اداب
آداب به سه معنی است:۱.رفتارها و گفتارهای شایسته۲.تأدیب و تنبیه۳.علوم ادبی
مستدعی است آداب مربوط به ولادت نوزاد را بیان فرمایید:
بعد از ولادت چند چیز مستحب است: 1 غسل دادن نوزاد با اطمینان به عدم ضرر. 2 پوشاندن نوزاد با جامه و لباس سفید. 3 گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گش چپ او. 4 برداشتن کام او با آب فرات و تربت حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) و نیز می توانند با خرما کام او را بردارند. 5 انتخاب نام خوب برای او. و بهترین نامها نامی است که عبودیت برای خدا را برساند، مانند عبدالله و عبدالرحمن و عبدالرحیم، و یا نامهای انبیاء عظام و یا ائمه معصومین(علیهم السلام) بویژه نام محمد. و برای دختر، نامهای زنان صالحه به ویژه نام فاطمه بهتر است. 6 ولیمه ولادت. 7 مستحب است روز هفتم، سر نوزاد را بتراشند و هم وزن موهای تراشیده شده، طلا یا نقره صدقه بدهند.
بعد از ولادت چند چیز مستحب است: 1 غسل دادن نوزاد با اطمینان به عدم ضرر. 2 پوشاندن نوزاد با جامه و لباس سفید. 3 گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گش چپ او. 4 برداشتن کام او با آب فرات و تربت حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) و نیز می توانند با خرما کام او را بردارند. 5 انتخاب نام خوب برای او. و بهترین نامها نامی است که عبودیت برای خدا را برساند، مانند عبدالله و عبدالرحمن و عبدالرحیم، و یا نامهای انبیاء عظام و یا ائمه معصومین(علیهم السلام) بویژه نام محمد. و برای دختر، نامهای زنان صالحه به ویژه نام فاطمه بهتر است. 6 ولیمه ولادت. 7 مستحب است روز هفتم، سر نوزاد را بتراشند و هم وزن موهای تراشیده شده، طلا یا نقره صدقه بدهند.
عنوان سوال:
مستدعی است آداب مربوط به ولادت نوزاد را بیان فرمایید:
پاسخ:
بعد از ولادت چند چیز مستحب است: 1 غسل دادن نوزاد با اطمینان به عدم ضرر. 2 پوشاندن نوزاد با جامه و لباس سفید. 3 گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گش چپ او. 4 برداشتن کام او با آب فرات و تربت حضرت سیدالشهدا(علیه السلام) و نیز می توانند با خرما کام او را بردارند. 5 انتخاب نام خوب برای او. و بهترین نامها نامی است که عبودیت برای خدا را برساند، مانند عبدالله و عبدالرحمن و عبدالرحیم، و یا نامهای انبیاء عظام و یا ائمه معصومین(علیهم السلام) بویژه نام محمد. و برای دختر، نامهای زنان صالحه به ویژه نام فاطمه بهتر است. 6 ولیمه ولادت. 7 مستحب است روز هفتم، سر نوزاد را بتراشند و هم وزن موهای تراشیده شده، طلا یا نقره صدقه بدهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- لطفاً مسائل و آداب مربوط به عقیقه را بیان فرمایید.
- مستدعی است معنی دین و سبب آن را بیان فرمایید؟
- مستدعی است، کیفیت قطع دست دزد را به طور خلاصه بیان فرمایید.
- کودکی در هنگام بازی چاقوی میوه خوری را پرتاب، و به چشم کودک دیگر خورده و آن را نابینا کرده است. در این میان والدین کودک هیچ دخالت و تقصیری نداشته اند، مستدعی است حکم آن را بیان فرمایید:
- این جانب دوستی دارم که در وجوب خمس شبهه می کند و وجوه شرعی مالش را نمی پردازد و چه بسا از حرفهایش بوی انکار می آید مستدعی است حکم مسأله را بیان کرده و راهنمایی فرمایید.
- اگر مادری خطأً موجب کشتن فرزندش بشود (مثلا در حالت خواب مجرای تنفس نوزاد را مسدود کند و نوزاد بمیرد) آیا دیه واجب است؟
- مستدعی است راجع به نفقه والدین راهنمایی بیشتری بفرمایید.
- مستدعی است همانگونه که وجوب نفقه پدر و مادر را بیان فرمودید، مسائل مربوط به سایر واجب النفقه ها و مقدار آن را توضیح دهید، چرا که این مسأله هم نسبت به همسر و فرزندان و هم نسبت به دیگر خویشان مثل عمو و عمه و همچنین نسبت به عروس، مورد نیاز است؟
- شخصی در کودکی ختنه شده است. ولی بر اثر سهل انگاری و عدم دقت ختنه کننده، نیمی از حشفه مغلّف مانده است (ضمناً در هنگام نعوظ، آلت کاملا از غلاف خارج می گردد.) مستدعی است تکلیف شرعی این شخص را معین فرمایید.
