سبب
ـــ سبب، وصف وجودی که حکم دائر مدار آن است، مقابل مباشر و مقابل نسب. مانند روزهای ماه رمضان که سبب وجوب روزه، و یا خویشاوندی که سبب ارث بردن است. ـــ سبب، اماره ثبوت حکم شرعی است.
مستدعی است معنی دین و سبب آن را بیان فرمایید؟
دین عبارت است از مال کلی ثابت در ذمه شخصی برای دیگری. و سبب آن یا قرض گرفتن است یا امور اختیاریه دیگر، مانند مبیع قراردادن دین در معامله سلم، یا ثمن قرار دادن آن در معامله نسیه، یا اجرت در اجاره، یا صداق در نکاح، یا عوض در طلاق خلع و غیر اینها و یا امور قهریه، مانند موارد ضمانتها و نفقه زوجه دائمه و نظیر اینها.
دین عبارت است از مال کلی ثابت در ذمه شخصی برای دیگری. و سبب آن یا قرض گرفتن است یا امور اختیاریه دیگر، مانند مبیع قراردادن دین در معامله سلم، یا ثمن قرار دادن آن در معامله نسیه، یا اجرت در اجاره، یا صداق در نکاح، یا عوض در طلاق خلع و غیر اینها و یا امور قهریه، مانند موارد ضمانتها و نفقه زوجه دائمه و نظیر اینها.
پاسخ:
دین عبارت است از مال کلی ثابت در ذمه شخصی برای دیگری. و سبب آن یا قرض گرفتن است یا امور اختیاریه دیگر، مانند مبیع قراردادن دین در معامله سلم، یا ثمن قرار دادن آن در معامله نسیه، یا اجرت در اجاره، یا صداق در نکاح، یا عوض در طلاق خلع و غیر اینها و یا امور قهریه، مانند موارد ضمانتها و نفقه زوجه دائمه و نظیر اینها.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مستدعی است آداب مربوط به ولادت نوزاد را بیان فرمایید:
- مستدعی است، کیفیت قطع دست دزد را به طور خلاصه بیان فرمایید.
- کودکی در هنگام بازی چاقوی میوه خوری را پرتاب، و به چشم کودک دیگر خورده و آن را نابینا کرده است. در این میان والدین کودک هیچ دخالت و تقصیری نداشته اند، مستدعی است حکم آن را بیان فرمایید:
- این جانب دوستی دارم که در وجوب خمس شبهه می کند و وجوه شرعی مالش را نمی پردازد و چه بسا از حرفهایش بوی انکار می آید مستدعی است حکم مسأله را بیان کرده و راهنمایی فرمایید.
- مستدعی است راجع به نفقه والدین راهنمایی بیشتری بفرمایید.
- گاهی مشاهده می شود بانوان پس از سعی در عمره بر مروه برای تقصیر موی خود را می چینند، و بدین سبب موهای آنها ظاهر می شود و نامحرم می بیند، لطفاً نظر مبارک را مرقوم فرمایید.
- در حال حاضر که ارزش و قدرت خرید اسکناس هر روز کمتر می شود، نظر خود را در کیفیت ادای دین یا مضمون به بیان فرمایید.
- شخصی در کودکی ختنه شده است. ولی بر اثر سهل انگاری و عدم دقت ختنه کننده، نیمی از حشفه مغلّف مانده است (ضمناً در هنگام نعوظ، آلت کاملا از غلاف خارج می گردد.) مستدعی است تکلیف شرعی این شخص را معین فرمایید.
- شخصی یک خانه دو طبقه دارد و مهریه زن خود را بدهکار است و ادعا می کند که خانه و منزل مسکونی از مستثنیات دین می باشد، حکم شرعی را بیان فرمایید.
- آیا محارم سببی مانند مادر زن و ربیبه بعد از قطع سبب باز هم محرمند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] مستدعی است حدود ارتباط مردان و زنان مسلمان با یکدیگر در عرصه جامعه را بیان فرمایید.
- [آیت الله سبحانی] برخی ادعا می کنند که (اعلمیت) در تقلید دلیل معتبری ندارد. مستدعی است پاسخ این شبهه را بیان فرمایید؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] مستدعی است حکم شرع مقدس را در مورد اشخاصی که کارشان غواصی در اعماق آبهاست نسبت به روزه بیان فرمایید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اخیرا در جراید مباحثی در مورد ازدواج سرپرست با فرزند خوانده مطرح شده است؛ مستدعی است نظر شریفتان را در مورد حکم شرعی این ازدواج مرقوم فرمایید؟
- [آیت الله نوری همدانی] دانشجویی حکم نماز و روزه خود مبنی بر قصد ده روز ماندن در شهری که در آن تحصیل میکنند را نمیداند. مستدعی است حکم مسأله را بیان فرمائید:
- [آیت الله صافی گلپایگانی] مستدعی است حکم شرع مقدس را در مورد اشخاصی که کارشان غوّاصی در اعماق آبهاست نسبت به روزه و نماز بیان فرمایید.
