آن عاجز شده است، وظیفه او چیست؟
اگر بعد از رفع عذر می تواند اعاده یا اتمام کند باید خودش آن را بجاآورد اگر چه با چرخ باشد، و اگر امکان آن نیست باید نایب بگیرد تا باقیمانده سعی را انجام دهد، و احتیاط این است که پس از آن، نایب سعی را از نو اعاده کند.
اگر بعد از رفع عذر می تواند اعاده یا اتمام کند باید خودش آن را بجاآورد اگر چه با چرخ باشد، و اگر امکان آن نیست باید نایب بگیرد تا باقیمانده سعی را انجام دهد، و احتیاط این است که پس از آن، نایب سعی را از نو اعاده کند.
عنوان سوال:
کسی که سه یا چهار دور از سعی را انجام داده و از انجام بقیه آن عاجز شده است، وظیفه او چیست؟
پاسخ:
اگر بعد از رفع عذر می تواند اعاده یا اتمام کند باید خودش آن را بجاآورد اگر چه با چرخ باشد، و اگر امکان آن نیست باید نایب بگیرد تا باقیمانده سعی را انجام دهد، و احتیاط این است که پس از آن، نایب سعی را از نو اعاده کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که سه یا چهار دور از سعی را انجام داده و از انجام بقیه آن عاجز شده است، وظیفه او چیست؟
- اگر بعض افراد عاقله عاجز از پرداخت دیه باشد، وظیفه چیست؟
- وظیفه زنی که پس از احرام عمره تمتع و قبل از طواف حائض شده، نسبت به بقیه اعمال چیست؟
- استحاضه خانمی، در اثر بیماری نوعاً طولانی می شود و برای روزی سه غسل با مشکل روبرو است، وظیفه او چیست؟
- شخصی مقداری طلا بطور نقد و نسیه می خرد و مقدار نقد را می پردازد و توافق می کنند که بقیّه را در سه قسط و هر قسطی را درزمان معین بپردازد، آیا این معامله اشکال دارد؟
- مردی که قبل از ازدواج قدرت بر وطی داشته است، از بدو ازدواج عاجز شده است، آیا احکام عنن را دارد؟
- زمین لم یزرعی مال سه نفر است به نحو مشاع. یکی از این سه نفر قسمتی از آن را آباد کرده و بقیه آن به صورت لم یزرع باقی است، آیا آن دو نفر دیگر از قسمت آباد شده با بودن قسمت آباد نشده سهمی دارند یا خیر؟ و تکلیف این دو نفر نسبت به آباد کننده چیست؟
- در طواف چنانچه به رکن یمانی برسد. خیال کند به حجر رسیده ونیت دور دوم می کند، چون به حجرالاسود رسید فهمید که اشتباه کرده بر می گردد و از رکن یمانی تا حجر طواف را ادامه می دهد و بقیه را تکمیل می کند. آیا مقدار زیادی مضر به طوافش می باشد؟
- خانمی شک دارد که به سن یائسگی رسیده یا نه و خونی می بیند که نمی تواند یقین به ادامه آن تا سه روز پیدا کند وظیفه او نسبت به نماز و روزه چیست؟
- کسانی که دور از شهر کار می کنند و عادتاً دسترسی به آب ندارند و بدن و مخرج بول آنها نجس است و اگر بخواهند به شهر یا به جایی که آب هست بروند، نماز قضا می شود، چه وظیفه ای دارند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زنی در عمره تمتّع بعد از سه شوط و نیم و قبل از چهار دور حائض شود، و تا قبل از رفتن به عرفات پاک نگردد، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله سبحانی] شخصی بعلّت بیماری استخوانی، دستش به پایش نمی رسد در نیتجه از مسح پا عاجز است چنین شخصی در مسح پاها چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] برای رمی سه سنگ قادر است و نسبت به چهار سنگ دیگر عاجز است ابتداءا یا در اثناء باید برای کل نائب بگیرد یا برای بعضی؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی به هنگام سعی بین صفا و مروه متوجّه می شود بیش از هفت دور طواف کرده است. وظیفه او چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در هنگام طواف در صحّت دور سابق، یا قسمتی از دور فعلی که مشغول انجام آن است و محلّ آن گذشته شک کند، چه حکمی دارد؟ مثلا مشغول انجام دور چهارم است و از حجر اسماعیل هم گذشته، ولی در صحّت دور سوم شک دارد، یا در مورد دور چهارم شک دارد که از داخل حجر طواف کرده، یا از خارج آن دور زده است. اکنون وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر زنی هنگام طواف قبل از رسیدن به دور چهارم حائض شود با اینکه عادت او هفت روز است، وظیفه او چیست؟ و چه موقع طواف را انجام دهد و اگر بعد از دور چهارم باشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله مظاهری] اگر زنی هنگام طواف قبل از رسیدن به دور چهارم حائض شود با اینکه عادت او هفت روز است، وظیفه او چیست؟ و چه موقع طواف را انجام دهد و اگر بعد از دور چهارم باشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زنی هنگام طواف قبل از رسیدن به دور چهارم حائض شود با اینکه عادت او هفت روز است، وظیفه او چیست؟ و چه موقع طواف را انجام دهد؟ و اگر بعد از دور چهارم باشد تکلیف چیست؟
- [آیت الله مظاهری] جوانی 22 ساله از آذربایجان شرقی هستم و سوالی داشتم راجع به اینکه آیا می شود در خفا و دور از چشم بقیه قمه زد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی که معذور و ناتوان باشد و از گرفتن نائب نیز عاجز گردد، یا چنین کاری برای او شاقّ و همراه با عسر و حرج باشد چه وظیفه ای دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- تا انسان زنده است اگرچه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد، دیگری نمی تواند به عنوان نائب نمازهای او را قضا کند.
- زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسی نماید باید به آنچه مسلّماً وظیفه اوست عمل کند مثلاً اگر نمی داند استحاضه او قلیله است یا متوسطه، باید کارهای استحاضه قلیله را انجام دهد، ولی اگر بداند سابقاً کدام یک از آن سه نوع بوده باید به وظیفه همان نوع رفتار نماید.
- مستحب است بعد از نماز، سجده شکر نماید و همین قدر که پیشانی را به قصد شکر بر زمین بگذارد کافی است، ولی بهتر است صد مرتبه یا سه مرتبه یا یک مرتبه شُکْراًاللهِ یا شُکْراً یا عَفواً بگوید و نیز مستحب است، هر وقت نعمتی به انسان می رسد یا بلائی از او دور می شود سجده شکر بجا آورد.
- نمازگزار باید از میت دور نباشد ولی کسی که نماز میت را به جماعت می خواند اگر از میت دور باشد چنانچه صفها به یکدیگر متصل باشد اشکال ندارد.
- کسی که ایستاده نماز می خواند اگر موقع خواندن نماز احتیاط از ایستادن عاجز شود و مجبور شود نشسته نماز بخواند باید طبق آنچه در مسأله قبل آمده به تعداد رکعاتی که باید ایستاده بخواند نشسته بخواند.
- هرگاه شهر در بلندی باشد که از دور دیده شود یا به قدری گود باشد که اگر انسان کمی دور شود دیوار آن را نبیند کسی که از آن شهر مسافرت می کند وقتی به اندازه ای دور شود که اگر آن شهر در زمین هموار بود دیوارش از آنجا دیده نمی شد باید نماز را شکسته بخواند و نیز اگر پستی و بلندی خانه ها بیشتر از معمول باشد باید ملاحظه معمول را بنماید.
- زن مستحاضه اگر پیش از آن که خود را وارسی کند مشغول نماز شود، چنانچه قصد قربت داشته و به وظیفه خود عمل کرده مثلاً استحاضه اش قلیله بوده و به وظیفه استحاضه قلیله عمل نموده، نماز او صحیح است و اگر قصد قربت نداشته یا عمل او مطابق وظیفه اش نبوده مثل آن که استحاضه او متوسطه بوده و به وظیفه قلیله رفتار کرده، نماز او باطل است.
- مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانه حیض و چند روز دیگر آن نشانه استحاضه داشته باشد، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد از سه روز کمتر یا از ده روز بیشتر باشد، باید بنابر احتیاط از اولی که خون نشانه حیض دارد، حیض قرار دهد و در عدد به خویشاوندان خود رجوع کند و بقیه را استحاضه قرار دهد.
- اگر در بین نماز شک کند که اقتداء کرده یا نه، چنانچه در حالی باشد که وظیفه مأموم است مثلاً به حمد و سوره امام گوش می دهد می تواند نماز را به جماعت تمام کند و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه امام و هم وظیفه مأموم است مثلاً در رکوع یا سجده باشد، باید نماز را به نیّت فرادی تمام نماید.
- اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود و بعد از سه روز دوباره خون ببیند، و سه روز ادامه داشته باشد خون دوّم حیض است و خون اوّل حیض نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود ، باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود باید بخوابد ، ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزی نخواند .
- [آیت الله سبحانی] اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود، باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود، باید بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزی نخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود، باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود، باید بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزی نخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود، باید بنشیند و اگر از نشستن نیز عاجز شود، باید بخوابد، ولی تا بدن آرام نگرفته، نباید چیزی بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در بین نماز از ایستادن عاجز شود و عجزش تا اخر وقت باقی نباشد باید نماز را در حال قدرت ایستاده بخواند و در صورتی که عجزش تا اخر وقت باقی باشد باید بقیه نماز را نشسته بخواند و همچنین اگر از نشستن هم عاجز شود باید خوابیده بخواند ولی تا بدنش ارام نگرفته باید قرایت و اذکار واجبه را نخواند و حکم اذکار مستحبه در این مساله و مسایل بعد در مساله گذشت
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود، باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود، باید بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزینخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در بین نماز از ایستادن عاجز شود باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود باید بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزی نخواند.
- [امام خمینی] اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود باید بخوابد ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزی نخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر در بین نماز از ایستادن عاجز شود باید بنشیند و اگر از نشستن هم عاجز شود باید بخوابد، ولی تا بدنش آرام نگرفته باید چیزی نخواند.
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که می داند یا اطمینان دارد در پایان وقت, عجز او برطرف میشود، باید نماز را به تأخیر بیندازد , تا در آخر وقت با شرایط کامل , آن را اقامه کند و اگر می داند یا اطمینان دارد تا پایان وقت، عجز او باقی است , میتواند نماز را در اوّل وقت و برابر وظیفه عاجز انجام دهد. در هر دو صورت, اگر عجز او در اول وقت برطرف شد و او نماز را در اول وقت , برابر وظیفه عاجز خواند، در صورت اول, حتماً و در صورت دوم, به احتیاطِ لازم باید نماز را دوباره اقامه کند.