- آیا مادر می تواند در مدّت سرپرستی و حفظ و پرورش نوزاد، پدر را از دیدن فرزندش محروم و از ملاقات آنها با یکدیگر ممانعت کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مامایی با اخذ پول عمداً کاری کند که موجب مرگ نوزاد هنگام ولادت شود، آیا قصاص می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] مستدعی است مقدار دیه اضلاع مختلف را بیان فرمایید.
- [آیت الله بهجت] لطفا آداب تخلی را بیان فرمایید؟
- [آیت الله خامنه ای] مستدعی است حدود ارتباط مردان و زنان مسلمان با یکدیگر در عرصه جامعه را بیان فرمایید.
- [سایر] آیا دربارۀ پوشیدن کفش آداب مخصوص وارد شده است؟ لطفاً بیان فرمایید.
- [آیت الله سبحانی] برخی ادعا می کنند که (اعلمیت) در تقلید دلیل معتبری ندارد. مستدعی است پاسخ این شبهه را بیان فرمایید؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] مستدعی است حکم شرع مقدس را در مورد اشخاصی که کارشان غواصی در اعماق آبهاست نسبت به روزه بیان فرمایید.
- [سایر] آیات مربوط به موضوع و حکم حجاب را بیان فرمایید .
- [سایر] با سلام و احتراملطفا اسرار وقوف در عرفات، فضیلت و آداب آن را به تفصیل بیان فرمائید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اخیرا در جراید مباحثی در مورد ازدواج سرپرست با فرزند خوانده مطرح شده است؛ مستدعی است نظر شریفتان را در مورد حکم شرعی این ازدواج مرقوم فرمایید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مردی که دو زن دارد، اگر یکی از آن دو زن، فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد، زنی که فرزند عموی او شیر خورده، به شوهر خود حرام نمی شود. آداب شیر دادن
- احتیاط مستحب آن است که امام در حال خطبه سخنی غیر مربوط به خطبه ها نگوید البته در فاصله بین خطبه ها و نماز، سخن گفتن بلامانع است.
- در مضاربه چند چیز معتبر است: اول: مالک و عامل بالغ، عاقل و مختار باشند و مالک شرعاً از تصرف در اموال خود ممنوع نباشد. دوم: ایجاب از طرف مالک و قبول از طرف عامل. (به لفظ باشد یا به غیر لفظ، عربی باشد یا غیرعربی) سوم: باید سرمایه عین خارجی باشد و مضاربه با دین صحیح نیست، بلی چنانچه طلبکار، مدیون را وکیل در قبض طلب و در ایجاب عقد مضاربه از طرف او کند و مدیون پس از قبض و ایجاب از جانب خود هم قبول نماید مضاربه صحیح است. چهارم: سود حاصله فقط بین مالک و عامل باشد و چنانچه شرط کنند که چیزی از سود برای غیر باشد، شرط صحیح نیست، مگر اینکه شرط کنند، غیر کاری که مربوط به تجارت و مضاربه است انجام دهد که در این صورت شرط سهیم بودن در سود اشکال ندارد. پنجم: سهم سود هر یک از عامل و مالک تعیین شود و تعیین آن به دو صورت صحیح است: الف: قرار بگذارند هر مقدار سود حاصل شد به نحو کسر مشاع، یعنی چند درصد، مربوط به مالک و چند درصد مربوط به عامل باشد. ب: قرار بگذارند مقدار معینی از سود، مربوط به عامل و بقیه هر چه بود مربوط به مالک باشد، یا برعکس. ششم: عامل قدرتِ انجامِ معامله و تجارت را داشته باشد. هفتم: سود بردن، به وسیله تجارت و خرید و فروش باشد، بنابراین اگر مالک پول و سرمایه را به کسی بدهد که با آن زراعت کند یا خرج مغازه یا تعمیر ماشین کند مضاربه صحیح نیست.
- بر پسر بزرگ‌تر قضاء نمازهای مربوط به خود پدر و مادر واجب است اما قضاء نمازهایی که بر آنها به نحو استیجار واجب شده یا اینکه از پدر یا مادر آنها بر ذمّه آنها بوده، واجب نیست.