- [سایر] تاریخچه دین سیک را بیان فرمایید؟
- [آیت الله جوادی آملی] احتراما مستدعی است نظر مبارک را در مورد فرع فقهی زیر مرقوم فرمایید. مزید توفیقات حضرتعالی در تبلیغ معارف دین را از خداوند مسئلت می نمایم. اگر مقتول به قتل عمد، زن باشد و تنها وارث وی پدر و مادر باشند و پدر از قصاص درگذشته باشد آیا مادر می تواند مطالبه قصاص نماید
- [سایر] شادی و نشاط، چه نسبتی با دین دارد؟ آیا دین شادابی را تقویت میکند یا سبب رکود و خمود آن است؟
- [سایر] هرمنوتیک و نظریه فهم دینِ شلایرماخر را نقد فرمایید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر رنگرز قرار بگذارد که مثلا پارچه را بانیل رنگ کند، چنانچه با رنگ دیگر رنگ نماید حق ندارد چیزی بگیرد بلکه اگر سبب خرابی یا کمی ارزش پارچه شود ضامن است.
- اگر به واجبات مالی مثل خمس و زکات واجب و حج واجب یا بدهی خود وصیت کند، از اصل مال میت برداشته می شود مگر این که تصریح کند که این موارد را از ثلث بدهند که در این صورت از ثلث حساب می شود ولی اگر ثلث وافی به جمیع واجبات مالی نبود از اصل مال داده می شود تا تمام واجبات مالی اداء شود.
- احتیاط مستحب آن است که برای یاد دادن واجبات نماز مزد نگیرد ولی برای مستحبات آن اشکال ندارد.
- هرگاه چیزی از واجبات نماز را عمداً کم یا زیاد کند اگرچه یک حرف آن باشد نماز باطل است.
- مضاربه با دین صحیح نیست، لکن طلبکار می تواند به مدیون اجازه دهد که با دین و طلب او تجارت کند و هر مقدار سود حاصل شد به نسبت نصف مثلاً یا ثلث یا ربع تقسیم کنند و این نوع قرارداد جعاله است که فایده مضاربه را دارد ولی احکام مضاربه را ندارد.
- تقلید فقط در واجبات و محرمات لازم است اما تقلید در مستحبات واجب نیست، مگر اینکه مستحبی باشد که در آن احتمال وجوب باشد.
- اگر جلوگیری از منکرات و اقامه واجبات موقوف باشد بر جرح و قتل، جائز نیست مگر به اذن مجتهد جامع الشرائط با حصول شرائط آن.
- اگر نجاستی در چاه ریخته شود و بو یا رنگ یا مزه آب آن را تغییر دهد، موقعی پاک می شود که با آبی که از چاه می جوشد مخلوط گردد و به سبب آن، تغییر آب چاه از بین برود.
- خواندن نماز مستحب در خانه کعبه و بر بام آن اشکال ندارد بلکه مستحب است در داخل خانه کعبه مقابل هر رکنی دو رکعت نماز بخوانند. شرط سوّم: در جائی نماز بخواند که بتواند واجبات نماز را انجام دهد.
- اگر به چند امر واجب و مستحب به ترتیب وصیت کرده باشد اوّل واجبات پرداخت می شود ولی اگر از جانب میت در امور واجب ترتیب معین شده، باید رعایت شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر جایی از بدن یا لباس که با زخم فاصله دارد، به مقدار درهم یا بیشتر از آن به سبب آن زخم نجس شود نمیتواند با آن نماز بخواند؛ ولی اگر مقداری از بدن یا لباس که معمولاً به سبب آن زخم آلوده می‌شود به سبب آن نجس شود، نماز خواندن با آن مانعی ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .خواندن یا گوش دادن به ترجمه آیه سجده, سبب وجوب سجده نمیشود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] تبعیت آن است که چیز نجسی به سبب پاک شدن چیز نجس دیگر پاک شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .سبب تغییر باید نجاست باشد و مورد تغییر هم باید یکی از سه وصف یاد شده در مسأله قبل باشد. تغییر, اعم از آن است که به یکی از اوصاف شیء نجس باشد; یا به وصف شیء دیگر، پس اگر سبب تغییر، خصوصیت شیء نجس شده باشد, نه نجاست، آن آب, نجس نمیشود; همچنین اگر سبب تغییر, مجاورت با نجاست باشد, نه برخورد با آن، آب? نجس نمیشود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند، تجاوز به حریم دین و حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسلمانی که منکر خدا یا یگانگی خداوند یا رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله شود مرتدّ می‌شود و انکار حکم ضروری دین (یعنی حکمی که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز و روزه) با اعتراف به توحید و رسالت سبب ارتداد نیست، هر چند ضروری بودن آن را بداند، ولی در مسأله 1107 اشاره شد که کسی که یکی از ضروریات دین را انکار میکند و شبههای در حق وی نباشد و شک داریم که به دو اصل توحید و رسالت ایمان قلبی دارد، شرعاً کافر بشمار میآید، هر چند ضروری بودن آن حکم را نداند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شراب به خودی خود یا به سبب ریختن چیزی، مثل سرکه و نمک در آن سرکه شود، پاک می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] اگر به سبب غیر مشروعی مثل غصب، تصرّف یا اختیاری در مال پیدا کند، تصرّف و اختیار او اثر ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اختلاف بین اقرار کننده و کسی که برای او اقرار شده در سبب اقرار، مانع از صحّت اقرار نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند و همراهی نمودن با آنها در ظلم و ستم، تجاوز به حریم دین و حرام است.