- زنان می توانند در نماز جمعه شرکت کنند و نمازشان صحیح است و مجزی از نماز ظهر است اما به تنهایی (بدون شرکت مردان) نمی توانند نماز جمعه تشکیل دهند چنان‌که نمی توانند مکمل عدد لازم 5 نفر هم باشند، زیرا نماز جمعه با شرکت مردان منعقد می شود. _______ 1 پیرامون شرائط، موانع، مبطلات، خلل، شک، سهو و غیره به فصل مربوط به نماز جماعت مراجعه شود. _______
- اگر با شمشیر یا چیز دیگری که شکار کردن با آن صحیح است با شرطهایی که در مسأله 2724 گفته شد، حیوانی را دو قسمت کنند، و سر و گردن در یک قسمت بماند و انسان وقتی برسد که حیوان جان داده باشد، هر دو قسمت حلال است اگر به همین قطع کردن جان داده باشد و اگر حیوان زنده باشد و وقت تنگ باشد برای سر بریدن به آداب شرع، قسمتی که سر و گردن ندارد حرام، و قسمتی که سر و گردن دارد حلال است و اگر وقت باشد برای سر بریدن، آن قسمت که در آن سر نیست حرام است و آن قسمت دیگر اگر سر آن را به دستوری که در شرع معین شده ببرند حلال است به شرط آن که در زمان بریدن سرش زنده باشد اگر چه ممکن نباشد زنده بماند و در حال جان دادن باشد.
- در شرط پنجم گذشت که تعیین سود به دو صورت صحیح است و صورت دوم آن بود که قرار بگذارند مقدار معینی از سود برای عامل باشد و بقیه برای مالک یا به عکس حال اگر اتّفاقاً آن مقدار سود پیش بینی شده، حاصل نشد و مثلاً با اینکه قرار گذاشته بودند ده هزار تومان از سود مربوط به عامل باشد و بقیه برای مالک، کل سود حاصله فقط ده هزار تومان یا کمتر شد، در این صورت تمام سود برای عامل است و به مالک سهمی نمی رسد و به عکس، اگر سهم مالک را معین و بیش از آن حاصل نشد در این صورت تمام سود مربوط به مالک می شود و عامل از سود محروم است و چیزی به او نمی رسد. ضمناً چنانچه برای هر یک مقداری معین شده و سود حاصله کمتر از مجموع شده سود حاصله به نسبت قرارداد توزیع می شود. (توضیح اینکه اگر قرار گذارند که مثلاً پنج هزار تومان از سود برای مالک و ده هزار تومان برای عامل باشد و بقیه هر چه بود بین آنها تنصیف شود و اتفاقاً کل سود از پانزده هزار تومان کمتر شد در این صورت به نسبت 5 و 10 توزیع می شود).
- احتیاط واجب آن است که امام جمعه در خطبه حمد الهی و درود بر پیغمبر و ائمه علیهم السلام را به زبان عربی ایراد نماید، گر چه او و مستمعین او عرب نباشند اما می تواند در مقام وعظ و توصیه به تقوی به زبان دیگری تکلم نماید. و احتیاط مستحب آن است که موعظه و آنچه را به مصالح مسلمین مربوط می شود به زبان مستمعین ادا نماید، اگر مستمعین مختلفند آنها را به زبانهای مختلف تکرار کند. گر چه در صورتی که مأمومین بیش از حد نصاب (4 نفر) باشند می تواند به زبان حد نصاب (4 نفر) اکتفا نماید، ولی احتیاط مستحب آن است که آنها را به زبان خودشان موعظه کند.
- الف. کسانی که بهر علتی معمولا در هر کمتر از ده روز حداقل یک سفر بیش از 45 کیلومتر دارند در تمام سفرها و تمام مکانها نمازشان تمام است و روزه آنها صحیح می باشد. ب. این افراد لازم نیست حداقل سه ماه یا چهار ماه مسافرت کنند. بلکه همین که در طول یک ماه حداقل چهار سفر پی در پی بدون فاصله ده روز داشته باشند نمازشان تمام است. ج. بطور کلی کسانی که نمازشان تمام است اگر ده روز در وطن یا در جایی با قصد اقامه بمانند در سفر اول بعد از ده روز نمازشان شکسته و در سفر بعد نمازشان تمام است. د. محل تحصیل و محل کار در حکم وطن نیست. بلکه وطن جایی است که انسان به قصد سکونت همیشگی و مادام العمر در آنجا ساکن شده باشد. پس کسانی که بصورت مأموریت در شهر دیگری برای مدتی معین و لو طولانی سکونت می کنند آنجا وطن آنها محسوب نمی شود. و. این حکم مربوط به افرادی است که حداقل در کمتر از ده روز یک سفر داشته باشند. اما دانشجویان و کارمندان و طلاب و کسانی که در محل تحصیل یا محل کار بیش از ده روز می مانند یا هنگام مرخصی در وطن بیش از ده روز می مانند شامل این حکم نمی شوند. و نماز آنها در سفر شکسته است مگر اینکه قصد اقامت ده روز کنند.
- شیر دادنی که علت محرم شدن است هشت شرط دارد: اول: بچه شیر زن زنده را بخورد، پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد فایده ندارد. دوّم: شیر آن زن از حرام نباشد، پس اگر شیر بچه ای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند، بواسطه آن شیر، بچه به کسی محرم نمی شود. سوّم: شیر از ولادت باشد، بنابر این اگر پستان بدون تولّد فرزندی شیر پیدا کند و بچه از آن شیر بخورد سبب محرمیّت نمی شود. چهارم: بچه شیر را از پستان بمکد، پس اگر شیر را در گلوی او بریزند نتیجه ندارد. پنجم: شیر از یک شوهر باشد. پس اگر زن شیر دهی را طلاق دهند، بعد شوهر دیگری کند و از او آبستن شود و تا موقع زائیدن، شیری که از شوهر اول داشته باقی باشد و مثلا هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اول و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوّم به بچه ای بدهد، آن بچه به کسی محرم نمی شود. ششم: بچه بواسطه مرض شیر را قی نکند و اگر قی کند، بنابر احتیاط واجب کسانی که بواسطه شیر خوردن به آن بچه محرم می شوند، باید با او ازدوج نکنند، و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. هفتم: پانزده مرتبه، یا یک شبانه روز بطوری که در مسأله بعد گفته می شود شیر سیر بخورد یا مقداری شیر به او بدهند که بگویند از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده است، بلکه اگر ده مرتبه هم به او شیر بدهند در صورتی که بین آن ده مرتبه هیچ فاصله ای نباشد یعنی کودک شیر فرد دیگر یا طعام نخورده باشد، احتیاط واجب آن است که کسانی که بواسطه شیر خوردن او به او محرم می شوند، با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند. هشتم: دو سال بچه تمام نشده باشد و اگر بعد از تمام شدن دو سال، او را شیر دهند به کسی محرم نمی شود، بلکه اگر مثلا پیش از تمام شدن دو سال، هشت مرتبه و بعد از آن، هفت مرتبه شیر بخورد، به کسی محرم نمی شود، ولی چنانچه از موقع زاییدن زن شیر ده بیشتر از دو سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و بچه ای را شیر دهد احتیاط واجب در ترک ازدواج و ترک معامله محرمیّت است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در روز هفتم تولّد نوزاد چند عمل مستحب است: اوّل:تراشیدن سر نوزاد. دوم:ختنه کردن نوزاد. سوم:دادن ولیمه ختنه. چهارم: عقیقه، یعنی قربانی کردن گوسفند یا گاو یا شتر.
- [آیت الله اردبیلی] برای پدر و مادر نوزاد و عائله پدر مکروه است از عقیقه نوزادشان بخورند و این کراهت برای مادر نوزاد بیشتر است.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است معادل وزن موهای تراشیده شده سرِ نوزاد، طلا یا نقره صدقه دهند.
- [آیت الله اردبیلی] عقیقه در نوزاد پسر و دختر فرقی نمیکند، ولی بهتر است عقیقه برای پسر، حیوان نر و برای دختر، حیوان مادّه باشد.
- [آیت الله اردبیلی] سجده یا تشهد فراموش شده چند صورت دارد: 1 از رکعت آخر نباشد. 2 مربوط به رکعت آخر باشد. 3 یکی مربوط به رکعت آخر و دیگری مربوط به رکعت دیگر باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خونی که مادر بعد از ولادت بچه از جهت ولادت می بیند اگر پیش از ده روز یا سر ده روز قطع شود خون نفاس است و همچنین است بنابر احتیاط واجب خونی که با اولین جزء بچه بیرون بیاید و زن را در حال نفاس نفساء می گویند
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است هنگام تولد نوزاد، پیش از افتادن بند ناف یا پس از آن, در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه گفته شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] خونی که مادر بعد از ولادت بچه از جهت ولادت می بیند اگر پیش از ده روز یا سر ده روز قطع شود خون نفاس است و همچنین است بنابر احتیاط واجب خونی که با اولین جزء بچه بیرون بیاید و زن را در حال نفاس نفساء می گویند
- [آیت الله اردبیلی] بهتر است گوشت عقیقه را به نحو ساده و با آب و نمک بپزند و حدّ اقل ده نفر از مؤمنان را برای خوردن آن دعوت کنند تا از آن بخورند و برای نوزاد دعا کنند و میتوانند گوشت عقیقه را میان مؤمنان تقسیم نمایند و از آنان بخواهند تا برای نوزاد دعا کنند. همچنین مستحب است در تقسیم کردن، استخوانهای عقیقه را نشکنند و مستحب است یک چهارم آن را برای قابله بفرستند.
- [آیت الله جوادی آملی] .شنیدن اذان نماز کسی برای نماز دیگری , کافی است; نه شنیدن اذان در گوش نوزاد ; یا موارد دیگری که اصل مشروع بودن آنها ثابت شده باشد; چه رسد به موارد غیر ثابت.